Baanwielrennen
Een fenomeen. En dat al op zijn 27ste. Harrie Lavreysen is al jaren de koning van het sprinten op de baan. Het ene na het andere record sneuvelt. In Parijs volbracht hij zijn gouden missie, hij won drie keer olympisch goud. Maar ook bij de EK en WK ging hij naar huis met drie gouden plakken. En de honger is nog lang niet gestild. Voor het dubbeldikke jubileumnummer sprak Helden tal van intimi over de Sportman van het Jaar en schoof aan bij Harrie Hattrick zelf.
Harrie Lavreysen
“Het is gestoord,” zegt Harrie Lavreysen nadat hij in het Deense Ballerup zijn zesde wereldtitel op rij heeft veroverd op de sprint. Wat een jaar heeft hij achter de rug. Al een tijdje geleden riep hij dat hij voor Harries Hattrick naar Parijs ging: goud op alle drie de olympische sprintdisciplines. Drie jaar eerder keerde hij uit Tokio terug met goud op de teamsprint en de individuele sprint, maar moest hij zich tevreden stellen met brons op de keirin. Dat kon beter. Op het podium na de keirin kreeg hij dit keer ook het goud om de nek, en uit de jas van zijn trainingsjack haalde hij ook de gouden plakken van de teamsprint en sprint. Leuk voor de foto. De medailles bungelden vervolgens dagenlang om zijn nek.
Bij de huldiging in het TeamNL-huis, bij het bezoek aan koning Willem-Alexander en koningin Máxima op paleis Huis ten Bosch in Den Haag en bij de huldiging in zijn geboorteplaats Luyksgestel. Ruim twee maanden na de goldrush in Parijs wachtte de WK in Denemarken. Opnieuw scoorde hij een hattrick, Harrie pakte de wereldtitel op de teamsprint, kilometertijdrit en sprint. De collectie regenboogtruien bestaat nu uit zestien exemplaren. De Fransman Arnaud Tournant, tijdens zijn loopbaan winnaar van veertien wereldtitels, is uit de boeken. Met het winnen van zijn eerste wereldtitel op de – niet-olympische – kilometer is hij nu op alle vier de sprintdisciplines minimaal één keer de beste van de wereld geweest. Alleen Sir Chris Hoy, de Britse baanlegende die tijdens de WK bekendmaakte op zijn 48ste aan terminale prostaatkanker te lijden, lukte dat ook.
Overigens scoorde Harrie in 2024 nóg een hattrick. Begin januari won hij bij de EK in Apeldoorn de titels op de teamsprint, sprint en keirin. Het is inderdaad gestoord wat hij op zijn 27ste allemaal al heeft gewonnen. Geen record is veilig voor Harrie Lavreysen. En dan te bedenken dat het noodlot hem nog maar acht jaar geleden naar de baan dreef.
Gelukshoedjes
Loes en Peter Lavreysen zagen Harrie op zijn vierde al op zijn crossfietsje bovenaan de startheuvel staan bij BMXvereniging De Durtrappers in Luyksgestel, het Noord-Brabantse dorp vlak bij de Belgische grens. Bij de eerste bult viel hij. Het gevolg: wenkbrauw kapot, vier hechtingen. Dat Harrie voor het BMX’en koos, kwam door zijn vader, vertelde hij in radioprogramma Villa VdB van Omroep Max. “Ik ben een groot motorsportliefhebber en ik zag het BMX’en eigenlijk als opstapje voor de motorcross. Ik wilde Harrie op latere leeftijd wel op een crossmotor zien rijden.” Harrie deed daarnaast aan turnen. Moeder Loes: “Harrie vond turnen heel leuk. De trainer zei meteen al: ‘Jij kunt straks heel leuk turnen, maar je wordt nooit een topturner, want daarvoor ben je te groot.’”
De keuze viel daardoor op het BMX’en. Zijn zussen Anne en Mieke gingen ook vaak mee naar wedstrijden. Op zijn elfde zagen ze Harrie Nederlands kampioen worden en drie jaar later pakte hij in Nederland de Europese titel bij de jeugd. Peter: “Vanaf het moment dat hij echt begon te winnen, nam het zelfvertrouwen toe. Dat was de omslag.” Loes: “Hij ging steeds meer filmpjes kijken, bekeek hoe anderen het deden, verdiepte zich er steeds meer in.” “Op zijn zestiende begon hij met krachttrainingen en toen ging het ontzettend hard. Hij scheurde uit zijn broek, dat was het Popeye-effect,” aldus Peter Lavreysen bij Villa VdB.
