Word abonnee

Column

Monica Seles: voor het leven getekend

door: Jasper Boks
2 december 2014

2 december 1973

Monica Seles viert vandaag haar 41ste verjaardag. Als het aan Günther Parsche had gelegen, had ze die nooit gevierd. Hij stak haar neer. De Steffi Graf-fan maakte een einde aan de hegemonie van toen nog maar negentienjarige tennisster, die hard op weg leek de beste ooit te worden.

Günther Parsche zag nog maar een manier om ‘zijn’ Steffi Graf terug op de eerste plaats van de wereldranglijst te krijgen. Hij wilde letterlijk Monica Seles uit de weg ruimen. Op 30 april 1993 zag hij zijn kans schoon. Hij ging op de tribune zitten tijdens de wedstrijd van Seles tegen Magdalena Maleeva. Tijdens de pauze tussen de games stormde hij naar beneden met in zijn hand een scherp mes. Hij stak Seles tussen haar schouderbladen. Ze greep meteen naar haar rug en zag bloed op haar handen. Ze werd snel naar het ziekenhuis gebracht, daar bleek dat Seles er fysiek goed vanaf was gekomen. De steekwond bleek anderhalve centimeter diep.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Seles was tot ze werd neergestoken ongenaakbaar. Op haar twaalfde verhuisde ze met haar familie van Joegoslavië naar Amerika om te trainen bij Nick Bollettieri. Ze debuteerde in 1988 bij de senioren toen ze veertien jaar en drie maanden was en een jaar later won ze haar eerste WTA-titel. Weer een jaar later stond ze voor het eerst in de finale van een Grand Slam-finale. Op Roland Garros versloeg ze in de finale nummer één van de wereld Graf. Met haar zestien jaar en zes maanden was ze de jongste winnares in Parijs.

Parsche hoefde tot grote woede van Seles niet de gevangenis in omdat hij ontoerekeningsvatbaar werd verklaard

In 1991 greep ze definitief de macht in het vrouwentennis. Ze won de Australian Open, loste in maart Graf af als nummer één van de wereld, won Roland Garros en de US Open. Op Wimbledon ontbrak ze wegens een blessure.

Het jaar erop won ze opnieuw de Australian Open, Roland Garros en de US Open. In de finale van Wimbledon verloor ze van Graf. En dat had een reden. Seles viel sinds haar entree niet alleen op door haar snoeiharde dubbelhandige fore- en backhand, maar ook door het harde gekreun op de baan. Tegenstanders en toeschouwers klaagden over de geluidsoverlast. Seles besloot in de finale geen geluid te maken en mede daardoor pakte ze slechts drie games in de finale.

In 1993 had ze de Australian Open alweer gewonnen. Ze was nog maar negentien, had al acht Grand Slam-titels gewonnen. Ze leek op weg om alle records in het vrouwentennis te breken. Oké, Wimbledon won ze nog niet, maar dat leek slechts een kwestie van tijd. En ook een Grand Slam, alle vier de Grand Slam-toernooien winnen in één kalenderjaar, behoorde tot de mogelijkheden. Totdat Parsche in actie kwam.

Hij slaagde in zijn opzet. Tijdens de afwezigheid van Seles heroverde Graf niet alleen de eerste plaats, ze won ook zes Grand Slam-titels. Parsche hoefde tot grote woede van Seles niet de gevangenis in omdat hij ontoerekeningsvatbaar werd verklaard, hij kreeg slechts een voorwaardelijk gevangenisstraf en moest zich melden in een psychiatrische kliniek. De tennisster verklaarde daarop dat ze nooit meer in Duitsland zou spelen.

Graf kwam nog langs in het ziekenhuis. ‘Ze bleef twee minuutjes,’ aldus Seles

Seles voelde zich in de steek gelaten. ‘Het was net of de steekpartij nooit had plaatsgevonden,’ zei Seles er na haar loopbaan over in een interview met The Guardian, ‘de Duitse tennisbond besloot het toernooi gewoon voort te zetten alsof er niets gebeurd was.’

Graf kwam nog langs in het ziekenhuis. ‘Ze bleef twee minuutjes,’ aldus Seles in het gesprek met de Britse krant. Er was ook niet veel te zeggen, ze waren rivalen, geen vriendinnen. ‘Maar ik had het gevoel dat iedereen voordeel haalde uit de steekpartij, behalve ik.’

