Wielrennen
Mathieu van der Poel combineert al jaren veldrijden, wegrennen én mountainbiken. Dit jaar won de 26-jarige alleskunner zijn vierde wereldtitel als veldrijder. Op 26 juni begint hij aan zijn eerste Tour de France met Alpecin-Fenix. En op 26 juli gaat MvdP proberen zijn droom na te jagen om als mountainbiker olympisch kampioen te worden.
“Ik moet de situatie accepteren zoals die is. Corona was shit, maar niet alleen voor mij,” verzucht Mathieu van der Poel. Aan de tekentafel had het Plan MvdP er prima uitgezien: in 2020 ging hij zijn olympische droom op de mountainbike najagen en een zomer later stond zijn debuut in de Tour de France op het programma. Door het coronavirus kon het originele plan in de prullenbak.
De Olympische Spelen werden een jaar uitgesteld, waardoor hij deze zomer de Tour en Tokio moet combineren. Mathieu is tot zeer bijzondere dingen in staat, bewees hij al vaak genoeg, maar dit is zelfs voor hem een lastige puzzel. Gerben de Knegt, bondscoach van de mountainbikers, liet al weten dat het voor zijn kip-met-de-gouden-eieren beter zou zijn als hij de Tour dit jaar over kon slaan. “De Tour skippen is geen optie,” stelt Mathieu, kopman van Team Alpecin-Fenix. “Mijn deelname is voor de ploeg en de sponsors heel belangrijk. Wij debuteren als ploeg in de Tour. Ik snap dat ik daar moet zijn. Ik vind het ook gewoon cool.”
Ten overvloede zegt hij: “Als de Spelen gewoon in 2020 hadden plaatsgevonden, was er niets aan de hand geweest. Er was een prima langetermijnplanning. Het is helaas anders gelopen, alles valt ineens samen. De voorbereiding op de Spelen is nu niet ideaal. Het is vooral een zaak om er in m’n hoofd geen punt van te maken. Ik moet met de juiste mentale gemoedstoestand aan de start staan op de Spelen, dat is het belangrijkst.”
Knokken
Zijn liefde voor de mountainbike begon in 2016. Mountainbiken leek wel wat op veldrijden, dus hij dacht: waarom niet? Na zijn eerste wedstrijd op Cyprus was hij verkocht. Heel stiekem dacht Mathieu toen al aan deelname als mountainbiker in Rio, maar een knieblessure voorkwam dat hij zich meteen kon kwalificeren. Dan maar in Tokio, dacht hij toen al.
“Juist het moeten missen van Rio was voor mij een trigger om door te gaan met mountainbiken. Ik wilde iedereen laten zien dat het een discipline was die ik ook aankon. Ik zag het vooral als een sportieve uitdaging, iets waar ik echt voor moest knokken.” Bart Brentjens, in 1996 de allereerste olympisch kampioen op de mountainbike, was er vijf jaar terug bij op Cyprus.
In Helden vertelde hij daar anderhalf jaar geleden over: “Ik dacht: dat wordt niet veel. Hij wist er helemaal niks van. Hij vroeg me nog om tips over de juiste bandenspanning en de afstelling van zijn fiets. Maar toen ik hem, ik meen in 2017, van plek negentig naar plek acht zag oprukken, kwam ik erop terug dat het niet veel zou worden met Mathieu als mtb’er. Dat was heel bijzonder.”
Verbeten zette hij de achtervolging in op de mondiale mountainbiketop. In 2018 pakte hij de nationale titel, waardoor hij gelijktijdig Nederlands kampioen veldrijden, wegwielrennen en mountainbiken was, nog nooit eerder vertoond. ‘Mathieu de mountainbiker’ werd in 2018 tweede in het wereldbekerklassement en pakte brons op het WK. Hij won al tal van shorttrackwedstrijden, maar in mei 2019 pakte Mathieu in het Tsjechische Nové Mesto zijn eerste wereldbekerwedstrijd crosscountry door olympisch kampioen en achtvoudig wereldkampioen Nino Schurter te kloppen. Daarna won hij nog twee wereldbekerwedstrijden.
