Chris Vos (23) en Lisa Bunschoten (26) zijn de beste parasnowboarders van Nederland. En een liefdeskoppel. In aanloop naar de Paralympische Winterspelen (4-13 maart) gingen we op bezoek bij de medaillekandidaten. Het moderne rijtjeshuis van Chris Vos en Lisa Bunschoten in een nieuwbouwwijk in Zuidoostbeemster is van alle gemakken voorzien. Afgelopen zomer zijn ze er ingetrokken na jarenlang in Arnhem te hebben gewoond. In tegenstelling tot hun vorige woning hebben ze alleen geen balken meer aan het plafond waar ze hun gewonnen medailles aan op kunnen hangen. En dat zijn er nogal wat. Het is begin december 2021 en Chris en Lisa zijn net terug uit Landgraaf waar ze de eerste World Cup van hun bomvolle seizoen, met zowel het WK als de Paralympische Spelen, hebben gereden. Allebei zijn ze met goud thuisgekomen. “Mijn medaille hangt boven. Aan mijn snowboard die tussen de was staat,” zegt Chris lachend. “Als je gaat verhuizen ga je spullen uitzoeken. Ik heb enkele prijzen weggedaan. Onhandige dingen zoals een blok hout. Best gaaf, maar wat moet je ermee?! Maar medailles gooien we niet weg. In dit huis leggen we nieuwe medailles vaak een week op tafel. Daarna gaan ze in een mooie doos waarin we ze bewaren.” Lisa: “Als we alles wat we hebben gewonnen zouden ophangen, dan wordt het een beetje vol. De medailles van de Spelen en het WK hebben wel een mooi plekje gekregen.” Kantje boord Sinds de verhuizing woont Chris op tien minuten van zijn ouderlijk huis. Eén keer per week doen Lisa en hij op de zolder van de boerderij van zijn ouders krachttraining. Het is ook de plek waar het achttien jaar geleden vreselijk misging. Chris: “Toen ik vijf jaar oud was, werd er bij ons op het erf verbouwd. Als de grote machines aan het werk waren, mochten mijn broer en ik niet naar buiten. Op een dag deden we dat toch omdat we in het zand wilden spelen. De machinist van de graafmachine zag me niet en reed over mijn middel heen. Ik werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Mijn heupen waren op vier plaatsen gebroken en veel bloedvaten waren stuk. Ik was vanbinnen aan het doodbloeden. Het was kantje boord of ik het zou redden. De eerste dagen na de operaties was het kritisch. Er werd meerdere keren tegen mijn ouders gezegd dat ze afscheid van me moesten nemen. Ook toen ik een bacteriële infectie opliep waardoor mijn bilspier met spoed moest worden geamputeerd. Ik weet niet hoe, maar ik wist het te overleven. Het gevolg was wel dat mijn rechterbeen verlamd was.” De artsen dachten dat Chris nooit meer zou kunnen lopen en de rest van zijn leven in een rolstoel zou zitten. Maar dat vertikte hij. Chris wilde spelen zoals ieder kind en proberen weer te kunnen lopen, wat hem ook lukte met eerst een looprekje en later een orthese. “Er werd van alles afgeraden door de dokters. Gelukkig ben ik opgegroeid in een gezin dat twee keer nadacht en wel naar de mogelijkheden keek. Laat hem maar vallen, dachten mijn ouders. Hij staat wel weer op.” Met veel vallen, pijn, kramp en hulp van zijn vader, die een touw om zijn middel deed zodat ze samen de piste af konden, leerde Chris in zijn jeugdjaren zelfstandig snowboarden. Toen hij in 2010 Nicolien Sauerbreij olympisch kampioen zag worden op de parallelreuzenslalom dacht hij: dat wil ik ook. Zo kwam hij in contact met Bibian Mentel, die bezig was met het oprichten van een team en van snowboarden een paralympische sport wilde maken. “Bieb nam me mee naar wedstrijden in Frankrijk en Spanje. Ik was twaalf jaar en kon er nog niets van, maar ik vond het heel gaaf. Ik kwam gasten tegen die ook met een prothese aan het snowboarden waren. In die tijd stonden ze allemaal nog te blowen. Het was één grote cracky bende, maar ik vond het geweldig. Van een team dat iedere zondag voor de lol ging trainen werden we steeds professioneler.” Kussen bij de lift Lisa werd geboren met fibula aplasie. Door het missen van haar kuitbeen en een incomplete knie was haar linkerbeen flink korter dan haar rechterbeen. Ook had ze een spitsvoet. “Op zesjarige leeftijd is mijn been verlengd. Mijn onderen bovenbeen werden gebroken en ik kreeg een stellage met pinnen door mijn been, op twee plekken zelfs door het bot. Negen maanden lang moest ik iedere dag aan een schroef draaien waardoor mijn been werd uitgerekt. Dat was niet fijn. Ik had vooral veel spierpijn. De pinnen van de stellage moesten iedere week worden schoongemaakt. Met watjes en alcohol. Dat was verschrikkelijk. Ik schreeuwde de hele straat bij elkaar van de pijn. Omdat de pinnen nat mochten worden, zetten mijn ouders voorafgaand aan het schoonmaken een sproeier buiten waar ik met kinderen uit de straat onder kon spelen. Ze koppelden nare momenten aan leuke dingen en dat hielp me heel erg. Het beenverschil van twaalf centimeter werd uiteindelijk teruggebracht naar vijf en mijn knieën kwamen op dezelfde hoogte te staan.” Op vijftienjarige leeftijd stond er opnieuw een beenverlenging en ook het rechtzetten van haar voet op de planning. Totdat een arts haar aan het twijfelen bracht. “Die arts dacht dat ik daardoor juist meer last zou krijgen naarmate ik ouder zou worden. Hij zei: ‘Als het mijn been was, dan zou ik voor amputatie kiezen.’ Dat waren heftige woorden. Ik besloot de afspraak af te zeggen en eerst goed rond te kijken. Toen ik zag wat mensen allemaal konden met een prothese, dacht ik: wow, dat wil ik ook kunnen. Daarna was de keuze snel gemaakt en werd mijn linkervoet geamputeerd.” Voor de amputatie had Lisa met een orthese leren snowboarden. Met een prothese bleek het ook te lukken. “Ik was heel blij dat ik na de ingreep weer op een snowboard kon staan. Tijdens een Fundag in Snowworld die was georganiseerd door de Mentelity Foundation kwam ik Bibian tegen. Ze vond het tof dat er nog een meisje met een prothese aan het snowboarden was en vroeg of ik mee wilde doen aan wedstrijden. Ik was meteen enthousiast.” Zo kwamen Chris en Lisa in hetzelfde team terecht. Maar van liefde op het eerste gezicht was niet bepaald sprake. Chris: “In het begin was ik jou aan het narren en plagen omdat je een beetje bang was en niet zo hard naar beneden durfde te gaan.” Lisa: “Ik ben tweeënhalf jaar ouder en vond jou maar een vervelend rotjoch. Chris: “In die tijd zagen we elkaar vijf keer per week in Snowworld. Daarnaast deden we wedstrijden met het team van Bieb.” Lisa: “We reisden de wereld over, maakten samen veel mee en daardoor ontstond er een vriendschap.” Twee jaar na hun eerste kennismaking sloeg de vonk over. Chris: “Mijn moeder zei: ‘Heb je weleens goed naar dat meisje gekeken?’ Toen ik dat deed, was het er ineens. Ik vond jou eerder leuk dan jij mij.” Lisa: “Ik merkte dat je veranderde. Daardoor ging ik ook anders naar jou kijken. Van een irritant jochie werd je ineens een leuke jongen.” Chris: “Ik stopte met plagen. In plaats daarvan ging ik lief doen en slijmen. En we gingen elkaar stiekem kusjes geven bij de skilift. Vlak voor Sochi kregen we een relatie.” Onafscheidelijk duo Met zijn krap zestien jaar was Chris tijdens de Paralympische Winterspelen van 2014 de jongste Nederlandse deelnemer. Hij werd dertiende op de boardercross, Lisa werd zevende. In de daaropvolgende jaren bestormden ze samen de top. In 2015 en 2017 werd Chris wereldkampioen op de onderdelen banked slalom en boardercross. Na twee zilveren en één bronzen plak op het WK veroverde Lisa in 2019 ook op beide onderdelen de wereldtitel. Met dank aan hun streven elkaar en daarmee ook zichzelf beter te willen maken. Lisa: “We zijn allebei heel competitief en trekken ons aan elkaar op. Tijdens trainingen doen we heats tegen elkaar. De drive om van elkaar te willen winnen is groot. Met boardercross ben ik op sommige stukken sneller dan Chris en andersom. Er gebeurt altijd iets als we het tegen elkaar opnemen.” Chris, lachend: “Er komt dan ook wat gescheld aan te pas. Wie wint wrijft dat zeker nog even in bij de ander. Het kan soms intens zijn, maar we zijn het gewend dat we dezelfde sport beoefenen en iedere dag samen zijn. Ik heb altijd mijn maatje bij me en daar heb ik veel aan.” Lisa: “Het komt soms voor dat de een met een gouden medaille thuiskomt en de ander met een teleurstellend resultaat. Toch zijn we dan blij voor de ander. Het is altijd beter dat in elk geval een van ons twee wint. Ik ben blijer voor Chris als hij wint dan voor mezelf.” Chris: “Dat heb ik ook. Maar het tofste is als we allebei een goed resultaat halen.” Chris: ‘Ik stopte met plagen. In plaats daarvan ging ik lief doen en slijmen. En we gingen elkaar stiekem kusjes geven bij de skilift’ Lisa: “We vinden allebei dezelfde dingen leuk, maar qua karakter zijn we compleet verschillend.” Chris: “Jij bent een pietje-precies en heel gestructureerd. Ik ben chaotisch en een beetje lazy. Ik weet soms niet op welke dagen we een wedstrijd hebben.” Lisa, lachend: “Je weet soms niet eens wanneer je in een vliegtuig moet zitten!” Ook rond wedstrijden is het koppel onafscheidelijk. Al is er dan wel degelijk een verschil met thuis. Lisa: “Sta ik in de racemodus dan ben ik een ander persoon. Heel gek is dat. We zijn tijdens een raceweek samen, delen een hotelkamer, maar we leven langs elkaar heen. Alles draait dan om het snowboarden en om winnen.” Chris: “We doen dan heel erg ons eigen ding. Meestal gaan we tijdens zo’n week even ertussenuit en een hapje eten. Om echt samen te zijn. Niet als sporters, maar als stel.” Lisa: “Vaak is het zo dat de runs van de mannen en vrouwen door elkaar heen lopen. Dan staan we samen bij de start.” Chris: “Jij geeft me altijd een knuffel en een kus, dat vind ik soms irritant. Dan zit ik in mijn focus en denk ik: laat me met rust.” Lisa: “Ik krijg dan een blik toegeworpen van: ga weg!” Chris: “Maar andersom doe ik dat bij jou net zo goed. We wensen elkaar wel altijd succes.” Rare dag Vier jaar geleden, bij de Paralympics in Pyeongchang, werd de banked slalom van de mannen en vrouwen ook tegelijkertijd gehouden. Terwijl Lisa zich boven aan de piste klaarmaakte voor haar finale tegen mentor Bibian Mentel, zat Chris verderop op een stoeltje te wachten voor zijn eindstrijd die een paar minuten later zou beginnen. Chris: “Er hingen overal tv-schermen, maar ik keek niet naar de beelden omdat ik me volledig wilde focussen op mijn eigen race. Ik hoorde het startsein en even later allemaal oh’s en ah’s uit het publiek. Onze fysiotherapeut, die naast me zat, werd opgeroepen. Ik had door dat er een val was geweest. Zijn ze oké, kon ik nog net aan hem vragen. Dat was zo. En toen moest ik mijn finale rijden.” Lisa: “Ik ging er vol in, wilde laten zien wat ik in me had. Ik haalde Bibian in. Vlak daarna raakten we elkaar en kwamen we ten val. Mijn eerste reactie was: opstaan en doorgaan.” Mentel stond eerder op haar board en was sneller weg. Lisa moest genoegen nemen met een zilveren medaille. “Dat was erg balen. Toen ik beneden kwam, werd ik meteen meegenomen naar een bouwkeet. Er kwam een arts die zei: ‘Kijk maar even niet in de spiegel.’ Ik dacht alleen maar: waarom, wat is er aan de hand? Ik had wel bloed gezien na de val, maar dacht dat ik een bloedneus had. Pas toen kreeg ik door dat er een snee in mijn wang zat. Ik wilde de race van Chris zien, maar dat lukte niet.” Lisa: ‘We zijn allebei heel competitief en trekken ons aan elkaar op. De drive om van elkaar te willen winnen op de training is groot’ Chris: “Ik stond gespannen aan de start. Ook omdat ik niet precies wist wat er met Lisa was gebeurd en wat de uitkomst van de race was. Mijn finale was snel voorbij. In de eerste sectie maakte ik een fout waardoor ik viel. Toen ik beneden kwam, ging ik meteen naar jou toe. Je hele gezicht lag open en je ging naar het ziekenhuis. Ik moest naar de dopingcontrole en vervolgens naar de medailleceremonie. We zagen elkaar pas om middernacht weer in het dorp. Ik had gewacht tot je terug was. Samen met de fysio aten we pizza. Dat was het enige wat je kon eten omdat je wang was gehecht en geplakt. Het was een heel rare dag. Jammer dat onze finales op die manier eindigden, dat het geen mooie strijd tot de finish was geweest.” Lisa: “Gelukkig komt er een nieuwe kans aan. Ik sta er goed voor richting Beijing, heb begin dit seizoen gemerkt dat het gat met de concurrentie nog groter is geworden.” Chris: “Bij de eerste World Cup in Landgraaf reed ik mijn beste race ooit nadat ik twee jaar lang geen wedstrijd had gewonnen. Ik heb nog nooit zo goed op mijn board gestaan als nu. Met dank aan mijn nieuwe racebeen, dat is gemaakt door paralympisch kampioen en concurrent Mike Schultz, die ook prothesebouwer is. Toen hij na de vorige Spelen zijn hulp aanbood, nam ik dat meteen aan. Vijftien jaar geleden ging ik met stijve benen de berg af. Pakte ik een schans, dan brak ik alle scharnieren af en moest mijn vader weer naar de prothesemaker. Nu heb ik een stevig en volledig carbonbeen met een veer uit een motorcrossfiets, die ik tot negentig graden kan buigen. Dat is een gave ontwikkeling geweest.” Lisa: “Onderling praten we niet veel over goud. Meer over hoe we nog beter kunnen worden. Al gaan we natuurlijk wel voor die ultieme beloning.” Chris: “Ik ben een ander mens dan in Zuid-Korea, ben slimmer en sterker geworden en heb veel meer ervaring. Een gouden medaille zou de kers op de taart zijn voor alles wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.” Lisa: “Na de vorige Spelen zijn we een maand naar Bali gegaan en daarna weer volle bak gaan trainen. Eigenlijk zijn we al acht jaar aan het doorrammen.” Inspiratiebron In maart nemen Chris en Lisa voor de derde keer deel aan de Paralympics. Als vaandeldragers van het Nederlandse para­snowboarden. Het zullen de eerste Spelen zonder hun voor­malige mentor worden. Bibian Mentel overleed op 29 maart 2021 aan de gevolgen van kanker. Chris: “Je wist dat het eraan zat te komen, maar toch was het heftig. We waren op dat moment in het Italiaanse Colere voor een World Cup. Een van de weinige wedstrijden die doorging in het coronaseizoen. Ik was heel blij dat ik daar was. Op een berg in de sneeuw met de club die zij ooit was begonnen. Ik deed daar wat zij altijd zo graag deed: snowboarden. Voor mijn gevoel kon ik op die manier afscheid van Bieb nemen. Het was goed zo.” Lisa: “Het was alsof het zo moest zijn dat we daar waren. Een van de mooiste herinneringen voor mij is dat we na Sochi door Bibian en haar man Edwin mee naar Canada werden genomen. Met een helikopter werden we in the middle of nowhere gedropt om offpiste en onder begeleiding van een gids te gaan boarden. We verbleven met elkaar in een lodge. Er waren geen liften, geen mensen. Niets. Dat was te gek.” Chris: “Ik herinner me nog goed dat we in 2015 in La Molina waren. Bieb had net gehoord dat ze uitzaaiingen had en stond vervolgens bij min twintig graden en keiharde sneeuw iemand te leren snowboarden. Ik ben haar heel dankbaar dat ze me de kans heeft gegeven om de sport te leren kennen. Door het snowboarden heb ik me kunnen ontwikkelen en dat heeft me gemaakt tot de persoon die ik nu ben.” Lisa: “Bibian heeft me vooral meege­geven dat ik moet doen wat ik leuk vind en ervan moet genieten. En om anderen te inspireren en helpen dat ook te doen.” Chris: “Ze heeft ons ook geleerd om iets terug te geven aan de sport. Ik weet hoeveel het waard is als mensen je helpen. Dat probeer ik te doen bij de volgende generatie snowboarders, bijvoorbeeld door ze te helpen met materiaal en tips. Lisa en ik willen laten zien wat er mogelijk is met een prothese of orthese. Twee jaar geleden heb ik mijn vliegbrevet gehaald. Vliegen met een beperking? Normaal gesproken is dat: boem, deur dicht. Door het zoeken naar de juiste mensen die de deur op een kier hielden, is het toch gelukt. Wat ik doe met snowboarden en vliegen is best extreem. Dat hoeft het natuurlijk niet voor iedereen te zijn. Het gaat erom dat kinderen doen wat ze het liefst willen. En dat er wordt gedacht in mogelijkheden. Dat proberen we ze tijdens clinics mee te geven.” Lisa: “Ook laten we ouders zien wat ze kunnen doen. Het helpt heel erg als ouders erin staan van: ga het proberen, kijk wat je kunt. Dat hebben onze ouders ook gedaan en die instelling neem je met je mee.” Chris: “Je kunt veel meer dan je denkt. Ook met een beperking kun je nog steeds je dromen najagen.” Helden Magazine 60 Het verhaal van Chris Vos en Lisa Bunschoten komt voort uit Helden Magazine 60. Deze editie staat voor een groot deel in het teken van de Olympische Spelen, waar Golden Girl Suzanne Schulting vier jaar geleden ‘zomaar’ olympisch kampioen werd en nu de favoriet is op elke afstand. In Helden Magazine 60 lees je een uitgebreid interview met succesvolste Nederlandse olympiër, Ireen Wüst. Ook spraken we Thomas Krol over onder meer zijn transformatie en Kjeld Nuis. Krijgt Sven Kramer in aanloop naar zijn laatste Spelen tien stellingen voorgelegd, spreken we met Antoinette de Jong over trouwen en een nieuwe koers én lacht het leven Irene Schouten toe, al weet ze ook maar al te goed hoe de andere kant van de medaille eruitziet. Ook in Helden Magazine 60 wist Botic van de Zandschulp in 2021 de sprong naar de top honderd te maken, maar dat is pas het begin voor de 26-jarige tennisser. Een gesprek met Peter Bosz over stress, Ajax en zijn ambitie om op een dag bondscoach te worden. Naast speler van Atalanta Bergamo en Oranje is Marten de Roon ook influencer. Op basis van 10 social media-posts gingen wij het gesprek met de voetballer aan. En hoe goed is Lionel Messi nog? We vroegen het aan Ronald Koeman, Henk ten Cate, Ruud Gullit, Giovanni van Bronckhorst, Ron Vlaar en Edwin Winkels. Verder een reconstructie van het olympisch goud op de 1000 meter met Gerard van Velde. Victoria Koblenko probeert daarnaast Jorden van Foreest schaakmat te zetten én Samantha van Diemen staat in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’ stil bij De Liefdesbrief. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 60 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Het was een bewogen jaar voor Sven Kramer. Hij pakte in 2018 voor de derde keer op rij olympisch goud op de vijf kilometer. Een record. Maar op de tien kilometer slaagde hij er opnieuw niet in de ontbrekende olympische titel te pakken. Maar 2018 is bovenal het jaar waarin hij vader werd. Papa Sven. Op 21 oktober werden zijn vriendin en oud-hockeykampioen Naomi van As en hij de trotse ouders van dochter Kae. Voortaan gaat Sven Kramer zijn schaatscarrière combineren met het vaderschap. “Het is natuurlijk een hele omslag Ik heb altijd helemaal voor mijn sport geleefd, dat is mijn kracht geweest. Vanaf mijn achttiende draaide alles om schaatsen, daar heb ik nauwelijks concessies aan hoeven doen. Ik denk ook niet dat ik dat moet kwijtraken nu Kae er is, maar er komen wel belangrijke dingen bij. Ik zie dat alleen maar als een verrijking. Ik denk dat ik er klaar voor ben, maar dat zal iedereen die net vader is van tevoren zeggen.” Je hebt lang gedacht: eerst die Spelen van 2018 en dan kinderen? “Ik vind dat als je die keuze maakt om vader te willen worden, je er ook echt moet kunnen zijn voor het kindje. Het vaderschap kun je er niet even bij doen. Ik wil een goede vader zijn en eerder in mijn carrière dacht ik dat ik dat niet kon zijn in combinatie met de sport. Daar ben ik thuis eerlijk over geweest. ‘Daar wachten we nog even mee,’ heb ik gezegd. Daar had ik met Naomi weleens discussie over, dat kan ik niet ontkennen.” Waarom is het schaatsen nu wel met het vaderschap te combineren? “Ik word ouder en ik kan niet ontkennen dat een ander deel van m’n carrière is aangebroken. Naomi is nu ook wat langer gestopt met hockey, dus we hebben iets meer rust en ik denk dat dat beter is voor ons.” 'We zijn nu op een punt aanbeland dat het niet heel grappig meer is voor mij. Patrick Roest is een serieuze concurrent geworden’ Was je even vergeten dat de camera’s op je gericht stonden toen je dat bolle-buik-gebaar deed na afloop van het goud op de 5000 meter tijdens de afgelopen Spelen? “Toen wisten wij echt nog niet dat Naomi zwanger was. Ze was het overigens al wel, maar dat wisten wij nog niet.” Hoe wil jij je kinderen opvoeden? “Er zijn ruim zeven miljard mensen op de wereld, met de meesten van hen is het redelijk goed gekomen, dus dan zal het bij ons toch ook wel goed komen? Dat klinkt misschien een beetje ongeïnteresseerd, maar ik denk dat het beter is als we het over ons heen laten komen.” Ga je dit seizoen wat schaatsen betreft rustiger aan doen door je thuissituatie? “Hier hebben we natuurlijk over gesproken. Er zijn genoeg voorbeelden van fulltime sporters die het thuis prima hebben geregeld. Ik heb heel veel vertrouwen in Naomi. Zij staat er ook achter dat ik als vanouds het seizoen in ga.” ZWAKKE RUG Er staat een vette streep onder het vorige seizoen waarin zijn derde olympische titel op de 5000 meter voor Sven niet opwoog tegen zijn pijnlijke 10 kilometer, waarop hij nog altijd wacht op goud. “Ik heb over het olympisch jaar een dubbel gevoel, want ik had een van mijn allerbeste seizoenen in het voor olympisch jaar. Het is niet gelukt die lijn door te trekken.” Je komt terug met goud, maar nu overheerst toch die teleurstellende 10 kilometer, waarop je na de foute wissel in Vancouver en het zilver in Sochi absoluut goud wilde halen. “Het zit hem niet zozeer in die 10 kilometer, maar vooral in alle fysieke ellende in de aanloop naar de Spelen. Ik heb voor de Spelen te veel ongemakken gehad, met name aan m’n rug. Daardoor heb ik er niet uit kunnen halen, wat er conditioneel en qua vermogen wel in zat.” Sven laat op zijn telefoon een foto zien die de ramp- spoed in het olympisch jaar treffend illustreert. We zien een bont en blauwe rug, het gevolg van zijn val in september 2017 tijdens een trainingsrit in de buurt van Joure. “In april 2017 fietste ik een zware koers in Drenthe. We moesten ook over keien rijden en het ging die dag hartstikke goed. Totdat ik in de laatste drie kilometer op m’n bek ging. Ik brak m’n sleutelbeen en moest worden geopereerd. Daar kwam dus in september die tweede val met de fiets overheen. Bij Joure reed een jochie met oortjes in. Terwijl hij muziek luisterde, zat hij ook nog eens met losse handen op de fiets. Hij slingerde en knalde tegen m’n ploeg- genoot Chris Huizinga aan. Ik raakte daardoor het achterwiel van Chris en viel op het sleutelbeen dat ik in april had gebroken. Helden Magazine 44 Het eerste gedeelte van het verhaal van Sven Kramer komt voort uit Helden Magazine 44 waar Kjeld Nuisde cover siert. Nuis is de Held van het Jaar geworden. De tweevoudig olympisch kampioen kent ook de andere kant van de medaille. Verder in de 44ste editie van Helden, Tom Dumoulin over zijn successen, de Tour en de Giro, Virgil van Dijk de aanvoerder van het vernieuwde Oranje en Liverpool, schorttrackster Suzanne Schulting, tennisster Kiki Bertens, de winnaar van de Ronde van Vlaanderen Niki Terpstra, handbalster Yvette Broch, de successen van de Nederlandse sportvrouwen, zwemmer Nyls Korstanje, bokser Peter Müllenberg, voetballer Davy Klaassen, Raymond van Barneveld ging in gesprek met Victoria Koblenko, en Frenkie de Jong en vriendin Mikky ontmoeten Wendy Rommedahl. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Slechte testresultaten en een wurgende onzekerheid maakten van Thomas Krol een twijfelaar in aanloop naar de Winterspelen in Beijing. Een sportpsycholoog kwam eraan te pas om hem precies op tijd te laten vlammen. De schaatser kwam terug met olympisch goud op de 1000 en zilver op de 1500 meter. En hij werd daarna ook nog wereldkampioen sprint. Openhartig praat hij over een jaar met hoge pieken en diepe dalen. “Ik durfde niet te juichen nadat ik over de streep kwam op de 1000 meter, dacht alleen maar: please, laat het genoeg zijn. Ik werd gezien als topfavoriet voor olympisch goud. Mijn tegenstander Havard Lorentzen had ik meteen al achter me gelaten. De laatste kruising kreeg ik ook nog cadeau, ik kon me mooi op hem richten. Ik dacht in de laatste meters: ik heb gedaan wat ik moest doen, dit is ‘m. Toen zag ik mijn tijd op het scorebord: 1.07,92. Dat viel tegen, voor m’n gevoel had ik veel harder geschaatst, 1.07,50 of zo. Ik twijfelde of die tijd genoeg zou zijn voor het podium. Na mij kwamen er nog twee ritten. Ik ben op het middenterrein met mijn vriendin gaan appen. Zij had er eerder vertrouwen in dan ik. Ze zei: ‘Ik denk dat je hem hebt.’ Ik kon van de spanning niet meer zitten, prevelde de hele tijd: please, please. Hein Otterspeer zag ik als kanshebber, maar hij kwam niet aan mijn tijd. Een zucht van verlichting. Ik wist dat ik sowieso een medaille had. Daarna de laatste rit met daarin mijn grootste concurrent en maatje: Kai Verbij. Kai moest het opnemen tegen Laurent Dubreuil. Ik dacht aan het WK afstanden van 2019 in Inzell. Toen schreeuwde ik het uit na mijn 1000 meter, dacht ik dat ik goud had. Toen dook Kai nog onder mijn tijd. Dubreuil ging als een gek van start, zo hard dat Kai in de problemen kwam bij de wissel en meteen kansloos was. Met nog een ronde te gaan had Dubreuil een voorsprong van 0,7 seconde. Ik dacht: waar haalt hij dit nou vandaan? Ik zei in mezelf: stort nou in, stort nou in. Mijn slotronde is mijn sterke punt, daar heb ik jarenlang knoepertje hard aan gewerkt. Slotrondes rijden is echt mijn ding. Maar ja, het gat dat hij had geslagen was groot. Dubreuil had de 500 meter, waarop hij veel beter is, vergooid en dacht: ik zie wel. Hij reed echt vrijuit. Op de streep bleek hij toch viertienden langzamer. Goud. Ik heb het uitgeschreeuwd. Alles minder dan goud was toch wel een teleurstelling geweest, merkte ik toen. In ons appartement in het olympisch dorp wilde ik eigenlijk alles bij elkaar schreeuwen, maar ik vond dat niet gepast naar Kai toe. Hoe fantastisch was het geweest om samen op Medal Plaza te staan. Ik zag ondanks het verdriet in zijn ogen ook dat hij echt trots was op mij, dat sierde hem. Van mijn trainer Jac Orie kreeg ik na afloop de dikste knuffel die ik ooit heb gehad. Ik dacht terug aan het Olympisch Kwalificatietoernooi van eind 2017, toen ik had gefaald. Dat was voor mij het sein dat het anders moest. Ik maakte daarna de overstap naar Jumbo-Visma en Jac. Al een jaar na die Spelen, in 2019, was ik wereldkampioen op de 1500 meter. En daarna ben ik gaan denken: als ik hier weet te winnen dan zou ik die olympische titel, waarvan ik al mijn hele leven droom, ook kunnen pakken. Sportpsycholoog Het olympisch jaar startte ik niet goed. Ik was begin 2021 wereldkampioen op de 1500 meter geworden en had voor aanvang van dat seizoen fantastische testresultaten laten zien. Trainde me in de zomer van 2021 het leplazerus, maar uit de testen van Jac bleek dat die minder waren dan een jaar eerder. Ik begon me zorgen te maken, dacht: het zal in een olympisch jaar toch niet opnieuw misgaan? Alle testen tijdens het hele seizoen kregen voor mij zoveel gewicht. Ik zette me daardoor erg onder druk, had mezelf steeds voorgehouden dat ik er in Beijing móést staan. Misschien krijg ik maar één kans op een gouden olympische plak, hield ik mezelf voor. Vervolgens reed Hein Otterspeer ook nog eens anderhalve seconde sneller bij trainingswedstrijdjes. Toen zat ik echt in zak en as. Ik raakte gefrustreerd, bleef maar vragen stellen aan mezelf. Wat heb ik in godsnaam verkeerd gedaan deze zomer? Is er iets geks met mij aan de hand? Ik ging het ook bij Jac zoeken, dacht: hij heeft er toch zoveel verstand van, wat heeft hij gedaan waardoor ik niet aan de testresultaten van een jaar geleden kom? Jac bleef herhalen dat er geen reden voor paniek was, maar ik nam met dat antwoord geen genoegen. Ik had slapeloze nachten, werd in de periode in aanloop naar het NK afstanden heel negatief over alles. Als ik thuiskwam na een training, riep ik: weer een kuttraining, waar is Jac nou allemaal mee bezig? Het was thuis niet meer gezellig. Mijn vriendin Ramona, die schaatst voor het gewest Friesland, was het op den duur ook zat, zei: ‘Je moet hulp gaan zoeken bij een sportpsycholoog.’ Voordat ik bij haar aanklopte had ik het NK afstanden gereden. Ik had tot mijn grote opluchting een behoorlijke 1500 meter gereden, maar meteen daarna kregen de twijfels weer de overhand. Ik moest me leren wapenen tegen die twijfels. Vanaf het eerste moment voelde ik me goed bij de gesprekken met de sportpsycholoog. Mijn probleem was dat mijn aandacht te breed was, ik had moeite met focussen. Na een mindere race ging ik er van alles bijhalen. Na een slechte test dacht ik meteen: dan wordt het Olympisch Kwalificatietoernooi (OKT) ook niks, olympisch goud kan ik ook wel op m’n buik schrijven. 'Goud, ik heb het uitgeschreeuwd. Wat een bevrijding. Alles minder dan goud was toch wel een teleurstelling geweest' Ik keek meteen naar de toekomst, zag alles al als een kaartenhuis in elkaar donderen. Als topsporter moet je juist je gedachten heel smal houden. De sportpsycholoog vertelde dat ik uit een race één punt moest pakken waar ik aan kon werken. Als ik opsomde dat de start niet goed was, dat de eerste bocht slecht was, dat ik de andere bochten ook niet goed aansneed en dat de tweede ronde niet goed was, dan zei zij: ‘Pak er een ding uit waar je mee aan de slag gaat, de rest maakt nu niet uit.’ Ik besloot met haar alleen op de bochtlijnen te focussen in de volgende wedstrijd. Dat was de World Cup in Salt Lake City, een lastige baan waar je hoge snelheden haalt. Ik focuste me alleen op de bochten en reed mijn beste race van het seizoen. Ik haalde ook het podium op de 1500 meter. Thriller Die wedstrijden in Salt Lake City gaven me vertrouwen in aanloop naar het Olympisch Kwalificatietoernooi, eind december. Maar uitgerekend op dat moment werd ik gigantisch verkouden. Geen corona, maar ik heb in aanloop naar het OKT slecht geslapen. Ik dacht: dat heb ik weer. Jac probeerde me gerust te stellen, zei: ‘Een paar dagen slecht slapen maakt niet uit.’ De dag voor ik aan de bak moest op het OKT deden we een tempotraining. Ik was niet fit, maar reed mijn snelste rondje ooit. Ik begon het OKT met de 500 meter, die reed ik niet met het idee om me daarop te plaatsen voor de Spelen. Reed hem vooral om me ook te kunnen kwalificeren voor de WK sprint in maart. Ik had een gemiddelde opening, maar reed wel een heel goede ronde van 24,7. Ik werd vierde in een dik persoonlijk record. Dat gaf nog meer vertrouwen. De sprinters wisten allemaal dat de 1000 meter de thriller zou worden van het OKT. Hein Otterspeer, Kai Verbij, Kjeld Nuis en ik konden allemaal een gooi doen naar de medailles op de Spelen, we ontliepen elkaar heel weinig. Maar er konden slechts drie van ons naar de Spelen. De druk voor die 1000 meter is de grootste die ik ooit heb meegemaakt. Als ik bedenk hoe we die ochtend aan het ontbijt zaten... Er werd niks gezegd. zag ik vlak voor de 1000 meter, ze zei: ‘Ik heb je nog nooit zo gezien, asen asgrauw.’ Hein en Kjeld reden voor mij. Hein reed een ronde van 24,5 en ik dacht: dat kan ik ook, gezien mijn ronde van 24,7 op de 500 meter. Ik zei tegen mezelf: wat er ook gebeurt, eigen race blijven schaatsen. Ik had gigantisch veel snelheid tijdens de eerste zeshonderd meter. Reed 1.07,24. Het was de snelste tijd, maar het belangrijkste: ik mocht naar de Spelen. Yes! Kjeld Nuis viel af, dat was voor hem natuurlijk ongelooflijk rot. Hij was de olympisch kampioen en mocht zijn titel niet verdedigen. Kjeld was ook mijn grootste rivaal van de laatste jaren. Ik vond het knap dat hij me oprecht feliciteerde na die dreun, dat sierde hem. Ik heb hem nog sterkte en succes gewenst voor de 1500 meter. Mijn naam stond bovenaan de matrix. Het was voor mij ook een middelvinger naar vier jaar eerder, toen die matrix er juist voor zorgde dat ik niet naar de Spelen mocht. Ik was meteen ook zo relaxed voor de 1500 meter. Voor de start droop het snot uit mijn neus. Maakte me toen niet meer uit. Ik werd tweede, achter Kjeld. Ik mocht op mijn eerste Spelen uitkomen op de 500, 1000 en 1500 meter. Paranoïde Daarna kwam de volgende uitdaging: coronavrij blijven. Dat was bijna net zo spannend als het OKT. Ik werd er bijna paranoïde van. Ik heb in aanloop naar de Spelen nauwelijks mensen gezien. Mijn moeder wilde een keer langskomen, zei: ‘Dan blijf ik op afstand.’ Ik antwoordde: sorry, doen we niet. Mijn schoonouders bleven drie dagen voor vertrek naar China op de parkeerplaats staan, ik heb alleen naar hen gezwaaid. Achteraf ben ik zo blij dat ik niet heel even op hen af ben gestapt: later bleek dat zij op dat moment corona hadden... Ik voelde de muren op me afkomen in die tijd, zat alleen maar de dagen af te tellen tot we weg konden. Op het vliegveld van Beijing werden we ook getest. De wattenstaaf ging vier keer zo diep in m’n strot en neus als normaal. En daarna moesten we een uur of zes wachten op de uitslag. Spannend. Ik wist hoe meedogenloos ze zouden zijn bij een positieve test, dan was het meteen einde verhaal. Ik dacht: als ik hier doorheen ben, ben ik zo goed als veilig, hoewel we ook daarna dagelijks werden getest. Het olympisch dorp was hermetisch afgesloten. Het was een soort militair terrein, afgeschermd met hoge hekken en slagbomen, en met overal militairen er omheen. Van de stad Beijing kregen we niets mee, alleen tijdens het ritje naar het stadion zagen we iets. Ik weet dat er genoeg nadelen aan China kleven, zoals de mensenrechten, maar op het gebied van coronavrije Spelen organiseren was het top. Eenmaal in het olympisch dorp keek ik m’n ogen uit. Alles was nieuw voor me. Ik vond alles spannend en mooi. Voor mijn familie was het natuurlijk ook een droom om op een dag naar de Spelen te gaan en mij te zien schaatsen. Jammer, maar ik had me er al op ingesteld dat zij er niet bij konden zijn. Ik was al blij dat de Spelen door konden gaan. Fucking hard Voor mij begonnen de Spelen op 8 februari met de 1500 meter. Ik had op 31 januari mijn eerste trainingsrace gereden en dat ging nog niet super. Het ijs was zacht. Bovendien had ik het idee dat ik een beetje overprikkeld was door al die nieuwe ervaringen. Ik heb het daar ook met de sportpsycholoog over gehad. Zij zei: ‘Neem even de tijd om te genieten, maar op een gegeven moment moet die knop om.’ Dat lukte me. Ik begon me tijdens de trainingen toch goed te rijden... Ik had het hele seizoen nog geen geweldige 1500 meter gereden. Het was wel relaxed dat ik daardoor niet in de laatste ritten hoefde te rijden. Geen druk op m’n schouders. Die druk lag bij Joey Mantia, hij had in aanloop naar de Spelen het best gepresteerd en werd gezien als favoriet. Stiekem wist ik dat hij waarschijnlijk toch weer zou bezwijken onder de druk, zo ging het altijd met hem. Ik vond mijn eerste olympische race ontzettend spannend. Ik probeerde het te zien als een normale rit op een normaal toernooi, maar hoe hard je ook probeert het zo te zien, dat is het natuurlijk niet. Het startschot. Eerst een valse start van mijn tegenstander Peder Kongshaug. Daarna reed ik me een partij lekker... Mijn tactiek was dezelfde als altijd. Ik ram hem er op de 1500 meter altijd vol in en kijk op de laatste vierhonderd meter wel wat ik over heb. Mensen zeggen geregeld: ‘Als je nou minder hard begint, dan kun je meer op het eind.’ Zo werkt dat niet voor mij. De rit liep fantastisch. Tijdens de race zei ik al tegen mezelf: dit gaat fucking hard. Ik reed 1.43,55. Juichte, dacht: dit is gewoon goud. Ik had de snelste 1500 meter ooit gereden op de Spelen. Ik wist ook dat de drie minuten daarna heel spannend zouden gaan worden. Regerend olympisch kampioen Kjeld kwam meteen in de rit na mij in actie. Ik vond het heel bijzonder dat hij mij een high five gaf na mijn race. Kjeld stond klaar voor zijn eigen race, dat had hij niet hoeven doen. Echt een sportief gebaar. Kjeld reed 1.43,21. Ik kan niets op Kjelds race afdingen. Ik reed mijn beste 1500 van het jaar en als iemand het nog beter doet, dan moet ik daar alleen maar voor applaudisseren. Kjeld deed het fantastisch en helaas voor mij op het juiste moment. Ik heb hem gefeliciteerd, de beste heeft gewonnen die dag. Het gevoel na die 1500 meter was raar. Eerst dacht ik: fantastisch, ik heb een zilveren olympische plak. Daarna dacht ik weer: klote dat het geen goud is. Ik wilde het liefst de volgende dag de 1000 meter al rijden, zo scherp was ik. Maar ik moest nog tien dagen wachten. Ik had het geluk dat ik ook de 500 meter mocht rijden. Dat was een goeie prikkel tussendoor. Menselijk brein De nacht voor de 1000 meter werd ik helemaal gek van de gedachte dat ik een dag later op datzelfde moment weleens olympisch kampioen zou kunnen zijn. Dat spookte steeds door mijn hoofd. Ik dacht de hele tijd: misschien krijg ik zo’n kans nooit meer. Ik dacht ook steeds aan wat fout zou kunnen gaan. Toen heb ik de sportpsycholoog gebeld. Zij zei: ‘Niet erg dat je denkt aan wat fout kan gaan of aan wat juist goed kan gaan. Jij gaat nu tien minuten lang denken aan alle scenario’s die zich af zouden kunnen gaan spelen. Je denkt eraan dat je onderuitgaat, dat je goud wint, dan weer dat je faalt, vervolgens weer dat je een wereldrecord rijdt. Haal alles er maar bij in die tien minuten. Maar daarna is het klaar.’ Voordat de tien minuten voorbij waren, lag ik al te slapen. Het menselijk brein werkt vaak zo dat als je je ergens tegen verzet, jouw hoofd het juist leuk vindt om daarbij stil te staan. Je reactie is vaak: daar mag ik niet aan denken, ik stop het weg. Maar als je juist heel bewust gaat denken aan de dingen waarvan je denkt dat je er niet aan mag denken, dan zul je merken dat het verzet snel is gebroken. Dat heeft bij mij in elk geval echt goed gewerkt. Alle doemgedachten waren ineens weg. Op de dag zelf bleef ik maar naar de klok kijken. Ik hield op de baan alles in de gaten. Dat zit nu eenmaal in mij, dat controlerende raak ik nooit helemaal kwijt. Toen mijn rit. Ik schrok dus van mijn tijd, had verwacht dat ik sneller was. Ik had het achteraf kunnen weten. Tijdens het tempotrainen een dag voor de 1000 meter was het ijs al veel minder snel dan op de 1500 meter. Ik had ook kunnen zien dat de tijden die voor mij werden gereden ook niet bijzonder waren. Iedereen reed langzaam. 'Mijn vriendin Ramona was het op een gegeven moment ook zat, zei: 'Je moet hulp gaan zoeken bij een sportpsycholoog' Toen ik de titel binnen had, heb ik meteen met mijn vriendin gefacetimed. Dat was het enige moment dat ik brak. Ook Ramona moest een traantje wegpinken. Zij heeft alles van dichtbij meegemaakt, wist dat de weg naar de Spelen niet makkelijk was geweest voor me. Zij maakte mee dat ik vaak chagrijnig was als ik terugkwam van een training en heeft me in de richting van de sportpsycholoog geduwd. Ik zei tegen haar iets van: we hebben het gedaan. Dat gesprek na het winnen van het goud was een van de mooiste momenten uit onze relatie. Ook het gesprek met Jac was mooi. Hij had telkens tegen me gezegd dat ik me niet druk moest maken. Hij kwam ook nog terug op de fietstesten aan het begin van het seizoen. Jac gaf aan dat mijn duurconditie wat minder