Bij de familie Van Ass draait alles om hockey. Helemaal in de afgelopen jaren toen international Seve (25) zijn vader Paul als bondscoach had. Tegenwoordig zijn ze niet langer coach en speler, maar gewoon vader en zoon. In aanloop naar de Rabo EuroHockey Championships, van 18 tot 27 augustus in Amsterdam, zochten we het gezin op.

Seve van Ass speelt al jaren in de hoofdklasse en het Nederlands hockeyteam. Toch komt het nog geregeld voor dat rond een wedstrijd de speaker zijn naam verkeerd uitspreekt. Het is dan ook een bijzondere naam en die heeft hij aan zijn vader te danken. Op het terras van het ouderlijk huis in Bergschenhoek vertelt Paul van Ass geanimeerd de anekdote die inmiddels ruim 25 jaar oud is. Seve, zijn vier jaar oudere broer David en moeder Danique luisteren aandachtig mee. Het gezin is op deze aangename zomeravond helaas niet compleet. Dochter Berbel, die anderhalf jaar ouder is dan Seve, woont in Bangkok en wordt erg gemist.

Paul: “Toen Danique in verwachting was, dachten we dat ons derde kind net zo donker zou worden als David en Berbel. In die tijd keek ik veel golf en tennis. Het waren de topjaren van Severiano Ballesteros en Boris Becker. Daarop zei ik tegen Danique: ‘Als het een jongen wordt, dan moet hij Seve heten, met Boris als tweede naam. Dan heeft hij het talent van Ballesteros en het doorzettingsvermogen van Becker.’ Maar toen Seve werd geboren, bleek hij een blanke baby en later ook een blond kind te zijn. Maar zo is hij dus aan zijn naam gekomen.”

TURBO

In en rond huize-Van Ass werden alle balsporten bedreven, maar hockey voerde de boventoon. Niet zo gek met een moeder die in het eerste van Groninger Studs had gehockeyd en een vader die jarenlang in het eerste van HGC had gespeeld en later coach werd bij de club uit Wassenaar.

Seve: “Toen we bij papa gingen kijken, zat ik nog niet officieel op hockey, maar ik liep altijd met een stick in mijn hand.”

Danique: “Maar HGC was niet in de buurt en toen David wilde gaan hockeyen, kozen we voor Victoria in het Rotterdamse Kralingen.”

Paul: “Elke zaterdag stonden we langs het lijntje. Het talent van Seve was al vroeg zichtbaar. David is technisch de betere hockeyer, maar om echt verder te komen is fysiek vermogen erg belangrijk. Wat Seve altijd heeft gehad, is zijn turbo. Als klein mannetje liep hij iedereen er al met gemak uit en glipte overal langs.”

Seve, lachend: “Ik maakte op mijn vijftiende mijn debuut in het eerste van Victoria. David was de vedette en ik de waterdrager. In mijn beleving ging het prima, maar toen we de play-offs haalden, mocht ik niet meedoen.”

Danique: “Seve was te jong, werd er gezegd.”

Seve: “Ik had aan het niveau geroken en werd vervolgens benaderd door HGC, de club die ik door mijn vader al goed kende. Het was een mooie kans om in de hoofdklasse te gaan spelen en ik veroverde er snel mijn plekje. In het tweede seizoen draaiden we slecht en kwam mijn vader voor de groep te staan. Daarna wonnen we bijna alles, behalve de finale van de play-offs tegen Bloemendaal. In die tijd werd ik al opgeroepen voor Jong Oranje.”

‘ZOON VAN’

In 2008 werd Paul benaderd om coach van Jong Oranje te worden. Het was de eerste keer dat hij twijfelde of het wel handig was om de coach van zijn zoon te zijn.

Paul: “Een paar jaar daarvoor had ik Seve bij de A1 van Victoria gecoacht en ook bij HGC was het geen probleem. Maar Jong Oranje was anders. Ik wilde Seve niet voor de voeten lopen. Het was geen discussie of hij in Jong Oranje thuishoorde, hij was met zijn 16 jaar alleen nog vrij jong.”

Seve: “De jongens lieten meteen merken dat ze het mooi vonden dat ik erbij was. Natuurlijk werd er in de kleedkamer over de coach gesproken, na een zware training of nederlaag hoorde ik weleens: ‘Is die man de weg kwijt?’ Maar ik heb me dat nooit zo aangetrokken. Ik zag er juist het positieve van in: ik was dusdanig onderdeel van het team dat jongens het gewoon zeiden waar ik bij was.”