Eind juli 2019 pakte hij de Europese titel. “In mountainbiken is het zo dat de winkans groot is als je Nino Schurter klopt,” aldus Mathieu, “het zijn lange jaren geweest om de top te bereiken. Toen ik in 2016 begon met mountainbiken was alles nieuw, het vergde een speciale techniek op de fiets, die moest ik me eerst eigen maken. En daarnaast nog het omgaan met het materiaal en het indelen van de race. Bij het mountainbiken is parkoersverkenning nog belangrijker dan bij veldrijden. Het niveau in het mountainbiken is ook nog eens erg hoog, waardoor het lang heeft geduurd voordat ik wedstrijden begon te winnen. Steeds heb ik details verbeterd, mijn positie op de fiets iets aangepast en specifieker getraind.”
Brentjens, al meer dan tien jaar manager van zijn eigen Superior MTB Team: “Dat hij die wereldbekerwedstrijden crosscountry won, zie ik als het laatste stapje. Dat was nodig om olympisch kampioen te kunnen worden. Mathieu is geen domme jongen, hè, het komt weleens over alsof hij alles uit de losse pols doet, maar als mountainbiker is dat niet het geval. Ook al doet hij niet mee aan alle wedstrijden, het respect binnen de mountainbikewereld voor Mathieu is enorm. Ze zien allemaal ook wel dat ze te maken hebben met een fenomeen. Die jongen doet iets waarvan we dachten dat het in deze tijd niet meer mogelijk was.
In een tijd dat iedereen de mond vol heeft van specialiseren, is Mathieu op drie verschillende disciplines wereldtop. Hij spot met de heersende wetten. Echt een uniek geval, een superatleet.” De timing was perfect, een jaar voor de Spelen was de inhaalrace volbracht. Tourwinnaar en vijfvoudig olympisch kampioen Bradley Wiggins stelde al: ‘Mathieu van der Poel heeft zijn zinnen gezet op de mountainbikerace, ik zie hem goud pakken.’
Onwennigheid
Maar dan was dus buiten corona gerekend. Na de wereldbekerzege in Lenzerheide in 2019 bleef de mountainbike van Mathieu in de schuur. De wereldbekerwedstrijden in het mountainbiken werden in 2020 namelijk gelijktijdig gereden met de uitgestelde klassiekers op de weg. “Daardoor kon ik dus ook geen punten halen, waar ik in de twee jaar voor corona juist zo hard voor had gewerkt.”
Pas eind april dit jaar stapte hij weer op de mountainbike. Hij reed de wereldbekerwedstrijden in Albstadt en Nové Mesto, werd eerst zevende en daarna al tweede, overigens wel achter een ontketende Tom Pidcock: ook al zo’n alleskunner die net als Mathieu veldrijden, mountainbiken en de weg combineert, maar met zijn 21 jaar ook nog eens vijf jaar jonger is.
Het leverde Mathieu belangrijke punten op voor wat betreft een goede startpositie tijdens de olympische race. En hij kreeg ook huiswerk mee: want er is de komende tijd werk aan de winkel. “Ik heb met m’n trainer ook besproken dat mijn niveau op de mountainbike nu niet is waar het moet zijn. Het moet komende tijd steeds een beetje beter gaan.”
Brentjens: ‘In een tijd dat iedereen de mond vol heeft van specialiseren, is Mathieu op drie verschillende disciplines wereldtop. Hij spot met de heersende wetten’
Hij voelde bovendien zijn rug opspelen, een teken van onwennigheid. “Vanaf nu zal ik vaak op de mountainbike zitten. Het vraagt altijd wel wat van me om de overstap te maken van de racefiets naar de mountainbike. Zeker als ik voor het eerst weer anderhalf uur alles moet geven in een specifieke positie. Ik zit heel anders op de mountainbike. Bij de steile klimmetjes gebruik ik ook m’n rug. Er stond spanning op. Ik heb nog tijd om weer aan de positie op de mountainbike te wennen.”
De ambitie is ondanks het jaar uitstel en een lange periode zonder mountainbiken niet veranderd. Goud dus. Neemt hij het seizoen 2019 als referentie, dan kan Mathieu ook niet anders zeggen dan dat het hem alleen om goud te doen is in Tokio. Maar waar de andere mountainbikers zich de komende tijd volledig kunnen concentreren op de olympische race is die luxe Mathieu dus niet gegund. Half mei stapte hij weer over naar de racefiets. De Tour de France staat eerst op het programma. Overal waar hij de komende tijd gaat, zal hij zowel de racefiets als de mountainbike met zich meenemen.
