Antoinette de Jong kwam vier jaar geleden ondanks olympisch zilver en brons met een ontevreden gevoel terug van de Spelen. Dat moet dit keer anders. Een gesprek met de schaatsster van Jumbo-Visma over trouwen, nieuwe schoenen en een nieuwe koers. “Nee, Antoinette, je bent geen influencer, maar een schaatsster.”

Nieuwe schoenen

“Waarom kwam er bij mij maar niet uit wat ik in me had? De testen van mijn coach Jac Orie wezen keer op keer uit dat ik fysiek helemaal in orde was. Ik voelde me ook sterk. Maar eenmaal op het ijs kon ik mijn energie niet kwijt. Ik voelde me zo machteloos. Ondertussen piekerde ik me suf wat er nou mis was met me.

Stond ik begin 2020 tegenover Bert Maalderink van de NOS die voor de WK allround tegen me zei: ‘Je hebt de beste papieren voor de wereldtitel.’ Met hangen en wurgen werd ik derde. En voor de WK afstanden wist ik me niet eens te kwalificeren op een individuele afstand. Het ging van kwaad tot erger. Het gevoel van lekker vrijuit schaatsen kende ik niet eens meer. Het was bij mij alleen maar vechten. Het probleem werd dan alleen maar groter, want dan verloor ik de beheersing over m’n slag, ging ik steeds minder zijwaarts afzetten en steeds meer naar achteren trappen, waardoor ik mijn energie nog minder kwijt kon.

Ik ging steeds vaker met tegenzin naar de wedstrijden. Waar zat toch die blokkade bij mij? Ik wist dat ik fysiek en mentaal dik in orde was. Het is een makkelijk excuus om het dan maar af te schuiven op het materiaal. Daar wilde ik lange tijd ook niet aan. Na de zoveelste keer dat het er niet uitkwam, zei ik tegen mezelf: ligt het misschien toch aan mijn schoenen? Ik heb aangeklopt bij Viking, schaatste al sinds jongs af aan met hun schoenen. Viking wilde me heel graag helpen. We zijn op zoek geweest naar oplossingen, maar niets hielp. Ik bleef het gevoel houden dat er ergens iets miste.

Voor mijn gevoel had ik al een heel seizoen verprutst toen ik bij de NK afstanden, eind oktober 2020, meteen weer voelde dat het niet ging zoals ik wilde. Ik heb onmiddellijk Groothuis gebeld en gevraagd of ze mij konden helpen met een andere schaatsschoen. Het was een moeilijke beslissing. Ik ben niet iemand die zomaar overstapt op een ander merk, ben loyaal. Maar ik moest breken met wat ik gewend was.

Groothuis heeft een schoen voor me gemaakt. Het was een compleet ander gevoel dan ik gewend was. Het voelde bijna als opnieuw leren schaatsen die eerste paar weken. Ik heb in de eerste tweeënhalve week een keer of zes gewisseld van schoen. Mijn vriend Coen was heel belangrijk voor me in die periode. Hij zei telkens: ‘Je moet op jezelf en op je gevoel vertrouwen. Gun die nieuwe schoenen de tijd.’”

Maar de WK-kwalificatiewedstrijden stonden ook voor de deur. Jac zei vlak voor het toernooi: ‘Je moet teruggaan naar je oude schoen, we gaan nu geen risico’s nemen.’ Ik merkte meteen dat ik daar niet meer op kon rijden. Ik moest huilen, dacht: wat moet ik nou? De dag erop heb ik toch de switch naar de schoen van Groothuis gemaakt. Vlak voor het kwalificatietoernooi had ik het goede gevoel op m’n nieuwe schoenen. Ik kon eindelijk goed zijwaarts afzetten. Ook als ik vermoeid raakte, lukte dat. Ik kon weer vrijuit schaatsen, wat een verademing. Ik huilde niet meer van frustratie en onmacht, maar van blijdschap en opluchting. Bij het kwalificatietoernooi reed ik in Thialf het baanrecord van Ireen Wüst na zeven jaar uit de boeken. Iedereen begon meteen over mijn opvallende, witte schoenen.

Niet veel later heroverde ik de Europese titel allround, ik reed goed bij de World Cups en bij de WK afstanden won ik de 3000 meter. Het was mijn eerste individuele wereldtitel. Ik had jarenlang gezegd dat ik het in me had om wereldkampioen te worden, het kwam er alleen niet uit. Toen was het: joh, kijk, ik kan het echt! Die wereldtitel had ik echt even nodig. Beetje jammer dat-ie zo laat kwam, pas op m’n 25ste.

Het was zo’n emotioneel moment. Thialf was verder leeg, we zaten in de coronabubbel. Ik heb de titel gevierd met de begeleiding. Daarna heb ik meteen Coen en mijn ouders gebeld. Mijn zus Michelle zat ook in de bubbel, was meteen bij me. Ze was ook zo trots op me. Zo mooi dat zij erbij was. Even een lekkere knuffel van iemand die heel dichtbij me staat. Mijn
zus wist natuurlijk ook wat ik heb doorgemaakt. Zij wist ook van mijn zoektocht.

Ik ben trots dat ik ballen heb getoond om voor zo’n belangrijk moment in het seizoen de overstap te maken. Er is echt een Antoinette van voor en van na de overstap.”

Jac Orie

“Toen ik de wereldtitel pakte op de 3000 meter riep Jac: ‘Je hebt ‘m gewoon!’ Dat waren de woorden waarvan ik hoopte dat hij ze ooit tegen me zou zeggen. We hadden het toch maar mooi geflikt. Ik merkte aan Jac dat het hem ook wel wat deed, hoewel hij natuurlijk al met heel veel schaatsers succes had gehad.

Het was ook voor Jac zo’n zoektocht geweest. Hij was wel een beetje bezorgd geweest, toen ik vlak voor het kwalificatietoernooi toch besloot op m’n nieuwe schoenen te rijden. Aan Jac merkte ik dat hij het lastig vond dat hij toen even niet de controle had. Iets wat hij doorgaans wel heeft. Hij maakt de schema’s en uit testen kan hij zien hoe iemand ervoor staat. Maar over wat die schoen voor mij zou doen, had hij toen geen duidelijkheid.

Hij zei keer op keer: ‘Ben je er wel zeker van? Moet je dat nou echt wel doen? Je kunt toch ook gewoon op die blauwe schoenen schaatsen?’ Ik antwoordde dat ik op die witte uiteindelijk beter zou worden dan ik ooit was geweest. ‘Ja, maar op die blauwe weet je wat je nu hebt,’ probeerde hij nog. Ik antwoordde weer met: maar ik ben niet op zoek naar wat ik nu heb, ik wil laten zien wie ik kan zijn.

Na mijn overstap naar de nieuwe schoen zijn we keihard aan de slag gegaan met mijn techniek. Wat ik oefende op de schaatsplank, het goede zijwaartse afzetten, lukte met de nieuwe schoenen, die veel stugger waren, ineens wel. We zijn gaan werken aan mijn afzet. Ik moest ook de bochten anders aansnijden en uitkomen. Alles met het doel om constant druk
op het ijs te hebben. Jac gaf me zoveel goede aanwijzingen, allemaal dingen waar ik meteen iets mee kon. Voor die tijd, op die andere schoenen, gaf hij ook aanwijzingen, maar die kon ik niet vertalen in harder rijden. Ineens kon ik mijn houding waar ik zolang naar op zoek was, vasthouden, wat resulteerde in veel betere tijden.

Sinds 2018 ben ik als schaatsster en mens heel volwassen geworden. Toen ik binnenkwam bij Team Jumbo-Visma was ik fysiek nog niet heel goed. Het klopte allemaal nog niet bij me. Ik liet me makkelijk afleiden, was veel in de weer met social media. Ik was op heel veel vlakken heel erg zoekende, was op dat moment een meisje dat er gewoon bij wilde horen. Jac maakte me bewust van de vraag wie ik als schaatsster wilde zijn. Ik raakte gefrustreerd als ik er voor m’n gevoel in een training niet uithaalde wat erin zat, maar tegelijkertijd begon ik geregeld aan een training terwijl ik al veel andere dingen had gedaan. Jac zag dat natuurlijk ook. Hij zei tegen me: ‘Waar ben je nou eigenlijk mee bezig? Ga je nou eens focussen op de dingen die echt belangrijk zijn.’

