Anne van Dam (27) is de beste golfster van Nederland. Ze woont en speelt al sinds 2019 in Amerika. De komende tijd zal ze meer in Europa te zien zijn, te beginnen bij de Big Green Egg Open (8-10 september in Hilversum). “Golf mag, in de goede zin van het woord, best wat sexyer en aantrekkelijker gemaakt worden.”

Amerika

“Ik mis mijn vrienden en familie, maar ook de sfeer en de kleine dorpjes die wij in Nederland hebben. Ik ben opgegroeid in Arnhem, was vaak in de stad te vinden. Met de fiets kon ik overal naartoe. Dat knusse mis ik wel. In het begin hield ik het nieuws in Nederland nauwlettend in de gaten, maar dat is nu wel wat minder geworden. Ik heb me ook verdiept in de Amerikaanse politiek en economie.”

Vier jaar geleden vertrok Anne van Dam voor het golf naar Amerika. Ze ging in Lake Nona, een wijk in Orlando wonen, waar het weer bijna altijd goed is en ze zo de golfbaan opstapt om te trainen. Op de Ladies European Tour (LET) had Anne vijf toernooien gewonnen, waarop ze besloot voor haar kansen te gaan op de LPGA, de Amerikaanse golftour, waar de concurrentie groter is. “Wat me aanspreekt aan Amerika is de mentaliteit, mensen durven groot te dromen en die dromen echt na te jagen. Dat zie je in het zakenleven, maar ook in de sport. Hier kijkt niemand er raar van op als je zegt dat je de beste wil worden. In Nederland is de norm veelal: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Niks mis mee, hoor, maar de Amerikaanse mentaliteit past goed bij mij als topsporter.”

In Amerika gaat het er ook professioneler aan toe dan op de Europese tour. “Elke speelster leeft eigenlijk in haar eigen bubbel. Veel speelsters hebben hun eigen team, reizen naar toernooien met hun eigen fysieke trainer, fysiotherapeut, coach en caddy. Ik doe dat ook. Toen ik volledig in Europa speelde, zat ik vaak met collega’s of vriendinnen in een airbnb en kookten we gezellig. Het verschil op de tour op social gebied is groot tussen de LPGA en de LET.”

Pilotengezin

Anne komt uit een pilotengezin. Haar vader, moeder en twee jaar oudere zus zijn piloot en de verwachting was dat Anne dat voorbeeld zou volgen. Lachend: “Ik krijg geregeld de vraag waar het bij mij is misgegaan. Mijn vader golfde al toen mijn zus en ik jong waren. Tijdens vakanties in Amerika, waar we elke zomer naartoe gingen, zijn wij er ook mee begonnen. Ik was al aan het uitzoeken op welke universiteiten ik kon golfen en tegelijkertijd een vliegopleiding kon volgen. Het is allemaal anders gelopen, ik koos al snel volledig voor het golf.” Lachend: “Ik ben toch best aardig terechtgekomen? Ik heb een tof leven, heb nergens spijt van. Neemt niet weg dat ik vliegen en het hele wereldje eromheen nog steeds fantastisch vind. Af en toe proberen we het zo uit te kienen dat ik mee kan vliegen op een vlucht waarop mijn zus piloot is.”

Haar Amerikaanse vriend Nick, die als zwemmer op een haar na de Spelen van 2012 miste, en nu eigenaar is van meerdere restaurants, is ook gek van vliegen. “Nick heeft een private pilot license, af en toe vlieg ik met hem mee. Ik wil ook nog steeds mijn vliegbrevet halen.”

Sportgek

Sporten zit bij Anne in het bloed. Als ze niet op de golfbaan te vinden is, draait ze haar hand niet om voor een Iron Man. Fietsen, mountainbiken, padellen, tennissen, hardlopen, kitesurfen en zwemmen; ze doet en kan het allemaal. “Ik had wel een beetje adhd als kind,” lacht Anne, “daarnaast was ik heel erg competitief, ik maakte overal een wedstrijd van. Ik wilde altijd beter zijn dan mijn zus, vriendjes en vriendinnetjes. Mijn zus was ook heel erg sportief en fanatiek, ik had dus altijd een maatje aan wie ik me op kon trekken en met wie ik me wilde meten. Spelletjes liepen bij ons geregeld niet goed af, omdat we allebei heel slecht tegen ons verlies konden. De scherpe randjes zijn er met de jaren wel vanaf, hoor, ik kan nu ook heel goed voor m’n plezier sporten. Al ben ik met golf natuurlijk nog altijd bloedfanatiek.”