Bij die samenwerking zou het niet blijven. In het voorjaar van 2010 werd Paul bondscoach van het grote Oranje.

Paul: “Met de beleidsbepalers van de bond heb ik het toen over Seve gehad. Ties Kruize zei: ‘Het is logisch dat Seve eraan komt, en dat gaan we ook gewoon doen.’ Het was dus geen issue.”

Seve: “Het leek me mooi om ooit Oranje te halen, maar ik dacht: dat gaat nog wel drie of vier jaar duren en dan zit mijn vader er waarschijnlijk niet meer. Ik besefte niet dat ik er blijkbaar al zo dicht tegenaan zat. Ik vond het alleen maar mooi voor mijn vader. Mijn eerste interland speelde ik in juni 2011. Mijn vader begon met een grote trainingsgroep en die werd steeds kleiner. Het team voelde dat er eerlijk werd geselecteerd, maar de momenten waarbij andere jongens werden teleurgesteld en ik niet, waren soms wel een dingetje, zeker toen ik er net bijzat. Maar het meest vervelende was dat ik in de media als het zoontje van de bondscoach werd weggezet. Daardoor had ik elke interland het gevoel dat ik me moest bewijzen en was het moeilijker om vrijuit mijn ding te doen.”

In die periode had Seve in navolging van David en Berbel het ouderlijk huis al verlaten en was hij het studentenleven ingedoken.

Paul: “Als je de volgende dag een wedstrijd moet spelen, kun je thuis niet zeggen dat je gisteren een megavette avond hebt gehad. Dat doet iedereen weleens in die leeftijdsfase, maar dan kun je soms beter even niet bij je ouders langsgaan. Seve trok toen meer naar David toe.”

Seve: ‘Het meest vervelende was dat ik als het zoontje van de bondscoach werd weggezet’

Tekst gaat verder onder de foto

David: “Op dat moment speelden we ook samen bij HGC, dat wilden we graag nog eens doen. Ik wist dat hockey niet oneindig voor me zou zijn, omdat ik niet goed genoeg was om er mijn geld mee te verdienen.”

Seve: “David en ik leidden destijds hetzelfde leven. We hadden onze vrijheid en zagen elkaar elke dag. Bij David kan ik altijd mijn verhaal kwijt. Het waren twee fantastische jaren met als hoogtepunt het winnen van de Euro Hockey League in 2011.”

ROTTELEFOONTJE

Rond het Nederlands team brak in de winter van 2012 de pleuris uit. De aanstelling van Paul was al omstreden geweest omdat hij geen coachdiploma’s bezat, maar een half jaar voor de Spelen van Londen besloot hij de recordinternationals Teun de Nooijer en Taeke Taekema niet in zijn selectie op te nemen. Paul was van mening dat de rest van het team daardoor grotere stappen zou maken.

Seve: “Ik denk dat er nog nooit zoveel over een beslissing in de hockeywereld is geschreven. De algemene tendens was: is die gast gek geworden? Maar ik wist dat er een gedachte achter zijn beslissing zat. Mijn vader kijkt met een andere bril naar hockey dan andere coaches, dat maakt hem speciaal.”

Paul: “Het was het begin van het Twittertijdperk. De sociale media explodeerden, Jan Mulder ging me ineens nadoen. Dat kwam wel binnen. Maar het was nog veel moeilijker voor mij om Seve een paar maanden later te moeten laten afvallen voor Londen. In mijn ogen was hij het grootste aanstormende talent, maar ik koos voor een ander evenwicht in de groep. Ik wilde Seve niet als reservespeler op de tribune zetten, hij zou een te grote hockeyer worden om die rol te moeten vertolken. Het was voor hem de eerste keer dat hij afviel voor een groot toernooi. Hij was niet anders gewend dan altijd bij de selectie te zitten.”

Seve: “Toen pap me belde en zei: ‘Hé, Seve’, wist ik al dat het niet goed was. Het was een rottelefoontje. Het voelde heel onterecht.”

Paul: “Alles wat je op zo’n moment zegt, is verkeerd, dus je kunt het maar beter kort houden. Ik ben later bij alle afvallers langsgegaan.”

Seve: “Ik maakte op dat moment heel duidelijk dat het een speler-coach-gesprek was. Ik had geen behoefte aan mijn vader. Nul komma nul.”

Paul: “Het is de moeilijkste en meest eenzame beslissing die ik ooit als coach heb moeten nemen. Ook voor Danique was het erg lastig. Zij zat tussen twee vuren in. Seve was boos op mij, op zijn coach. Normaal gesproken ga je als speler dan naar huis, naar je ouders. Maar dat kon in zijn geval niet, want daar zat ik.”

Danique: “Ik weet het nog precies toen jij belde: ‘Ik heb Seve laten afvallen, wil jij hem bellen?’ Ik wist van niets en antwoordde met: ‘Dat bepaal ik zelf wel!’ En hing meteen op. Paul begon daarna zijn weg naar de Spelen en doordat hij in zijn rol van bondscoach zat, kon ik hem niet bereiken als de vader wiens kind was afgevallen. Pas veel later hebben we daarover kunnen praten en begreep ik wat het met jou allemaal heeft gedaan.”

Paul: “David heeft Seve toen uit de ellende getrokken door hem mee te nemen naar Canada waar ze met vrienden een hockeytoernooi speelden.”

Seve: “Daarna zijn we met familie en vrienden naar Londen gegaan en heb ik alle wedstrijden van Oranje in het stadion gezien. Ik heb het team gewoon aangemoedigd, vond het mooi dat ze het zo goed deden. Pas na de verloren finale kwamen bij mij alle emoties los. Ik vond het heel zonde voor papa dat hij geen olympisch goud had gewonnen en ik had het gevoel dat ik daar ook op het veld had kunnen staan. Tijdens die zomer kwam ik erachter dat het jarenlang vanzelf was gegaan en dat ik door mijn talent altijd de selecties had gehaald. Wie structureel in Oranje wil spelen, moet tikken kunnen incasseren. De knop ging om en ik ging vol voor hockey. Ik besloot mezelf uit te dagen door van HGC over te stappen naar Rotterdam en koos voor topsport.”

Paul: ‘Seve laten afvallen voor de spelen is de moeilijkste en meest eenzame beslissing die ik ooit heb moeten nemen’

Tekst gaat verder onder de foto

TANDEN-AFFAIRE

Na Londen ging het beter tussen Seve en Paul, in de relatie coach-speler, maar ook als vader en zoon. De route naar het WK in Den Haag verliep echter niet zonder tegenslag. Tijdens een competitieduel met Amsterdam in november 2013 werd Seve door een vreemde actie van collega-international Valentin Verga met diens stick op zijn mond geraakt. Hij liep een gebroken onderkaak op en verloor tien tanden.

Seve: “Ik zag mijn tanden zo door de lucht vliegen toen het gebeurde. Ik werd naar de kaakchirurg gebracht en heb daarna een week lang plat gelegen.”

Paul: “Het incident kwam ook het Nederlands team binnen. De groep wilde de volgende dag niet trainen en erover praten. Seve was daar niet bij, Valentin wel. Het was heel heftig en emotioneel. Het team was boos en nam het op voor Seve, er was een grens overschreden.”

Seve: “In het begin ging het heel moeizaam tussen Valentin en mij. Hij is me in het ziekenhuis en nog een keer hier thuis komen opzoeken. Valentin was erg geschrokken, maar op dat moment had ik zoiets van: het zal allemaal wel, opzouten. Ik vond het slap van mezelf als ik het zomaar liet lopen en ik liet hem weten dat het echt niet kon wat hij had gedaan. Uiteindelijk is het stapsgewijs beter tussen ons gegaan. Je moet er toch een keer overheen stappen en zeggen: het is gebeurd, streep eronder. Ik ben trots op mezelf dat Vali en ik nu normaal met elkaar omgaan.

Toen het net was gebeurd, was ik de jongen van die tanden. Eerst had ik elke dag een behandeling, toen elke week, daarna elke maand en nu ga ik eens in het halfjaar voor controle. Daarnaast heb ik anderhalf jaar een beugel moeten dragen, wat ik erg oncomfortabel vond. De specialisten hebben erg goed werk gedaan. Iedereen vindt het een wonder hoe goed mijn gebit er nu uitziet. Ik ondervind ook nergens meer last van.”

GEMENGDE GEVOELENS

Voor Seve en Paul was het hun droom om in de zomer van 2014 in Den Haag WK-goud te veroveren. Het werd zilver. Nederland werd in de finale afgedroogd door Australië.

Seve: “Natuurlijk werd de finale niet wat we ervan hadden verwacht, maar wie kan nou zeggen dat hij met zijn vader zilver heeft gewonnen op een WK? Het was heel bijzonder, het mooiste toernooi dat ik tot dusver heb meegemaakt. Ik zie het als een bekroning op onze samenwerking.”