“De voorbereiding op de Tour zal dus ook veelal op de mountainbike gebeuren en de voorbereiding op de Spelen op de racefiets. Het belangrijkste voor de komende tijd is dat ik dat goede gevoel weer vind. Omdat ik tot de Spelen geen mountainbikewedstrijden meer rij. Ik moet het uit mezelf gaan halen in de trainingen de komende tijd. De mountainbike zal waarschijnlijk niet meegaan naar de Tour, want daar is het toch net wat te druk voor, maar in m’n gedachte gaat hij natuurlijk wel mee.”
Lionel Messi
De aandacht voor Mathieu zal enorm zijn in de Tour. Hij is immers niet alleen de zoon van Adrie, die twee ritzeges boekte in de Tour en in 1984 de gele trui droeg, maar ook de kleinzoon van Raymond Poulidor. Poupou won in de jaren zestig en zeventig zeven etappes, werd drie keer tweede en vijfmaal derde in het eindklassement van de Tour. De publiekslieveling van de Fransen overleed op 13 november 2019 op 83-jarige leeftijd.
Daarnaast is er de vraag hoe Mathieu het gaat doen in een grote ronde, want die reed hij nooit eerder. Gemijmerd en gespeculeerd over wat hij in de Tour zou kunnen, wordt er al tijden door wielerfans. Maar ook in huize Van der Poel, bekende vader Adrie anderhalf jaar geleden tegen Helden. “We hebben het weleens over de Tour de France gehad. En over Peter Sagan die de groene trui nu al een aantal keren heeft gewonnen. Dat moet voor Mathieu ook een haalbare kaart zijn, denk ik.”
Michel Cornelisse is sinds 2019 ploegleider van de wegrenners bij Alpecin- Fenix en heeft dus veel te maken met Mathieu. Over Van der Poels toekomstige kansen in een grote ronde zei Cornelisse eerder in Helden: “Misschien kan hij straks ook wel voor het klassement rijden. Het kan heel goed zijn dat als Mathieu voor het eerst een serieuze col op rijdt, hij ook meteen met de besten omhooggaat. Ik sta bij Mathieu nergens meer van te kijken.”
Over zijn rol in het succes van Mathieu zegt Cornelisse bescheiden: “Moet een trainer Lionel Messi leren hoe hij een penalty moet nemen? Nee toch? Mijn rol moet je niet overdrijven. Als ploegleider moet ik Mathieu op z’n gemak stellen, ervoor zorgen dat de sfeer goed is. Ik doe dat door op de juiste momenten goede informatie te geven, ervoor te zorgen dat alles rond de koers goed verzorgd is. Maar ik ga niet roepen wanneer hij moet gaan in de koers, hij voelt als geen ander wanneer hij moet gaan en of hij de benen heeft.”
De eerste twee etappes in de Tour van dit jaar zijn Mathieu op het lijf geschreven. De eerste etappe op 26 juni gaat van Brest naar Landerneau en finisht op de top van de Côte de la Fosse aux Loups. De weg loopt gemiddeld 5,7 procent omhoog in de laatste drie kilometer. Ook de tweede etappe waarin twee keer de Mûr-de- Bretagne wordt beklommen, een klim van twee kilometer tegen een gemiddeld stijgingspercentage van 6,9 procent, zal hem liggen. Hij zou bij zijn debuut zomaar de gele en groene trui kunnen pakken.
“Op dit moment wil ik vooral proberen olympisch goud te winnen. Natuurlijk is het ook geweldig om de gele trui te pakken. Als de vorm goed is en ik kom in die positie, dan zal ik het natuurlijk niet nalaten. Misschien lukt het wel allebei...”
Rivaliteit
Ook voor Wout van Aert en Julian Alaphilippe zijn de eerste en tweede etappe in de Tour gemaakt. ‘De Grote Drie’ kwamen elkaar al vaak tegen in de finales van koersen. Mathieu: “Ik vind het niet erg om vaak in één adem met anderen genoemd te worden, maar het is nu al wel meerdere keren gebleken dat er meer goede renners zijn dan alleen wij drieën.”
