Abdelhak Nouri was een van de grote talenten van Ajax. Op 8 juli 2017 kreeg hij op twintigjarige leeftijd een hartstilstand. Iedereen leefde met Appie mee. Voor het eerst vertellen de vrouwen in zijn leven hun aangrijpende verhaal. “Ons leven is nooit meer compleet.” Er staan talloze Marokkaanse gerechten en nootjes op tafel in huize Nouri. De glazen in de woonkamer op de eerste verdieping worden voortdurend gevuld met water en Arabische thee. De gastvrijheid is nooit aangetast, ook niet na wat er op 8 juli 2017 gebeurde op een voetbalveld in Innsbruck. Op die dag stortte Abdelhak Nouri ter aarde tijdens een oefenwedstrijd tegen Werder Bremen. Een hartstilstand. Appie, kind van Ajax waar hij al speelde vanaf zijn zevende, leek voorbestemd om publiekslieveling te worden. Hij had de Gouden Stier al gewonnen, als beste speler van de eerste divisie, en was op zijn twintigste klaar voor het grote werk. Na twee jaar verzorging in diverse revalidatieklinieken wordt hij vanaf najaar 2019 liefdevol verzorgd door zijn ouders en naaste familieleden in een aangepaste woning. Zijn twee oudere broers en zijn vader traden de laatste jaren sporadisch naar buiten. Hoe verging het de vrouwen in zijn leven? Eén keer willen ze hun verhaal doen, hun verdriet delen, als ze maar niet op de foto hoeven. Moeder Rabia Nouri El Iboudi, tante Rahmouna El Iboudi, schoonzus Yasmine Chentouf, de vrouw van oudste broer Abderrahim, schoonzus Rachida Es Sannouni, de vrouw van broer Mohammed, en Abdelhaks zeventienjarige zusje Fairouz en veertienjarige zusje Sabrine nemen plaats op de grote hoekbank. De twaalfjarige Amira, het jongste zusje van Appie, luistert mee. De twee oudste kleinkinderen lopen in en uit, de twee jongsten liggen lekker op schoot of in de wagen. Abdelhaks oudste zus Ghizlan is net getrouwd en kon mede daarom niet aanwezig zijn. Appie luistert mee vanuit zijn bed, zoals hij vaak meeluistert als er bezoek is. Via een interne lift kan hij makkelijk in het huis worden verplaatst. “Ik was elf toen het gebeurde. Het is het ergste moment in mijn leven. Abdelhak was altijd zo lief voor me...” zegt Fairouz, het inmiddels zeventienjarige zusje van Abdelhak. “We waren thuis toen het gebeurde. Appie zou de volgende dag terugkomen uit Oostenrijk. Hij had mijn moeder gevraagd allemaal lekkere dingen in huis te halen.” Moeder Rabia: “Ik kwam binnen, zette de boodschappentas in de keuken en ging in de kamer zitten. Toen belde mijn oudste zoon Abderrahim. Hij vroeg: ‘Mama, is alles goed met je?’ Ik zei dat ik net thuis was en dat ik alvast zou gaan koken voor Appie. Abderrahim zei verder niets. Ik had geen idee wat er aan de hand was. Voor hij ophing, zei ik nog: Abdelhak speelt nu toch een oefenwedstrijd, hoe doet hij het? ‘Zit je niet te kijken?’ vroeg hij. Ik keek nooit. ‘O, hij speelt wel goed,’ zei Abderrahim, ‘ik kom meteen naar je toe.’ Toen ik de telefoon had opgehangen, zag ik allemaal appjes binnenkomen. Ik belde meteen mijn broertje om te vragen wat er aan de hand was. Mijn broer zei dat Appie was gevallen. ‘Ik hang nu op, kom meteen naar je toe,’ zei hij. Wat gek dacht ik: dat mijn zoon en mijn broertje meteen naar me toe willen komen. Ik wilde de tv in de woonkamer aandoen, maar kon de afstandsbediening niet vinden. Dus ik vroeg aan mijn dochters of zij wisten waar de afstandsbediening was. Toen we hem eindelijk hadden gevonden, deden we de televisie aan.” Fairouz: “Ik had een appje van een vriendin gekregen dat Appie op het veld lag... Ik dacht aan een blessure. Toen mijn oudere zus de tv aanzette, zagen we ambulances en een helikopter op het veld. Mijn wereld stortte in. Ik was jong, maar besefte meteen dat het helemaal mis was.” Rabia: “Ik was alleen met de meisjes, mijn man was bij zijn ouders op bezoek in Marokko en mijn tweede zoon zat in het vliegtuig naar Turkije. Ik raakte volledig in paniek.” Zusje Sabrine van veertien: “Ik snapte niet wat er aan de hand was, snapte er niets van. Ze zeiden tegen mij en mijn twee jaar jongere zusje Amira dat we buiten moesten gaan spelen.” Schoonzus Yasmine: “We probeerden Sabrine te beschermen. Ik was aan het leren voor een tentamen. Abderrahim en ik zaten samen de tweede helft te kijken toen het gebeurde. Eerst dacht ik nog aan een gewone blessure. Mijn vader werkt bij de brandweer en zat ook te kijken. Hij belde en zei meteen dat hij niet begreep waarom er door de dokter geen defibrillator op Abdelhak werd gezet. Hij zag onmiddellijk dat het niet goed ging. Maar wat konden wij hier? Ik zei ook niets tegen Abderrahim. Hij zei alleen: ‘Ik moet mijn moeder bellen.’ Hij was zo bezig zich kalm te houden.” Yasmine breekt. “Het was zo vreselijk wat we zagen, Abderrahim stond te shaken, hij kon niet staan, niet zitten. Toen hij zijn moeder aan de telefoon had, was hij even kalm, maar daarna brak hij volledig. We zijn toen even gaan bidden in een poging om tot rust te komen. Hij begon vreselijk hard te huilen. Hard snikkend deed hij zijn smeekbedes. Ik zei nog dat hij iets moest drinken voor we naar zijn moeder gingen.” Tante Rahmouna: “Ik was een tv aan het kopen toen ons broertje belde en zei dat ik meteen naar onze zus Rabia moest gaan. Maar die tv dan? Je moet nu meteen gaan, zei hij bijna boos. Toen begreep ik dat er iets niet klopte. Toen ik aankwam bij het huis van Mo en Rabia, leek het alsof heel Geuzenveld voor de deur stond.” Yasmine: “Mijn schoonmoeder had nog maar net gehoord wat er aan de hand was toen wij binnenkwamen. We probeerden haar te troosten. De woonkamer zat al helemaal vol en binnen een paar seconden was het ook heel druk op straat. Het was zo druk, iedereen liep in en uit. Vanaf dat moment weet ik het niet meer, werd alles zwart.” Moeder Rabia, snikkend: “Niemand ging meer naar huis, iedereen bleef slapen. Voor zover we slapen konden.” Dat Abdelhak Nouri in elkaar was gezakt, ging meteen de wereld rond. De volgende ochtend vlogen moeder Rabia, haar zoons Abderrahim en Mohammed - die meteen was teruggevlogen uit Turkije -, haar broertje Abdelkader El Iboedi en Nathan van Kooperen, zoon van de manager van Abdelhak, met een lijnvlucht naar Innsbruck. Vader Mohammed vloog vanuit Marokko naar Oostenrijk en kwam na allerlei tussenstops twee dagen later aan. Rabia: “We werden van het vliegveld opgehaald door een begeleider van Ajax en naar ons hotel gebracht. We mochten nog niet naar het ziekenhuis. In het hotel heeft de dokter van Ajax, Don de Winter, ons bijgepraat. Rond zes uur mochten we Appie eindelijk bezoeken, steeds in duo’s. Abderrahim en ik gingen als eersten. Daar lag hij... De dag ervoor had hij me nog gebeld en gezegd: ‘Mama, ga je lekker voor me koken als ik morgen terug ben?’ Moeder Rabia: 'Daar lag hij... De dag ervoor had hij me nog gebeld: 'Mama, ga je lekker voor me koken als ik morgen terug ben?' Een dag later lag hij aan slangen en lijnen...' Een dag later lag hij aan slangen en lijnen... Ik heb hem geknuffeld zoveel als ik kon, dat mocht gelukkig. Ik kon er door die slangen niet goed bij, kuste zijn voorhoofd en borst. Je kunt niet onder woorden brengen wat je als moeder voelt als je zoon daar ligt. Abderrahim streelde ondertussen zijn voeten en benen, deed zijn hoofd tussen zijn benen en wilde zijn broertje niet meer loslaten. Vervolgens deden we onze gebeden en vroegen Allah om genezing, we citeerden uit de Koran. Met moeite hebben we Appie losgelaten, zodat mijn broertje en mijn andere zoon naar binnen konden. Zij stonden ook alleen maar te huilen. Toen zij naar buiten kwamen, wilden wij weer naar binnen, maar dat mocht niet van de artsen, omdat ze rust voor Abdelhak wilden. Ik heb ze gesmeekt of ik weer naar binnen mocht met mijn oudste zoon. Dat mocht uiteindelijk.” Tranen vloeien, er vallen lange stiltes. Rabia: “Dat moment dat ik Abdelhak voor het eerst in het ziekenhuis zag, gaat nooit meer weg. Elke nacht zie ik dat voorbijkomen... Als ik daaraan denk, begin ik altijd te huilen. Ook het beeld van Abderrahim die huilend aan het voeteneind zat tussen