Vader Lavreysen: 'Op zijn zestiende begon hij met krachttrainingen en toen ging het ontzettend hard. Hij scheurde uit zijn broek, dat was het Popeye-effect'
Harrie maakte op zijn achttiende de overstap naar het baanwielrennen. Met BMX’en had hij vaak last van zijn schouders. Bij een wedstrijd in Valkenswaard schoten na een val beide schouders gelijktijdig uit de kom. Dat was de druppel, vond ook de bondscoach. Loes: “We reden naar het ziekenhuis en toen zei hij al: ‘Bij het baanwielrennen hebben ze me gevraagd of ik mee wil doen. Dat mag ik toch wel proberen? Ik hou zo van het topsportleven.’ Ik zei: jee, dan zitten we de hele dag binnen… Dat doe je dan, uit liefde voor je kind.”
Op de tribune zijn Loes en Peter makkelijk te herkennen, ze dragen altijd oranje hoedjes. Die droegen ze ook al bij zijn BMX-wedstrijden. Loes: “Toen Harrie de overstap maakte naar het baanwielrennen vroeg ik aan hem: zal ik het hoedje maar weer opzet- ten? Harrie zei: ‘Dat is wel makkelijk, dan zie ik meteen waar jullie zitten.’”
Toen het hele gezin, naast Peter en Loes bestaand uit Harries zussen Anne en Mieke, met de camper op weg was naar Parijs om de Spelen bij te wonen, moesten ze omkeren. De gelukshoedjes lagen namelijk nog thuis. Na terugkeer werden de trotse ouders overal aangesproken. Na de huldiging in eigen dorp zei Loes: “Nu kunnen we ons gewone leven weer oppakken.”
Peter: “We gaan lekker een weekend naar de motorcross in Arnhem.”
Leuke Gesprekken
Niek Kimmann en de één jaar jongere Harrie kennen elkaar van de tijd dat ze allebei op de BMX zaten. Samen zaten ze vanaf hun zestiende ook op Papendal. Waar Harrie de overstap maakte naar de baan, groeide Niek uit tot een van de succesvolste BMX’ers. Hij won in 2021 olympisch goud en veroverde drie wereldtitels.
Ook nadat ze allebei een andere weg insloegen, bleven ze goed bevriend. In aanloop naar de Spelen in Parijs, die hij moest laten schieten wegens een ontstoken hartspier, zei Niek in Helden: “Wij voeren leuke gesprekken. Soms zegt Harrie: ‘Niek, je moet dit eens proberen.’ En andersom kan ik dat ook tegen hem zeggen. We hebben allebei veel gewonnen. Een van de redenen van mijn succes is: als ik echt iets wil, dan krijg ik dat niet uit m’n kop totdat het gelukt is. Ik ben op zoek naar antwoorden, sta ermee op en ga ermee naar bed. Als ik kijk naar andere sporters: die hebben vaak andere hobby’s. Ik heb niet heel veel anders dan BMX’en. Wat dat betreft lijken Harrie en ik ook op elkaar. Hij rust ook niet voordat hij antwoorden heeft.”
BMX’en en baanwielrennen zijn vergelijkbare sporten. Niek: “In coronatijd heb ik zes weken op de baan getraind. Wie weet dat ik net als meerdere BMX’ers in het verleden – onder wie Harrie, Roy van den Berg en Jeffrey Hoogland – ook nog een keer de switch maak. Wat mij vet lijkt, is om ooit mét Harrie te rijden op de teamsprint, want vroeger reden we tegen elkaar.”
Wetenschapper
De Duitse oud-sprinter René Wolff was de bondscoach toen Harrie de overstap maakte naar de baan. “Aan Harrie zag ik als BMX’er al dat hij de kwaliteiten had om ook heel te goed te kunnen worden op de baan,” zegt de oud-bondscoach. “Waar Harrie toen ook al echt in uitblonk, was zijn mentaliteit. Hij was heel erg gedreven, voortdurend georiënteerd op zijn doelen. Dat vond ik heel bijzonder voor zo’n jonge topsporter.”
Begin 2016 werd Harrie aan beide schouders geopereerd en daarna besloot hij zich op het baanwielrennen te concentreren. René: “Dat is wel wat, hoor, om zomaar je passie op te geven en meteen vol voor een andere sport te gaan. Dat tekent Harrie. In mijn beleving zijn er twee soorten sporters. De ene heeft passie voor een sport, is gek van bijvoorbeeld voetbal of wielrennen en verder niet. En je hebt een tweede type sporter die bijna bij toeval in een bepaalde sport terecht is gekomen en die de passie heeft om het maximale uit zijn mogelijkheden te halen. Voor hen is sport eigenlijk een middel om hun ei kwijt te kunnen. Harrie wilde de beste van de wereld in iets worden. Lukte dat linksom als BMX’er niet, dan maar rechtsom als baanwielrenner.”
