Johan Cruijff nam tien jaar geleden het eerste exemplaar van Helden in ontvangst. Uiteraard kan hij niet ontbreken in dit jubileumnummer. We vroegen Johan Derksen, Jaap de Groot, Kees Jansma, Mart Smeets en Humberto Tan hun ervaringen met de man die op 68-jarige leeftijd overleed met ons te delen.

Humberto Tan

“Leg ’m maar linksboven, daar valt ie…” Op de redactie van Studio Sport speelden we op Europa Cup-avonden – ja, zo lang geleden is het – het guldenspel. Vier of zes wedstrijden konden we tegelijkertijd rechtstreeks bekijken en dan was het de lol om een gulden neer te leggen op het tv-toestel waar we dachten dat er als eerste gescoord zou worden. Grootste liefhebber van het spel? Johan Cruijff. Wie het vaakst won? Johan Cruijff… Als een soort Nostradamus wist hij steeds de munt voor het juiste toestel te leggen. “Leg ’m nu maar daar in het midden.” En ja hoor, daar kwam weer een goal, ‘daar in het midden’.

Mijn herinneringen aan Johan Cruijff zijn vele van dit soort kleine verhalen. Ja, natuurlijk is er het grote verhaal van de voetballer, de trainer, het fenomeen waar ik op afstand met veel bewondering naar heb gekeken. Maar daarin sta ik natuurlijk niet alleen. Miljoenen hebben warme herinneringen aan Cruijff. Ik heb hem persoonlijk leren kennen bij de NOS toen hij daar wekelijks zijn licht liet schijnen op vooral het internationale voetbal. Bij een duel tussen Arsenal en Ajax vroeg Tom Egbers wat Johan eigenlijk van Zlatan Ibrahimovic vond. Er waren toen best veel twijfels over die lange, talentvolle Zweed. De ballen sprongen nog geregeld van zijn voeten. Cruijff verwoordde het zo: “Voor een goede voetballer heeft hij een slechte techniek, voor een slechte voetballer heeft hij een goede techniek.”

Typisch Cruijff, in één zin de kern van het probleem uitleggen. Via Cruijff en de toenmalige directeur van de stichting, Carole Thate, raakte ik betrokken bij de Cruyff Foundation. We speelden onder andere wedstrijden tegen bedrijfsteams. Ik kneep mezelf vaak in mijn armen als ik om me heen keek op het veld. Want daar liepen mannen als Ronald Koeman, Frank Rijkaard,Frank en Ronald de Boer,Dennis Bergkamp en natuurlijk Johan Cruijff zelf. Probeer maar eens een bal aan te nemen als Cruijff kijkt. Ja, niet langs de lijn, maar vlak naast je op het veld. Eén duel springt eruit. Ik weet niet eens meer tegen wie, maar ik weet nog wel dat ik een actie maakte en een voorzet gaf, buitenkant rechts aan de linkerkant van het veld, waaruit John Bosman scoorde door de bal keihard in te koppen. Ik glom van trots! Tot de rust…

Johan kwam naar me toe, sloeg zijn arm om me heen en zei: “Goh, ik dacht effe dat we een talent gemist hadden na je eerste actie, maar gelukkig maakte je daarna snel duidelijk dat dat niet zo was.” Hij keek me aan met zijn ondeugende ogen en we begonnen allebei keihard te lachen. Wat een man. En ja, ik mis hem.

Kees Jansma

Ik was gek op Pietje en niet zozeer op Johan. Niet dat ik stekeblind was en niet herkende hoe goed Cruijff was, maar ik viel meer op Piet Keizer. Dat norse, quasi-houterige, ongeïnteresseerde van de linksbuiten sprak me aan. Meer dan de gulle openheid van Johan, waar iedereen al hijgend achteraan holde.

Het kwam ook omdat ik, als nerveuze net niet meer puisterige teenager, vanaf de zijlijn van het trainingsveld van De Meer, de grote Piet had toegeroepen dat ik hem voor dagblad Trouw wilde interviewen. Piet keek me fronsend aan, tuitte zijn lippen en zei: “Morgen elf uur, Prinsengracht, bij mij thuis…” Nog altijd vermoed ik dat het uit medelijden moet zijn geweest waarom hij mijn wanhopige verzoek honoreerde, maar het gesprek was er en het was goed. Piet nam zijn tijd, formuleerde rustig, weloverwogen en niet terughoudend en keurde weer een dag later zonder een aanmerking mijn stuk goed.

Ik viel definitief voor Piet. Waar anderen kwijlend van genot hun liefde voor Cruijff beleden, deed ik dat voor Keizer. Ik vond hem als mens wat meer ‘anders’, Johan was ‘gewoon’ en overzichtelijk geniaal en wist dat ook van zichzelf. Pietje was terughoudender in de media. Unieker. Althans, dat vond ik.

En precies hetzelfde vond Johan, bleek mij veel later. Als chef van NOS Studio Sport, belaagd door Sport 7, reisde ik naar Barcelona om te trachten Johan Cruijff te strikken als analist bij Europese topduels. Een dure kracht bij dure rechten om als zender te overleven. Cruijff stond op de luchthaven te wachten. Omgeven door een horde mensen die hij lachend te woord stond. En geduldig. Ik had me allang en breed op de voorbank van zijn bolide gepropt, terwijl Johan de toestromende meute bediende.

Ik zag een tikkie tegen de ontmoeting met Johan op. Het ging over geld, over ‘zijn rechten en plichten’, over samenwerking tussen hem en mij. Zakelijk dus. Niet mijn echt sterke kant, hij had een reputatie op dat vlak. Johan reed uiteindelijk via een omweg naar zijn huis. Hij showde me de stad. En vertelde. Trots. Op Barcelona, op de stad en de mensen. En hij vertelde over zijn kinderen. Spontaan. Ik smolt. We dronken wat bij de club waar zijn dochters paard reden en daarna gingen we naar zijn huis. “Cruijff,” sprak zijn vrouw streng, “zorg je goed voor die man?” Hij grijnsde. En vroeg, vanachter zijn bureau: “Van welke voetballer was jij nou echt een fan?” “Gianni Rivera,” verzon ik snel. “Nee, van welke Nederlandse speler,” wilde Johan weten. “Piet Keizer,” stamelde ik.

‘Ik vond Keizer als mens wat meer ‘anders’, Johan was ‘gewoon’ en overzichtelijk geniaal. Pietje was terughoudender in de media. Unieker. Althans, dat vond ik.’

Johan Cruijff omhelsde me bijna. “Pietje,” zei hij, “grote Piet.” En er volgde een lofzang van Johan over Pietje. Liefdevol. Het ging geen moment over hemzelf. Het ging over een kunstenaar, zei hij. Piet Keizer, zo’n grootheid, vond Cruijff. Beter dan Mario Corso, die linksbuiten van Inter die ik ook ooit eens had geroemd.

Johan sprak met mij over voetbal alsof ik zijn gelijke was. Johan was erg aardig. Dat zei ik hem, toen hij me weer naar de luchthaven bracht. Hij grijnsde zijn jongensachtige lach, zei: “Toen jij Piet Keizer als je favoriete speler noemde, dacht ik ook dat je wel meeviel.”

Johan Cruijff werd de beste analist ooit van Studio Sport. En, eerlijk is eerlijk, als voetballer was ie ook niet slecht.

Helden Magazine editie 47

Het eerste gedeelte van de ode aan Johan Cruijff komt voort uit Helden Magazine nummer 47, waar Lieke Martens samen met Ronald Koeman de cover siert. Helden Magazine editie 47 is een dubbeldik jubileumnummer. Helden bestaat 10 jaar en in dit nummer blikken wij onder andere vooruit op het Wereldkampioenschap vrouwenvoetbal. De OranjeLeeuwinnen veroverden twee jaar terug de Europese titel én de harten van alle Nederlanders. In de WK special komen nog meer speelsters als Shanice van de Sanden, Vivianne Miedema en Jill Roord en bondscoach Sarina Wiegman aan het woord.

Verder ging Frits Barend langs in Esbjerg bij Rafael van der Vaart & Estavana Polman en vertellen Sjinkie & Fenna Knegt voor het eerst samen over de dag dat de shorttracker zware brandwonden opliep. Een editie met heel veel inspirerende sportverhalen, waar helaas de turnterreur helaas nog steeds geen verleden tijd is. Dylan Groenwegen de nieuwe topsprinter van het peleton is en Steven Kruijswijk de fietsende familieman. Marit Bouwmeester opnieuw haar zinnen heeft gezet op Olympisch goud en Inge de Bruijn ging na haar zwemcarrière op zoek naar zichzelf.

Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.