de voeten van zijn broertje blijft me altijd bij. Ik zou de hele dag kunnen huilen, maar wil verder voor mijn dochters, voor mijn zoons, voor onze kleinkinderen, voor de hele familie. Ik loop bij een psycholoog die heel lief is.” Uiteindelijk ging Rabia met haar zoons en broer terug naar het hotel. “We hadden allemaal een eigen kamer, maar bleven bij elkaar op één kamer. We konden niet eten, niet drinken, niet slapen, waren alleen maar aan het huilen. Het was één grote, zwarte dag. ’s Nachts zaten we alleen maar te wachten tot we de volgende ochtend weer naar hem toe mochten. Elke keer als we terugkwamen uit het ziekenhuis, praatte de dokter van Ajax ons in een speciale kamer bij over verdere onderzoeken, scans en testen. In het begin hoorden we dat zijn hart helemaal goed was. Die mededeling gaf ons aanvankelijk veel hoop. Ze hielden hem in slaap, waarop ik vroeg of ze hem niet wakker wilden laten worden. Maar dat kon nog niet in verband met de onderzoeken. De laatste dag zei de arts dat ze de medicatie zouden verminderen en dat hij dan wellicht langzaam wakker zou worden. Ik had een beetje hoop dat hij ons zou herkennen als hij wakker zou worden en dan misschien weer langzaam de oude kon worden... Tot dat moment was er niets duidelijk over de mogelijke gevolgen. We zagen dat het niet goed was, maar hielden toch enige hoop. Don zei dat ze zouden bellen als hij wakker was, maar ze belden niet. Toen hebben wij het ziekenhuis maar weer gebeld. Ik zat de laatste dag in de dokterskamer te wachten tot Abdelhak zou worden teruggebracht na weer een scan. Zusje Sabrine: ‘Ik was boos, vond het zo oneerlijk voor mijn broertje, dacht ook dat de artsen hem wel beter zouden maken. Daar zijn dokters toch voor?’ De professor die hem behandelde, kwam hem binnen brengen en deed ter plaatse nog een paar testjes, zoals tikken op zijn benen, waarna ze weer wegging voor overleg met dokter Don. Mijn zoon Mohammed hield het niet meer en zat voor de deur dat gesprek af te luisteren. Toen hoorde hij dat het helemaal mis was, dat het niet meer goed zou komen... Hij moest zo huilen en was zo boos toen hij het ons vertelde. Maar ik geloofde hem niet. Ik dacht: dan zouden ze het ons toch ook wel hebben verteld? Vervolgens werden we naar binnen geroepen en vertelden ze dat Abdelhak nooit meer zou kunnen praten en lopen...” Rabia snikt het uit. Na een lange stilte zegt ze: “Hij zou nooit meer kunnen voetballen, nooit meer plezier kunnen hebben. Mijn zoons zaten verstijfd, mijn broertje stond, mijn man zat op een leuning. Hij verstaat geen Duits. Mohammed, die het gesprek had afgeluisterd, werd woedend. ‘Ik geloof er niets van,’ riep hij. Mo liep de deur uit en smeet hem dicht. Mijn oudste zoon zei nog dat hij rustig moest blijven. Toen ze de mededeling vertaalden, viel mijn man zo van de leuning en stortte ineen in mijn armen. Ik riep alleen maar in het Engels dat ik het niet geloofde, dat hij beter zou worden en weer zou doen wat zijn grote passie was. Ik begon smeekbedes te uiten in het Arabisch, te bidden, Allah om hulp te vragen. En toen begon die arts ook vreselijk te huilen. Ze omhelsde me, huilde zo hard, dat ik op een gegeven moment haar stond te troosten. Ik sprak tegen haar troostende woorden dat het goed zou komen, dat mijn zoon weer zou gaan voetballen en plezier zou maken waarop ze nog harder begon te huilen. Hevig snikkend zei ze dat een patiënt haar nog nooit zo had geraakt als mijn zoon. ‘Ik moet professioneel zijn,’ zei ze, ‘ik moet me als dokter gedragen en geen gevoelens tonen, maar hij heeft me zoveel gedaan.’ Ze zei dat het voelde alsof ze haar eigen zoon behandelde.” Rabia vertelt dat ze nog een tijd in die kamer hebben gezeten. Steeds hadden ze gehoopt op goed nieuws, maar dat was ijdele hoop gebleken. “Toen we wat gekalmeerd waren, gingen we alle vijf, mijn twee zoons, mijn broer, mijn man en ik, weer terug naar Abdelhak. De een hield zijn hand vast, de ander zijn voeten, weer een ander zijn hoofd. We kusten hem. Het verplegend personeel kwam ook langs om ons gedag te zeggen, iedereen huilde. De volgende dag werd Abdelhak met een speciaal vliegtuig terug naar Nederland gevlogen. Ik vroeg of ik mee mocht met dat vliegtuig, maar dat kon niet. Alleen de clubarts van Ajax vloog mee. Wij vlogen terug met een privévliegtuig.” • Yasmine, de schoonzus van Abdelhak, was in Amsterdam gebleven, zij was bij Ghizlan, Fairouz, Sabrine en Amira, de vier zusjes van Appie. “Appie is als een broertje voor mij, wij zijn heel close. Ik belde Rabia elke dag namens de meiden ze spraken haar aan de lijn en vroegen mij na het gesprek telkens of hun moeder wel de waarheid sprak. Rabia vertelde ons dat het allemaal goed zou komen. Ze wilden alleen nog wat onderzoeken doen en Abdelhak had rust nodig. Maar Ghizlan zei steeds dat er iets niet goed voelde en dat ze haar moeder goed kende. Waarop ik antwoordde: het komt goed, en als het nu niet goed komt, dan komt het later wel goed,” zegt Yasmine. Rabia: “We hadden besloten om nog niets tegen de meisjes te zeggen. Mijn oudste dochter Ghizlan was zestien, vroeg waarom Appie niet wakker was, waarom ze niet met hem kon praten. Wij zeiden dat het goed ging, dat hij in slaap werd gehouden voor onderzoeken. Het was al zo heftig en dan moesten we ook nog liegen tegen onze dochters... Ik heb vervolgens al mijn zusters gebeld en gevraagd of ze wilden komen zodra we weer thuis waren. Eenmaal thuis hebben we de meisjes verteld dat hun broertje nooit meer zou kunnen voetballen. Ik weet nog precies waar iedereen zat toen we het vertelden. Ghizlan was helemaal in paniek, Fairouz begon te gillen, viel van de poef, de jongste twee begrepen het niet en vroegen alleen maar wanneer hij beter werd.” Fairouz: “Appie was meer dan een broer voor mij, we waren zo close. We hoorden steeds dat hij beter zou worden, dat ze onderzoeken deden. Ineens hoorden we van papa, mama en onze broers dat hij nooit meer zou kunnen voetballen... Ik geloofde het niet meteen. Ik was boos, vond het zo oneerlijk voor mijn broertje, dacht ook dat de artsen hem wel beter zouden maken. Daar zijn dokters toch voor?” Amira: “Ik was zes, begreep al die drukte toen niet.” Moeder Rabia tegen Amira: “Jij vroeg wel elke dag wanneer Appie naar huis kwam. Je had gezegd dat jij de zondag dat hij thuiskwam met hem wilde gaan bowlen. Ik had over de telefoon al tegen Appie gezegd dat we met z’n allen zouden gaan bowlen als hij terug was. Appie had gezegd: ‘Oké, zeg maar tegen Amira dat we zondag met z’n allen gaan bowlen.’” Fairouz: “Appie was zo dol op al zijn zusjes, wilde alles met ons delen. Hij was als een soort vader voor ons. Hij nam voor elke reis met Ajax altijd echt even de tijd om afscheid van ons te nemen, wilde nooit zomaar weggaan. Ineens was dat weg... Ik kan heus wel weer genieten in het leven, maar er ontbreekt iets. Ons leven is nooit meer compleet. Ik heb veel gehuild, maar niet bij andere mensen. Ik heb mijn verdriet ook niet met vriendinnetjes gedeeld. Heb wel veel met mijn ouders en mijn schoonzusjes gesproken, zij hebben me echt geholpen, waren en zijn er altijd voor me. Het ongeluk is een blijvend litteken. Je kunt letterlijk zeggen: er is een leven voor en een leven na het ongeluk. We hebben veel steun aan elkaar, maar als je slaapt ben je toch weer alleen...” Rabia: “Ik herken dat. Ik heb gelukkig mijn andere kinderen, mijn schoondochters, mijn familie; we praten veel met elkaar. Maar al ligt mijn man naast me in bed, ik voel me toch alleen als ik aan Appie denk. Daarom ben ik op aanraden van m’n oudste zoon ook naar een psycholoog gegaan. Ik ga nog steeds naar hem toe, vooral omdat ik zoveel moeite heb met de nachten, met slapen. Ik doe ook EMDR, een therapie voor mensen die te maken hebben gehad met een heel schokkende ervaring.” Tante Rahmouna: “Ik belde dagelijks met mijn broertje die met mijn zus mee was gegaan naar Oostenrijk. Ze zouden me bijpraten als ze terugkwamen. Toen mijn broer me het slechte nieuws vertelde, sloeg ik met mijn hoofd tegen de muur van ongeloof. Ik was bij de geboorte van Appie, op 2 april 1997, bracht mijn zus naar het ziekenhuis voor de bevalling, heb geholpen met opvoeden. Was een tweede moeder, was en ben heel close met mijn zus. Ik weet nog dat Appie op een avond naar Scheveningen wilde. Hij was nog geen tien jaar en hups, daar gingen we, met zijn broers en een vriendin van mij kibbeling en patat eten. Ik was de verwentante... Mijn zus heeft het zo goed gedaan na die vreselijke achtste juli 2017. Door wel op vakantie te gaan met de kinderen, door toch alle aandacht voor haar dochters te houden. Wij waren er vaak om haar te helpen, maar zij moest het toch maar opbrengen om haar kinderen de noodzakelijke afleiding te geven. Ze wilde niet dat haar dochters hun jeugd werd afgenomen. Ze had geen zin in vakanties, maar deed het voor de kinderen.” Schoonzus Rachida: ‘Laatst kwam er een jongen naar Mohammed toe waar ik bij stond. ‘Jullie broer Appie heeft mij een PlayStation en kleding gegeven toen ik in de gevangenis zat’’ Toen de situatie van Abdelhak Nouri bekend werd, stond de voetbalwereld massaal stil. In stadions in en buiten Neder land werd een minuut stilte gehouden. Of een wedstrijd werd onderbroken in de 34ste minuut, het rugnummer van Abdelhak bij Ajax, voor een staande ovatie. Spelers in binnen- en buitenland eerden hem met teksten op shirts, met het maken van een hartje met hun handen, wat Appie ook vaak deed. Zus Fairouz: “Appie dacht nooit aan zichzelf, stond voor ieder- een klaar, dat maakte hem zo bijzonder. Hij wilde iedereen om hem heen blij zien, wilde iedereen helpen.” Tante Rahmouna: “Ik woonde op de Admiraal de Ruijterweg. We hadden destijds veel probleemjongeren in Bos en Lommer. Weet je wat Appie deed vlak voor hij op trainingskamp naar Oostenrijk ging? Ging hij spontaan met die jongens voetballen bij Blauw Wit. Hij gaf ze aandacht, wilde hen helpen.” Schoonzus Rachida: “Laatst kwam er een jongen naar Mohammed toe, waar ik bij stond. Hij wilde iets kwijt. ‘Jullie broer Appie heeft mij een PlayStation en kleding gegeven toen ik in de gevangenis zat,’ zei hij. Dat was Appie, dat soort dingen hoor ik nog steeds. Toen Mo en ik elkaar leerden kennen, wilde Mo meteen dat ik met Appie kennis zou maken. Hij moest me als het ware keuren. Hij ging met me praten en zei: ‘Ze is leuk, het is goed.’” De impact op de ploeggenoten van Abdelhak was natuurlijk ook enorm. Zijn voetbalmaatjes waren met name de zestien dagen jongere Donny van de Beek en de zes maanden jongere Steven Bergwijn, met wie hij in de jeugd van Ajax speelde. Rachida: “Estelle, de vrouw van Donny, was van de week nog bij ons op bezoek, we zijn nog steeds goed bevriend.” Rabia: “Donny was zo in shock, wilde de eerste nachten in Appies bed slapen. Hij had zo vaak bij ons geslapen. Appie en Donny sliepen altijd samen op zijn kamer. Hij kon thuis niet slapen, hij wilde in het bed van Appie liggen. Hij zei dat hij dan het gevoel had dat hij bij Appie was en wij vonden dat ook fijn. Steven Bergwijn kwam ook vaak langs, Khalid Boulahrouz in het begin ook. Erna Spil, de fysio van Ajax, komt nog altijd twee keer per week langs om hem liefdevol te masseren. Frank Schoofs en Heini Otto blijven ook trouw komen, die horen echt bij de familie, sterker, zij zijn inmiddels familie. Frenkie de Jong komt altijd als hij in Nederland is.” Zusje Fairouz: “De eerste twee maanden was het heel druk, was ons hele huis bezet, kwamen mensen ons troosten. Het leek alsof alle kamers bezet waren, we waren geen moment alleen.” Rabia: “We kregen ook steeds eten van iedereen, heel lief.” Schoonzus Yasmine: “In de keuken stond iedereen te helpen. Buren kookten, restaurants kwamen maaltijden brengen of er stond ontbijt als je de deur opendeed. Het was mooi dat zoveel mensen langskwamen om ons te troosten, maar die steun zorgde er ook voor dat we nauwelijks kans kregen het verdriet te verwerken. Van over de hele wereld kwamen mensen langs.” Tante Rahmouna: “Er was een man die uit Singapore een dag langskwam in Nederland om alleen steun te betuigen en die ’s avonds weer terugvloog.” Yasmine: “We waardeerden het enorm en vonden het heel lief, maar achteraf was het ook heel zwaar, omdat het gezin niet de ruimte kreeg om het te verwerken. Wij waren mensen aan het troosten in plaats van getroost te worden. Met name mijn schoonouders hoorde je overdag niet huilen. Maar rond twee uur ’s nachts als iedereen weg was, hoorde je hen heel hard huilen in hun slaapkamer.” Rabia: “Na twee maanden werd het wat stiller, dat was enerzijds wennen, maar zorgde er ook voor dat we zelf en met elkaar het verdriet konden gaan verwerken. Toen de drukte langzaam minder werd, voelden we pas echt de leegte die Appie had achtergelaten. Toen kwam de klap, konden we met elkaar pas verwerken wat er was gebeurd. De maanden na de drukte waren voor iedereen een zware periode, maar wel nodig.” Rabia: “Nog steeds komen mensen langs, er gaat geen dag voorbij zonder een bezoeker. We kunnen niet meer iedereen binnenlaten, we moeten wel leven en onze dochters opvoeden.” Moeder Rabia vertelt dat ze met z’n allen veel steun hebben gevonden in het geloof. Schoonzus Yasmine: “In het begin is het vers. Het is menselijk dat je denkt: waarom hij? Maar daarna dachten wij: Allah houdt van hem en dit is een beproeving. Allah heeft hem vast weerhouden van iets wat slecht voor hem of ons zou zijn. We zullen het nooit weten. Hoe dan ook: er zit een wijsheid achter.” Rabia: “Er is een verklaring voor deze hele gebeurtenis. In ons geloof weten we dat er een wijsheid achter zit. We hebben niet alles in de hand. De echte reden zullen wij nooit bevatten. Laat ik zeggen dat ik voor mijn gevoel vijf jaar geleden, als het gaat om de verdieping in de islam, op de derde trede stond en dat ik nu al op de achtste trede sta. Ik voel me daardoor sterker. De verdieping in ons geloof is een enorme steun. Of Abdelhak ooit nog beter wordt? Als Allah het wil, gebeurt het.” Het geloof geeft ze de kracht om verder te leven. Rabia: “Wij zeggen dat Allah het meest houdt van mensen die hij het zwaarst beproeft. We zijn tijdelijk op aarde, denken ook dat het leven op aarde een stage is voor het echte leven dat hierna volgt. Ons doel is het hiernamaals.” Er was de laatste jaren veel te doen over de schuldvraag. De vraag blijft natuurlijk: wat als de dokter van Ajax in Innsbruck adequaat had ingegrepen? Schoonzus Rachida: “Wij willen niet oordelen, dat is aan de dokter zelf. Ik zou wel willen weten waarom hij zo heeft gehandeld. Het is hoe dan ook zwaar voor de dokter. Maar in het begin namen we het hem wel kwalijk.” Rabia: “Hij is hier nooit langs geweest om iets uit te praten, maar eerlijk: voor mijn man en mij hoeft dat nu ook niet meer.” Tante Rahmouna: “Ik zat naar de EK-wedstrijd te kijken waarin Christian Eriksen net als Abdelhak een hartstilstand kreeg en dacht later alleen maar: waarom hebben ze bij Appie niet zo goed gehandeld? Ik was wel boos.” Het was onlangs vijf jaar geleden dat het leven van de hele familie Nouri voorgoed veranderde. Er is nooit een moment bij hen opgekomen Abdelhak te laten gaan. Schoonzus Rachida: “We hebben die vraag veel gehad, maar dat is bij ons geen issue. Alleen als hij hersendood is, zou dat mogen.” Schoonzus Yasmine: “Ik lees weleens commentaren op internet en dan zie ik dat ze denken dat Abdelhak leeft als een kasplantje. Dat is onzin. Ik praat met hem, hij reageert op ons, hij toont emoties, kan lachen en huilen. Hij hoort ons, begrijpt ons en reageert op zijn manier op ons.” Rachida: “Soms zie ik hoe ze verhalen van vroeger terughalen en hij daar om kan lachen en de verhalen herkent. Daarom weet ik zeker dat zijn hersenen nog werken.” Rabia: “Hij herkent mensen als ze binnenkomen, beweegt met zijn ogen, lacht als je tegen hem praat.” Yasmine: “We merken vooral dat zijn geheugen nog werkt, dat het lijkt alsof hij alles van vroeger nog weet.” Rachida: “Als zijn moeder binnenkomt, zie je dat hij haar volgt. Aan alles merk je dat hij je hoort. Je ziet hem stralen als je tegen hem praat." Zusje Sabrine: “Klopt, hij reageert op ons allemaal, dat maakt ons zo blij.” Sinds hij thuis is, wordt hij met grote toewijdingen liefde door familieleden verzorgd. Er komt geen verppleegkundige aan te pas. Rabia: “We doen alles zelf. Mijn man en mijn broer wassen hem, kussen hem, scheren hem en je ziet dat Abdelhak geniet. Er zit 24 uur per dag iemand van de familie bij hem, hij slaapt ook nooit alleen.” Tante Rahmouna: “Sinds hij thuis is, is hij zo vooruitgegaan. Het kan één jaar duren, vijf jaar, maar hij zal weer praten. We gaan sinds hij een eigen huis heeft, nooit meer down naar huis na een bezoek.” Als familie kunnen ze ook weer gelukkig zijn, zegt moeder Rabia. “Als ik in het begin met onze dochters op vakantie ging, voelde ik me schuldig dat ik Abdelhak alleen liet. Ik voel me nu niet meer schuldig, vind dat mijn dochters ook recht hebben op vakantie en pleziertjes.” Schoondochter Yasmine: “Als Rabia met de kinderen op vakantie ging, hoorde ik soms heel nare dingen. Alsof zij niet meer mocht lachen en haar dochters geen recht meer hebben op plezier en geluk. Die berichten dat mensen het mijn schoonouders als het ware kwalijk nemen dat ze met de kleintjes op vakantie gaan, raken me. Omdat Rabia ook gewoon nog andere kinderen heeft waar ze aandacht aan besteedt en moeite voor doet. Ik weet dat ik die berichten niet moet lezen, maar ik kan het niet laten.” Afgelopen jaar werd ook de Nouri Foundation opgericht. Schoonzus Yasmine: “We willen in de eerste plaats voorkomen dat ooit nog iemand zal overkomen wat Abdelhak is overkomen. Dus willen we 34 defibrillators plaatsen in het land en cursussen regelen zodat mensen weten hoe ze moeten reageren. En we willen daarna uitzoeken wat we verder op dat gebied kunnen betekenen.” In februari dit jaar trof Ajax uiteindelijk een schikking met de familie Nouri. Rachida: “We hebben heel nare dingen gehoord na de regeling. De kleine zusjes kwamen soms met heel nare verhalen thuis die ze van leeftijdgenoten op school hadden gehoord. Die reacties hebben ons diep geraakt. Wij hebben dit niet gewild, we hebben al zo vaak gezegd dat we alles zouden inwisselen als Appie weer gezond wordt.” Yasmine: “Maar we hebben geen woede meer.” Rabia: “De islam leert ons niet lang boos te zijn. Het is menselijk om boos te zijn, maar het is beter om te vergeten en te vergeven. Zoals Allah ons ook zal vergeven als wij fouten maken. We hebben de situatie aanvaard en genieten van Abelhak zoals hij nu is.” Helden Magazine 63 Het verhaal over Abdelhak Nouri komt voort uit Helden Magazine 63. We duiken in de slipstream van Max Verstappen. Sportief directeur Jan Lammers bespreekt zijn mooiste momenten op het circuit en Atze Kerkhof weet hoe het is om teamgenoot van Max te zijn. In deze editie lees je een uitgebreid interview met Kira Toussaint, ze heeft een bewogen tijd achter de rug. De zwemster verbrak een gepland huwelijk en vertrok naar Amerika. Ook spraken we met een van de nieuwe boegbeelden van het vrouwenvolleybal: Nika Daalderop en maakt Davy Klaassen zich op voor een nieuw seizoen bij Ajax én een WK. Marcus Pedersen en Noor Omrani delen naast hun liefde voor de bal ook een hoofdkussen. Zijn broers Jens en Melle van ’t Wout klaar om de shorttrack wereld te veroveren. Jordan Teze speelde zich vorig jaar definitief in de kijker, Koen Bouwman won twee etappes en het bergklassement in de Giro én Ronald de Boer blikt terug op de Champions League-finale van 1995. Verder is Riemer van der Velde oud-voorzitter van sc Heerenveen. Een gesprek over onder meer de ontwikkelingen van zijn club en Abe Lenstra. Timothy Beck haalde als estafetteloper de Zomerspelen en was vlaggendrager bij de Winterspelen in 2010 én Victoria Koblenko spreekt met judoka Michael Korrel over zijn kwetsbare kant in aanloop naar het WK. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 63 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Talloze keren gebeurt het in een schaatsleven. Bijna nooit is er iets aan de hand. Maar op 9 oktober 2014 gaat het fout. En goed ook. Tijdens een training in Inzell glijdt Christijn Groeneveld in een bocht onderuit en belandt in de kussens van de boarding. Op eigen kracht opstaan lukt niet. Geen greintje gevoel zit er nog in de benen van de nationaal kampioen marathonschaatsen op natuurijs. Bloed spugend ligt hij op de koude vloer, helse pijnen lijdend. De aangestormde, ongeruste begeleiders discussiëren. “Laten we hem wel of niet op het koude ijs liggen?” En: “Moeten we z’n schaatsen wel uittrekken?” Het ontgaat Christijn. Zijn paniek zit meer in zijn bewegingsloze lijf dan in zijn hoofd. Hij begrijpt meteen dat er sprake is van zeer serieuze schade. Een traumahelikopter vervoert hem naar het ziekenhuis, waar de eerste conclusie alarmerend is: een dwarslaesie, wat een totale verlamming zou inhouden. Tot op heden strijdt Christijn Groeneveld op zijn geheel eigen, indrukwekkende wijze – positief en met humor – voor verder herstel. Dankbaar is hij voor wat hij al in ruim twee jaar bereikt heeft, en voor de hulp van familie, vrienden, ex-coach Gerard Kemkers en ex-ploeggenoten Sven Kramer en Koen Verweij. Vanuit zijn rolstoel blikt Christijn, die absoluut niet zielig gevonden wil worden, terug.“Na een voor mij mooi en leerzaam olympisch jaar bij TVM hield die sponsor er na de Spelen van Sochi mee op. Daarom had ik me twee maanden voor het ongeluk aangesloten bij Team Van Werven en was ik weer helemaal teruggekeerd in het marathonschaatsen. Het was een leuk team met een goeie sfeer, ik zat lekker in m’n vel en de vorm was goed. Tijdens die trainingen in Inzell reed ik een van mijn beste rondetijden ooit. Die bewuste training was de laatste daar, een dag later zou ik nog een vijf kilometer rijden en daarna zouden we naar huis gaan. Het was ook het laatste rondje en zelfs de laatste bocht. Ik reed volle bak op kop van een groepje en met zo’n 65 kilometer per uur raakte mijn schoen het ijs. Dan is wegglijden onvermijdelijk. Het was mijn eigen fout, ik ben door niemand gehinderd of geraakt. Zoiets gaat in een split second. In je val draai je automatisch je rug en kont naar de boarding en trek je je benen op om je schaatsen heel te houden. Normaal sta je daarna weer op, stof je je schouders af en ga je verder. Toen niet. Het was ook geen zachte landing in de kussens, het voelde alsof ik tegen een muur was geknald. Meteen wist ik dat het mis was, alleen nog niet in welke mate natuurlijk. De pijn – door m’n hele lijf – was echt ondraaglijk. Daar maakte ik me enorm zorgen over, en over m’n benen die ik niet meer bewegen kon. Doordat ik bloed spuugde, dacht ik dat er inwendig ook van alles kapot was. In 2010 had ik bij een val een nier beschadigd en ik was bang dat ik weer zoiets had, maar dan erger. Heel snel kreeg ik het ook erg koud, omdat ik op het ijs moest blijven liggen. Van wat er om me heen gebeurde, heb ik niet veel meegekregen. Het zou goed kunnen dat ik in een soort van shock was. Ik heb wel om pijnstillers gevraagd, en die heb ik ook gekregen. Misschien wel morfine. Uiteindelijk hebben ze me toch heel voorzichtig op een brancard getild. Mijn broer werkt op een ambulance en heeft verteld dat zoiets niet verstandig is als iemand misschien iets essentieels gebroken heeft, dat er een manier is waarop je als het ware wordt opgeschept, waardoor extra letsel voorkomen wordt. Maar ja, dat was achteraf, en ook niet iets waar ik gezien mijn toestand op dat moment erg veel invloed op had kunnen uitoefenen. Ik was vooral blij dat ik van het ijs af kon, omdat ik het zo koud en enorm veel pijn had. Per helikopter ben ik naar het ziekenhuis vervoerd waar een heel aardige vrouwelijke arts me gerust probeerde te stellen en vertelde wat er vervolgens zou gaan gebeuren. Dat verhaal drong niet zo tot me door, dus ik herinner me vooral dat geruststellen. Ik heb ook geen idee wat ik zelf gezegd heb. Ondertussen hield ik die ondraaglijke pijn. De conclusie van een snel gemaakte CT-scan was dat ik een volledige dwarslaesie had, wat totale en blijvende verlamming inhield. Voor de zekerheid hebben ze nog een MRI-scan gemaakt en daaruit bleek dat het ruggenmerg toch nog deels intact was. Dat was reden om te opereren, wat ze eerst niet van plan waren. Heerlijk om onder algehele narcose te gaan en eindelijk geen pijn meer te voelen. Tijdens die operatie is mijn rug vastgezet met pinnen en staven en een verbrijzelde ruggenwervel weggehaald om mijn ruggenmerg te verlossen van druk die extra schade had kunnen veroorzaken. ’s Avonds rond zes, zeven uur waren ze begonnen met opereren en de volgende ochtend om half tien werd ik wakker. Een uur daarna was mijn vriendin er. Zij is, met een vriendin, twee weken gebleven, net als m’n ouders. Ook mijn broer is langsgekomen, en Sven Kramer. We hebben veel gepraat, bij voorkeur niet over het ongeluk. Dat ze er waren, was eigenlijk al voldoende. Aan Herbert Dijkstra heb ik voor de NOS nog een interview gegeven en eerlijk gezegd heb ik nauwelijks een idee van wat ik gezegd heb. 