Ik was voor Jac een puzzel die hij moest zien op te lossen. Het eerste wat hij moest ontdekken was hoe groot mijn motor was. Pas daarna was het de vraag wat hij met die motor kon. Mijn allereerste fietstest was niet goed. Jac zei: ‘Ik had verwacht dat je beter was.’ Maar hij zag het ook als een uitdaging om te kijken hoever we konden komen.

Tekst gaat verder onder de foto

Jac raakt mij door heel duidelijk te zijn. Hij behandelt mij niet anders dan de mannen. Ik hou van duidelijkheid. Als ik iets niet goed doe, hoor ik dat liever meteen. Jac is me ook meer gaan bellen sinds het begin dat ik bij de ploeg zit. Dan zegt hij: ‘Ik heb dit bedacht, wat vind je daarvan?’ Of hij zegt: ‘Ik zag jouw fietstest en die vind ik eigenlijk gewoon slecht, we moeten dit doen om dat te veranderen.’ Ik vind dat een fijne manier van samenwerken. Misschien ben ik ook wat opener geworden de afgelopen tijd, vertel ook gewoon tegen Jac wat ik van hem verwacht. Ik ben heel eerlijk tegen hem en daardoor weet hij dat hij dat ook tegen mij kan zijn. Jac vindt dat fijn, dan weet hij ook hoe hij mij moet coachen. Ik zeur nooit, vertel gewoon waar ik tegenaan loop.”

‘Ik was op heel veel vlakken heel erg zoekende, was op dat moment een meisje dat er gewoon bij wilde horen’

Lachend: “Zeurende vrouwen vindt hij maar niks. Ik moet bij hem ook niet met vrouwendingen aankomen. Dan kan ik beter naar iemand anders lopen.”

In balans

“Ik ben gewend om me altijd terug te knokken. Op elk vlak. Ik wil me altijd heel graag bewijzen. Misschien heeft die bewijsdrang ermee te maken dat ik vroeger erg ben gepest met mijn rode haar. In mijn leven heeft mijn zelfvertrouwen wel een paar klappen opgelopen. Ik heb lange tijd gedacht: dat wat ik aan een ander geef, krijg ik nooit terug in deze wereld. Toen ik goed werd met schaatsen, merkte ik dat mensen me wel waardeerden. Ik dacht dat als ik goed presteerde als sporter, mensen me automatisch aardig en leuk vonden. Lange tijd was ik vooral bezig met de buitenwereld. Ik was jong, vond het natuurlijk mooi dat ik er ineens wel toedeed.

De littekens van vroeger zijn met de jaren allemaal geheeld. De mensen die mij vroeger hebben gepest, spreek ik niet meer. Toen ik bekend werd als sporter, hebben er nog wel een paar geprobeerd contact met me te zoeken. Maar het is niet waar ik behoefte aan heb. Het is gebeurd. Ik heb er een streep onder gezet en ga door. Neemt niet weg dat wat mij overkomen is sporen heeft nagelaten. Zo vond ik het heel moeilijk om soms ‘nee’ te zeggen, bang dat ik daarmee mensen teleur zou stellen.

Ik was lange tijd heel onrustig, was zoekende en was altijd maar bezig. Stak veel energie in dingen naast het schaatsen. Ik sprak met iedereen af na de training, had elke dag wat. Ik zei altijd ‘ja’. Alsof ik een gevoel van leegte op wilde vullen. Ik miste iets in m’n leven, denk ik. Daarom was ik ook altijd maar bezig met social media. Steeds weer op zoek naar bevestiging of zo. Doodvermoeiend natuurlijk.

Tekst gaat verder onder de foto

Ik leerde in 2019 mijn vriend Coen kennen. Toen wij net samen waren, keek hij het eerst een tijdje aan. Hij zag dat ik instemde met elk interview, meteen ‘ja’ zei tegen autoracen op Zandvoort, nog even ging shoppen en telkens bezig was berichten op social media te gooien. Toen zei hij tegen me: ‘Je bent heel veel leuke dingen aan het doen, maar heb je nu ook nog genoeg energie om te doen waar het echt om draait? Je moet alles uit je carrière halen en kappen met alle bullshit. Gooi Instagram en Facebook van je telefoon. Wees niet zo bezig met wat andere mensen van je vinden. Je hoeft niet leuk te doen voor de buitenwereld.’

Hij zette me aan het denken. Ik verspilde te veel energie aan zaken die niet rechtstreeks met schaatsen te maken hadden. Ik zei tegen mezelf: nee, Antoinette, je bent geen influencer, maar een schaatsster.