Paul: “Lief dat Seve dit zegt, maar ik bewaar weinig mooie herinneringen aan dat WK. Londen is mijn visitekaartje als coach. Wat we dat toernooi hebben laten zien, zo moet hockey in mijn beleving gespeeld worden. Met die 9-2 tegen Engeland in de halve finale als uitschieter.

Voorafgaand aan het WK wist ik dat het een kansloze missie ging worden. Er werd door de bond wel gezegd dat er alles aan werd gedaan om wereldkampioen te worden, maar we kregen niet voldoende tijd om een goede voorbereiding te draaien. De jongens konden na hun clubverplichtingen geen rust nemen en moesten meteen door naar het WK. We moesten compromissen sluiten en konden minder aanvallend spelen, omdat we energie moesten sparen voor de rest van het toernooi. Toen ik wist van die korte tijdspanne had ik eigenlijk moeten opstappen en de jongens in bescherming moeten nemen. Dat neem ik mezelf kwalijk.”

Na het zilveren WK vertrok Paul als bondscoach en werd hij vervangen door Max Caldas.

Seve: “Ik merkte dat veel dingen makkelijker werden. Max zag het in me zitten en zei dat ik belangrijk was voor het team. Ik was gewoon een van de spelers en de coach was de coach.”

Paul: “Ik merkte dat het best een bevrijding was voor Seve toen ik zijn coach niet meer was.” Maar ook van een afstandje zag Paul dat het met de Oranjemannen wederom mis dreigde te gaan. Zijn vrees kwam uit. Op zijn eerste Spelen in Rio de Janeiro greep Seve met een defensief spelend Nederlands team naast een medaille.

Paul: “Seve vroeg voor vertrek hoe ik erover dacht. Ik zei: ‘Al dat gelul over goud, kom maar naar huis met een medaille.’ Ik voelde en zag het misgaan in Rio, kreeg tranen in mijn ogen tijdens de verloren halve finale tegen België. Daar kwam bij mij de echte pijn eruit. De beleidsbepalers hadden die jongens twee jaar de verkeerde kant opgejaagd en ze werden weer niet beschermd. Ik was laaiend. Seve, de groep en de bondscoach verdienden dat niet, het was een verschrikkelijke ervaring.”

Seve: “Ik ben trots dat ik nu een olympische sporter ben, maar ik ben niet trots op het resultaat, niet op de manier hoe we daar hebben gespeeld, en dus ook niet trots op mezelf want ik ben er keihard in meegegaan. Ik had voor het toernooi al eens aangekaart dat een meer aanvallender speelwijze beter bij ons past en dat heb ik na Rio nogmaals gedaan. Op dezelfde manier doorgaan was geen optie, dat was voor niemand goed geweest.”

HECHTE BAND

Inmiddels heeft een verjongd Nederlands team de weg omhoog voorzichtig ingezet. Seve is een van de drie aanvoerders van het nieuwe Oranje, dat vanaf 18 augustus op de Rabo EuroHockey Championships in eigen land de vieze nasmaak van Rio wil wegspoelen.

Seve: “Het hoeft voor mij niet meer op een manier te gaan waarin ik niet geloof. Zo staan we er allemaal in. Er wordt al jaren wat minder over ons gedacht en dat is misschien wel terecht. Op het EK willen we daar verandering in brengen door aanvallend hockey te spelen en plezier uit te stralen. We moeten het gevoel krijgen dat dit de juiste weg naar succes is en het publiek moet ons weer gaan herkennen als het Nederlands team dat mooi en effectief hockey speelt. Dat vind ik nog belangrijker dan het uiteindelijke resultaat.”

Danique: “Nu Paul geen bondscoach meer is, voel ik me veel minder kwetsbaar en kan ik ongebreideld trots zijn op Seve.”

Paul: “Vorig seizoen bij HGC-uit zag ik hem de perfecte wedstrijd spelen. Als ik nog bondscoach was geweest, had ik teksten moeten roepen als: ‘Seve levert een goede bijdrage…’ Ik kan nu gewoon zeggen dat hij een ontzettend goede speler is.”

Seve: “Ik geloof niet dat ik een meer bijzondere relatie met mijn vader heb dan David. En dat vind ik ook mooi. Ik ben maar een onderdeel van het gezin. De band met mijn vader is net zo goed als voor hij mijn coach werd. Er zit geen extra lading aan. Misschien zegt dat wel iets over hoe onze band altijd al is geweest.”

Paul: “Wij konden het aan, ja. Maar het is voor Seve veel moeilijker geweest dan voor mij.”

Helden Magazine

Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.