Harrie maakte in april 2017, net twintig, zijn debuut op een groot internationaal toernooi en pakte meteen zilver op de teamsprint en sprint. René vertrok na dat WK als bondscoach en ging eind 2018 aan de slag als bondscoach van Nieuw- Zeeland. De paden van de twee kruisten elkaar opnieuw toen René in 2022 weer werd aangesteld als bondscoach van de Nederlandse baansprinters. “Toen zag ik weer van dichtbij hoe gestructureerd en gedisciplineerd Harrie zijn sport bedrijft. Hij benadert het bijna als wetenschapper, over elk detail denkt hij na. Voor een coach is het zo mooi om met zo iemand te werken.”
Na een jaar werd het contract van René niet verlengd, maar hij blijft zijn oud- pupil op de voet volgen. “Hij heeft zich echt ontwikkeld tot een grensverleggende, vernieuwende baansprinter. Zestien wereldtitels, vijf keer olympisch goud. En hij is nog maar 27 en kan nog één Spelen en wellicht twee olympische cycli mee. Of in hem in de toekomst een goede coach schuilt? Aan zijn betrokkenheid en beleving zal het niet liggen. Als geen ander ziet hij de details die het verschil kunnen maken. In potentie schuilt in hem dus een uitstekende coach. Vraag is alleen of hij in de toekomst zijn passie door wil geven aan een volgende generatie.”
Rivalen
Toen Harrie zijn eerste meters op de baan reed, had Jeffrey Hoogland net aansluiting gevonden bij de wereldtop. Ze werden teamgenoten. De sprintersgroep, met verder onder anderen Roy van den Berg, Matthijs Büchli, Nils van ’t Hoenderdaal en Sam Ligtlee, nam de teamsprint als uitgangspunt. De renners besloten samen keihard te trainen om elkaar naar een hoger niveau te stuwen. Het eerste doel: olympisch goud als team in Tokio.
De sprinters gingen met sprongen vooruit en grepen in 2018 bij de WK in Apeldoorn de wereldtitel. Harrie en Jeffrey merkten dat op de individuele onderdelen ook niemand hen nog bijhield. Naast teammaten werden ze ook rivalen. In de sprintfinales
kwamen ze elkaar steeds tegen. Bij de EK’s van 2018 en 2019 was Jeffrey de beste, bij de WK’s van 2019, 2020 en 2021 won Harrie de tweestrijd. In de olympische finale stonden ze opnieuw tegenover elkaar. Harrie won op het nippertje, nadat ze een paar dagen eerder samen het goud op de teamsprint hadden gevierd.
“Het is ook weleens lastig om dagelijks samen te werken met iemand die tegelijkertijd je grootste concurrent is,” vertelt Jeffrey. Na de Spelen in Tokio stak hij energie in de verbouwing van het huis dat hij samen met zijn vriendin Shanne Braspennincx, olympisch kampioen keirin van 2021, had gekocht. Harrie trainde keihard door en daardoor werd het gat groot. Bij de WK van 2023 in Glasgow sprak Jeffrey zijn frustratie uit. Na de WK zei hij in Helden: “Ik zei bij dat WK: Harry was voor mij de afgelopen twee jaar geen realistische sparringpartner meer, ik krijg alleen maar elke training op mijn flikker en dat motiveert ook niet.
En ik riep dat het ieder voor zich was. Uitspraken uit pure emotie. Harrie is de beste van de beste op de sprint. Als ik me dan ook nog een tijd focus op de verbouwing van ons huis, dan is het niet raar dat je elke training op je donder krijgt. Met mijn uitspraken gingen de journalisten daarna natuurlijk naar Harrie en voor we het wisten bestond in de media het beeld dat er ruzie in de tent was. De volgende ochtend zaten Harrie en ik naast elkaar op het vliegveld en zeiden we tegen elkaar: ‘Wat is ons allemaal overkomen? We hebben toch geen ruzie?’ Nee, dat hadden we niet. ‘Zullen we maar gewoon verder gaan dan?’” Jeffrey snapt dat er vaak is ingezoomd op de strijd met Harrie. “Het is natuurlijk ook een aparte situatie dat we bij grote toernooien eerst teamgenoten zijn en daarna elkaars grootste concurrenten.”
Jeffrey hervond zijn motivatie toen hij besloot een aanval op het wereldrecord op de kilometer te gaan ondernemen. Hij slaagde daar op 31 oktober 2023 in en richtte zich toen op de teamsprint in Parijs. De Bullet Train heroverde de olympische titel en reed tot twee keer toe een wereldrecord. “Ik stelde richting Parijs mijn doelen bij, zette de teamsprint op één. Ik dacht: laten we in elk geval één gouden medaille veiligstellen. We zijn in aanloop naar de Spelen in Parijs meer naar elkaar toegegroeid. Dat kwam doordat de rolverdeling duidelijk was, we hadden elkaar nodig en dat schiep een band.”