Van Aert: ‘Ik heb veel respect voor Mathieu. Maar omdat we elkaar al zoveel tegenkomen als de prijzen worden verdeeld, blokkeert dat om buiten de koers ook met elkaar te appen’
Vooral de rivaliteit met Van Aert, in dienst van Jumbo-Visma, is groot. De twee kennen elkaar al van jongs af aan, bestreden elkaar eerst als veldrijders en hebben hun strijd nu ook verlegd naar de weg. Zoals vorig jaar in de Ronde van Vlaanderen. MvdP en WvA kwamen met z’n tweeën aan de leiding en in de sprint- a-deux klopte Mathieu zijn eveneens 26-jarige generatiegenoot met een paar centimeter verschil.
“We hebben allebei de eigenschappen om succesvol in de klassiekers te kunnen zijn,” aldus Van Aert, “ik denk dat Mathieu en ik in de toekomst ook allebei de groene trui als doel mogen stellen, die capaciteiten hebben we beiden. Mathieu is mijn grootste concurrent, zowel op de weg als in de cyclocross en we komen elkaar heel veel tegen. Ik werd vorig jaar tweede in de Ronde van Vlaanderen, Mathieu won. Dus riep iedereen: Mathieu had mij verslagen en ik had verloren van Mathieu. Ik snap natuurlijk ook dat de wielerfans en de media ons constant met elkaar vergelijken.
Maar ik sta er toch iets anders in. Mijn doel is om een koers te winnen. Wie er tweede of derde wordt, is voor mij niet van belang. Zoals het mij ook niet uitmaakt wie er heeft gewonnen als ik zelf niet de winnaar ben. Maar goed, feit is natuurlijk wel dat als ik wil winnen, ik vaak ook Mathieu moet verslaan.”
De rivaliteit tussen de twee wordt flink uitvergroot. Samen hebben ze het daar niet veel over, bekent Van Aert. “Mathieu en ik praten sowieso niet zo heel veel met elkaar. We zijn ook echt rivalen, denk ik. Bij ons is het van jongs af aan al zo dat de een succes van de ander in de weg staat. Het zou goed kunnen dat als we allebei gestopt zijn met koersen de drempel veel minder hoog is om meer contact te hebben met elkaar. Neemt niet weg dat ik heel veel respect voor Mathieu heb. Maar omdat we elkaar al zoveel tegenkomen als de prijzen worden verdeeld, blokkeert dat om buiten de koers om ook met elkaar te appen of zo.”
Op de Spelen zullen ze elkaar in elk geval niet in de weg zitten. Van Aert gaat op 24 juli voor olympisch goud in de wegwedstrijd en op 28 juli in de tijdrit. Mathieu liet al een tijd geleden weten dat deelname aan de olympische wegwedstrijd, die nog even in zijn hoofd heeft gespookt, is uitgesloten omdat twee dagen later de olympische mountainbikerace is. Van Aert: “Ik ga Mathieu vol bewondering volgen in Tokio. Mijn ambitie ligt niet in het mountainbiken, maar als ik toch in Tokio ben voor de tijdrit en de wegwedstrijd, zal ik zeker gaan kijken hoe hij het doet.”
Overvolle agenda
Bart Brentjens hoopt van harte dat hij na 25 jaar een opvolger krijgt als olympisch kampioen mountainbiken met een Nederlands paspoort. Anderhalf jaar geleden zei hij: “Ik zou het jammer vinden als Mathieu met de olympische titel op zak meteen stopt met mountainbiken. En ik hoop dat, mocht hij goud winnen, er een Mathieu-effect komt, waardoor jeugd besluit te gaan mountainbiken.”
De wens van Brentjens komt in elk geval uit. “Zoals ik het nu zie zal ik, ongeacht het resultaat in Tokio, wielrennen en mountainbike blijven combineren,” zegt Mathieu, “sowieso tot en met de volgende Spelen in 2024. Het is een uitdaging en ik vind mountainbiken ook gewoon leuk. Ook voor onze fietssponsor Canyon is het goed dat ik blijf mountainbiken, veldrijden en wegwielrennen. Het houdt me fris en ik denk ook dat de combinatie van mij een betere wegrenner maakt. Een mountainbikewedstrijd betekent: anderhalf uur vol gas. Je moet echt heel erg afzien. Dat kun je goed gebruiken in de finale van een wegwedstrijd.”
Het combineren van de drie disciplines zorgt zo nu en dan voor hoofdbrekens. Maar het zijn luxeproblemen, aldus Cornelissen. “Het fietsen moet voor Mathieu geen sleur worden.” Koos Moerenhout, bondscoach van de Nederlandse wegrenners, zei daar in Helden anderhalf jaar geleden al over: “Mathieu heeft bewezen dat hij prima overweg kan met een overvolle agenda. Hij is succesvol hoe hij het nu doet. Mathieu is geen traditionele renner, laat hem lekker doen waar hij zich goed bij voelt. Als er telkens maar goed geëvalueerd wordt.” De bondscoach plaatste wel een kanttekening: “Ik zie in hem in eerste instantie een klassiekerrenner. Als Mathieu in de grote rondes echt mee wil doen, zal hij wel keuzes moeten maken. Dat vergt een voorbereiding van maanden, dat doe je er niet even bij.”
Vader Adrie desgevraagd: “Mathieu heeft een prima balans gevonden tussen de weg, de cross en het mountainbiken. Om die te behouden, is een strikte planning en organisatie nodig.” De schijnwerpers blijven nog wel even op zijn zoon gericht, wist Van der Poel senior vorig jaar al. “Met die druk gaan we in huize Van der Poel relaxed om. Wat de buitenwereld verwacht, laten wij buiten beeld. Mathieu wil gewoon koersen en ik denk niet dat de favorietenstatus hem meer druk oplegt. Zelfs niet als het om olympisch goud gaat. Het is vooral zaak om zelf je doelen te stellen en de buitenwereld buiten de deur te houden.”
En Mathieu? Die zegt zich niets van de druk en hoge verwachtingen aan te trekken. “De druk is er al vanaf het moment dat ik op een fiets ging zitten. Ik ben eraan gewend geraakt en verwacht van mezelf ook niet anders dan het hoogste en beste. Ik kan ermee omgaan en mee leven.”
Helden Magazine 57
Het verhaal met en over Mathieu van der Poel komt voort uit Helden Magazine 57. Het dubbeldik zomernummer staat volledig in het teken van de Olympische Spelen in Tokio en het EK voetbal.
In Helden Magazine 57 lees je een uitgebreid interview met Dafne Schippers en haar broer Derek over hun speciale band en spraken we keepster en boegbeeld van de Nederlandse handbalsters: Tess Wester over trouwen, de liefde en het moederschap.
Met aanvoerder Georginio Wijnaldum, assistent-bondscoach Ruud van Nistelrooij, Denzelf Dumfries en Wout Weghorst blikken we uitgebreid vooruit op het EK. Hoe goed is daarnaast Frenkie de Jong? We vroegen het aan acht kenners. Verder in het EK-gedeelte een interview met Memphis Depay en John Bosman blikt terug op het EK van 1988.
Ook in Helden Magazine 57 staat er geen maat op Annemiek van Vleuten meer sinds haar dramatische val tijdens de Spelen in Rio. Praat Sifan Hassan over het geloof, de liefde, haar geheim, de toekomst en goede espresso. Bespreekt chef de mission van de Nederlandse olympische ploeg: Pieter van den Hoogenbandde mensen die hem inspireren. Praat de stille kracht van de hockeysters: Eva de Goede over poseren voor Sports Illustrated en tafelvoetballen met Neymar én wint Marianne Vos minder vaak, maar is ze wel gelukkiger.
Verder praten we met de vier krachtpatsers van het baansprinten: Roy van den Berg, Matthijs Büchli, Jeffrey Hoogland en Harrie Lavreysen. Spreekt Vivianne Miedema openhartig over haar wens om ooit voor Feyenoord te spelen, zwaait Epke Zonderland in Tokio af, wist Arno Kamminga zelf lange tijd niet hoe goed hij was én pakten Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen in 2016 de eerste Nederlandse olympische medaille in het beachvolleybal. Victoria Koblenko stapte daarnaast met Nicolas Heiner in de boot én staat Sarina Wiegman in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’ stil bij De serenade van Judith Leyster.
Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.