Tot overmaat van ramp kreeg Seles te horen dat haar vader, coach en mentor ongeneeslijk ziek was. Juist tijdens het toernooi in Hamburg ontbrak Karolj Seles omdat hij voor onderzoek naar het ziekenhuis moest. Er werd maagkanker geconstateerd.

Na enkele weken had ze weer kunnen spelen. Maar mentaal was de schade veel groter. Seles was bang, kreeg last van depressies en vreetbuien. Het duurde tot augustus 1995 voordat ze fysiek en mentaal weer klaar was om te spelen.

'Op die dag in Hamburg werd alles me afgenomen. Mijn onschuld, mijn ranking, mijn inkomen, mijn sponsorinkomsten; alles raakte ik kwijt'

Seles tegen The Guardian: ‘Ik was opgegroeid op de tennisbaan, het was de plek waar ik me veilig en zeker voelde. Op die dag in Hamburg werd alles me afgenomen. Mijn onschuld, mijn ranking, mijn inkomen, mijn sponsorinkomsten; alles raakte ik kwijt. En de enige die me op mijn gemak had kunnen stellen, die wist wat het allemaal voor me betekende, vocht tegen een vreselijke ziekte.’

In augustus 1995 was ze er eindelijk fysiek en mentaal klaar voor. Ze maakte haar rentree in Canada en werd luidkeels aangemoedigd door het publiek. ‘Ik was tien kilo zwaarder dan voorheen en kon de commentaren horen. Maar wat wil je, ik was bijna dood gestoken, was er twee jaar uit geweest. Mijn vader was doodziek. Ik was niet langer een tiener en ik greep naar eten om me goed te voelen.’

Ze kreeg op het moment dat ze weer de baan opstapte meteen de eerste plaats op de wereldranglijst terug, die moest ze een tijd lang delen met Graf. Seles won haar eerste toernooi. En bij de US Open, haalde ze meteen de finale. Daarin verloor ze van Graf. Maar het volgende Grand Slam-toernooi, de Australian Open van 1996, won ze. Het bleek haar laatste Grand Slam-titel. Ze was nog maar 21 toen ze haar comeback maakte, maar de Seles van voor de aanslag, was een andere dan die van daarna, als speelster en als mens. Ze was na haar terugkeer een publiekslieveling geworden, maar ze was niet langer van eenzame klasse. 

In 2003, op Roland Garros, verloor ze al snel door een hardnekkige voetblessure. Seles was 29 jaar en liet zich niet meer zien op de baan. Stilletjes was ze verdwenen. Een paar keer leek een comeback aanstaande, maar het kwam er nooit echt van. In februari 2008 kondigde ze haar pensioen aan.

Navratilova: 'Als ze niet was aangevallen, hadden we het nu over Seles gehad als de speelster met de meeste Grand Slam-titels'

Vandaag wordt de vrouw die 9 Grand Slam-titels won, 41 jaar. Volgens velen heeft Günther Parsche ervoor gezorgd dat niet Monica Seles maar Steffi Graf – die 22 Grand Slam-titels won in haar loopbaan – de succesvolste speler in het Open Tijdperk is.

Oud-toptennisster Chris Evert: ‘De wens van haar aanvaller kwam uit, Graf werd weer de beste. Monica had veel meer Grand Slam-titels gewonnen als dit haar niet was overkomen. Graf won 22 Grand Slam-titels en Seles negen, die balans klopt niet.’

Martina Navratilova: ‘Mentaal was Seles zo sterk. Je kon haar niet kraken, ze was nooit in paniek of kwaad. Aan haar lichaamstaal was niets af te lezen. Ze verloor wat van haar hardheid en ongekende zelfvertrouwen; juist de eigenschappen die haar uitzonderlijk maakten. Als ze niet was aangevallen, had ze zoveel meer gewonnen. Ik denk dat we het dan nu over Monica hadden gehad als de speelster met de meeste Grand Slam-titels. Graf won er 22, maar ze had niemand om het tegen op te nemen. Die idioot heeft de tennisgeschiedenis beïnvloed.’

Delen: