Spelers en fans van Schalke 04 leven tussen hoop en vrees. Het is zaterdagmiddag 19 mei 2001, de laatste speelronde in de Bundesliga. Schalke moet in eigen huis van degradatie­ kandidaat SpVgg Unterhaching winnen en Bayern München moet bij Hamburger SV verliezen.

Tekst gaat verder onder de foto

Dan zal, voor het eerst sinds 1958, de club van trainer Huub Stevens en de spelers Niels Oude Kamphuis, Marco van Hoogdalem en Youri Mulder landskampioen zijn. Een nerveus en verkrampt spelend Schalke komt tweemaal op achterstand, maar wint uiteindelijk met 5­-3. Vlak voor tijd komt vanuit Hamburg het mooist denkbare nieuws: HSV is, met nog luttele blessureminuten te gaan, op een 1-­0 voorsprong gekomen. Na het bericht dat de wedstrijd daar tot een einde is gekomen – en Schalke ‘dus’ kampioen is – verandert het afgeladen Park­ stadion in een vreugdetranen­ en vuurwerkzee. Maar de wedstrijd in Hamburg is nog helemaal niet afgelopen. Sterker, in de 94ste minuut pro­duceert Bayern de gelijkmaker en is die club kampioen. Totale euforie maakt plaats voor on­geloof en een ongekende grafstemming. Op verzoek reconstrueren Huub Stevens (inmiddels kandidaat­lid van de raad van commissarissen bij Schalke) en Youri Mulder (tegenwoordig analyticus bij Ziggo Sport) die bizarre dag.

Huub: “Wat een enorme knal was dat! Ongelofelijk! Zoiets begrijp je niet, kun je ook niet bevatten. Zeg ‘Vier Minuten Meister’ – als krantenkop bedacht door Bild – en meteen weet iedere Duitse voetballiefhebber waar je het over hebt. Er is zelfs een documentaire die zo heet.”
Youri: “We speelden dat seizoen zo goed. Huub, jij wordt vaak gezien als een ‘verdedi­gende trainer’, iemand die dus vooral defensief zou denken. Nou, volgens mij is er nooit een Duits clubteam geweest dat zo aanvallend speelde als wij dat seizoen; nog offensiever dan Ajax onder Peter Bosz. Ik was meestal wissel en heb op de bank vaak echt handenwrijvend zit­ ten genieten. Heel Duitsland gunde ons dat jaar de titel. En terecht.”
Huub: “Vanuit een goeie organisatie speelden we inderdaad fantastisch voetbal. We werden Herbstmeister, zowel thuis als uit hebben we Bayern verslagen en Ebbe Sand werd topscorer. Bijna al onze verdedigers dachten offensief en wilden naar voren. Zo trainden we ook. In de zomer hadden we Andy Möller overgenomen van Borussia Dortmund, de grote vijand. Dat lag gevoelig bij de Schalke­fans. Maar hij was de ontbrekende schakel die onze aanvallers – Gerald Asamoah, Émile Mpenza en Ebbe Sand –
kon bedienen. Gelukkig kwam jij op een gegeven moment terug van een blessure, Youri. We hadden jou gemist, als voetballer en als mens. Want ook in de kleedkamer konden we je altijd goed gebruiken.”
Youri: “Tja, ik was een ervaren speler. Dan leef je anders mee, kijk je op een andere manier en probeer je spelers te helpen. Richting het slot van de competitie zag ik de spanning toe­ nemen. Want ja, als de titel binnen bereik komt, heb je ineens ook wat te verliezen. Dan kun je gaan verkrampen. Bayern was die druk gewend, wij niet. Vergelijk het maar met Feyenoord vorig seizoen toen ze uit bij Excelsior – waar ze al kampioen hadden kunnen worden – met 3­0 verloren. Die verkramptheid zag ik ook in onze uitwedstrijd tegen Bochum, drie wedstrijden voor het einde, waar we 1­1 speelden.”
Huub: “Daardoor kwam Bayern, dat met 1­0 van Freiburg won, in punten gelijk met ons.”
Youri: “Twee weken later verloren we in de een­na­laatste wedstrijd bij VfB Stuttgart. In de laatste minuut! Na die 1­0 kwam ik er nog in. En meteen nadat ik had afgetrapt, werd er af­gefloten. Dat verlies heeft ons de titel gekost.”
Huub: “Daar hebben we de titel inderdaad verspeeld, niet in die laatste wedstrijd thuis tegen Unterhaching. Dat heb ik altijd gezegd.En terwijl wij bij Stuttgart in de laatste minuut verloren, won Bayern met 2-1 van Kaiserslautern in blessuretijd! En dat hebben ze vaker gedaan in die slotfase van de competitie: in de laatste minuut winnen.”

Youri: “Ja, daar hadden ze wel een handje van. Na die wedstrijd baalde ik ook veel meer dan een week later, na Unterhaching. Toen geloofde ik er vooraf eigenlijk al niet echt meer in. Dat verlies bij Stuttgart, dat in de gevarenzone verkeerde, was onverklaarbaar. Een maand eerder hadden we ze in de halve finale van de beker nog met 3-0 geklopt en ook volledig weggespeeld. Dat was onze beste wedstrijd van het seizoen. Maar in die competitiewedstrijd leek het wel of beide teams uit waren op een salonremise. Waarom zijn we toen niet ook van onze eigen kracht uitgegaan? Dan hadden we Stuttgart weer weggepoetst. Dat zij tevreden waren met een gelijkspel kon ik wel begrijpen. Maar wij? Na die 3-0? Ik kan me ook niet herinneren of voorstellen dat jij daar opdracht voor had gegeven.”
Huub: “Absoluut niet! Maar soms kruipt zoiets vanzelf in een ploeg. Dan verdwijnt de scherpte waardoor spelers ook steeds net een stapje te laat zijn. Dat zet je dan niet meer zomaar om. Een elftal bestaat uit elf spelers, met elf verschillende karakters. Dan moet je ontleden waar en wanneer zoiets is ontstaan. In de rust heb ik duidelijk aangegeven dat we het met die instelling niet gingen redden. Toen in de tweede helft op een ander veld iets gebeurde waardoor Stuttgart weinig meer aan een gelijkspel had, zijn ze gas gaan geven en daar hadden wij het antwoord niet op. Doordat we verloren, moesten wij de laatste wedstrijd thuis tegen Unterhaching winnen, waarbij we dan nog afhankelijk waren van Bayern. Dat moest van HSV verliezen.”
Youri: “En dan kom je zelf 0-2 en 2-3 achter; tegen een degradatiekandidaat. Daar zat zoveel spanning en angst achter: waarschijnlijk op de valreep toch geen kampioen. Als je dan in de laatste thuiswedstrijd van zo’n geweldig seizoen ook nog thuis verliest van Unterhaching…”
Huub: “Dan is het toch knap dat we die middag zo fantastisch zijn teruggekomen.”
Youri: “Ja, en op het allerlaatste moment leek het dus nog helemaal onze kant op te vallen. Kort na de 1-0 bij HSV-Bayern hoorden we van journalisten van voetbalzender Premiere dat daar was afgefloten en wij dus kampioen waren. Geweldig! Feest! Ik heb onze secretaresse, Frau Söldner van 120 kilo, vol op de mond gekust. Maar daar gebeurde ook wel wat: Schalke kampioen! Voor het eerst sinds 1958, dat is niet niks, hè.”
Huub: “Ja, iedereen rolde over elkaar heen. De trainer van Unterhaching feliciteerde me en ik heb me er bij hem voor verontschuldigd dat zij door die 5-3 gedegradeerd waren. Daarna ben ik naar boven gegaan, waar Youri in de kleedruimte van de trainers met een aantal anderen voor een tv’tje gespannen naar beelden van HSV-Bayern München zat te kijken. Daar begreep ik niets van, want die wedstrijd was toch al afgelopen? En ik hoor de commentator ‘Freistoss Bayern’ zeggen en zie dat de bal door een mêlee van benen in het HSV-doel wordt geschoten.”
Youri: “Bizarre vrije trap. Mathias Schober, de keeper van HSV, was gehuurd van Schalke. Die pakte een terugspeelbal op waardoor Bayern een indirecte vrije trap kreeg op negen meter van het doel. Als Schober die bal gewoon had weg geramd, was er niks aan de hand geweest. Niet dat ik hem iets verwijt, hoor. Wij hebben het zelf laten liggen.”
Huub: “Klopt. Schober is een echte Schalke-man. Ik vond het ook geen echte terugspeelbal. De scheidsrechter kon die indirecte vrije trap geven, maar dat had-ie niet hoeven doen. Tegelijkertijd moet je Bayern en vooral doelman Oliver Kahn een groot compliment geven. Meteen nadat HSV in de 90ste minuut op 1-0 was gekomen, begon Kahn zijn ploeg enorm op te peppen. Die straalde echt uit: en toch gaan wij hier niet verliezen, wij gaan gewoon de titel pakken. Bij die vrije trap ging hij ook mee naar voren. Voor zo’n winnaarsmentaliteit kan ik alleen maar heel veel respect hebben. Op het moment zelf dacht ik natuurlijk niet zo. Dat kwam later. Terwijl Bayern die 1-1 scoorde en de titel pakte, trapte jij een kastdeur doormidden, Youri. Begrijpelijk. Onze fans wisten toen nog van niks, stroomden het veld op en waren daar volop aan het feesten. Omdat het de laatste wedstrijd in dat oude stadion was, werd vuurwerk afgestoken. Maar de fans associeerden het met ‘onze titel’, dus de roes werd daardoor alleen maar groter. Net als de kater daarna.”

Tekst gaat verder onder de foto

Youri: “Dat ik die kastdeur kapotgetrapt heb, wist ik niet eens meer. Misschien verdrongen. Nou ja, het stadion werd toch afgebroken. En natuurlijk drong het slechte nieuws uiteindelijk ook tot de fans door. Die mensen waren totaal ontredderd en aan het huilen. Niemand kon het geloven. Van de ene emotie – opperste euforie – ging het naar het grootst denkbare verdriet. In één seconde! Dat maakte het allemaal nog extra heftig. Meestal vlieg je vanuit een neutraal gevoel naar een extreme emotie. Maar dit was van extreme euforie via neutraal naar zelfmoordneigingen in één enkele seconde. Van dat ene uiterste naar het andere: hoe vaak maak je zoiets mee in je leven?”
Huub: “En ja, wat doe je op zo’n moment als trainer? Dat leren ze je niet op de cursus. Instinctief heb ik onze jongens bij elkaar geroepen en ze gecomplimenteerd met een geweldig seizoen en gefeliciteerd met directe kwalificatie voor Champions League-voetbal. Daarna heb ik gezegd dat we nog wel iets te winnen hadden: de bekerfinale in Berlijn, een week later. En dat we die prijs niet, net als de titel, moesten verspelen. En ik heb ook gezegd dat het klasse was wat Bayern had gedaan. Tot het einde doorvechten en in de laatste minuut die broodnodige treffer scoren – wat ze de laatste wedstrijden dus vaker hadden gedaan – is echt een kwaliteit. Hun surplus aan ervaring om met een dergelijke druk om te gaan heeft zeker een rol gespeeld.”
Youri: “Dat waren zij inderdaad meer gewend. Ik herinner me dat alle toeschouwers op het veld stonden te zingen: ‘Wir wollen die Mannschaft’. Daarom zijn wij – en jij voorop, Huub – naar het bordes op de tribune gegaan. Die mensen wilden hun verdriet met ons delen en verwerken. Toen zijn er wel wat tranen gevloeid, ook bij mij.”
Huub: “En bij mij ook. Ja, probeer het maar eens droog te houden als al die duizenden mensen, die zo van die club houden, zo kapot zitten en allemaal in tranen zijn. Zoals na elke thuiswedstrijd zijn we met de spelersgroep en de technische staf nog naar de Geschäftsstelle gegaan, tweehonderd meter verderop, om wat te drinken en te eten. Ook daar stonden weer een paar duizend supporters. Dat is het mooie van Schalke en die hondstrouwe fans. En ook dat iedereen zich in zo’n situatie gelukkig weet te gedragen. Bij andere clubs kan het zo maar volledig uit de klauwen lopen. Schalke-manager Rudi Assauer en ik hebben ze bedankt en beloofd dat we er alles zouden doen om een week later de beker te pakken. Er werd aardig gedronken, de jongens waren total loss. Ja, wie niet? Ik ben lang op de Geschäftsstelle gebleven en heb ook in Gelsenkirchen geslapen, nadat ik nog een fles wijn had opgedronken. Zondag ben ik naar huis in Eindhoven gegaan en maandag was ik weer in Gelsenkirchen. De spelers had ik tot dinsdag vrij gegeven, in de hoop dat de koppen leeg zouden raken voor die bekerfinale.”
Youri: “Ik ben die zaterdag naar huis gegaan en het laatste dat ik wilde, was de tv aanzetten. Ik hoefde het niet allemaal nog eens mee te krijgen. Zo’n bizarre dag.”
Huub: “Ik wist dat het na die kater niet makkelijk zou worden de groep weer op te krikken voor de beker nale. Dinsdag waren de meesten nog steeds total loss. Bij Schalke, een echte volksclub, komt altijd een mannetje of vijfhonderd naar de trainingen kijken. Vanaf dinsdag waren dat er duizenden, om ons na dat verloren kampioenschap te steunen op weg naar de finale. Maar fans en spelers worstelden nog met hun emoties. Daardoor bleef dat negatieve gevoel hangen, wat de voorbereiding niet ten goede kwam. Elke andere club zou daarom eerder naar Berlijn zijn vertrokken. Maar bij Schalke was dat onmogelijk,
vanwege de speciale band met de fans. Die konden en mochten we niet negeren, was de clubfilosofie. Assauer gaf dat steeds aan: ‘Dit zijn Schalke-fans, dus die gevoelens moeten we met ze delen.’”
Youri: “Die fans zijn ook heel belangrijk. En het was een vreselijke dag geweest. Toch zijn er grotere drama’s in het leven dan geen kampioen worden. Zulke momenten horen nu eenmaal bij de sport. Niet meer aan denken is de beste remedie. En gelukkig wonnen we die bekerfinale.”
Huub: “Ja, maar het werd een heel moeilijke en slechte wedstrijd. Net als Unterhaching was Union Berlin – een amateurploeg uit de Regionalliga – een tegenstander waar je eigenlijk niet van mag verliezen. Bij ons waren de meesten ook nog steeds niet bij de les, maar het is goed afgelopen. Dus hadden we toch een prijs, al overheerste na afloop bij de meesten nog steeds de kater van het verloren kampioenschap. Net als bij mij. En dat heeft toch echt tot het begin van het volgende seizoen geduurd.”

Helden Magazine

Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.