In haar jeugd combineerde ze golf lange tijd met zwemmen, ze behoorde als zwemster tot de top van Gelderland in haar leeftijdscategorie. “Pieter van den Hoogenband en Inge de Bruijn waren mijn helden toen ik jong was, ik wilde net als zij naar de Spelen. Maar met de jaren verloor ik een beetje mijn plezier in het zwemmen. De trainingen waren telkens hetzelfde, er was weinig afwisseling. Op de golfbaan had ik die wel: de ene keer waren we bezig met chippen, de andere keer met putten of met het lange spel.

Met golf was het ook mogelijk om je eigen sausje over je spel te gieten, die zelfontwikkeling vond ik heel fijn. De motivatie in het zwembad raakte ik steeds meer kwijt en op de golfbaan werd die juist steeds groter. Toen ik op mijn vijftiende de kans kreeg om voor Oranje Dames te spelen, besloot ik volledig voor golf te kiezen.”

Anne werd profgolfster in 2015 en in oktober 2016, een paar dagen nadat ze 21 was geworden, won ze in China haar eerste toernooi bij de pro’s. Ze ging dan wel niet als zwemster naar de Spelen, maar dat lukte haar in 2021 wel als golfster, als eerste Nederlandse. Anne zwemt ook nog geregeld. “Maar niet tijdens het golfseizoen. Ik heb gemerkt dat zwemmen mijn golfswing in de weg zit. Je gebruikt voor zwemmen toch weer andere spieren.”

Anger management

Golf speelt zich voor negentig procent af in het hoofd, het omgaan met verschillende emoties is heel belangrijk. “Op de Amerikaanse tour is de concurrentie heel groot, er is weinig ruimte voor fouten. Ik mag niet te lang blijven juichen na een mooie bal, maar ook niet blijven treuren na een slechte. Vroeger vond ik het heel lastig om met teleurstellingen om te gaan. Ik heb weleens een golfclub om een boom gevouwen. Sterker, ik heb een keer een hele golfset gesloopt toen ik thuiskwam van een toernooi. Anger management hoort er dus zeker bij.”

Anne is tijdens de covidpandemie, toen ze geen toernooien kon spelen, hard aan het werk gegaan om haar emoties beter onder controle te krijgen. “Ik heb eigenlijk nooit gebruikgemaakt van een mental coach, ben vooral zelf op zoek gegaan naar informatie op dit vlak. Door meditatie, ademhalingsoefeningen en boeken te lezen van schrijvers als Ryan Holiday, die me hielpen met een meer stoïcijnse mindset, ben ik veel rustiger geworden. Als golfer is het de kunst om de hartslag zo constant mogelijk te houden. Ik heb geleerd om al mijn energie in de volgende slag te leggen.

Het heeft geen zin om boos te zijn om een bal die is geweest, ik kan het toch niet ongedaan maken. Een ronde van achttien holes is voor mij eigenlijk één lange meditatiesessie.” Ze heeft gewerkt aan een andere mindset op de golfbaan. “Tijdens trainingen kon ik relaxed zijn, maar tijdens een toernooi was er dan meer spanning en stond er soms te veel druk op elke bal. Dan kon ik er helemaal kapot van zijn als het niet ging zoals ik wilde. Ik moest meer uit ontspanning gaan spelen. Dat klinkt makkelijker dan het is, zeker om dat hole na hole vol te houden.”

Anne heeft de afgelopen tijd beter leren relativeren. Golfen was en is haar leven, maar ze had het gevoel dat ze haar sport te belangrijk en bepalend maakte. “Van mijn vijftiende tot mijn 24ste draaide het bij mij om golf, golf en nog eens golf. Door corona kon ik ineens een tijd niet golfen. Ik ben in die periode tot het inzicht gekomen dat er veel meer is in het leven dan golf. Ik ben heel perfectionistisch en kan nu wel zeggen dat ik ook superegoïstisch was.

Golf was jarenlang het enige waar ik aan dacht en om gaf. Ik dacht er geen seconde over na om na mijn seizoen naar Nederland te gaan om met mijn familie kerst en oud & nieuw te vieren. Ik dacht alleen: in Orlando is het mooi weer en daar kan ik elke dag trainen. Familie en vrienden zeiden weleens tegen me: ‘Kun je niet eens een keer iets met ons doen?’ Ik wilde dat lange tijd niet horen.”

Tegenwoordig is dat anders. Ze maakt steeds meer tijd vrij om leuke dingen te doen met haar familie, vrienden en vriend. “Ik gun het mezelf om na een drukke periode met veel toernooien een weekje thuis te zijn en even niets te doen. Ik ben na zo’n weekje veel gemotiveerder om weer te gaan trainen. Terugkijkend heb ik vaak periodes tegen het overtrainde aangezeten en was dan na een heel seizoen soms helemaal uitgeblust. De balans is nu veel beter.”

Anne heeft meer plezier tijdens trainingen en vindt het veel fijner om wedstrijden te spelen. “Ik kan wel zeggen dat ik nu een leuker mens ben voor mijn omgeving. Ik houd meer rekening met anderen, de band met mijn familie en vrienden is veel beter. Maar goed, mijn drive heeft me tegelijkertijd ver gebracht. Ik had een doel en ben daar helemaal voor gegaan. Zonder die mentaliteit was ik niet gekomen waar ik nu ben. En ja, al doende heb ik geleerd.”

Als een ‘nieuwe Anne’ stapte ze na de lockdown weer de golfbaan op. Ze had gewerkt aan haar mindset, ging meer ontspannen en in balans aan de slag. “Ik begon na de corona-stop redelijk, maar in 2021 ging het minder. Dat was voor het eerst in mijn carrière.”

De sportieve dip duurde al met al een jaar. “Het was frustrerend, maar het duurt even voordat veranderingen echt effect hebben. Ik heb zoveel geleerd over mezelf en m’n spel. Op een gegeven moment kwam ik er doorheen. Vorig jaar speelde ik alweer heel solide en dit jaar ben ik al een paar keer dicht bij een toernooioverwinning geweest.”

‘Ik heb weleens een golfclub om een boom gevouwen. Sterker, ik heb een keer een hele golfset gesloopt toen ik thuiskwam van een toernooi.’

Spierballen

Op de tour staat Anne bekend om haar geweldige swing, bijna niemand slaat de bal verder dan zij. “Het is een combinatie van spierkracht en techniek,” zegt Anne. “Ik ben daarnaast lang voor een golfster, heb lange armen en benen en dat helpt om de bal ver te kunnen slaan. Ik denk ook dat het zwemmen een goede basis is geweest voor mijn lange spel, daarnaast ben ik dagelijks in de gym te vinden om cardio- en krachttraining te doen.”

Ze krijgt geregeld complimenten van haar collega’s vanwege haar swing. “Sommige speelsters zeggen als ze mij zien slaan bij de eerste hole al: ‘O my God.’ Van de toeschouwers krijg ik ook vaak leuke reacties en ze komen expres bij mij kijken om een paar lange drives te zien. Ik probeer geregeld op een par 4-baan in één keer de bal richting de vlag te slaan en sla de bal ook geregeld in één keer over het water. Dat zijn dingen die je niet vaak ziet bij de vrouwen.”

Tekst gaat verder onder de foto

Imago

“In Amerika is golf zo groot. Als ik vertel dat ik op de LPGA speel, is iedereen meteen razendenthousiast. Mensen komen geregeld op me af, zeggen: ‘My God, are you Anne van Dam?’ Daarna willen ze met me op de foto. In Europa, zeker in Nederland, leeft de sport veel minder,” zegt Anne.

Uit onderzoek is gebleken dat golf door de gemiddelde Nederlander nog altijd wordt gezien als een ‘spelletje’ voor met name oudere mannen. “Als ik vertelde dat ik golfster was, lachten mensen me geregeld uit. Als ik op school vertelde dat ik niet naar een feestje kon omdat ik moest golfen, snapten ze daar niets van. Dan zag je mensen denken: golf, wat is dat nou voor sport… Er werd niet begrepen dat je voor golf ook een goede conditie moet hebben en krachttraining moet doen. Het werd gewoon niet serieus genomen. Die negatieve reacties hebben mij juist gemotiveerd.”

Anne zet zich graag in om het imago van haar sport te veranderen, in de hoop dat kinderen makkelijker de weg naar de golfbaan weten te vinden. “Er is genoeg begeleiding bij de Nederlandse Golf Federatie, er zijn goede golfcoaches en bondscoaches, maar clubs moeten wel zorgen dat er goede jeugdprogramma’s zijn. Het is toch vooral de cultuur die moet veranderen in Nederland, denk ik. Ouders zetten hun zoon of dochter wel bij de hockey- of voetbalvereniging af om hen na een uur of vier weer op te pikken. Het moet ook vanzelfsprekend worden om een kind naar een golfclub te brengen.”

Na het KLM Open voor mannen is er ook de Big Green Egg Open. Het toernooi dat deel uitmaakt van de Ladies European Tour, wordt dit jaar voor de derde keer gehouden. Plaats van handeling is de Hilversumsche Golf Club. Anne is er voor het eerst bij. Bovendien wordt in september 2026 de Solheim Cup, het prestigieuze tweejaarlijkse toernooi waarbij de beste golfers van Europa het opnemen tegen de beste golfers van Amerika, in Nederland gehouden. “Ik hoop dat het golf in Nederland met deze mooie evenementen een enorme boost krijgt. Als meisje ging ik naar Eindhoven om de professionals aan het werk te zien, daar raakte ik zo gemotiveerd door. Hopelijk weet ik bij de Big Green Egg Open ook kinderen te inspireren.”

Hoe mooi zou het zijn als ze uitgerekend in Hilversum haar zesde toernooi als professional wint? “Winnen voor eigen publiek, daar droom ik van.”

Een sport heeft boegbeelden nodig. Anne wil die rol graag op zich nemen. “In Amerika is het zo dat vanaf het moment dat Tiger Woods doorbrak in de jaren negentig, iedereen golf serieus is gaan nemen. Ik probeer via Instagram jongeren te inspireren te gaan golfen.”

Gelijkheid

De mannen krijgen in het golf veel meer prijzengeld en aandacht dan de vrouwen. Gelijkheid is dus nog ver te zoeken. “Er is een mega verschil tussen de verdiensten op de PGA Tour en de LPGA Tour. De mannen spelen bij toernooien om een pot van tussen de 10 en 20 miljoen aan prijzengeld, daar komen wij bij lange na niet aan.”

Dit jaar worden er 33 toernooien gehouden op de LPGA Tour, goed voor in totaal 101 miljoen dollar aan prijzengeld. De PGA Tour telt dit jaar 38 toernooien en daarin wordt in totaal 460 miljoen dollar uitbetaald. “Het grote verschil in prijzengeld komt voor een belangrijk deel door wat er voor de televisierechten wordt betaald, die bij de toernooien van de mannen zijn veel hoger. Er komen ook veel meer toeschouwers op af. Wat dat betreft is het ook logisch dat de mannen meer verdienen. Hopelijk verandert dat de komende jaren. Er moeten meer vrouwelijke boegbeelden komen en onze sport mag, in de goede zin van het woord, best wat sexyer en aantrekkelijker gemaakt worden. Het is bij de vrouwen op de LPGA Tour ook echt wel een thema om meer zichtbaar te worden en onze sport aantrekkelijker te maken.”

Maar Anne hoeft zeker niet op een houtje te bijten. “Ik kreeg al vanaf mijn achttiende de kans om geld te verdienen met mijn sport en heb vanaf het begin gelukkig heel mooie en goede sponsors. Ik heb al een aantal goede jaren gehad. Financieel gezien heb ik een heel mooie basis gelegd de afgelopen jaren.” Lachend zegt ze: “Een voordeel: ik ben totaal niet materialistisch ingesteld. Ik geef niets om dure horloges, tasjes of designer clothes. Het enige cadeau dat ik mezelf doe, is een mooie vakantie na het seizoen. Daarnaast investeer ik veel in mezelf, door met een heel team naar toernooien te gaan.”

Ambities

Anne zal de komende tijd vaker toernooien in Europa gaan spelen. Te beginnen bij de Big Green Egg Open. Anne wil zich kwalificeren voor de Spelen in Parijs. Daarnaast smaakt haar deelname aan de Solheim Cup in 2019 naar meer. Dolgraag wil ze er in elk geval in 2026 bij zijn als Nederland die organiseert. “Ik ben heel erg happy in Amerika, maar het is bij de toernooien op de Ladies European Tour nu eenmaal makkelijker om in de top tien te eindigen dan in Amerika. Daardoor wordt het makkelijker om me te kwalificeren voor de Spelen en Solheim Cup.

Ik ga spelen in Amerika meer combineren met spelen in Europa. Ik zal meer gaan reizen, maar gelukkig woont mijn familie nog in Nederland, dus ik kan altijd bij hen terecht.” Over haar ambities is ze duidelijk: toernooien winnen, schitteren op de Spelen en in de Solheim Cup. “En ik hoop dat ik ertoe bij kan dragen dat over tien jaar veel meer meiden aan het golfen zijn, omdat ze hebben gezien dat golf een heel coole sport is.”

Helden Magazine editie 68

Het verhaal van Anne van Dam komt voort uit Helden Magazine nummer 68. Max Verstappen kleurt de wereld oranje. Max Verstappen is hard op weg om voor het derde jaar op rij de wereldtitel Formule 1 te pakken. In aanloop naar de Grand Prix van Zandvoort, die hij afgelopen twee jaar won, siert hij de cover van Helden. We volgden de coureur vanuit de paddock en zagen hoe moeilijk het is voor ploeggenoot Sergio Perez om staande te blijven in zijn schaduw.

In de 68^ste editie van Helden ook volop aandacht voor het nieuwe voetbalseizoen. Een gesprek met Mats Wieffer, dé ontdekking van vorig seizoen, over zijn doorbraak bij Feyenoord en Oranje. Maurice Steijn werd tot veler verrassing de nieuwe trainer van Ajax. Een groot interview met de man die na een teleurstellend seizoen voor nieuwe successen moet zorgen. Luuk de Jong is spits en aanvoerder van PSV, hij vertelt over bondscoach Ronald Koeman, oud-trainer Ruud van Nistelrooij, nieuwe trainer Peter Bosz, oud-ploeggenoot Xavi Simons en nieuwe teamgenoot Noa Lang. Ryan Gravenberch kende een lastig eerste seizoen bij Bayern München. Hij wil er dit seizoen staan en weer een vaste waarde voor Oranje worden.

Verder in de nieuwe Helden. Atleten Lieke Klaver en Terrence Agard vormen een razendsnel koppel. Turners Loran de Munck en Casimir Schmidt zijn maatjes en tegenpolen. Laura Dijkema en Nika Daalderop over de hectiek van het leven als volleybalsters in den vreemde. Hockeyster Laurien Leurink won met Oranje alles wat er te winnen viel. Mede door de ongeneeslijke ziekte van zus Marije zwaaide ze af. Ook is er veel aandacht voor de European Para Championships in Rotterdam. Een gesprek met rolstoelbasketbalster Bo Kramer, bij wie op jonge leeftijd botkanker in haar been werd geconstateerd.

Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine editie 68! Wil je geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Abonneer je nu snel en ontvang de Helden Magazine op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Blijf daarnaast op de hoogte van het recentste sportnieuws en leuke winacties door je aan te melden op onze nieuwsbrief en volg ons op onze social mediakanalen.