'De pijn was echt ondraaglijk' De totale schade van de botsing met de kussens luidde: één gebroken en één verbrijzelde ruggenwervel, twee ingeklapte longen, acht gebroken ribben, diverse inwendige bloedingen en het ergste: schade aan de zenuwbaan, verlamd vanaf mijn middel. Een week na die eerste operatie ben ik weer onder het mes gegaan en is een nieuwe wervel in m’n rug gezet. Die operatie was nóg pittiger dan de eerste, en de dagen erna waren nog pijnlijker. Gelukkig heb ik toen een morfinepomp gekregen die ik zelf mocht bedienen. Daardoor heb ik best wel een relaxte week gehad, met veel slapen en muziek luisteren: vooral Rolling Stones. Twee weken na het ongeluk ben ik per ambulance naar Nederland vervoerd. Dat was geen heel comfortabel ritje. Ik kon al nauwelijks op een ziekenhuisbed liggen, dus was twaalf uur op zo’n kleine klote-brancard geen pretje. Maar vliegen mocht niet vanwege die ingeklapte longen. In Inzell en ook na mijn terugkeer in Nederland was ik nog positief gestemd en ging ik uit van een totaal herstel. Ik had geen volledige, maar een partiële dwarslaesie en via Gerard Kemkers ben ik terechtgekomen bij dokter Peul, een uitstekende neurochirurg van het LUMC in Leiden die Sven ook begeleid heeft. Aan Gerard heb ik zoveel gehad. Hij had contacten, daardoor gingen deuren open die anders gesloten waren gebleven. Maar die eerste weken lukten zelfs heel simpele dingen als zitten, m’n sokken aantrekken of naar de wc gaan niet. En dat baarde me zorgen. Als dat al niet lukte, hoe zat het dan met dat volledige herstel, en met weer kunnen schaatsen? Na een weekje observeren in Leiden zou ik naar Heliomare gaan, een revalidatiecentrum in de duinen bij Wijk aan Zee. Mijn verjaardag zat eraan te komen en die wilde ik thuis vieren. Maar dan moest ik – ook vanwege het vervoer per auto – kunnen zitten. Door keihard te trainen heb ik mezelf dat cadeautje kunnen geven. Thuis zijn, met mijn vriendin en de hele familie, was zo’n heerlijke afleiding. Even weg uit de ziekenhuissfeer, want in het ziekenhuis zag ik allemaal mensen die er niet goed aan toe waren. Er was een man die kip had gegeten waar een virus in zat dat hem tot aan zijn nek verlamd had. Die pech kun je dus ook hebben. Als je dat om je heen ziet en je komt uit de wereld van de topsport waarin alles perfect geregeld en iedereen kerngezond is, staat je leven op zijn kop en ga je het ook wel even anders bekijken. Ineens was ik patiënt tussen de patiënten en volkomen afhankelijk geworden. Als topsporter en ook tijdens mijn revalidatie heb ik de lat altijd hoog gelegd. Maar na een paar maanden revalideren is er een moment gekomen dat ik ben gaan proberen me in m’n lot te schikken. Lopen was al lastig, laat staan schaatsen; motorisch de moeilijkste sport die er is. Dan ga je beseffen: het is niet anders, dus accepteer het maar. Door je druk te maken om iets dat je toch niet kunt veranderen, maak je het er voor jezelf niet makkelijker en dus ook niet beter op. Relativeren hoort niet bij een topsporter, maar in deze situatie móest ik wel. 'Koen Verweij is me vaak komen opzoeken, ook in Heliomare waar we samen hebben gezwommen' Natuurlijk heb ik meer dan eens gedacht: waarom moest míj dat nou overkomen? In het begin was het ook allemaal kut, kon ik niks. Een dagje naar Amsterdam in een rolstoel is echt niet te doen. Nu zijn die negatieve momenten en gedachten zo goed als verdwenen. Ook omdat ik door keihard te werken meer kan en andere dingen belangrijker zijn geworden. Want er zijn meer leuke dingen in het leven dan schaatsen. De JustLease-ploeg heeft een website en begint ook een schaats-app waarvoor ik de redactie doe. Dus maak ik filmpjes, ook met een drone waar ik een licentie voor heb gehaald, en korte portretjes; laatst nog van mijn oude huisgenoot Koen Verweij, ook zo’n enorme steun. Hij is me vaak komen opzoeken, ook in Heliomare waar we weleens samen hebben gezwommen. Ook Sven is vaak op bezoek geweest. En TVM, dat niet meer als schaatsploeg bestond, heeft me al die tijd gesteund; moreel en praktisch. Als ik naar Amerika had gewild voor een behandeling, hadden ze me bijgestaan. En dat willen ze ook doen als er nog een rechtszaak komt. Want in Inzell is met die boarding een fout gemaakt en waarom zou ik daar als enige de dupe van zijn? Dus dat heb ik in overweging. Dankzij Gerard kan ik bij de fysio-afdeling van AZ op een aparte loopband trainen. Dat ding kan je gewicht meten en blaast daarna een hoeveelheid lucht in een zak waarbij je kunt instellen hoeveel eigen lichaamsgewicht je wilt dragen. Ik ben begonnen met tien procent en hield dat vijf minuten vol; wandelend. Nu kan ik lópend m’n hele gewicht dragen en 25 minuten hardlopen met vijftig procent eigen lichaamsgewicht. Dus fysiek is er nog steeds verbetering. Mijn rechterbeen is trouwens een stuk minder dan mijn linker. Met twee linkerbenen zou ik beter af zijn. Maar met krukken kom ik een heel eind. En ik kan fietsen; lekker vrij in de buitenlucht. Dat is zo’n grote meerwaarde die me – met een muziekje op m’n koptelefoon – alle vrijheid geeft en waar ik ook niemand bij nodig heb.” Helden Magazine Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Hij speelde een geweldig WK. De nuchtere Ron Vlaar was een baken van rust in de defensie. Hij werd een held, werd vol eerbied Ron Beton genoemd. Met Helden blikt hij in het ouderlijk huis terug op een bewogen periode. “Ineens rolden de tranen over mijn wangen.” Ze stonden er ietwat ongemakkelijk bij, Ron Vlaar van 29 en zijn vier jaar jongere zus Lisan, in de bardisco in het naburige Alkmaar. Uitgaan, Ron kon zich de laatste keer al bijna niet meer heugen. Al snel gonsde het: “Ron Vlaar staat daar! Ron Beton, van het WK!” Lisan vertelt met smaak: “Vroeger moest hij weleens een handtekening uitdelen, maar nu kwamen ze op hem af als bijen op de honing. Alleen... allemaal jongens. Nauwelijks meiden.” Niets gedronken In het verleden moest hij weleens uitleggen waar hij nou precies speelde. Dat is nu allemaal anders. Ron Vlaar werd op het WK in Brazilië befaamd als De Muur van Oranje. Een muur van beton. Ron Beton dus. Met stevige tackles, manmoedige lijfgevechten en kordate intercepties groeide hij – die rouwdouwer uit het pietepeuterige Hensbroek - uit tot leider van de defensie en held van Nederland. ‘Eindelijk weer een verdediger van Jaap Stam-achtige proporties,’ lazen we op Twitter. Vlaar is geen geboren ster. Geen voetballer bij wie zowel bal als kapsel automatisch goed valt. Hij is door een enorme dosis zelfdiscipline, veerkracht en opofferingsgezindheid een topper gewórden. Na het dramatische EK 2012, zijn eerste toernooi, zette hij een dikke streep onder zijn verleden en maakte in zijn hoofd een A4’tje met persoonlijke spelregels. Zijn aanpak, al behoorlijk professioneel, werd rigoureuzer. Hij wilde naar het WK en wilde daar de beste versie van zichzelf laten