Bij de WK in Denemarken troffen Harrie en Jeffrey elkaar voor het eerst sinds 2021 weer in een WK-finale, nadat ze samen de teamsprint wonnen en Harrie voor het eerst goud pakte op de kilometer, normaal het domein van Jeffrey, de viervoudig wereldkampioen op die discipline. Ook op de sprint was Harrie de beste.
Het is niet makkelijk om in het tijdperk van Koning Harrie best of the rest te zijn. Hoe had het palmares van Jeffrey, toch al goed voor tien wereldtitels en tien keer zilver op WK’s, eruitgezien zonder zijn ploeggenoot en plaaggeest? Jeffrey gaat zich na de vijf Champions League-avonden, eind november en begin december, en de Wielerzesdaagse van Rotterdam van 10 tot en met 15 december, beraden over zijn toekomst.
“Ik ben er nog niet uit. Ik weet ook niet op welk vlak ik nog beter kan worden, dat is ook iets wat ik ga bekijken. Wat belangrijk is bij de afweging om door te gaan de komende jaren is: ik doe het goed of ik doe het niet. Ik heb aan Harrie kunnen zien wat het met hem deed om na de Spelen meteen drie jaar lang volle bak door te trainen. Ga ik vier jaar door en ik doe dat net als Harrie volle bak, dan is er wel de kans dat ik alles en iedereen ga verslaan. Dan ga ik voor goud en niet minder.”
Johan Cruijffjes
Roy van den Berg wil sowieso door. Als iemand zijn individuele ambities heeft opgeofferd voor het teamresultaat, is hij het wel. Roy is starter van de Bullet Train en moet alles uit zijn lichaam persen in één ronde om de trein op gang te brengen. Hij offerde er zijn ambities op de individuele nummers voor op. Op die onderdelen wist hij ook dat het een lastig verhaal zou zijn met Harrie, Jeffrey en Matthijs Büchli als concurrenten.
De opoffering werd beloond. Hij werd vanaf 2019 aangewezen als starter, pakte wereldtitels en won in 2021 met Harrie, Jeffrey en Matthijs olympisch goud. De trein verloor een wagon toen Büchli de overstap maakte naar de weg, maar met Harrie en Jeffrey was hij op zijn 35ste in Parijs opnieuw succesvol. “Net als na de Spelen in Tokio heb ik ook na Parijs bij mij thuis een barbecue georganiseerd voor het team. Iedereen nam wat mee, het was heel gezellig. We hebben dat moment aangegrepen om terug te blikken. Als je naar onze leeftijden kijkt, dan steken we er met ons gemiddelde nu al ver bovenuit. Maar als je naar onze prestaties kijkt, dan steken we er ook bovenuit.
Het is zo’n heerlijk gevoel om te weten dat iedereen op zijn positie de beste van de wereld is. Ik ben een heel goede starter, Harrie rijdt de beste tweede ronde van iedereen en Jeffrey rijdt de snelste derde ronde. Eigenlijk staan er drie Johan Cruijffjes aan de start. Daar kan ik nog geen genoeg van krijgen. Daarom ga ik nog vier jaar door.”
Zijn rol is belangrijker dan puur die van starter, Roy is het cement van het team. “Ik ben af en toe een beetje Zwitserland geweest,” lacht hij. “Dat was af en toe nodig, want Harrie en Jeffrey waren natuurlijk naast teamgenoten ook concurrenten.” Met het goud in de tas zag Roy zijn maatje Harrie zijn hattrick volbrengen. Hij voorspelde dat al. “Wij trainen elke dag samen en ik zag zijn vorm alsmaar toenemen. Tot bizarre hoogte. Bij ons trainingskamp in Noorwegen, in aanloop naar de Spelen, waren we zo goed, toen wist ik al: in Parijs gaat er iets heel bijzonders gebeuren.”
Houthakkers
Theo Bos sloeg in zijn functie als bonds- coach van de Chinese baansprinters gade hoe Harrie tekeerging in Parijs. Theo, 41 inmiddels, zette het baansprinten, samen met zijn maatjes Teun Mulder en Tim Veldt, weer op de kaart nadat Nederland decennialang geen rol van betekenis had gespeeld. Hij won in 2004 olympisch zilver op de sprint, greep drie wereldtitels op de sprint, één op de keirin en één op de kilometer. Hij was een tijd The Boss, maar in 2008 grepen de Britten de macht, waarna hij overstapte naar de weg. In aanloop naar de Spelen van 2016 keerde hij terug op de baan en reed nog tegen Harrie. Hij stopte in 2021, waarna hij coach werd.
“Harrie is beresterk. Meestal gaat spierkracht ten koste van de souplesse. Meestal zie je bij die sterke gasten dat ze als houthakkers op de fiets zitten, Harrie niet. En hij zit ook nog eens heel aerodynamisch op de fiets. Hij kan vanuit het zadel doorversnellen in de bochten, dat is een kwaliteit die bijna niemand heeft. En vergeet ook niet dat er ook nog eens een goeie kop op zit. Kortom, bedenk je achter de computer de perfecte baansprinter, dan kom je zo’n beetje bij Harrie uit.”
Als hij zichzelf met Harrie vergelijkt dan zit het verschil hem vooral in de kracht, zegt Theo. “Ik had ook die souplesse, maar was fysiek veel minder dan Harrie. In mijn tijd was explosiviteit ook belangrijk, nu niet meer. Het baansprinten is veranderd in een krachtsport. Ze rijden met een veel zwaarder verzet rond.”
Theo vindt het mooi om te zien hoeveel kennis er in Nederland is op het gebied van baansprinten. Dat was toen hij opkwam wel anders. “Wij moesten alles zelf uitvinden, veel informatie haalden we uit het buitenland. Wij keken goed om ons heen en probeerden alle informatie mee te nemen in het trainingsprogramma. Vergeleken bij hoe Harrie en de andere sprinters vandaag de dag werken, hadden wij geen flauw idee wat we deden.”
Theo somt op waar Harrie op terug kan vallen: een trainingsprogramma dat zich keer op keer heeft bewezen, uitstekend materiaal, een kundige trainingsstaf en ploegmaten van absoluut topniveau. “Dat geeft zoveel rust en vertrouwen. Ik weet nog dat hij in aanloop naar de Spelen in Parijs voor het eerst in tijden een keer werd geklopt, door Nicholas Paul. Wat deed Harrie? Hij lachte alleen maar. Ik vond het vroeger heel lastig om de rust te bewaren als ik verloren had. Omdat ik niet het volledige vertrouwen had dat wat wij deden het juiste was. Ik dacht: o jee, is mijn trainingsprogramma nog wel goed genoeg? Ik was supergemotiveerd om niet te verliezen en dat kostte zoveel energie. Als ik verloor, dacht ik: ik ben het kwijt.
Harrie weet: als ik doe wat ik moet doen, dan komt het goed.”
Theo bestempelt Harrie als een gamechanger. “Wat ik ook zo mooi vind, is dat Harrie zich nooit verstopt. Hij is bij elke wedstrijd aanwezig, is echt een boegbeeld voor de sport en dwingt daardoor zoveel respect af. De Britten domineerden de sprintonderdelen sinds 2008 op de Spelen. Daarna zag je ze niet. Dat was zo slecht voor onze sport. Jason Kenny, met acht olympische titels de succesvolste olympische baanrenner, speelde bij WK’s vaak een bijrol, dan geloofde hij het wel. Harrie speelt nooit verstoppertje, laat zien: dit is mijn niveau en zie maar hoe je me verslaat. Ik heb Harrie ook nog een keer geappt, zat met een vraag wat betreft een van mijn Chinese renners. Ik kreeg meteen een heel eerlijk en vriendelijk antwoord.”
Theo ziet Harrie de komende jaren nog domineren. “Maar er zijn wel punten van zorg. Hij zal wel voorzichtiger moeten zijn met zijn lijf, de jaren gaan toch een beetje tellen. Het grote gevaar is dat hij geblesseerd raakt. Het voordeel van Harrie is tegelijkertijd wel geweest dat hij zo domineerde dat hij vaak tot de halve finale van een sprinttoernooi niet eens volle bak hoefde te sprinten. Het is met Harrie net zoals met Tadej Pogacar, die hoeft in veel ritten ook niet voluit te gaan om toch te winnen.”
Gelijkgestemd
Hugo Haak geldt als een van de architecten van het succes van de huidige generatie baansprinters. De man die eind 2017 stopte als baansprinter werd begin 2018 assistent van bondscoach Bill Huck en volgde de Duitser eind dat jaar op. De Coach van het Jaar 2019 stopte eind 2021, maar keerde in juli 2023 terug bij zijn oude liefde. Het was Harrie die hem vroeg als persoonlijke begeleider. Een constructie waar bondscoach Mehdi Kordi mee instemde.
“Harrie en ik hebben vanaf het eerste moment een klik omdat onze manieren van werken perfect op elkaar aansluiten. En onze karakters komen ook nog eens overeen. We zijn allebei heel erg kritisch, analytisch en ook wel introvert. We zijn allebei heel rustig en raken niet snel in paniek. Zijn redelijk gelijkgestemd en dat verklaart voor een groot deel die klik,” zegt Hugo.
Als iemand de ontwikkeling van Harrie van nabij heeft meegemaakt, is hij het. “Wat Harrie zo goed maakt, is dat hij voortdurend bezig is om te kijken waar nog winst te boeken is. Op alle vlakken. Ook op mentaal vlak. Hij is ook zo zelfstandig, schrijft een groot deel van zijn trainingsprogramma’s zelf.”
Hugo glimlacht als hij terugdenkt aan de Spelen in Parijs. “Hij maakte het zichzelf niet makkelijk om zijn doelen al ruim van tevoren uit te spreken. Dan leg je jezelf behoorlijk wat druk op. Maar als je het dan ook nog eens helemaal waarmaakt...” Na de Spelen in Parijs werd Hugo weer bondscoach en heeft nu dus alle sprinters weer onder zijn hoede. Aan hem ook de taak om met Harrie te bekijken hoe het traject in te steken richting Los Angeles.
“Ik ben al druk met analyseren waar de kansen nog liggen. Na de Spelen van Tokio zaten we met hetzelfde vraagstuk, dachten we ook: hoe kan dit in hemelsnaam nog beter? Uiteindelijk heeft Harrie daarna toch weer een stap gemaakt. Maar met de tijd zagen we dingen waar we aan konden werken, waren er toch weer innovaties op het gebied van materiaal die voor tijdswinst zorgden. Maar goed, het wordt steeds meer inzoomen op details.”
Voor hem als coach wordt het ook een ‘interessant traject’, omdat Harrie richting de volgende Spelen de dertig passeert. “Hoe ouder en meer ervaren een topsporter wordt, hoe anders je als coach ook met zo iemand omgaat. Onze samenwerking evolueert ook telkens.”
Feest der herkenning
Harrie mocht in Parijs samen met atlete Femke Bol de Nederlandse vlag dragen tijdens de sluitingsceremonie. Ze werden aangewezen door Pieter van den Hoogenband, chef de mission van TeamNL. Pieter: “We zijn in dezelfde omgeving opgegroeid, spreken allebei algemeen beschaafd Brabants en zijn ook nog eens beiden op 14 maart jarig. Dat zorgt automatisch voor een band voor het leven. We maken er elk jaar een wedstrijdje van wie de ander als eerste feliciteert.”
De oud-zwemmer die tijdens de Spelen van 2000 en 2004 in totaal drie gouden, twee zilveren en twee bronzen olympische medailles won, maakte Harrie als chef de mission van TeamNL mee tijdens de afgelopen twee olympische trajecten. “Ik ben van Harrie gecharmeerd als mens en topsporter. Hoe ik hem zou typeren als mens? Als de pleuris uitbreekt is het fijn om schouder aan schouder met Harrie te staan. Hij heeft humor, is intelligent en meedogenloos.” Lachend: “Dat is herkenbaar.”
Ook de manier waarop Harrie zijn sport bedrijft is voor Pieter ‘een feest der herkenning’. “De manier waarop Harrie met Hugo samenwerkt, herken ik van al mijn jaren met Jacco Verhaeren. Met Edwin de Vries heeft hij een man die op zakelijk gebied de dingen regelt, zoals ik dat als spor- ter had met Patrick Wouters. Harrie laat niets aan het toeval over, is ongelooflijk bewust bezig met zijn sport. Dat deed ik ook. Daarnaast zie ik ook dat hij een fijne vriendengroep heeft. Die had ik ook. Dat is zo belangrijk. Het is goed dat er mensen zijn die de boel in balans brengen, die met hun nuchtere kijk op het leven ook weer even voor ontspanning zorgen.”
Ze hebben af en toe contact, vlak voor de Spelen kwam Harrie ook bij Pieter thuis over de vloer om bij te kletsen. “Ik heb als chef de mission een dienende rol op de achtergrond, moet de hoofdrolspelers faciliteren. Met Hugo en Harrie heb ik geregeld gesprekken gevoerd over wat ik kon doen om hen te laten excelleren.” Maar natuurlijk vertelde hij ook over zijn ervaringen als topsporter.
“Wat ik zo mooi aan Harrie vind, is dat hij altijd op zoek is naar informatie die hij kan gebruiken. Nou, ik laat mij heel graag gebruiken als een stuk gereedschap. Die enorme intrin- sieke motivatie om alles uit zijn unieke talent te halen, bewonder ik enorm.” Pieter is benieuwd hoe Harrie samen met Hugo het traject richting LA vorm gaat geven. “Het is zaak zijn ervaring te gebruiken, maar tegelijkertijd nederig te blijven. Hij moet weer op nul beginnen. Je moet maar zo denken: hij doet straks voor het eerst mee aan zijn derde Spelen. Hij is straks ook geen jonge hond meer, zijn lichaam is in LA anders dan in Tokio of Parijs. Het is zaak dat hij zichzelf de komende jaren niet kapot racet, dat hij op gezette tijden gas terugneemt.
De grootste sporters ter wereld, en in dat rijtje schaar ik Harrie ook, hebben zichzelf met de tijd opnieuw moeten uitvinden. Roger Federer, Rafael Nadal, LeBron James, Michael Jordan; allemaal moesten ze dingen anders aan gaan pakken omdat ze ouder werden. Voor die taak staat Harrie straks ook.”
Steeds bekender
Harrie wordt op zakelijk gebied sinds tweeënhalf jaar bijgestaan door Edwin de Vries van Global Sports Communication. “Zijn Brabantse roots komen bij Harrie terug in zijn karakter. Hij is toegankelijk, bescheiden en nuchter. Dat zijn ook voor merken belangrijke waarden om op in te spelen,” zegt Edwin. “Dat Harrie een steeds grotere naam in binnen- en buitenland wordt, dat hij eigenlijk qua status het baanwielrennen overstijgt, merken we aan alles. Harrie werd steeds bekender en sinds de Spelen in Parijs heeft hij weer een flinke stap gemaakt wat betreft zijn bekendheid.” Voor Global Sports Communication is Harrie eigenlijk een vreemde eend in de bijt.
Het sportmanagementbureau dat werd opgericht door oud-atleet Jos Hermens begeleidt vooral atleten, onder wie marathonfenomeen Eliud Kipchoge. Door die topatleten heeft Global ook goede contacten met merken met wereldwijd aanzien. Edwin: “Dat zorgt ervoor dat we Harrie ook op een andere manier kunnen positioneren.”
Begin 2022 had Harrie één grote commerciële partner, terwijl hij toen ook al tweemaal olympisch goud, een keer olympisch brons en tal van wereldtitels had gewonnen. Edwin: “Inmiddels heeft hij twaalf bedrijven die hem ondersteunen, waaronder Coca-Cola Global. Dat een wereldwijd merk als Coca-Cola met Harrie wil samenwerken, is een enorme waardering voor hem en zijn prestaties. Vanuit het buitenland komen ook steeds meer verzoeken voor interviews. Op straat wordt hij herkend en de verzoeken van talkshows kwamen binnen om hem meteen na de WK in de uitzending te hebben.”
De verzoeken stapelen zich dit jaar op. Edwin moet geregeld op de rem trappen en ‘nee’ verkopen. Uit zelfbescherming. “We willen ook dat Harrie succesvol is op de Spelen van 2028 in Los Angeles en misschien gaat hij zelfs nog acht jaar door. Dan is het belangrijk dat wij er heel goed op letten dat hij al zijn energie in zijn trainingen kan blijven steken en dat hij voldoende rust neemt. In samenspraak met zijn coach moeten we erop letten dat de balans niet verstoord raakt.”
Maar waar zeg je ‘ja’ tegen en waar ‘nee’? “Harrie en ik hebben dagelijks contact. We nemen alles samen door. Tegen dingen die hij leuk vindt en waar hij energie van krijgt, zeggen we sneller ‘ja’. De dingen die hem energie kosten proberen we tot een minimum te beperken en gedurende het jaar zo in te plannen dat het geen impact heeft op zijn trainingen en dus de sportieve resultaten.
Ik heb inmiddels wel een kompas ontwikkeld voor wat bij Harrie past en wat niet. Harrie past niet zo bij extreme, uitgesproken, patserige merken. Als ik het moet vergelijken met een automerk: Harrie past bij Audi. Hij is degelijk, chic en betrouwbaar. En Harrie is ook loyaal. Hij wordt gezien als een lokale trots en vindt het ook belangrijk om zich te verbinden aan bedrijven uit de regio waar hij opgroeide. Daarom is hij blij dat bedrijven als Multifix en Q-Fin hem steunen.”
Blessurepreventie
Tot slot is het woord aan Harrie Lavreysen zelf. “Toen ik net was overgestapt van de BMX wist ik niets, ik deed precies wat de coaches me vertelden. Hoe ouder ik werd, des te meer ik zelf na ging denken. Het programma in aanloop naar de Spelen en de WK heb ik voor negentig procent zelf geschreven. Daar ben ik heel trots op en dat maakt de medailles nog mooier.”
Hij roemt ook de teamdynamiek, die zorg- de er ook voor dat Harrie zo goed was op de Spelen en daarna zijn vorm nog ruim twee maanden vast kon houden tot de WK. “De concurrentiestrijd met Jeffrey was veel minder dan in aanloop naar de Spelen in Tokio en dat kwam de teamdynamiek ten goede. We tilden elkaar echt naar een hoger niveau en konden de flow ook makkelijker volhouden na de Spelen.” En hij is voorlopig nog niet klaar.
Harrie kijkt alweer stiekem naar de Spelen in Los Angeles in 2028. Hij is al de succesvolste Nederlandse olympiër op de Zomerspelen, maar schaatsster Ireen Wüst die onder andere zes olympische titels won in haar carrière, staat nog een treetje hoger. En leuk die zes wereldtitels op de sprint op een rij, maar de Japanner Koichi Nakano won er tussen 1977 en 1986 tien op een rij. O ja, Jason Kenny won dus acht olympische titels, de teller van Harrie staat op vijf.
