26 augustus 1979
Jan Raas werd vandaag 35 jaar geleden wereldkampioen in Valkenburg. Na afloop waren er heel wat kwade gezichten. Ook Raas was boos.
Hij sloeg in zijn oranje shirt een paar keer met zijn rechtervuist in de lucht, terwijl hij met zijn linkerhand nog onderin de beugel zat. Jan Raas flikte het dan toch, vandaag 35 jaar geleden. In 1979 kon er maar één wereldkampioen worden in Valkenburg en dat was de bebrilde Zeeuw. ‘Volgend jaar ben ik aan de beurt,’ had hij een jaar eerder al geroepen, toen Gerrie Knetemann op de Nürburgring de wereldtitel pakte door in de sprint Francesco Moser te kloppen. En als Raas zoiets zei, dan maakte hij dat vaak waar.
Achttien maal moest op 26 augustus de Cauberg worden beklommen. Voor Raas liep aanvankelijk alles gesmeerd. In de voorlaatste ronde kwam hij in een acht man tellende kopgroep. Met Henk Lubberding had hij de ideale knecht mee, die reed zich het snot voor de ogen zonder te mokken en dacht dus geen moment aan eigen succes. Verder zaten André Chalmel, Jean-René Bernaudeau, Didi Thurau, Giovanni Battaglin, Knut Knudsen en Daniël Willems.
Velen dachten dat Thurau een dealtje had gesloten met Raas, zijn oude ploeggenoot bij TI Raleigh
Tijdens de laatste beklimming van de Cauberg reed Chalmel weg. En toen begon het gepoker. Er werd naar Raas gekeken, hij was immers de rapste in de sprint en de topfavoriet. Lubberding had zich leeg gereden en kon niet meer. Raas bleef de benen stil houden, de Fransman leek zomaar wereldkampioen te gaan worden.
Het was Thurau die de helpende hand toe stak. Hij was het uiteindelijk die de achtervolging inzette. Raas zat in zijn wiel, keek over zijn bril heen en kon een lach niet onderdrukken toen Thurau hem in een zetel naar de finish reed. Tweehonderd meter voor de streep werd Chalmel gepakt. Thurau trok ook nog eens de sprint aan. Hij ging van links naar rechts over de weg, met Raas in zijn wiel. Bij die manoeuvre ging Battaglin, die weer achter de Zeeuw reed, onderuit. Raas kwam over Thurau heen en pakte de regenboogtrui.
Tekst gaat verder onder de foto
Jan Raas blijft Thurau (r) en Bernaudeau voor. Op de achtergrond ligt Battaglin op de grond
Maar daarmee was het niet klaar. Sterker, na de finish sloeg de vlam in de pan. Er waren heel wat kwade gezichten. Er werd hoofdschuddend gekeken naar Thurau, vooral door de Fransen die de wereldtitel in rook op hadden zien gaan. Velen dachten dat de Duitser een dealtje had gesloten met Raas, zijn oude ploeggenoot bij TI Raleigh. Thurau was altijd wel bereid om zich te laten omkopen, was de gedachte in het peloton. Twee jaar eerder bij het WK in Venezuela had hij immers al eens opzichtig de wereldtitel aan Moser gegund. Aan de andere kant was Thurau ook niet de meest geduldige pokeraar. De lach van Raas toen de Duitser de achtervolging kon dus op twee manieren worden uitgelegd: enerzijds dat hij het pokerspel met success had gespeeld, anderzijds dat de deal zich ging uitbetalen.
Na afloop haalde Raas, die kon vloeken en schelden als geen ander, zijn gram, hij weigerde de NOS commentaar te geven na afloop
Ook de Italianen waren witheet. Battaglin ging onderuit door onreglementaire sprinten van Raas, vonden zij. Ook de juryleden waren niet overtuigd en de televisiebeelden werden teruggekeken. De NOS maakte destijds nog niet zo lang gebruik van slow motion en dat kwam Raas goed uit. Raas deed niets verkeerd, het was Thurau die ineens van links naar rechts over de weg ging. Het protest werd afgewezen en Raas was wereldkampioen.
Tekst gaat verder onder de foto
De nukkige Raas was ondanks zijn wereldtitel ook boos. Op de NOS. Die had in beeld gebracht dat hij door zijn ploeggenoten bij de beklimmingen van de Cauberg geregeld naar boven werd gesleept. De Zeeuw was geen uitzondering, rappe mannen lieten zich in die tijd geregeld letterlijk een handje helpen in die tijd. Maar Raas had het idee dat alleen hij eruit werd gepikt en dat ging weer ten koste van de glans van zijn regenboogtrui. Hij had bij een WK in eigen land op wat meer steun van de publieke omroep gerekend. Na afloop haalde Raas, die kon vloeken en schelden als geen ander, zijn gram, hij weigerde de NOS commentaar te geven na afloop. Hoewel de beelden van NOS er na afloop ook voor zorgden dat de jury overtuigd werd dat hij niets fout had gedaan in de sprint.
Het grote zwijgen begon. Bijna een jaar lang hielden heel veel Nederlandse renners hun mond tegen de NOS. Voor de Tour de France van 1980 werd de lucht geklaard en besloten Raas, Joop Zoetemelk, Gerrie Knetemann en Hennie Kuiper de NOS weer te woord te staan.
Wie er ook op hem af komt in Zeeland, Raas staat geen journalist te woord. En dat heeft eigenlijk ook wel wat
Inmiddels zwijgt Raas al meer dan tien jaar. De eigenzinnige Zeeuw werd in 2003 weggestuurd bij Rabobank en keerde de wielerwereld diep gekrenkt de rug toe. Wie er ook op hem af komt in Zeeland, Raas staat geen journalist te woord. En dat heeft eigenlijk ook wel wat.
Gelukkig hebben we de beelden nog.