Word abonnee

Schaatsen

Henk Gemser: ‘Je moet gewoon mazzel hebben’

Hans Reitzema

Schaatsen

Henk Gemser: ‘Je moet gewoon mazzel hebben’

door: Luuk Blijboom
2 november 2020
6 tot 11 minuten lezen

Henk Gemser (80) was een van de gezichten van het schaatsen. Jan Ykema, Hein Vergeer, Leo Visser, Gianni Romme, Ids Postma en vele anderen behaalden successen onder de schaatscoach. Vorig jaar werd bij hem kanker geconstateerd. Inmiddels is hij schoon verklaard. Helden ging bij hem langs in Oudehaske.

Als een ervaren gids loodst hij deze ochtend zijn bezoek door zijn museum aan huis in het Friese Oudehaske, locatie van de permanente expositie Leven Is Topsport. De wanden van de ruimte, die tevens dienstdoet als kantoor, gaan bijkans verscholen achter talrijke foto’s, krantenknipsels en souvenirs.

“Kijk hier,” zegt Henk Gemser, en hij wijst met gepaste trots naar afbeeldingen van Hein Vergeer en Leo Visser. En zie eens daar: Gianni Romme, Ids Postma. Iedere naam staat garant voor een bijpassende anekdote. Stuk voor stuk schuchtere jongens uit de provincie die aan zijn hand uitgroeiden tot iconen van het internationale schaatsen.

Maar misschien wel meer nog dan aan die imposante eregalerij der kampioenen hecht Henk waarde aan een onooglijke, met viltstift beschreven strook bordkarton die ergens scheef boven een bureau hangt. Hij noemt het kleinood het wellicht mooiste souvenir dat hij overhield aan de Winterspelen van 1988 in Calgary. Zijn toenmalige pupil Leo Visser trof het zo te zien in der haast gemaakte knutselwerk aan in een kleedruimte van de Olympic Oval. Hij besloot het in zijn tas te stoppen, om het na het doven van het olympisch vuur aan zijn trainer cadeau te doen.

Hoe vaak kijkt hij er niet naar? En toch, alsof hij het voor de eerste maal ziet, spreekt hij op z’n Gemsers ten overstaan van zijn bezoek de woorden die er met dikke letters op zijn gekalkt zwaar articulerend uit. “BIG TEAM little me.” Kleine stilte. Dan, bijna op fluistertoon: “Zo is het.”

Welke betekenis heeft die kreet voor je?
“Sinds ik dit bord heb mogen ontvangen, is het mijn adagium. Dáár gaat het om als coach. Je moet je te allen tijde wegcijferen voor de sportman op weg naar die ultieme prestatie. Het mag als trainer nooit je streven zijn om voortdurend op de bühne te staan.”

Mis je de sport?
“Op de stoel waar je nu zit, nam laatst JoopAlberdaplaats.Onzegezamenlijke geschiedenis gaat ver terug. ‘Henk,’ zei hij, ‘je mist die wereld van de topsport niet. Je mist je vak, de mensen.’ En daar had hij zó gelijk in.”

Lymfeklierkanker

Hendrik Minne Gemser (Berlikum, 6 april 1940) heeft zich erbij neergelegd. Hij is in een fase van zijn leven beland dat hij de dagen moet nemen zoals ze zijn. De schijnwerpers van de topsport zijn voorgoed gedoofd. Desondanks telt hij, meer dan ooit tevoren, zijn zegeningen.

In de zomer van 2019 kreeg hij ineens last van een niet te duiden pijn ergens onder in zijn buik. Een onbestemd gevoel, zoals hij het zelf noemt. Verdorie, was zijn reactie na een dag of vier. Hoe is het mogelijk dat zijn lijf deze kwaal niet zelf onder controle krijgt? Henk ging, eigenzinnig als hij is, met tegenzin naar de huisarts, een man die tot zijn 65e een grote onbekende voor hem was. “Mijn lichaam loste de problemen altijd zelf op. Nu duurde het in mijn beleving allemaal wel heel erg lang.”

‘Als je tachtig bent, is het niet onlogisch dat je ernstig ziek kunt worden. Dat weet ik wel uit de overlijdensadvertenties die ik soms in de krant lees’

Henk belandde in de medische molen. De schrik sloeg hem om het hart. Hetmoetdeprostaatkankerzijndiena jaren weer terug is, luidde de eerste aanname van de artsen nadat hij een eerste reeks testen had ondergaan. Vlak voor de Olympische Spelen van 2012 in Londen, toen Henk in dienst was van het handboogverbond, werd hij al eens gediagnosticeerd met die ziekte. De medici bleken er met hun veronderstelling evenwel naast te zitten. Na verder onderzoek werd eind december de oorzaak van de buikpijn achterhaald. Het bleek een agressieve vorm van lymfeklierkanker te zijn.

Tekst gaat verder onder de foto

Henk Gemser

“Ik kan niet eens meer zeggen wat het met me deed toen ik dat nieuws te horen kreeg. Het overkwam me. Ik ben natuurlijk ook niet gek. Als je tachtig bent, is het niet onlogisch dat je ernstig ziek kunt worden. Dat weet ik wel uit de overlijdensadvertenties die ik soms in de krant lees.”

Helden Magazine 54

Het eerste gedeelte van het verhaal van Henk Gemser komt voort uit Helden Magazine nummer 54.  In de 54ste editie van Helden sieren Ronald enBartina Koeman de cover van het eindejaarsnummer. Ze vertellen uitgebreid over de roerige periode die ze achter de rug hebben. Ronald verruilde het Nederlands elftal voor FC Barcelona, ze werden voor het eerst opa en oma, maar kampten ook allebei met ernstige gezondheidsproblemen.

Naast het verhaal van Ronald en Bartina Koeman lees je veel meer interviews en reportages met én over jouw favoriete Nederlandse topsporters. Zo eren ploeggenoten Suzanne Schulting, Yara van Kerkhof en Rianne de Vries hun vriendin, in de Ode aan Lara. Daarnaast spraken we Patrick Lefevere over de afschuwelijke crash van zijn topsprinter Fabio Jakobsen, is Sven Kramer begonnen aan zijn ‘last dance’, vertelt Stefan de Vrij over het geheim achter zijn succes én lees je een dubbelinterview met de blikvangers van het Nederlandse hockey: Jorrit Croon en Maria Verschoor.

Ook in de 54ste editie van Helden spraken we onze Held van het Jaar, Harrie Lavreysen over dikke benen en slapen in een dwangbuis. Gingen Erben Wennemars en Marlou van Rhijn op audiëntie bij de koning van de marathon: Eliud Kipchoge én verteld Esther Vergeer over hoe haar lang gekoesterde kinderwens uitkwam en ze dit jaar werd geconfronteerd met borstkanker.

Verder legt onze Heldin van het Jaar: Anna van der Breggen uit waarom ze volgend jaar heeft besloten te stoppen en spraken we wereldkampioene Ceylin del Carmen Alvarado over de liefde, het geloof, looks en racisme. Daarnaast bracht Helden een eerbetoon uit aan een van de beste NBA-basketballers ooit: Kobe Bryant, lees je een reconstructie over de turnvendetta, behoort Kimberly Alkemade tot de snelste paralympische sprinters van Nederland en autocoureur Alessandro Zanardi verteld over zijn pech als mens. Victoria Koblenko ging langs bij hockeyinternationaal Terrance Pieters en staan we stil met Sari van Veendendaal in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’.

Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Delen: