Ze zijn schaars: vrouwelijke bondscoaches. Maar sinds een paar maanden heeft Nederland er weer één. Alyson Annan is de nieuwe bondscoach van de hockeydames. Helden Online sprak haar over de ploeg, de eigenschappen van een ideale coach en haar eigen benadering.
In september vorig jaar baarde de 42-jarige Annan al opzien door als eerste vrouw hoofdcoach van een mannenelftal te worden. Nu doet ze dat weer: slechts twee keer eerder, in 1971 en 1974, hadden de Oranje dames een vrouwelijke bondscoach.
Mannen vs. vrouwen
Noodgedwongen stopt Annan nu als coach van hoofdklasser Amsterdam. Wat het verschil is tussen het coachen van mannen en vrouwen? “Het spel blijft hetzelfde, maar bij de dames ben ik meer mezelf. Bij de mannen let je altijd op je woorden. Bij hen zal ik minder snel grapjes uithalen, bij de dames doe ik dat meer. Mannen zijn anders, maar bij allebei voel ik me prettig. De mythe ‘mannen zijn minder gevoelig’ is niet waar. Mannen zijn niet zo gevoelig als vrouwen; we zijn allemaal mensen en mensen leven met gevoel. Het gaat erom hoe je het als coach aanpakt. Laat je het gevoel toe of laat je het in het hoofd zitten? Ik probeer als coach aan alles aandacht te geven.”
'Vanaf moment één voelde ik al veel energie bij de dames. We hebben vooral veel plezier gemaakt'
Nadat de wegen van de hockeybond en Sjoerd Marijne in september scheidden ‘vanwege een verschil van inzicht over het proces richting de Olympische Spelen’, viel de keuze op de Australische oud-international, één van de beste hockeysters ooit. Annan kwam zelf 228 keer uit voor het Australische elftal, won twee keer Olympisch goud (1996 en 2000) en twee keer WK-goud. Ook werd ze twee keer tot beste hockeyster van de wereld uitgeroepen (in 1998 en 2000).
Annan kijkt met een goed gevoel terug op haar eerste dagen als kersverse bondscoach.“De speelsters hebben geëvalueerd,” zegt ze met een serieuze toon. “We hebben gesproken over de vorige periode en die afgesloten. Je moet toch even tijd nemen om dat een plek te geven.” Om met een glimlach te vervolgen: “Maar vanaf moment één voelde ik al veel energie bij de dames. We hebben vooral veel plezier gemaakt.”
Tekst gaat verder onder de foto
Succes
Het is nu aan Annan om de ploeg naar de derde gouden plak op rij te leiden op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. De hockeyvrouwen wonnen goud in Peking (2008) en in Londen (2012) en werden wereldkampioen in 2014. Ondanks een tweede plek op het Europees kampioenschap dit jaar lijkt Nederland inmiddels gewend aan het succes van de hockeysters.
“Het grappige is dat iedereen denkt dat deze dames twee keer goud hebben gewonnen, maar dat is niet zo,” legt Annan uit. “We hebben een selectie van 27 speelsters en daarvan hebben er maar vier twee keer goud gewonnen en ik meen acht speelsters één keer. De rest heeft dit nog niet ervaren.”
Tekst gaat verder onder de foto
De perfecte coach
Annan was in het verleden ook al eens coach van hockeyclub KZ, assistent van Marc Lammers tijdens de Olympische Spelen van 2004 en bondscoach van Jong Oranje. In de loop der jaren heeft Annan ze zich als daarin flink ontwikkeld. “Voorheen was ik meer een control freak. Ik ben detaillistisch, maar weet nu dat het grote verhaal, de grote lijn, ook heel belangrijk is.”
Ze denkt even na over de eigenschappen van een perfecte coach en zegt dan vastberaden. “Duidelijkheid en eerlijkheid. Je moet samen toewerken naar een gezamenlijk doel. Als een coach daarin duidelijk en eerlijk is komt de ware aard van de sporter naar boven.” Ze vervolgt: “Een coach moet ervoor zorgen dat alle tools er zijn, zodat de speelsters alles uit zichzelf halen. Wij gaan niet naar de Spelen, maar zijn dienend aan de speelsters. Als we dat realiseren kunnen we onze taak goed uitvoeren.”
Die succesvolle oud-hockeyster heeft kunnen afkijken van Ric Charlesworth. “Ric is mijn voorbeeld en absoluut de beste coach die ik ooit heb gehad. Ik heb zo’n goede leerschool gehad door zo lang onder hem te mogen spelen. Maar toch, ook hij had aspecten waarvan ik toen dacht: als ik ooit zou coachen, zou ik het anders doen. Zo houd ik meer rekening met het gevoel.”
Tekst gaat verder onder de foto
Programma tot Rio
In augustus 2016 beginnen de Spelen in Rio. Dat Annan minder dan een jaar de tijd heeft om haar ploeg klaar te stomen, beseft ze maar al te goed. “Ik moet veel doen. De technische staf is nog niet ingevuld; ik heb nog niet eens een assistent. Ik hoop daar binnen enkele weken duidelijkheid over te hebben, zodat ik veel energie over heb om andere belangrijke dingen te doen.”
Voelt ze als coach de druk om die derde gouden medaille voor de ploeg én heel Nederland binnen te slepen? “Nee. Voor mij worden het toch niet de derde Olympische Spelen als bondscoach? Het worden mijn eerste Spelen als coach en zo ga ik het ook benaderen. Ik moet zorgen dat de speelsters in Rio kunnen shinen. Ik heb er zin in.”