zien. Trainingen, fysieke en mentale behandelingen, vrijetijdsbesteding, voeding; alles stond in het teken van het WK 2014. “Dan moet ik er staan, had ik bedacht.” We treffen Ron Vlaar aan de keukentafel van zijn ouderlijk huis aan het Waterweidje. Hij heeft vakantie. Voor zijn neus staat onmiskenbaar een stuk aardbeientaart. Hij heeft eerder in de week al een ‘gezelligheidsbiertje’ op, vertelt hij. Grijnzend: “Het mag nu even.” Twee jaar zondigde hij nimmer. Vlaar: “Ook tijdens het WK heb ik niets gedronken. Geen behoefte aan. Het werd ook niet toegestaan.” Bondscoach Louis van Gaal trok de teugels aan. Er was positiviteit, maar ook duidelijkheid. Er waren grenzen, waarbinnen toch wat mogelijk bleek. Vlaar genoot van die professionaliteit. Straks zal hij weer moeiteloos de taartjes en biertjes laten staan. “Dat kost me geen enkele moeite. Ik weet waar ik het voor doe.” Team Vlaar De 29-jarige in Engeland spelende verdediger heeft nog een appartement in Rotterdam, maar dat verhuurt hij permanent. In Nederland zit hij steevast bij zijn ouders, die hun rijtjeswoning sinds hun huwelijk nooit verlaten hebben. In de tuin ligt een grasveld, daarnaast staan een trampoline en een tuinhuis, binnen is de keukentafel het centrale verzamelpunt. Moeder Margaret serveert bakken filterkoffie en stukken taart. Jongste zus Lisan schuift aan, vader Peter later als zijn dienst als NS-conducteur erop zit ook. Knusser kan het bijna niet. Anoniemer ook niet. Slechts de shirts van WK-tegenstanders aan de kast en een oranje bordje met Ron Vlaar-straat op de hoek van de straat (“heeft een buurjongen gedaan”) verraden dat hier een voorname international vertoeft. En de envelop op de deurmat waarop slechts ‘Ron Beton – Hensbroek’ staat. We nemen het interview af in juli, tussen WK en seizoenvoorbereiding in. Vlaar toog niet naar Ibiza, Aruba of Barbados zoals zijn collega’s, hij ging naar Hensbroek en vierde vakantie met zonen Shane (6) en Xavi (2), voortgekomen uit zijn gestrande huwelijk, en zijn ouders en zussen. “Thuis blijven is een van de betere beslissingen die ik heb genomen de laatste tijd. We konden lekker naar de speeltuin, het pretpark en het strand. Ik heb de mensen waar ik het meest van houd om me heen, spreek af met vrienden; perfect. Ik ben geen jetsettype,” vertelt Vlaar gestoken in een T-shirt en jeans. Excentriek is Vlaar op een andere manier. Sinds een paar maanden loopt hij bijvoorbeeld bij een diëtist. “Ik heb advies ingewonnen over voeding, biologisch eten en superfoods. Ik ben continu op zoek naar verbeteringen. Het kostte tijd om daarin om te schakelen. Ik moest zoeken naar wat ik nodig heb, maar ik moet het ook lekker vinden.” Om het beste uit zichzelf te halen is er een zogenaamd Team Vlaar geformeerd dat bestaat uit: een fysiotherapeut (FysioConcept), een osteopaat (Lee Johnson), een mental coach (Bouke de Boer) en een personal trainer (Hans Kroon). “Die laatste heb ik leren kennen in mijn Feyenoordtijd. Hij heeft me mentaal veel sterker gemaakt. Door continu mijn grenzen te verleggen, iedere krachttraining van hem te volbrengen. ‘Opgeven is geen optie’ is er echt ingestampt. Zo kun je in een wedstrijd dieper gaan. Hij traint ook judoka’s, kickboksers, atleten. Die mannen en vrouwen gaan zó diep. Individuele sporters moeten alles uit zichzelf halen, want jij bent als enige verantwoordelijk. Voetballers hebben het best makkelijk. Soms kun je je verstoppen. Kun je naar een ander wijzen, zeker als een coach dat toelaat. We hoeven in principe niet veel te trainen op een dag en verdienen al snel heel veel geld. Ik weet niet of dat goed is. Ik bedoel: ik heb er ook geen nee tegen gezegd. Maar het kan je lui maken.” Het trekt ook bepaalde types aan die van je willen profiteren. “Ook dat. Ga maar even uitvinden hoe die wereld in elkaar zit op je negentiende. Ik heb veel geleerd. Ook in mijn profhouding. Dat je toch gewoon een achturige werkdag moet draaien. Als ik thuiskom na de training ga ik lunchen en even slapen, dan weer trainen of extra oefeningen doen bij een specialist. Die verwijst me soms naar een andere bij wie ik winst kan boeken. Als je voelt dat je sterker wordt, waarom zou je dat dan niet doen?” Echt onzin Het dominorijtje startte bij zijn mental coach Bouke de Boer. “Die leerde ik via vrienden kennen. Ik was in gesprek met Feyenoord over een nieuw contract. Ik twijfelde. Bouke stelde me vragen en zo is het antwoord eruit komen rollen. Dat ik eigenlijk nog bij Feyenoord wilde blijven.” Vader Peter: “Eigenlijk was je er al uit met ons en je zaakwaarnemer Arnold Oosterveer. Maar ik vind het goed dat jij je zo breed informeert.” Ron: “Precies. Dit gaf de laatste zet.” Naast de gesprekken las Vlaar boeken die hem hielpen zijn mentale gesteldheid te verbeteren. Zoals ‘De bijzondere reis van de prikkel’. “Daarin staan heel interessante dingen over hoe je met bepaalde situaties moet omgaan. Tijdens het WK heb ik in het vliegtuig het boek ‘Persoonlijk leiderschap’ gelezen. Er werden processen in beschreven die ikzelf al in gang had gezet. Dat was een soort bevestiging, voelde goed. Een voorbeeld is: ga voorin de bus zitten. Neem zelf het stuur in handen. Zorg dat je niet afhankelijk bent van anderen.” Voor en tijdens het WK had hij een nieuwe leermeester: Louis van Gaal. “Hebben jullie zijn speech van voor het WK bij ING gezien op YouTube? Die is toch fantastisch?” Ja, toevallig was Frits erbij aanwezig. Maar wat heeft Van Gaal precies gedaan bij jullie? “Drie dingen: fitheid, teamgeest en compact spelen. Daar heeft hij op geselecteerd, dat is gesmeed tijdens het trainingskamp in Portugal. Ik heb nog nooit zo’n effectief trainingskamp meegemaakt. Daar is het zaadje geplant en direct tot een evenwichtige bloem uitgegroeid. Wij waren gewoon veel fitter dan onze tegenstanders. Zelfs tegen Mexico in de bloedhitte van Fortaleza draaiden we een wedstrijd om. Soms hebben we afgewacht om later toe te slaan. Kun je een laffe tactiek noemen, maar dat vind ik echt onzin.” Je straalt bijna als je het hebt over de aanpak van Van Gaal. Dat is anders geweest toen jullie elkaar voor het eerst bij AZ ontmoetten zo’n acht jaar geleden. Jij verkaste zelfs naar Feyenoord door hem. “Ik kon toen niet met zijn persoonlijkheid omgaan, bovendien werd ik het met AZ niet eens over contractverlenging. Je kunt mij niet meer vergelijken met de jongen van toen, ik ben mentaal veel sterker geworden. Zou nu heel anders in zo’n situatie staan. Bovendien ben ik dus als topsporter veeleisend en perfectionistisch geworden. In die zin toegegroeid naar Van Gaal, want hij let echt op alle details. Dat vind ik prettig. Hij wil het voetbal verbeteren. Maar als je iets aparts of nieuws doet, dan krijg je het erg moeilijk in Nederland. Ik heb er bewondering voor dat hij dat toch probeert.” 'Eigenlijk is dat iets heel moois. Dat Van Gaal en ik zo naar elkaar zijn toegegroeid' Baal je dat het toen niet klikte? Was je anders niet al eerder op dit niveau geweest? “Dat weet je nooit, maar bij Feyenoord heb ik me goed kunnen ontwikkelen, veel meegemaakt. En ik ben heel dankbaar dat ik nu deze twee jaar met Van Gaal heb meegemaakt, met het WK als hoogtepunt. Dat heb ik hem ook verteld.” Wanneer? “In Noordwijk toen we afscheid namen van elkaar. Ik denk dat hij dat kon waarderen. In het verleden ben ik anders met zaken omgegaan dan ik nu zou doen. Ik heb er geen problemen mee om me kwetsbaar op te stellen. Van Gaal ook niet, trouwens.” Wat zei hij tegen jou? “Dat hij vond dat ik een heel goed toernooi had gespeeld. Dat hij daar heel blij mee was, vooral voor mij. Eigenlijk is het iets heel moois dat we zo naar elkaar zijn toegegroeid. Of eigenlijk: dat ik naar zijn mindset ben gegroeid, want veel van de dingen die hij bij AZ zei, herkende ik weer. Nu kon ik het plaatsen, had ik er juist veel aan. Toen schrok het me af.” Van Gaal selecteerde je niet voor zijn eerste oefenwedstrijd tegen België. Hij was weg van Stefan de Vrij, gaf John Heitinga een kans. Wanneer kwam het kantelpunt in jouw relatie met Van Gaal? “We hadden elkaar gezien bij Feyenoord-Dinamo Kiev. Toen hebben we elkaar de hand geschud. Ik had in een interview al eens gerefereerd aan ons verleden. Hij zei uit zichzelf: ‘Dat speelt niet meer voor mij, zand erover.’ Dat was prettig. Toen we elkaar later weer zagen voor mijn eerste interland onder hem was ik best gespannen. Hij deed een woordje. Ik ging naar mijn kamer en dacht: ik ga voor mezelf door het vuur én ik ga voor hem door het vuur. Dat borrelde spontaan op.” Klote momenten Veel lof voor de onverwachte derde plaats gaat naar Van Gaal, naar wervelwind Arjen Robben, naar powerhouse Nigel de Jong. Maar was het niet Ron Vlaar die meteen in minuut één de toon zette met een stevige tackle op spits Diego Costa, de met veel tamtam tot Spanjaard genaturaliseerde Braziliaan? “Ik denk dat we allebei heel anders aan de wedstrijd begonnen,” haalt Vlaar terug terwijl er een glimlach om zijn lippen speelt. “Costa dacht, volgens mij, dat hij het wel even ging doen. Bij Stefan speelde hij de bal er een keer langs en dacht hij er voorbij te lopen. Ja, da-hag! Wij maakten meteen een paar stevige tackles. Lieten zien: ho, stop, dit is ons territorium. Ik deed dat al na een minuut op de middenlijn. Hij nam de bal rustig aan en ik dacht: jij bent voor mij.” Hij kijkt er fel bij, alsof hij weer terug is in het moment. Neemt dan even gas terug. “Zo ben ik niet als verdediger. Ik maak niet veel overtredingen. Daar ben ik een beetje out of character gestapt, wilde een signaal afgeven aan de ploeg. Ik ben voorin de bus gaan zitten.” Het was het startsein voor een uitstekend toernooi. Met als hoogtepunt de halve finale tegen Argentinië waarin hij Messi, Agüero en Higuaìn aan banden legde. Twitter ontplofte toen hij in de tweede helft met een perfecte tackle de dribbelende Lionel Messi de bal ontnam. Ron: “Ik had voor het toernooi al een goed gevoel. Vraag maar aan mijn ouders.” Moeder Margaret knikt. “Iedereen die je sprak zei: ‘Het wordt niks met Oranje.’ Maar Ron zei: ‘We gaan voor de titel, dit voelt zó goed.’ Heel apart. Alsof het verschillende werelden waren.” Ron: “Ik voelde gewoon dat het goed zou gaan, voelde nooit echte spanning. Zelfs toen het tijdens de oefenwedstrijden nog niet super liep. Mijn beste nacht daar was die voor Spanje. Ik sliep als een roos.” Vader Peter: “Terwijl het de weken voor het WK bij Aston Villa niet eens top ging.” Ron: “Bij Villa draaide ik een goed seizoen. Maar de laatste wedstrijden draaiden we voor geen meter, ik ging daarin mee. Ballen over vijf meter kwamen niet meer aan. Dat knaagde enorm, ik heb toen wat klote momenten gehad. Ik wilde mijn niveau liften, maar dat ging alleen maar naar beneden.” Getwijfeld of je selectie zou halen? “Ik wist: geef me twee weken bij Oranje. 13 Juni, dan moet ik er staan. Ik móést er gewoon heen. Dat straalde ik, denk ik, ook uit.” Jij bent de báááás Zijn mooiste moment? Dat vond eigenlijk plaats toen zijn toernooi bijna ten einde was. “Weet je, die tackle op Messi. Ik heb ook wel gehoord dat mensen dat mooi vonden. Maar ik was me er niet eens zo van bewust, ik was alweer bezig met de rest. Het was een wedstrijd waarin alles lukte, waarin je de beste versie van mij zag. Het geeft veel voldoening dat op dat moment alles klopte.” Dan glunderend: “Maar het mooiste moment was tijdens die pot om het brons met Brazilië. Stefan en ik hadden alles. Hij zat overal voor, ik zat overal tussen. We waren messcherp, zoals het hele toernooi eigenlijk al. Rond de zeventigste minuut keken we elkaar aan, we lachten voluit. Ik zei tegen hem: Steef, jij bent echt de báááás! Hij zei tegen mij: ‘Jij ook!’” Vlaar zag de zeven jaar jongere De Vrij op zijn zeventiende bij Feyenoord debuteren en dacht meteen: goeie speler, goeie gozer. “Wat ik met Stefan heb is uniek. Wij versterken elkaar. Hij is rustig, goed met zijn vak bezig, slim. We hebben vaak tegen elkaar gezegd: ‘Jij en ik staan straks samen op het WK.’ Ondanks dat we, als rechtsbenige centrumverdedigers, eigenlijk concurrenten zijn. Hij heeft mij erdoorheen gesleept voor het toernooi, toen hij beter was. Ik heb hem opgebeurd na die strafschop tegen Spanje. We hebben onze eigen weg gevolgd, ook bij Feyenoord. Dat hij privétrainingen nam bij Hans werd hem niet in dank afgenomen. Maar juist die trainingen hebben ons gebracht waar we nu zijn. Ik wil niet al te wijs klinken, maar daar mogen we in Nederland weleens over nadenken, professioneler in worden. Als wij het fysieke gedeelte beter gaan invullen, worden we echt nog een keer wereldkampioen.” 'Als wij het fysieke gedeelte beter gaan invullen worden we echt nog een keer Wereldkampioen' Wat is jouw visie daarop? “Het begint al in de jeugd. Bij Oranje onder dertien, veertien, vijftien jaar liggen we fysiek al flink achter. Het wordt iets beter, maar dat komt vaak door eigen initiatief. Je zou het als norm moeten stellen, net als de mentale gesteldheid. Kijk naar de Duitsers. Die hadden al de mentaliteit, het loopvermogen en het fysiek. Maar zij hebben heel veel geld gestopt in de jeugdopleiding. Ze voetballen veel beter dan vroeger, veel Nederlandser en zitten iedere keer bij de beste vier. Wij moeten een inhaalslag maken. Ik denk dat we dit toernooi hebben laten zien hoe je op het gebied van teamspirit, geloof en fysieke kracht ver kunt komen. We straalden met zijn allen uit dat we wilden winnen. Het zou de blauwdruk moeten zijn voor de toekomst.” Misschien is het onze perceptie, maar voetballers lijken steeds meer supersterren te worden in plaats van nijvere aan zichzelf werkende bijen. “Iedereen moet in zijn vrije tijd doen wat hij wil. Ik veroordeel niemand. Ik hoef niet per se over een rode loper, daar voel ik me niet thuis. Daar heb ik ook geen tijd voor, het past niet in hoe ik mijn sport beleef. Als een ander dat wel doet is dat prima, zolang hij maar topfit blijft en presteert. Het gaat er bij mij alleen niet in dat een speler tegen mij zegt dat hij liever acht weken vrij heeft dan naar zo’n toernooi gaat. Dat snap ik niet.” Wacht even. Zo’n toernooi? Je bedoelt het EK en het WK? “Ja.” Die zijn er? “Die zijn er ja. Kijk, ik ben naar Engeland gegaan met het idee: alles is daar top. De competitie, de beleving, de topsportcultuur. Zij moeten veel verder zijn dan hier in Nederland. Dat is me vies tegengevallen.” Zoals? “Het tactisch vermogen en de discipline. Toen ik naar Engeland ging, zei ik meteen: ik volg mijn eigen weg. Ik wil als voetballer het beste uit mezelf halen.” Het was op Ooit wil hij daar misschien een boek over schrijven. Na zijn carrière. Want het is een interessante, leerzame reis geweest voor Ron, voor zijn hele familie. Vol blessures, botsingen en privéleed, vol tranen en zweet. “Het is echt een teamprestatie, een familieprestatie beter gezegd, wat ik op het WK heb laten zien.” We gaan naar drie jaar geleden. Ron Vlaar zat bij Feyenoord in een dip. De eredivisie leek zijn plafond. Hij was aanvoerder van een met hevige incontinentie kampende defensie. Vlaar stevende niet alleen af op een toernooiloze loopbaan, maar ook op de status van gescheiden man. Tot zijn eigen gruwel. “Als het thuis niet lekker loopt, dan vreet dat aan je. Het kost enorm veel energie. Vooral als het ook nog slecht gaat bij de club, dat kun je dan haast niet handelen. Ik ben best een gevoelsmens. De jongste, Xavi, was nog niet geboren toen ik wegging bij mijn ex. Heftig, maar het ging niet meer, het was op. Het contact liep daarna in het begin erg stroef. Nu gaat het gelukkig beter, je ziet dat de jongens daardoor opbloeien. Mijn ex en ik kunnen nu even bellen met elkaar om te overleggen, afgelopen week heb ik met haar fiets de jongens opgehaald. Daar ben ik heel blij mee.” Toen de kogel door de kerk was, trok hij zijn prestatiecurve weer omhoog. “Ik ben toen in een roes gaan leven, ging meer bij Hans trainen. Ook om mijn zinnen te verzetten, om een nieuw doel te hebben. Alle dagdelen wilde ik bezet hebben. Door meer te gaan trainen, ben ik beter geworden. Ik heb zelfs het EK nog gehaald.” Moeder Margaret: “Ik denk dat hij in de oude situatie zelfs niet op dit WK had gespeeld. Hij zat in een neerwaartse spiraal.” Achteraf zou je het anders doen, Ron? Ron: “Ik ben zelf verantwoordelijk voor mijn keuzes. Ik ga niet met mijn vingertje wijzen naar haar of naar iets anders. Zo werkt het niet.” Heb je weer behoefte aan een relatie? Ron: “Ik sta er nu wel voor open. De laatste jaren had ik er geen tijd voor. Waar had ik haar moeten ontmoeten? Ik kwam alleen buiten voor mijn boodschapjes. Het draaide twee jaar om mijn zoontjes en om het WK. Ik heb mijn leven nu echt op poten, een goede basis gelegd. Sowieso heb ik liever een Nederlandse vriendin, maar ja, in Nederland ben ik zelden.” Opgeraapt Na het EK 2012 klopte Aston Villa op de deur, een stabiele club uit de Premier League, de competitie waar Vlaar altijd van droomde. Aan het Waterweidje was er overleg. Want hoe moest dat met Xavi en Shane? “Die jongens zijn alles voor me,” vertelt Vlaar. “Gelukkig springen mijn ouders bij. Ze zeiden meteen: ‘Maak je niet druk, dat gaan we oplossen.’ Zij brengen de jongens iedere maand naar Birmingham en halen ze weer. Ik wist dat ze dat zouden doen.” Margaret: “Wij zeiden meteen: Doen! Voetbal is zijn leven.” Peter: “Hij heeft het zelf gedaan. Wij konden alleen helpen bij de randvoorwaarden en krijgen er veel voor terug. We hebben alle wedstrijden in Brazilië gezien!” Ron: “Dat vond ik zo mooi, dat zij erbij waren. Dat was voor mij ook een hoogtepunt. Ik ben ze zo enorm dankbaar.” Hij neemt een slok water, haalt even diep adem. Kijkt afwisselend naar ons en zijn ouders. “We zijn enorm naar elkaar toe gegroeid. Ik lag in puin rond de scheiding. Jullie hebben me opgeraapt. Jullie kenden mijn strijd op alle vlakken. Ik wilde een tophuwelijk, een topvader zijn en een topvoetballer.” Margaret: “Dat was soms pijnlijk, maar soms ook mooi om te aanschouwen. Die bezetenheid van hem, die drang. Het verscheurt je als je ziet hoe hij worstelde. Maar dat hij toch het EK haalde na dat rotjaar... Misschien wel zijn mooiste overwinning.” Ron: “Het geeft veel rust als je ouders zo achter je staan. Als je zo’n support hebt. Dat alles toch goed komt, hoe dan ook.” Margaret lachend: “Ze verklaren ons hier in het dorp voor gek dat we iedere keer naar Birmingham gaan.” Ron: “Daar zijn ze gewoon niet mee opgegroeid. Ergens snap ik het ook wel. Mijn vader was soms om half tien ’s avonds klaar en dan ging-ie meteen weg om mijn moeder te helpen met de kinderen in het vliegtuig. De volgende ochtend zaten ze dan weer in het vliegtuig naar huis, want hij moest weer werken. Dat is niet normaal hoor, als iemand dat doet.” Offers Het is tijd voor foto’s. Ron poseert met zijn zoontjes, hoewel het een heel karwei is om de voetbalverslaafde Shane (Ron: “Een linkspootje die nu al handiger met de bal is dan ik.”) voor de lens te krijgen, en met zijn zusje Lisan. Dat is niet voor niets. “Zij mag ook wel een keer in the picture.” Later aan de keukentafel vertelt de nog thuis wonende Lisan (25) over de band met haar broer. “Ik studeer Sociaal Pedagogische Hulpverlening en heb vorig jaar stage gelopen. Toen kwam ik mezelf ineens heel erg tegen. Ron heeft me geholpen om daaruit te komen. Ik ben een paar keer naar Birmingham gegaan. Daar hebben we veel gepraat. Hij ziet de dingen heel anders.” Ron: “Dat komt door die gesprekken met Bouke. Ik ben mezelf ook een paar keer tegengekomen. Daar leer je van, dan ga je anders tegen dingen aankijken. Het is voor haar niet altijd makkelijk geweest.” Lisan: “Ron is in mijn schoenen gaan staan. Hij wordt geleefd, eigenlijk al vanaf zijn veertiende. Dan is het lastig om de andere kant van de medaille te zien. Hij krijgt veel aandacht van alles en iedereen. En dat vind ik leuk voor hem, daar werkt hij ook keihard voor. Maar mijn zus Ellen en ik staan wat meer op de achtergrond en dat is niet altijd makkelijk. Mijn ouders kunnen zich niet in drieën splitsen.” Ron: “Mijn ouders gaan steeds naar Engeland voor mij. Dat gaat ten koste van de tijd voor mijn zusjes. Daarom vond ik het fijn iets voor Lisan te kunnen doen.” Lisan: “Ik denk niet dat veel voetbalprofs zich zo in een ander kunnen verplaatsen. Terwijl wij ook vaak worden aangesproken over Ron, vooral als het slecht gaat. Dat is best lastig. Ik heb Ron nooit iets kwalijk genomen. Maar dat we daar samen uit zijn gekomen, is prachtig.” Ron: “Ik wilde heel graag dat mijn zusjes er op het WK bij zouden zijn. Zij hebben ook offers gebracht.” Echt voorbij Er moeten nog meer foto’s gemaakt worden. Dit keer van Rons blote torso. Daarop staan in flinke letters de namen van zijn zoontjes. Margaret zegt vanuit de keuken dat ze er wel even aan moest wennen toen haar zoon daar twee jaar geleden mee aankwam. “Ik had het niet zien aankomen. Misschien was het voor hem een afsluiting van een periode, een teken van onvoorwaardelijke liefde. Tijdens het WK had hij het over nóg een tattoo. Weet je waarvan? Van de wereldbeker. Zó zeer geloofde hij erin. Ik zei: Toch niet weer zo’n grote?” Iedereen lacht. Maar zowel titel als tattoo gingen niet door. Mede door Vlaar zelf die een strafschop miste tijdens de penaltyreeks tegen Argentinië. Hoe is het om als familielid op de tribune te zitten, terwijl degene waar je van houdt naar de strafschopstip loopt en de hoop van een natie meetorst? Lisan: “Doodeng. Ik dacht de hele tijd: maak hem alsjeblieft.” Peter: “Ik was niet in paniek toen hij miste. Het kon nog. Toen Wesley Sneijder miste, ja toen was het gedaan. Maar ik vind het dapper dat die jongens daar gingen staan.” Ron: “Het is ons ook door niemand nagedragen.” Hoe lang duurde het voordat je die kater kwijt was? “De volgende dag gingen we trainen. Toen zette ik de knop om. ’s Ochtends op mijn kamer stuurde ik familie en vrienden een bericht om ze te bedanken voor hun steun, de laatste weken, maanden, jaren. Toen kwam alles voorbij en rolden er ineens tranen over mijn wangen. Omdat het echt voorbij was. Ik had een droom. En die droom hebben we geleefd. Maar het is net niet gelukt. Ik zat er heel dubbel in. We hebben zoveel gewonnen en overwonnen. Geloof, goodwill, respect. Alleen de enige echte prijs is goud. Dat WK winnen was mijn doel, twee jaar lang. Dat was klaar, dat was voorbij. Ineens was er niets.” Margaret kijkt Ron langdurig aan. Zachtjes: “Dit wist ik niet, van dat huilen.” Ron: “Maar het was ook trots, hoor. Er waren zoveel emotionele momenten die je een beetje weggestopt hebt omdat je je weer focust op de volgende wedstrijd. Toen kwam dat er even uit.” Heb je al iets terug gezien van het WK? “Nee.” Heb je al krantenverslagen gelezen, de vele tweets en posts over jou? “Nee, mijn moeder heeft vier mappen vol, volgens mij.” Heb je de tweet van de Engelse ex-international Rio Ferdinand tijdens Nederland-Argentinië gezien? “Ja, maar ik weet niet wat-ie precies zei. Hij was wel positief toch?” ‘Vlaar geeft vanavond de beste performance van een centrale verdediger op dit WK.’ “Ja, dat is...” Toch waanzinnig? “Ja, dat is... echt heel mooi. Goh. Maar de echte ommezwaai was tegen Spanje. Dat heeft zoveel losgemaakt in Nederland. Dertien juni moest het gebeuren. En het gebeurde.” Ben je te nuchter om veel waarde te hechten aan persoonlijke lof? “Waardering is een van de mooiste dingen die je als sporter kunt krijgen. Met name bij Oranje zijn er altijd vraagtekens en twijfels geweest, dus ja, dat geeft wel voldoening. Waardering kan ook zo weer omslaan. Het gaat er toch om wat je zelf voelt, dat wil je blijven onthouden. Dat gevoel van: niemand komt er langs.” Ook al heet je Messi. “Ook al heet je Messi. Niemand.” De ontnuchtering volgde overigens al diezelfde avond. Ron lachend: “Shane was ook bij de wedstrijd. Die zal best gehoord hebben dat papa goed speelde, maar een kind vergeet dat meteen weer. Hij zei: ‘Papa voetballen?’ Ik zei: Ja da’s goed. Hij zei: ‘Oké, penalty’s?’” Helden Magazine Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.