was, maar dat het op het ijs niet slechter was gegaan. Sterker nog: ik was veel sneller geworden. In het jaar ervoor had ik meer op inhoud getraind, daardoor kon ik die 1500 meter zo goed rijden. Ik fietste als sprinter vaak mee met de allrounders en dan ramde ik ook gewoon een half uur op kop. Dat was niet de bedoeling van Jac, die vond dat het beheerster moest. Hij wilde dat ik niet meer 350 watt zou trappen op kop, maar 250 watt met het sprintteam. Ik voerde het volgens het boekje uit. Dat was vogens Jac de route naar goud. Maar het maakte me in het begin juist erg onzeker. Achteraf kan ik zeggen: als ik die fietstesten in de zomer net zo goed had gedaan als in 2020, dan had ik misschien twee keer zilver gepakt op de Spelen. Door de training iets aan te passen, was ik sneller op de 1000 meter. Het zorgde ervoor dat ik op de 1000 meter van november tot en met maart ongeslagen bleef. Daardoor pakte ik in maart ook nog de wereldtitel sprint in Hamar. En wat denk je? Meteen na het seizoen kreeg ik corona... Sven-rol Sinds ik als olympisch kampioen door het leven ga, ben ik gelukkiger. Vooral omdat de druk die ik op mezelf heb gelegd, minder is. Zoals ik me voelde in aanloop naar de Spelen hoop ik me nooit meer te voelen. Maar nu heb ik waargemaakt waarvan ik als kleine jongen droomde. Epke Zonderland zei nadat hij olympisch goud op de rekstok won in 2012: ‘Ik heb olympisch goud, alles wat ik hierna nog ga presteren is mooi meegenomen.’ Zo voelt het voor mij ook. Het enige wat nog op mijn lijstje staat, is de wereldtitel op de 1000 meter. En uiteraard ook de olympische titel op de 1500 meter, maar dan krijg ik pas over drie jaar de kans voor. Mijn nieuwe status opent wat deurtjes. Toen ik aangaf dat ik wel mee wilde doen aan het tv-programma De Slimste Mens was dat snel geregeld. Ik zou ook nog graag een keer meedoen aan Wie is de Mol, het allerleukste tv-programma. Mijn status is verder niet heel erg veranderd sinds die gouden medaille in Beijing. Ik heb er hooguit vierduizend volgers op Instagram bij. Maar verder? Ik zat voor ons jaarlijkse trainingskamp in Italië in het vliegtuig naast twee Nederlanders die op vakantie gingen en zij vroegen: ‘Ben jij ook van de schaatsploeg?’ Ik knikte, waarop ze vroegen: ‘Wat is jouw naam dan?’ Toen ik mijn naam zei, antwoordden ze: ‘Thomas Krol? Ach, we kunnen ook niet iedereen kennen, hè. We zagen net wel Jutta Leerdam, die kennen we wel.’ Ik ging helemaal stuk. Binnen de ploeg is er met het stoppen van Sven Kramer wel wat veranderd. Ik merk dat er meer naar mij wordt gekeken als het gaat om dingen waar Sven zich altijd mee bezighield. Als het ijs slecht is, zie ik ze kijken van: ga jij dat even regelen? Of als iets niet bevalt, zeggen ze tegen mij: ‘Bel jij Jac even, jij kan dat maken.’ Maar eh, ik ben wel iets te aardig voor de Sven- rol. Sven kon altijd als geen ander goed duidelijk maken wat hij wilde, en dat ook nog op een nette manier. Lekker vliegen Over vier jaar wil ik er natuurlijk graag weer bij zijn op de Spelen om mijn olympische titel te verdedigen. Ik ben dan 33 en op die leeftijd is het niet vanzelfsprekend om je topniveau nog te halen. Ik ga het vanaf nu per twee jaar bekijken. Als ik merk dat ik mijn niveau niet meer haal, dan kies ik voor mijn andere grote passie en ga ik lekker vliegen. 'Toen ik de titel binnen had, heb ik meteen met mijn vriendin gefacetimed. Dat was het enige moment dat ik brak. Ook Ramona moest een traantje wegpinken' Ik heb een jaar geleden met de pilotenopleiding van de KLM gebeld. Ze hebben geen leeftijdsgrens, maar zeiden wel: ‘We adviseren je om niet te lang te wachten, want dan wordt de kans kleiner dat je als gezagvoerder afscheid kan nemen in de cockpit.’ Ik heb op de terugweg uit Beijing met mijn twee medailles een foto gemaakt in de cockpit, die uiteindelijk KLM wilde posten op hun Instagram. De Flight Academy KLS heeft ook gereageerd. Ik kan ze daaraan herinneren als ze vragen waarom ik pas zo laat aan de opleiding wil beginnen.’ Helden Magazine 64 Het verhaal van Thomas Krol komt voort uit Helden Magazine 64. In het dubbeldikke eindejaarsnummer blikken we terug op het sportjaar 2022 én is er volop aandacht voor het WK Voetbal in Qatar. Virgil van Dijk siert samen met Irene Schouten de cover. Voor Schouten kon het jaar 2022 niet op. Ze won drie olympische titels, de wereldtitel allround en trouwde. In de WK-special lees je interviews met Denzel Dumfries, Matthijs de Ligt, Cody Gakpo en Soufiane Touzani. Daarnaast vertellen vriendinnen Candy-Rae en Laura Benschop over hun leven met WK-gangers Daley Blind en Davy Klaassen én een reconstructie van het masterplan van Van Gaal. Verder in deze editie een uitgebreid interview met olympisch shorttrackkampioen Suzanne Schulting en coach Jeroen Otter. Een terugblik op een bewogen wielerjaar met Merijn Zeeman, Kjeld Nuis kende een jaar vol pieken en dalen én Annemiek van Vleuten presteerde het onmogelijke. Daarnaast liet Dylan van Baarle zien dat zijn tweede plek op het WK in 2021 geen toeval was en is Luc Steins de handballende Messi van Paris Saint-Germain. Giovanni van Bronckhorst kende een geweldig eerste jaar bij Rangers FC. John van ’t Schip won in 1987 de Europa Cup II met Ajax en Hennie Stamsnijder won in 1981 als eerste Nederlander de wereldtitel veldrijden. Als laatste wil Susila Cruijff het gedachtegoed van haar vader voortzetten en blikt voetbalster Vanity Lewerissa terug op een moeilijke tijd. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 64 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.