Dankzij Coen heb ik rust gevonden, durf ik veel meer voor mezelf en dus voor mijn sport te kiezen. Ik ben veel meer in balans, stel mezelf nu bij alles wat ik doe de vraag: is het goed voor het schaatsen? Als het antwoord ‘nee’ is, haak ik af. Dan krijg ik maar de opmerking dat ik saai ben. Maakt me niet uit. Ik zit veel minder op social media. En als ik iets post, dan laat ik de echte Antoinette zien.”

Trouwen

“Het geeft me zoveel rust dat het privé allemaal goed gaat. Ik weet als ik de deur uitga: vanavond zijn we weer lekker samen, alles is goed. Het gejaagde gevoel dat ik zo lang had, is weg. Coen en ik leerden elkaar kennen door het fietsen. Coen was eliterenner, fietste vaak samen met Sven Kramer en Kjeld Nuis. Sven nam vaak wat jongens mee tijdens fietstrainingen, zodat we met z’n allen een goed tempo konden fietsen. Coen ging ook geregeld mee. We maakten weleens een praatje. Ik vond hem meteen een leuke jongen, maar hij had een relatie en ik wilde niet stoken. Toen de relatie van Coen uit ging, spraken we een keer af en het klikte meteen. Niet veel later kwam hij al bij mij wonen.

We gingen een paar maanden later samen met oud en nieuw naar Valkenburg. Op een van de mooie bruggetjes zei hij ineens: ‘Dit is een mooi moment om jou te vragen of je met me wil trouwen.’ Coen had nog geen ring, het was echt een spontane actie van hem. Veel mensen vroegen of het niet veel te snel ging, we kenden elkaar nog maar drie maanden. Wij vonden van niet. Vanaf het eerste moment dat we samen waren, voelden we: dit is voor de rest van ons leven. We lieten ook allebei in onze zij een tattoo zetten van onze vingerafdrukken.

‘Veel mensen vroegen of het niet veel te snel ging, we kenden elkaar nog maar drie maanden toen Coen me ten huwelijk vroeg. Wij vonden van niet’

We zouden vorig jaar trouwen, maar door corona is dat uitgesteld. Hopelijk kan het op 20 mei dit jaar wel doorgaan. De opa en oma van Coen en ook mijn opa en oma en mijn ouders zijn op 20 mei getrouwd. De trouwjurk hangt al een tijdje klaar. Die heb ik al heel lang geleden uitgezocht. Hij hangt al een tijdje bij de vrouw bij wie ik hem gekocht heb. Coen mag ‘m natuurlijk niet zien. De trouwerij heb ik al helemaal uitgedacht. We gaan naar de ceremonie in een koets. Mijn ouders gingen ook met de koets naar hun ceremonie en dat wilde ik ook heel graag. Coen vindt paarden gelukkig ook leuk.

En later dit jaar willen we in mijn ouderlijk huis in Rottum gaan wonen, dat we hebben gekocht. Mijn ouders wonen daar nu nog, maar na de Spelen, als er wat meer rust is, willen we daarmee aan de slag gaan. We zijn al wel bij aannemers langs geweest voor de verbouwing. Later dit jaar gaan we echt aan de slag.

Met onze hond, Franse bulldog Stitch, hebben we gewoon een gezinnetje. We hebben ook nog een kinderwens. Coen zegt altijd: ‘Jij wil altijd veel te veel en alles tegelijk.’ Het is nog steeds af en toe lastig om mij te temperen.”

Tekst gaat verder onder de foto

Ambities

“In mij zit dat ik op een dag ook mijn ‘paardending’ wil doen. De liefde voor paarden zit er van jongs af aan in bij me. Ik heb nu mijn eigen veulen, een hengst met de naam Puro Blue RDJ. Met mijn opa had ik een fokmerrie gekocht en een olympisch springpaard werd de vader. Hij is nu in Gaasterland, op een half uurtje rijden van ons huis. We gaan om de drie weken bij hem kijken, maar het liefst ga ik elke dag even langs. In april wordt hij twee en als hij tweeënhalf is, komt hij terug. Het doel is om in de toekomst op Puro te gaan rijden. Het zou geweldig zijn dat ik op het moment dat ik stop met schaatsen de beschikking heb over een springpaard waarmee ik naar wedstrijden kan.

De komende jaren draait alles nog om schaatsen. Ik wil terugkomen van de Spelen in Beijing zonder een gevoel van ‘wat als’. Ik wil tegen mezelf kunnen zeggen dat ik alles heb gegeven wat ik in me had, dat ik het nergens heb laten liggen. Als een ander dan beter is: so be it.

Op de Spelen van vier jaar geleden pakte ik brons op de 3000 meter en met de ploegenachtervolging wonnen we zilver, maar ik vind het nog steeds lastig om naar die bronzen medaille te kijken. Omdat ik weet dat het een plak van een andere kleur had kunnen zijn. Met de kennis van nu had ik zoveel dingen anders gedaan.

‘Met een goede kop erop en een flinke dosis doorzettingsvermogen kun je heel ver komen. Ik ben trots op de persoon die ik nu ben. Dat is ook wel anders geweest’

Ik heb het gevoel dat het voor mij allemaal nog moet gaan beginnen wat mijn prestaties betreft. Op mijn zestiende deed ik al mee aan de NK en vanaf m’n zeventiende aan de World Cups. Ik heb al vaak op het podium gestaan, al was het merendeel van de medailles die ik won van brons.

De zoektocht is voor een belangrijk deel voorbij. Ik ben ontspannen, op het ijs en ernaast. Het gevecht met mezelf is achter de rug. Daardoor rij ik automatisch een stuk beter. Mijn ouders zijn ook heel blij dat ik de rust heb gevonden op en naast de baan. Zij hebben mij natuurlijk ook heel anders gezien, hebben meegemaakt dat ik niet heel gelukkig was met de persoon die ik was.

Van iemand die als kind werd gepest ben ik uitgegroeid tot iemand met wie kinderen graag op de foto willen. Als kind schreef ik in vriendenboekjes al dat ik graag profschaatser wilde worden. Ik zag het op tv en wilde dat ook. Het is best bijzonder dat ik met de keuzes die ik heb gemaakt in het leven en de dingen die ik heb meegemaakt, toch ben gekomen waar ik als kind wilde komen.

Met een goede kop erop en een flinke dosis doorzettingsvermogen kun je heel ver komen. Ik vind het mooi dat ik nu kinderen kan inspireren en tegen hen de les door kan geven dat als je iets wil en er echt voor gaat, er heel veel mogelijk is. Ik ben trots op de persoon die ik nu ben. Dat is ook wel anders geweest.”

Helden Magazine 60

Het verhaal van Antoinette de Jong komt voort uit Helden Magazine 60. Deze editie staat voor een groot deel in het teken van de Olympische Spelen, waar Golden Girl Suzanne Schulting vier jaar geleden ‘zomaar’ olympisch kampioen werd en nu de favoriet is op elke afstand.

In Helden Magazine 60 lees je een uitgebreid interview met succesvolste Nederlandse olympiër, Ireen Wüst. Ook spraken we Thomas Krol over onder meer zijn transformatie en Kjeld Nuis. Krijgt Sven Kramer in aanloop naar zijn laatste Spelen tien stellingen voorgelegd én lacht het leven Irene Schouten toe, al weet ze ook maar al te goed hoe de andere kant van de medaille eruitziet.

Ook in Helden Magazine 60 wist Botic van de Zandschulp in 2021 de sprong naar de top honderd te maken, maar dat is pas het begin voor de 26-jarige tennisser. Een gesprek met Peter Bosz over stress, Ajax en zijn ambitie om op een dag bondscoach te worden. Naast speler van Atalanta Bergamo en Oranje is Marten de Roon ook influencer. Op basis van 10 social media-posts gingen wij het gesprek met de voetballer aan. En hoe goed is Lionel Messi nog? We vroegen het aan Ronald Koeman, Henk ten Cate, Ruud Gullit, Giovanni van Bronckhorst, Ron Vlaar en Edwin Winkels.

Verder zijn Chris Vos en Lisa Bunschoten de beste paralympische snowboarders van Nederland. In aanloop naar de Paralympics gingen we bij hen langs én een reconstructie van het olympisch goud op de 1000 meter met Gerard van Velde. Victoria Koblenko probeert daarnaast Jorden van Foreest schaakmat te zetten én Samantha van Diemen staat in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’ stil bij De Liefdesbrief.

Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 60 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.