19 mei 1940
Jan Janssen wordt vandaag 75 jaar. Hij schreef in 1968 natuurlijk geschiedenis door als eerste Nederlander de Tour de France te winnen.
Een jonge Eddy Merckx voorspelde het al in 1967: ‘Jan Janssen kan de Tour de France winnen, omdat hij een complete renner is! Hij kan tijdrijden, bergop rijden, sprinten en zelfs een zesdaagse rijden.’
Janssen was inderdaad een alleskunner. Hij werd in 1964 de wereldkampioen op de weg, won drie keer de groene trui en zeven etappes in de Tour. Verder won hij onder meer Parijs-Roubaix in 1967 en de Vuelta van dat jaar.
Merckx kreeg gelijk. Nadat Janssen in 1966 tweede werd in de Tour en al een dag had rondgereden in de gele trui, won hij twee jaar later de Tour. Het geel veroverde hij pas op de allerlaatste dag. In de afsluitende tijdrit van Melun naar Parijs nam hij de leiding over van de Belg Herman van Springel. Nog nooit won Janssen een tijdrit, daarom werd hem geen heel grote kans op de Tourzege toegedicht.
Janssen won de tijdrit, bleef in het eindklassement Van Springel 38 tellen voor en won als eerste Nederlander de Tour de France. Hij won in 1968 de Ronde van Frankrijk zonder ook maar een etappe in het geel te hebben gereden.
'In de tijdrit reed ik Van Springel helemaal zoek en toen was de gele trui van mij'
Afgelopen week ging collega Kelly van Tilborg namens Helden langs bij de vandaag 75 jaar geworden Janssen. “In de tijdrit reed ik Van Springel helemaal zoek en toen was de gele trui van mij. Aan de start van de Tour van ’69 mocht ik daarom ook het geel nog dragen. Mijn gele trui hangt in het Spoorwegmuseum in Utrecht, voor een tentoonstelling. Normaal gesproken heb ik hem thuis in een kast met al mijn andere truien. Die gele trui is de mooiste trui die er is. De Tour winnen, ja, dat is niet voor iedereen weggelegd. Toen ik die gele trui won, stond het hele land op z’n kop. Jan Janssen uit Nootdorp die de Tour won…“
Na zijn Tourzege brak het tijdperk Merckx aan, Janssen fietste nog een paar jaar door, tot eind 1972. “Kijk ik had bepaalde talenten, maar bovenal een geweldig doorzettingsvermogen. Wij fietsen van 1 februari tot eind oktober en dan fietsen wij alles. Ik kon het maar tien jaar doen, het was zó zwaar. Ik was 32 en ik had er echt geen zin meer in. Ik zag mijn kinderen opgroeien zonder hun vader, vond het altijd heel leuk om met de kids te zijn. En de successen bleven ook uit. Ard Schenk heeft weleens gezegd: ‘Ik wil die afgang ook meemaken.’ Nou, ik had dat heel snel gezien, die afgang. Ik deed eens mee aan een wedstrijd toen ik op de radio van de motor naast mij al de uitslag van de etappe hoorde, terwijl ik nog kilometers moest fietsen. Toen dacht ik echt: wat zit ik hier nou te klooien? Winnaar van de Tour, wereldkampioen geweest; dat wilde ik niet. Die afgang heb ik mezelf grotendeels bespaard.”
Na zijn carrière ging Jan Janssen in zaken, hij begon zijn eigen fietsmerk. “Ik heb veel profijt gehad van het winnen van de Tour. Vooral zakelijk, met mijn fietsen. Ik hoefde mezelf maar voor te stellen en mensen wisten wie ik was. Dat was een makkelijke ingang. Later heb ik het aan de jongens overgedaan en die doen het ook meer dan prima. We hebben een mooi ‘familie tokootje’, mijn vrouw deed eerst ook de administratie.”
'Er is bijna geen dag in mijn leven waarop ik niet denk aan die overwinning van die Tour'
Janssen wordt nog dagelijks aangesproken op zijn Tourzege. “Onlangs was ik bij de première van de film Ventoux en dan komen de mensen van mijn generatie nog steeds naar me toe en vertellen dan dat mijn Tourzege nog steeds op hun netvlies staat. De burgemeester noemde toen ook nog even mijn naam en dat blijven leuke dingen. Ook bij de borrel na afloop kwamen er veel mensen naar me toe en hadden hele verhalen over de Tour van toen. Maar mensen die het niet actief hebben meegemaakt, weten ook wie ik ben. Ik ben en blijf de eerste Nederlandse Tourwinnaar. Er is bijna geen dag in mijn leven waarop ik niet denk aan die overwinning van die Tour.”
En vandaag wordt Jan Janssen dus 75. “ Ik zit pas op de helft hoor, heb nog even te gaan. Ik heb een moeilijke tijd achter de rug, ben ernstig ziek geweest.”
'Ik ben blij dat ik weer terug op de fiets ben na zo’n nare periode'
Bij Janssen werd kanker geconstateerd. “Het gaat nu weer de goede kant op, het gaat prima, maar ik heb behoorlijk afgezien. Vroeger heb ik dat natuurlijk ook gedaan, ik heb veel zwarte sneeuw gezien. Maar ik heb mezelf er doorheen geknokt. Zondag heb ik nog negentig kilometer gefietst, dat doe ik nog geregeld. Dat vind ik heerlijk om te doen. Dan fietsen we in een groepje en dan kijk ik rond en dan denk ik: hé, ik ben de oudste van het stel. Maar ik ben blij dat ik weer terug op de fiets ben na zo’n nare periode. Als de dokter zegt dat ze je gaan behandelen met chemo, dan zak je toch door de stoel. Gelukkig zeiden ze tegen me dat ze me voor honderd procent beter gingen maken en daar heb ik mezelf aan vastgehouden. Ik ben fysiek nog niet zoals ik zou willen zijn, maar als ik het vergelijk met een tijd geleden dan gaat het nu geweldig.”
Met medewerking van Kelly van Tilborg