Eén uitslag van een oefenwedstrijd deze zomer laat me niet los: SC Emmen-FC Twente 5-1. In wezen is het normaal dat een club uit de Eredivisie wint van een club uit de Eerste Divisie, maar bij Emmen-Twente heb ik heel andere associaties dan een 5-1 voor Emmen. Dat heet de charme van sport, dat de underdog de favoriet de baas is. De charme van sport is ook dat de politiek erbuiten blijft. Tegelijk zijn we daar heel dubbel in, want iedereen vond het prachtig toen Ruud Gullit zijn Gouden Bal voor beste voetballer van de wereld in 1987 opdroeg aan Nelson Mandela.

Los van het feit dat sommige teamgenoten van AC Milan hem later vroegen wie Mandela was, maakte Gullit via de sport een groots politiek gebaar. Hoe anders waren de reacties op de foto tijdens het WK in Rusland van Marco van Basten met de Russische president Poetin. Conclusie: de waardering voor de foto van een sporter met een buitenlands staatshoofd wordt bepaald door ons waardeoordeel over de politicus. Dat hebben we extreem gezien na de foto van de bekende Duitse international met Turkse roots Mesut Özil met de Turkse president Erdogan. Het was misschien niet handig op de foto te gaan met deze dubieuze wereldleider, maar veel meer dan onze MvB in Moskou deed Özil niet. Reacties als ‘vuile Turk’, ‘verrader’ en wat al niet meer bewogen Özil tot bedanken als Duits international. Het gevoel bij Özil is dat hij een Duitser was toen hij vier jaar geleden in Brazilië met Duitsland wereldkampioen werd en een buitenlander is nu hij deze zomer mede faalde met het Duitse elftal in Rusland. Een zeer opvallende reactie kreeg Özil van Uli Hoeness, de voorzitter van Bayern München, die als Uli H. vier jaar geleden tot 3,5 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld voor ruim 27 miljoen euro belastingontduiking. ‘Hij speelt al jaren dramatisch, ik ben blij dat de nachtmerrie van Özil als Duits international eindelijk voorbij is.’ De grote vraag is of de uithaal van Hoeness is ingegeven door de toenemende afkeer in Duitsland van ‘nieuwe Duitsers’ met veelal Turkse roots. Ik hoop niet dat de affaire Özil symbool staat voor het West-Europa van 2018.

In ons land is ex-international Dries Boussatta Özil al een beetje voorgegaan met zijn uitspraak dat hij vandaag nooit voor Nederland maar voor Marokko had gekozen als hij zou worden geselecteerd als international. Hakim Ziyech werd vorig seizoen bij Ajax een paar keer uitgefloten en ik weet dat binnen sommige geledingen van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland het fluiten werd gerelateerd aan zijn afkomst. Die gedachte is een treurige ontwikkeling, de sport onwaardig.
Mag ik de lezers eraan herinneren hoe de blonde Hollander Daley Blind in zijn eerste maanden bij Ajax werd uitgefloten? Ziyech is geboren en getogen in Nederland en was door bondscoach Guus Hiddink al eens opgeroepen voor het Nederlands elftal. Ik weet van vrienden uit zijn omgeving in Dronten en van Hiddink hoe trots hij was. Pas toen de opvolger van de ontslagen Hiddink, Danny Blind, Ziyech negeerde, koos hij voor Marokko. En natuurlijk zegt hij nu dat hij zijn hart heeft gevolgd. In een land als Nederland is iedereen vrij in zijn keuzes, maar maak de keuzes niet onnodig politiek. Het zou een grote stap terug zijn als wij in Nederland ook Özils creëren. Dankzij toppers als Ruud Gullit, Clarence Seedorf, Nellie Cooman, Khalid Boulahrouz werd sport de laatste dertig jaar een voorbeeld van integratie, een voorbeeld voor ‘nieuwe’ landgenoten die zich hier thuisvoelen en een voorbeeld zijn voor hun soortgenoten. Ik wil, idealist als ik ben, terug naar die tijd.
Beste Mark Rutte, is het een idee om icoon Ruud Gullit zo snel mogelijk tot minister van ‘Nederland voor iedereen’ te benoemen? Voordat het te laat is. Want ik maak me toch liever druk over SC Emmen-FC Twente.