“Ik ga de komende tijd rustig analyseren wat er nog beter kan. Dat het nog beter kan, daarvan ben ik overtuigd. Ik kan alleen nu nog geen dingen opnoemen waardoor ik in LA harder kan, maar dat kon ik meteen na de Spelen in Tokio ook niet. Dat komt met de tijd. Ik word ook ouder, daar moet ik ook rekening mee gaan houden. Blessurepreventie en lichaamsonderhoud zullen een belangrijkere rol gaan spelen. Ik heb in aanloop naar Parijs ook een paar kleine blessures gehad. Iets kleins met m’n knie. Daar kon ik prima mee fietsen, ik kon alleen geen diepe squats doen tijdens de trainingen in aanloop naar Parijs.”
Hij weet dat er ook de komende jaren weer op hem gelet en gejaagd zal worden. “Ik besef dat ik de maatstaf ben in mijn sport. Ik heb laten zien: om olympisch kampioen te worden, moet je dit kunnen. Daarom is het nodig om de grens steeds weer een beetje te verleggen. Op het moment dat de concurrentie mijn niveau haalt, ben ik ondertussen alweer een stukje verder. Om telkens weer iets meer uit mezelf te halen tijdens de training, dat is waar ik misschien wel het allermeest van geniet.”
Helden Magazine nummer 74
Het verhaal met Harrie Lavreysen is afkomstig uit Helden Magazine nummer 74. In het dubbeldikke jubileumnummer wordt uitgebreid teruggeblikt op het waanzinnige sportjaar 2024. Ronald Koeman siert de cover van deze 180 pagina’s tellende editie. De bondscoach spreekt zich uit over de ziekte van zijn vrouw Bartina, de kritiek van analisten op spelers en op ‘zijn’ Oranje, de overvolle agenda, Memphis Depay en zijn rol als opa.
Olympische Spelen
Ook powervrouwen Marit Bouwmeester en Sharon van Rouwendaal, allebei winnares van goud in Parijs en GOAT (Greatest Of All Time) in hun sport, doen hun verhaal.
Nieuwe held Worthy de Jong, beroemd om het gouden schot waarmee hij de 3x3 basketballers de titel bezorgde, spreekt af met Victoria Koblenko. De gouden roeiers van de dubbelvier, Finn Florijn, Lennart van Lierop, Koen Metsemakers en Tone Wieten, komen samen voor een reünie op de Bosbaan. Hockeykeeper Pirmin Blaak bezorgde de Nederlandse hockeyers eindelijk weer goud, maar hij heeft er veel voor moeten opofferen.
Over powervrouwen gesproken: wat te denken van Marianne Vos? Op haar 37ste behaalde de wielrenster olympisch zilver in Parijs en verzekerde zich van de wereldtitel op gravel. Puck Pieterse was op weg naar zilver op de mountainbike in Parijs. Toen reed ze lek. Vierde. Daarna pakte ze wel de wereldtitel in het veldrijden en ze werd wereldkampioen onder 23. Ze doet haar verhaal in de rubriek De Dag Dat Alles Misging.
Sportjaar 2024
2024 was ook het jaar van de doorbraak van Joy Beune. Lang stond ze te boek als de vriendin van Kjeld Nuis, maar dit jaar groeide ze uit tot de nieuwe schaatskoningin. Ze won wereldtitels op de ploegenachtervolging en 5000 meter én werd glansrijk wereldkampioen allround. Tijd voor een schitterende shoot. En wat te denken van Jerdy Schouten? Hij veroverde de landstitel met PSV, werd binnen no time een onmisbare schakel voor de ploeg van Peter Bosz en het Nederlands elftal. Ook werden hij en zijn vrouw Kirsten ouders van Gioia. “Ik heb het toch maar mooi geflikt.”
Verder: Edwin en Annemarie van der Sar vertellen over het noodlot dat hen allebei trof: een hersenbloeding. Annemarie kreeg die in 2009, Edwin vorig jaar, vlak nadat hij opstapte bij Ajax. Edwin: “Mij is wel honderdduizend keer gevraagd of het door de stress is gekomen en of er een oorzaak te vinden was. Ik weet het niet.” Jorn, Inger en Kay zijn broers en zus én ze zijn alle drie handbalinternational. De weg naar de top ging niet altijd over rozen.
Shorttrackster Selma Poutsma wil ook een topper op de langebaan worden en vertelt dingen die je nog niet van haar wist. Een portret van de nieuwe Lionel Messi: zijn naam is Lamine Yamal, zeventien jaar, nu al ster van Barcelona en EK-winnaar Spanje. Maar ook punt van discussie vanwege zijn afkomst. En nog veel meer!
