Roy Meyer (29) en Henk Grol zijn de beste judoka’s van Nederland in het zwaargewicht. Slechts één van hen mag naar de Olympische Spelen. Na het EK (29 april-2 mei) in Lissabon valt de beslissing. Victoria Koblenko ontmoet Roy in aanloop naar D-day. Wie jouw Instagram-account bekijkt, kan jou volgen op je spirituele reis. Het heeft iets ontwapenends om een beest van een atleet zo kwetsbaar te zien spreken over waar hij vandaan komt. “Ik refereer vaak aan mijn moeilijke jeugd, wil jongeren inspireren die in vergelijkbare situaties verkeren als waarin ik heb gezeten. Rolmodellen moeten openlijk spreken over wat hen overkomen is. Ik probeer belangrijke lessen die ik geleerd heb over te brengen. Ik ga ook een-op-een de gesprekken aan, het blijft niet beperkt tot het zenden van mijn boodschap. Als ik met jongeren werk, voel ik me meteen aangetrokken tot degenen die veel verdriet hebben. Na zo’n dag ben ik ook helemaal leeg en kan het dagen duren voordat ik mijn energie weer heb aangevuld. Maar ik doe het met liefde.” Judo geeft jou de mogelijkheid om de jeugd te inspireren met je levensverhaal, maar hoe kwam judo ooit in jouw leven? “Ik heb eerst gevoetbald, maar pakte de bal steeds in m’n handen. Al snel werd duidelijk dat voetbal niet voor mij was weggelegd. Ik was als kind heel druk, had extreem adhd, en kon m’n energie niet kwijt. Ik was zeven toen mijn ouders hoorden over een grootmeester in pedagogiek, Willem Cobben. Hij gaf judoles, schudde me door elkaar en zei: ‘Ik was gisteren van plan om met pensioen te gaan, maar voor jou blijf ik een jaartje hangen om te kijken wat er uit jou te knijpen valt.’” Hoe snel lukte het hem dat talent uit je te knijpen? “Ik werd de beste van de groep, binnen een jaar werd duidelijk dat ik talent had. Maar de spanning die ik ervaarde voor wedstrijden... Dat ging tot kotsen aan toe. Veel herinneringen aan die tijd zijn wazig vanwege alle stress waar ik toen mee te maken had. Mijn ouders hadden vaak ruzie, er waren altijd spanningen binnen ons gezin. Financieel, met mij; ze konden mijn gedrag niet hanteren bovenop hun eigen problemen. Er was totaal geen gezonde basis voor een kind. Door alle stress en verdriet werd ik op school onhandelbaar. En dat maakte dat mijn ouders niet meer wisten wat ze met me aan moesten. En met elkaar. Ik was aan het ontsporen. Uiteindelijk heb ik zeven jaar lang in de hulpverlening gezeten. Er waren een paar momenten dat ik het weer even thuis mocht proberen, maar al snel bleek dan dat het niet ging.” Jeugdgevangenis Vanaf je tiende stopte je noodgedwongen met judo omdat je een groot deel van je jeugd doorbracht in internaten en jeugddetentiecentra. “Het judo was een paar uur per week een uitlaatklep, meer niet. Ik stond onder invloed van de verkeerde mensen. Een noodkreet van mijn ouders leidde ertoe dat onze gezinsvoogd besloot mij tijdelijk in een internaat op te nemen. Vanaf mijn tiende heb ik het ene internaat na het andere gezien. En op een gegeven moment was daar geen plek meer en kwam ik terecht in een jeugdgevangenis. Daar kon ik verblijven, maar ik werd niet anders behandeld dan de gevangenen. In die tijd had ik nachtmerries. Of ik droomde dat het een grapje was dat ik daar zat, maar als ik wakker werd, bleek het de realiteit. Er was een negatieve groepscultuur, een jongen naast me had zijn vader neergestoken, anderen hadden gewapende overvallen gepleegd. Tussen dat soort mensen zat ik. Je staat op scherp, je staat altijd aan. Heel ongezond.” Wat heeft die periode in de jeugdgevangenis jou geleerd? “Ik herken dat roofdierengedrag bij mensen en leerde instinctmatig leven. Daardoor kan ik mensen sneller inschatten. En ik heb geleerd dat een negatieve, agressieve houding veranderen naar positief gedrag, hoewel je niet in een veilige situatie zit, mogelijk is.” Kun je je het moment herinneren dat je besloot: en nu wordt alles anders? “Het was gewoon een knop die ik omzette toen ik een jaar of vijftien was, tijdens de piek van mijn eenzaamheid in het detentiecentrum. Ik las de rapporten terug over mezelf en dacht: dit ben ik niet! Ik voelde een noodzaak om te veranderen. Het kon zo niet langer. Ik vertelde mezelf dat ik daar binnen een half jaar weg moest zijn. Ik wist dat ik me daarvoor netjes moest gedragen. Maar hoe dat moest, wist ik niet. Ik ben op mijn tenen gaan lopen. Was dus eerst aan het acteren, maar later werd mijn gedrag oprecht. Ik voelde me beter over mezelf. En ik merkte al snel de voordelen van positief gedrag. De inzichten die daaruit kwamen zijn me heel dierbaar.” 'Er was een negatieve groepscultuur in de jeugdgevangenis, een jongen had zijn vader neergestoken, anderen hadden gewapende overvallen gepleegd' Ik las dat je oefeningen deed om liefde te voelen voor de jongens in jouw omgeving aan wie je een hekel had. Hoe deed je dat? “In mijn cel las ik veel boeken die mijn moeder me stuurde. Die gingen over hoe we als mens in elkaar steken. Over lichaamstaal, meditatie, psychologie; daar was ik intens mee bezig. Die meditatie ging over liefde voelen voor je naasten. Het begon met die mensen voor de geest halen die je liefhebt. De volgende laag is dat je mensen neemt voor wie je neutrale gevoelens hebt en voor hen probeer je liefde te gaan voelen. Het diepste niveau van deze oefening is om jouw liefde te projecteren op mensen die je negatief triggeren. Er was een begeleider die me frustreerde en een jongen die gemeen was. We probeerden elkaar onder te spugen in de gang. Anti-chemie. In die meditatie ben ik liefde gaan geven aan iemand aan wie ik een hekel had. Dat is zo lastig. Mijn houding naar hen zorgde ervoor dat hun masker af viel. De jongen aan wie ik zo’n hekel had, is uiteindelijk een goede vriend geworden. Ik leerde dat de enige invloed je (innerlijke) houding is. Want je kunt vrijwel niet controleren wat je overkomt maar wel hoe je erop reageert. Die inzicht gaf me een gevoel van controle terug. Wat een vrijheid als je je beseft dat je eigen gemoedsrust en toestand bepaalt wordt door je eigen keuzes en gedrag. Deze inzicht zal me altijd boven water houden.” Op je zeventiende was de tijd van internaten en jeugddetentie voorbij, toch? “Klopt. Ik mocht bij mijn moeder gaan wonen, zij en mijn vader waren inmiddels uit elkaar.” Moest je opnieuw leren leven toen je ‘vrij’ was? “Ik kwam als het ware uit een oorlogsgebied. PTSS, posttraumatisch stressstoornis, heet het toch? Ik moest opnieuw leren functioneren in een maatschappij. Ik had geen diploma’s, wilde daarom de sociaalpedagogische hulpverlening in. En ik pakte het judo weer op bij mijn oude club. Ik had jaren niet aan sport gedaan, rookte en nam af en toe een pilsje. Ik wist qua judo niets van techniek, worpen kon ik niet maken. Jongens wilden niet met me judoën, want ik was onhandig. Op een gegeven moment vroeg een jongen: ‘Waarom judo je eigenlijk?’ Ik antwoordde: omdat ik mee wil doen aan de Olympische Spelen. Het floepte er zo uit. Ik werd uitgelachen. Als je me toen had zien judoën, had jij ook gelachen.” Vanaf wanneer verging mensen het lachen? “Bij een A-toernooi in Bremen in 2009 versloeg ik in de finale bijna een Japanner. Iedereen dacht: wie is die jongen? Ik had een bruine band om, terwijl ik die nog niet eens gehaald had. Ik had nog een blauwe, won het toernooi dus bijna als amateur. Dat was het begin van m’n reis. Ik ben meteen gestopt met roken. Dat gevoel op het podium wilde ik vaker ervaren. Daarna werd ik snel opgenomen in de nationale selectie. En binnen anderhalf jaar werd ik Europees kampioen.” Wat was er van je geworden als de sport niet zo’n succesvolle bestemming was geworden? “Daar heb ik veel over nagedacht... Sport heeft me leren leven. Ik kan goed leren, ben geen domme jongen. Ik heb in mijn jeugd alleen keuzes gemaakt die niet stroken met wie ik echt ben. Maar als het met judo niet was gelukt, dan was ik verdergegaan met studeren en was ik mooie dingen gaan doen in de sociaalpedagogische hulpverlening.” Voel je de zware last van de ervaringen uit je jeugd? “Jezelf kwetsbaar opstellen kan een krachtige keuze zijn. Op beproevende momenten in mijn leven en wanneer ik veel negatieve druk ervaar dan komen de pijnlijke en verdrietige herinneringen uit mijn jeugd soms weer naar boven. Dit zal altijd een deel(tje) van mij blijven maar hier put ik ook weer motivatie uit. Motivatie om te groeien en te delen.” Wanneer is die druk het grootst? “Dat kan een wedstrijd zijn waarin ik het zwaar heb. Of als we thuis onenigheid hebben over de opvoeding van de kinderen. M’n geestelijke belastbaarheid is dan minder en dan komen oude verdedigingsmechanismen tevoorschijn. Het besef dat oud zeer toch nog invloed kan hebben. Ik kan me dan even kinderachtig gedragen.” Maar hoe ga jij om met de druk van het moeten presteren? “Als ik een wedstrijd heb, moet ik voor negen uur ’s avonds mijn kamer hebben opgeruimd. Als ik alle mogelijke scenario’s van een wedstrijd in mijn hoofd heb afgedraaid, dan kan ik ‘het’ uitzetten. Ik heb de beste resultaten behaald als het zo ging.” Is dit een vorm van neurolinguïstisch programmeren? “Ja, dat zijn ankers. Ik merkte dat ik tijdens wedstrijden het puntje van mijn neus aanraakte om me goed te voelen. Toen ik beelden van mezelf terug ging kijken, zag ik dat ik dat vaak deed. Ik heb zelfs een wedstrijd verloren door het aanraken van mijn neus. Dan is het bijna irritant. Waarom ben je afhankelijk van een tik om je goed te voelen?” Hoe tem je je geest? “Voor een wedstrijd moet ik ervan overtuigd zijn dat ik er alles aan heb gedaan. Als het tijdens een wedstrijd moeizaam gaat, komt vaak de gedachte naar boven dat je er niet alles aan hebt gedaan. Zo’n energielek probeer ik te vermijden. In het algemeen vind ik het belangrijk om alles te kunnen relativeren. Ik wil zo graag begrijpen waarom mensen doen wat ze doen. Het is mijn gedrevenheid, of de controle die me drijft. Terwijl juist de controle loslaten de grootste vorm van controle is. Je overgeven aan iets wat geheel onbekend is. Dan kun je tot grootse prestaties komen. Mijn motto is: niets in de wereld is onbereikbaar als je je comfortabel voelt buiten je comfortzone.” Hoe doe je dat? “Door boeken te lezen, om zoveel mogelijk invalshoeken te vinden hoe ik sport kan benaderen. Ik doe trainingen met Wim Hof. Sinds ik klein was, speelde ik altijd met blote voeten in de sneeuw. Mijn ouders dachten dat ik ziek zou worden, dat gebeurde nooit.” Hoe gebruik je Iceman Wim Hofs methode buiten het sporten om? “Als ik opsta, ga ik eerst drie minuten koud douchen. De ademhalingstechniek van Wim Hof zorgt ervoor dat ik iets in mijn lichaam kan opsporen: spanning of een soort uitstraling. Ik kan het moeilijk omschrijven, maar het is opvallend dat het symbool staat voor waar mijn aandacht de rest van de dag naartoe gaat. Ik kan onder de douche voorspellen of ik ergens last van zou kunnen krijgen. Je raakt intens ‘in tune’ met je lijf daardoor. Mijn lichaam en geest zijn mijn grootste wapens. Als sporter moet je steeds waken voor mogelijk energieverlies. Je moet barrières opsporen. Dat zijn gewoon groeimogelijkheden. Het betaalt zich niet alleen uit op sportief, maar ook op persoonlijk vlak. Ik leef in het moment. Ik heb een sterk vertrouwen dat alles zich voegt naar mijn wensen.” Liefde Hoe is de relatie met je ouders nu? “Met mijn moeder heb ik nog af en toe contact, met mijn vader niet meer. Ik heb een bewuste keuze gemaakt om zijn manipulatieve en toxische eigenschappen niet toe te laten in mijn leven. Ik word er niet gelukkiger van om hem in mijn leven te hebben. Kijk, als ik nou een warme jeugd zou hebben gehad, dan zou ik op visite kunnen gaan, maar wij zijn echt uit elkaar gegroeid.” Hoe harmonieus is de relatie met je vrouw? Je hebt dat thuis niet af kunnen kijken van je ouders. “Ik had geen referentiekader, moest zelf uitvinden hoe het werkte in een relatie. Naar mijn vrouw toe, maar ook op het vlak van de opvoeding van onze twee kinderen. Waar we vanaf het eerste moment veel raakvlak in hadden, was het geloof. Niet alleen het katholicisme, maar ook het geloof in de liefde.” Hoe heb je je zielsverwant ontmoet? “Dorée was naast me aan het trainen in het fitnesscentrum. Ze was onder de indruk en wilde me in mijn been knijpen. Ik vond het opvallend, want de meeste mensen willen meestal mijn biceps voelen. We zijn daarna een keer samen gaan skaten op de vluchtstrook.” Jullie eerste date was op de vluchtstrook? “Nee, het was geen date, we zijn gewoon gaan skaten. Ik heb altijd heel impulsieve ideeën, maar de vluchtstrook was meer praktisch, omdat het asfalt daar lekker rolde. We hadden onwijs veel lol. Totdat ze erachter kwam dat ik zeven jaar jonger was, daar was ze wel een beetje van geschrokken.” 'Dorée was onder de indruk en wilde me in mijn been knijpen. Ik vond het opvallend, want de meeste mensen willen mijn biceps voelen' Jij was twintig en aan het studeren. “Dorée zat in een andere levensfase, was toen al gek op kinderen. Op onze derde date heb ik verteld dat ik haar erg leuk vond. Maar ik vertelde erbij: sport staat op één, studeren op twee en een relatie op drie.” Viel ze niet achterover van zoveel romantiek? “In een relatie ervoor had ik een goede match, maar niet op alle vlakken. Daarvan had ik geleerd dat duidelijkheid heel belangrijk is, vooral in het begin. Dus het verschaffen van die duidelijkheid was de enige manier waarop ik een toekomst zag voor ons samen.” Was je meteen al klaar om vader te worden? “Ik wilde pas kinderen als ik boven de dertig zou zijn. Daar hebben we in het begin van onze relatie wel een probleem mee gehad. Maar ik wist sowieso dat Dorée de mama zou worden van mijn kinderen. Ik ben met haar gaan samenwonen terwijl ik geen rode cent had. Ze heeft haar spaarpot gebruikt om ons te ondersteunen. Dorée vond het aantrekkelijk aan mij dat ik een passie had. Gelukkig heb ik in korte tijd mijn A-status bij NOC*NSF gehaald, zodat ik een inkomen had. Na de Olympische Spelen van 2016 zouden we kijken of we ouders konden worden. En met onze eerste zoon Micah was dat snel gelukt.” Jullie zijn twee jaar geleden verloofd waarna jullie tweede zoon Joël is geboren... “Als topsporter draait alles om een bepaald egocentrisme. Maar ik heb mijn mooiste sportieve prestaties geboekt sinds ik met Dorée samen ben. Een gezin hoeft niet schadelijk te zijn voor de topsport. De vruchten die je plukt zijn juist nog zoeter.” Waar draait het leven voor jou om? “Verwondering! Het leven is zo prachtig en zo mooi. Kinderen kunnen zich verwonderen, maar met de jaren verleren ze het. Gelukkig kunnen we het ‘herleren’, we moeten die sluis naar het hart openzetten.” Wat is voor jou liefde? “Dat wat alles bij elkaar houdt, onze ware natuur.” Helden Magazine 56 Het verhaal van Roy Meyer komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. In deze editie is er wederom aandacht voor turnterreur. Renske Endel, Suzanne Harmes, Verona van de Leur en Gabriëlla Wammes, de turnsters van de Sportploeg van het Jaar in 2001 en 2002, deden tien jaar geleden voor het eerst een boekje open over het gedrag van hun trainers Gerrit Beltman en Frank Louter. Na de bekentenis van geestelijke en lichamelijke mishandeling door Beltman afgelopen zomer is de bom gebarsten én delen de oud-turnsters nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer, in ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Arno Kamminga won op de Olympische Spelen in Tokio twee keer zilver op de 100 en 200 meter schoolslag. Vorig jaar voegde hij daar WK-zilver op de 100 meter schoolslag aan toe. Aankomende week hoopt hij te schitteren op de WK in Doha. Mijn favoriete tv-programma is... “Prison Break, die serie zit zo goed in elkaar. Ik keek de serie in mijn eerste seizoen dat het met zwemmen echt lekker ging. Het brengt daardoor extra mooie herinneringen naar boven.” Mijn levenslied is... “Life’s Been Good van Joe Walsh.” Ik zou graag een dagje ruilen met... “Iemand die een negen tot vijf baan heeft. Ik weet dat mijn leven als topsporter geweldig is. Ik heb het hartstikke naar mijn zin, maar als ik een dag door de ogen van de ‘normale Nederlander’ kijk, waardeer ik mijn leven misschien nog meer.” Zo ziet mijn ideale vakantiedag eruit... “Zo min mogelijk doen, lekker eten en zoveel mogelijk genieten.” Mijn favoriete zomergerecht is... “Dan ga ik voor een borrelplank. Daarop liggen lekkere kaasjes, stukjes worst, goede broodjes en wat fruit. En het is nog lekkerder als er familie en vrienden bij zijn.” Een sporter die ik heel erg bewonder, is... ‘Ik heb nooit echt tegen sporters opgekeken, maar wat mij heel erg is bijgebleven, is toen ik op de Spelen in Tokio was en BMX’er Niek Kimmann naast me kwam zitten. Hij vertelde dat hij net uit het ziekenhuis kwam na een ongeluk dat hij had gehad tijdens de training. Hij had een scheurtje in zijn knieschijf opgelopen en moest een paar dagen later nog racen. Het viel mij op hoe nucher hij eronder was, ondanks de pijn. Een paar dagen later pakte hij de gouden medaille. Daar heb ik veel bewondering voor.’ Als klein kind was dit mijn idool... “Pieter van den Hoogenband. Toen ik opgroeide was hij niet alleen de grootste zwemmer, maar ik denk ook de grootste sporter van Nederland.” Mijn celebrity-crush is... “Ana de Armas, een Cubaanse actrice. Mooie vrouw en erg spontaan, heb ik het idee.” Als ik kon tijdreizen ging ik naar... “De seventies, ik vind de muziek van de jaren zeventig geweldig. Eigenlijk bevalt alle rockmuziek van de jaren zestig tot en met de jaren negentig heel goed.” Het beste advies dat ik ooit heb gehad, is... “Dat heb ik van mijn vader gekregen en luidt: ‘Geniet van elke dag, want je weet niet wat morgen je brengt.’” Het moment dat ik graag zou willen herbeleven, is... “De week in Tokio was geweldig natuurlijk, maar naast die periode op de Spelen heb ik ook heel erg genoten van de anderhalf jaar daarvoor. De voorbereiding, de samenwerking met mijn teamgenoten en de staf. Dat zou ik wel willen herbeleven.” Hoe ik graag herinnerd wil worden, is... “Als we het op zwemmen betrekken, dan wil ik graag gezien worden als een van de beste schoolslagzwemmers ooit. Maar misschien nog wel belangrijker is hoe ik als persoon gezien wil worden: als iemand die deugt, met goede normen en waarden en die plezier in het leven heeft gehad.” Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 70 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw favoriete sporters? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Sifan Hassan won goud en zilver op het EK atletiek en was genomineerd voor Sportvrouw van het Jaar. Helden zocht de vrouw op die op haar vijftiende in haar eentje op het vliegtuig van Ethiopië naar Nederland werd gezet en volgend jaar als olympisch kampioen door het leven zou kunnen gaan. In verhalen over mij wordt vaak geschreven dat ik die asielzoeker ben die in haar eentje naar Nederland is gekomen. Ik wil absoluut niet overkomen als iemand die zielig is, niet in een hoekje gedrukt worden. Ik wil geen medelijden, ben juist een vrolijke vrouw die dagelijks mag doen wat ik het liefste doe.” Sifan Hassan neemt een slok van haar cappuccino in het atletenrestaurant op Papendal. Als ze praat, tovert ze voortdurend een lach op haar gezicht. Om woorden zit ze niet verlegen. “Ik loop in het oranje, over de hele wereld word ik gezien als Nederlandse, maar juist hier word ik nog steeds bestempeld als die asielzoeker. Dat vind ik best moeilijk. Ik ben ook een Nederlandse, woon hier al ruim zes jaar, spreek de taal, heb hier op school gezeten en heb een Nederlands paspoort. In mijn doen en laten ben ik gewoon een Nederlandse, veel meer nog dan dat ik Ethiopisch ben.” Punt gemaakt. Maar ze snapt ook dat mensen geïnteresseerd zijn in haar verhaal, dat ze willen weten wie dat donkere, fragiele en net 22-jarige meisje is die afgelopen jaar ‘zomaar’ heel hard op de deur klopte. Sifan pakte in augustus bij de EK in Zürich goud op de 1500 meter, de afstand waarop ze ook de wereldranglijst aanvoert, en zilver op de 5000 meter. Ze was genomineerd voor Europees atlete van 2014 en zat in een mooie jurk op de eerste rij bij het Sportgala van NOC*NSF als genomineerde in de categorie Sportvrouw van het Jaar. “De successen van 2014 verwachtte ik pas over drie jaar te kunnen halen. Ik heb mezelf verbaasd,” zegt Sifan. “Ik kom nog maar net kijken.” Met de eveneens 22-jarige Dafne Schippers, goed voor goud op de 100 en 200 meter bij de EK, heeft Nederland ineens twee wereldtoppers op de loopnummers: een voor de sprint en een voor de middellange afstanden. Sifan straalt als de naam Schippers valt. “Ik vind Dafne zó’n leuke meid. We zijn allebei jong en nuchter, onze karakters lijken veel op elkaar. Ik heb veel steun aan Dafne, ze motiveert mij, ik krijg energie van haar. Als ik haar het goed zie doen, wil ik het ook per se goed doen.” Sifan moest lang geduld hebben voordat ze kon laten zien waartoe ze in staat is. Ze kreeg geen toestemming om mee te doen aan wedstrijden in het buitenland, want ze beschikte niet over een paspoort. Pogingen tot versnelde naturalisatie liepen op niets uit. “Het was een moeilijke tijd. De anderen namen het vliegtuig om mee te doen aan wedstrijden en ik bleef achter. Ik voelde me Nederlander, maar werd niet zo gezien. Het deed me echt pijn. Een paar jaar draaide het alleen maar om mijn paspoort. Het duurde zo lang en ik snapte niet waarom. Ik hoefde geen inburgeringscursus te doen omdat ik op een Nederlandse school zat, sprak de taal, toch moest ik blijven wachten.” Op 22 november 2013 kreeg Sifan een Nederlands paspoort. “Ik was zó blij. Nu hoor ik er echt bij, zo voelt het. Sinds ik in het oranje mee mag doen aan wedstrijden voel ik me meer thuis hier. Toen ik nog geen paspoort had, had ik dat gevoel toch minder.” De eerste internationale wedstrijd waaraan ze meedeed, de EK voor atleten onder de 23 jaar in Belgrado, won ze meteen. “Ik voelde me echt bevrijd toen ik het paspoort kreeg. Daardoor liep ik ook zo goed afgelopen jaar. De zorgen om het paspoort zijn weg, ik hoef alleen nog maar met hardlopen bezig te zijn.” Vijftien jaar was Sifan toen ze in 2008 in haar eentje door haar moeder op het vliegtuig naar Nederland werd gezet. “Het had met de politieke situatie in Ethiopië te maken dat mijn moeder dat besluit nam. Ik móést daar weg volgens mijn moeder, maar over de precieze reden kan ik niet alles vertellen, dat is niet verstandig.” De situatie in haar geboorteland volgt ze niet op de voet. Op Facebook leest ze weleens wat over politieke en religieuze problemen die spelen in de regio waar ze opgroeide. Sifan werd in 1993 geboren in Nazreth. Haar exacte geboortedatum weet ze niet. “Ik ben moslim en wij vieren onze verjaardag niet. Die dag is niet belangrijk voor ons, wij zeiden in Ethiopië: ‘Elke dag is onze verjaardag.’” Ze is sinds 1 januari voor het gemak 22. Op haar elfde werd Sifan ondergebracht bij haar oma in de honderd kilometer noordelijker gelegen hoofdstad Addis Abeba. De herinneringen gaan terug naar Nazreth. “Ik woonde daar samen met mijn moeder. Broers en zussen heb ik niet en mijn vader heb ik nooit gezien. Ik heb een heel gelukkige jeugd gehad. Ik kwam alleen thuis om te slapen, verder leefde ik buiten. We hadden zoveel vrijheid en ruimte, niemand controleerde me. Hier in Nederland krijgen de kinderen op jonge leeftijd al regeltjes mee. Er wordt steeds tegen ze gezegd wat ze niet moeten doen. In Ethiopië werd kinderen nooit verteld dat ze iets niet mochten.” Sifan rende veel, net als alle andere kinderen in Nazreth. “Hardlopen is voor mij puur geluk. Als ik in Nederland door het bos of de weilanden loop, komt het gevoel dat ik had als kind weer omhoog. Het gevoel van vrijheid en ruimte. Als ik hardloop, ben ik weer dat jonge meisje uit Nazreth.” In 2008 begon dus haar nieuwe leven, in een land waar ze niets van wist. “Ik had nog nooit van mijn leven sneeuw gezien; toen ik net in Nederland was, kwam het tot mijn middel. Ik had in Ethiopië over Antarctica gehoord en dacht: dit moet Antarctica zijn waar ik ben beland.” Eenmaal in Nederland werd Sifan naar een opvangcentrum voor minderjarige asielzoekers gestuurd in het Drentse Zuidlaren. Ze had amper bezittingen bij zich, was op zichzelf aangewezen. “Ik heb veel gehuild, was in Zuidlaren zó ongelukkig. Het leven was daar vreselijk, zeker voor iemand van vijftien uit Ethiopië. Het leek of ik in de gevangenis zat. Ik had toch niets verkeerds gedaan? Ik mocht niets, kwam amper buiten. In Ethiopië was de deur altijd open, in Zuidlaren was hij steeds gesloten. Ik moet naar buiten kunnen. Als je mij binnenhoudt, word ik erg ongelukkig. Ik was zó eenzaam het eerste jaar. Ik kende niemand, sprak en verstond de taal niet.” Op haar Wikipedia-pagina staat dat ze in die tijd zelfs dood wilde. Ze schudt driftig haar hoofd, terwijl haar ogen wijd open staan. “Ik wilde niet dood! Het was niet fijn, ik was erg verdrietig, maar de hoop heb ik nooit verloren. Als je gelooft en vijf keer per dag bidt, dan kan de situatie nooit hopeloos zijn. Ik heb altijd het vertrouwen gehad dat mijn leven beter zou worden. Dat is mijn kracht: dat ik nooit de hoop opgeef.” Na een paar maanden zag ze de zon weer schijnen. Sommige jonge asielzoekers werden teruggestuurd naar hun geboorteland, anderen werden overgeplaatst naar een ander opvangcentrum en tegen Sifan werd gezegd dat ze naar een appartementencomplex in Leeuwarden mocht. “Er woonden daar nog vier mensen, zij moesten op mij letten. Ze hebben me zó goed opgevangen en me heel veel geleerd. Want ik wist niets toen ik daar aankwam. Ze gingen met me winkelen, leerden me de taal en regelden alles voor me. En ik mocht weer naar buiten. Ik heb in Leeuwarden in het begin heel veel feestgevierd. De mensen die voor mij zorgden, waren bang dat ik verkeerde dingen zou gaan doen. Ze hebben als een agent over me gewaakt en dat was achteraf heel goed voor me. Ze hebben ervoor gezorgd dat ik naar school ging en niet alleen ging feesten. Tegelijkertijd waren ze als een vader en moeder voor me. Telkens stond er iemand voor me klaar als ik hulp nodig had. Ik had zó’n goed leven in Leeuwarden, het was misschien wel de mooiste tijd van mijn leven.” In die periode pakte ze het hardlopen op. “Ze vroegen wat ik leuk vond om te doen en ik zei: ‘Sporten.’ Ze zeiden dat ik kon gaan hardlopen: ‘Dat is gratis.’ Ik ben meegenomen naar de hardloopbaan. Ik begon met twee keer in de week hard te lopen. Gewoon om wat te doen te hebben.” Op haar achttiende, in 2011, kwam een einde aan het hoofdstuk Friesland. “Ik kon daar niet langer blijven. Ze vonden het beter voor mij dat ik naar Eindhoven ging. Er is daar een Ethiopische gemeenschap en ze dachten dat het beter was als ik met de mensen uit mijn geboorteland op zou trekken. Maar ik vond het net zo fijn om met Nederlanders om te gaan.” Sifan vond het lastig in Brabant, ze kon niet meer terugvallen op de mensen die haar in Leeuwarden bij de hand hadden genomen. “Ineens stond ik er alleen voor, moest ik alles zelf regelen. Ik moest zelf mijn appartement betalen, naar school en ook nog trainen. Het was zwaar, maar ook goed voor me. Mentaal ben ik er sterk van geworden, ik ben daardoor snel zelfstandig en volwassen geworden.” Het hardlooptalent was inmiddels ook buiten Leeuwarden bekend. Bondscoach Honoré Hoedt nam haar in 2012 op in zijn trainingsgroep. Opnieuw moest ze verhuizen, dit keer naar een atletenflat in Arnhem, zodat ze op Papendal kon trainen. Binnen vijf maanden liep ze al internationale toptijden. Sifan bleef Hoedt trouw toen hij werd wegbezuinigd door de Atletiekunie, ze sloot zich aan bij het door hem opgerichte Running Team Europe. “Soms moet ik tijdens een training overgeven van vermoeidheid. Dan vraag ik altijd aan Honoré: ‘Ben ik nu klaar?’ Daarna moet ik nog een keer alles geven van hem. Dan ben ik zó kwaad op hem, zeg ik: ‘Ik stop ermee!’ Maar na de training ben ik alles weer vergeten. Want ik weet dat ik zo hard moet werken om mijn droom uit te laten komen. En dat is een olympische medaille.” Hoedt legt de lat nog wat hoger. ‘De missie is goud op de 1500 en 5000 meter op de Spelen in Rio en dat is geen grootspraak. Voor de atletiek is ze een fantastische aanwinst,’ zei de coach bij de EK, ‘ze komt uit Ethiopië, maar ze heeft zich in Nederland ontwikkeld als hardloopster. Onder mij is ze serieus gaan trainen en heeft ze zich in iets meer dan een jaar ontwikkeld tot de snelste vrouw ter wereld op de 1500 meter.’ Ze gaat nu als Europees kampioen door het leven, maar de mensen die haar hebben gesteund toen ze net in Nederland was, is ze niet vergeten, die zitten voor altijd in haar hart. “Ik krijg zulke mooie reacties van hen via de mail en op Facebook, ze zeggen dat ze zo trots op me zijn. Maar de medailles zijn ook een beetje van hen. Wat die mensen voor mij hebben gedaan, is echte liefde. Zonder hen had ik het niet gered. De mensen in Leeuwarden en twee vrouwen die in het opvangcentrum in Zuidlaren werkten en veel aandacht aan me besteedden. Een van die vrouwen nam me mee naar buiten, met haar wandelde ik door het bos. Zij kocht heel dure schoenen voor me. Ze kostten 120 euro! Die gaf ze me, terwijl ze me amper kende. Vond ik zo’n mooi gebaar. Met de schoenen die ik van haar heb gekregen, ben ik in Leeuwarden ook met hardlopen begonnen.” Ze is heel even stil, zegt dan: “Er waren ook mensen die gemeen tegen me waren en die nemen, nu het zo goed gaat met hardlopen, ook contact met me op. Zij zeggen ook dat ze trots op me zijn... Nou, ik ben het verleden niet vergeten, hoor!” Zoals ze ook haar afkomst niet is vergeten. Na de EK keerde Sifan voor het eerst terug naar Ethiopië. Voor vakantie. “Ik vond het verschrikkelijk. Het regende de hele tijd en alles was in zes jaar tijd zo veranderd. Veel plekken die ik van vroeger kende, zijn verdwenen. Er staan nu moderne, hoge gebouwen. En veel bekenden van me zijn vertrokken. Er waren nog wel een paar vriendinnetjes van vroeger, maar ik ben zo veranderd de afgelopen jaren. Toen ik terugkwam in Ethiopië, zeiden ze: ‘Wat praat jij veel!’ Ik ben in mijn doen en laten veel eerder een Nederlandse dan een Ethiopische. Ik merkte terug in Ethiopië pas dat ik in Nederland zo ben veranderd.” Sifan zit hier helemaal op haar plek. “Ik heb hier nu meer vrienden dan daar. Misschien zal ik voor het hardlopen nog terugkeren in Ethiopië, maar Nederland is waar ik oud wil worden.” Haar moeder en oma trof ze ook niet tijdens haar vakantie. “Mijn moeder woont tegenwoordig in Istanbul. Mijn oma is verhuisd, woont nog wel in Ethiopië, maar ik vond het beter haar nu niet te ontmoeten.” De lach die bijna onophoudelijk op haar gezicht te zien is geweest, is even verdwenen. “Ik heb geen contact met mijn moeder en oma gehad sinds ik naar Nederland ben gegaan. Ik wist in het begin ook niet hoe ik contact met hen moest onderhouden. Nu zou dat wel kunnen, maar dat wil ik nog niet. Kijk, wij zijn moslims. Mijn moeder en mijn oma vinden dat mijn leven in het teken zou moeten staan van het geloof. Zij vinden dat ik me als vrouw zou moeten bedekken. Ik denk dat ze niet blij zullen zijn als ze weten dat ik voor mijn sport in een korte broek rondloop. Ik heb geen idee of ze weten dat ik Europees kampioen ben, maar ik vrees dat ze af zullen keuren hoe ik mijn leven leid. Zij leven strikt volgens de Koran. “Ik wil weer contact met hen opnemen, hoor. Maar als ik nu met mijn moeder zou praten, wordt het een erg lastig gesprek. Het zou meteen over het geloof gaan. Ik zou elke dag ruzie met mijn moeder hebben, vrees ik. Onze levens zijn zo verschillend. Als ik mijn oma had opgezocht in Ethiopië, dan had ik mezelf moeten bedekken. Als ik haar zonder sluier had ontmoet, was het eerste dat ze had gezegd: ‘Waarom loop je er zo bij? Je bent toch geen man?’ Ik wil mijn moeder en mijn oma geen pijn doen.” Ook in het leven van Sifan speelt het geloof een zeer belangrijke rol. Vijf maal per dag, ook ’s nachts, bidt ze. “Maar ik leef dus niet precies zoals het in de Koran staat. Ik vraag me geregeld af of ik daar ooit voor zal moeten boeten. Mijn moeder en oma zullen dat me inwrijven. Dat recht hebben ze ook, vind ik. Zij willen het beste voor hun kind en kleinkind. Doe ik wat het beste is? Daar twijfel ik geregeld aan. “Ik wil na mijn hardloopcarrière als een nog betere moslim gaan leven. Als ik tegen die tijd niet ben overleden... Want als ik sterf voordat ik als een heel goede moslim ga leven, heb ik een groot probleem, vrees ik. Als ik 120 ga waar ik 100 kilometer per uur mag rijden, word ik bestraft. Ik denk dat het ook zo werkt met het geloof. Als ik ongesluierd leef, terwijl dat eigenlijk wel zou moeten, word ik daar uiteindelijk voor gestraft. Het is toch een spagaat waar ik in zit. Als ik wil winnen, kan ik niet precies zo leven als het volgens mijn geloof moet. Het is niet eenvoudig voor me.” Ze is nog maar 22, maar heeft er al een bewogen leven opzitten. “Het was heel moeilijk om weg te gaan uit Ethiopië. Maar ik weet door alles wat ik heb meegemaakt wel wat ik wil en wie ik ben. Mijn ogen zijn geopend.” Sifan maakt aanstalten om te vertrekken. Ze moet even een rustig plekje opzoeken op Papendal om te bidden. “Ik denk dat het goed is geweest hoe het is gegaan. Als ik in Ethiopië was gebleven, was het leven nog veel moeilijker geweest.” Helden Magazine Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.