4 augustus 2012
Ranomi Kromowidjojo kroonde zich vandaag drie jaar geleden tot koningin van de Spelen. Na de 100 meter vrije slag won ze in Londen ook de 50 vrij.
“Als ik die races terugkijk, zeker die 50 vrij, dan doet dat gewoon pijn aan mijn ogen,” vertelde Ranomi Kromowidjojo vlak na de Spelen in Londen, toen ik haar sprak voor NUsport. Kromo had net olympisch goud gewonnen op de 50 en 100 vrij, dat waar ze jarenlang van had gedroomd, had ze op haar 22ste gerealiseerd.
Maar ja, ze wilde ook ‘mooi’ winnen. “Het ging bij mij helemaal niet slecht, hoor, maar ik finishte gewoon slecht. Ik won twee keer goud, maar ik heb op allebei de afstanden veel laten liggen. Ik heb twee keer heel beroerd gefinisht. Kan niet op dit niveau, vind ik. Dat deed dan denk ik toch de grootsheid van de Spelen met me. Onder die druk gaan mensen fouten maken. Ik kan beter dan wat ik in Londen heb laten zien. Dat is ook weer een goed teken.”
'Ik won twee keer goud, maar ik heb op allebei de afstanden veel laten liggen'
Vanaf het moment dat ze met de estafetteploeg olympisch goud won in Peking, had ze vier jaar lang toegewerkt naar de Spelen in Londen. Daar wilde ze in haar eentje op de hoogste trede van het podium staan en het Wilhelmus horen. En dan ook maar meteen op de 100 vrij, het koninginnenummer van het zwemmen. Met haar coach Jacco Verhaeren had ze stapje voor stapje toegewerkt naar de Spelen. Eerst verkenden ze de grenzen van wat ze fysiek aan kon, daarna werd een uitgekiend programma op haar losgelaten. Zelfs EK’s en WK’s waren ondergeschikt aan dat heilige doel: schitteren in Londen.
Vlak voor de Spelen zat het werk van Verhaeren erop. In aanloop naar de Spelen had ze de macht gegrepen, niemand was sneller dan zij op de 50 en 100 vrij.
In Londen greep ze zilver met de estafetteploeg. Dat lag niet aan haar, want niemand was sneller dan Kromowidjojo tijdens de 4×100 vrij. Het zat dus goed. Op 2 augustus was de finale van de 100 vrij. Met haar geweldige start, sterke keerpunt en ongekende onderwatertechniek was ze topfavoriet. Bij het keerpunt lag ze vierde. Ze tikte uiteindelijk aan in 53,00 en bleef de Wit-Russische Aliaksandera Herasimenia bijna viertienden voor.
Tekst gaat verder onder de foto
“Heel Nederland dacht na vijftig meter dat het me niet ging lukken, begreep ik. Dat de anderen heel hard van start gingen was niet erg, ik wist dat ik het van mijn tweede vijftig meter moest hebben. Ik liet me door niets van de wijs brengen, wist precies wat ik moest doen. Die slagfrequentie en race-indeling zaten er zo in geslepen.”
Er was geen sprake van grote blijdschap. “Er had wat water in mijn bril gezeten, daardoor zat mijn lens niet goed. Ik was aan het juichen, maar dacht ook meteen: die lens moet uit!”
Ze zag die 1 op dat scorebord, en dacht aan haar lens… “Ik zag die één, maar ik zag ook mijn tijd: 53,00. Dat was niet mijn snelste race ooit. Op de Spelen gaat het erom goud te winnen, maar bij mijn olympische gedachte hoort ook dat ik mezelf moet verbazen met mijn tijd. Dat betekende: minimaal eenhonderdste sneller zwemmen dan mijn persoonlijk record van 52,75. Goud is goud, maar ik had niet mijn beste race ooit gezwommen en dat wilde ik ook graag. Sterker, dat was het doel. Daar dacht ik toch meteen aan. Ik denk dat ik anders had gereageerd als ik mijn pr had gezwommen.”
'Goud is goud, maar ik had niet mijn beste race ooit gezwommen en dat wilde ik ook graag'
Verhaeren had haar vooraf al ingepeperd dat ongeacht het resultaat op de 100 vrij meteen de focus op de 50 vrij moest komen te liggen. Op 4 augustus 2012 gold ze ook op die afstand als topfavoriet.
“Voor genieten was gewoon nog geen plaats. Ik benaderde die finale op de 100 vrij als twee baantjes zwemmen, zoals ik al zo vaak had gedaan. En zo voelde het ook. Klinkt gek, hè? Ik heb vroeger ook die mensen kampioen zien worden op de Spelen. Dan dacht ik ook: als ik daar sta, ontplof ik van vreugde. De hele wereld wilde wat ik op dat moment had en ik bleef rustig. Achteraf dacht ik ook, toen ik de beelden terug zag: joh, kijk eens wat blijer!”
Op 4 augustus tikt ze opnieuw als eerste aan, in 24.05. Weer bleef ze Herasimenia (24,28) voor. Haar blijdschap deelde ze meteen met Marleen Veldhuis, die in haar laatste olympische race brons pakte.
In Eindhoven vroeg ik Kromowidjojo twee maanden na haar goldrush of ze gelukkiger was nadat ze die twee gouden medailles had gewonnen. “Dat zou toch niet gezond zijn? Ik heb wel een gevoel van voldoening en rust. Maar ik ben nu niet extra gelukkig door die twee gouden plakken. Die gouden plak was het grote doel, maar de weg er naartoe zorgde voor het geluk. Geluk haal ik ook juist uit kleinere dingen. Zoals na een periode van hard trainen, mijn vriendinnen en familie zien.”
'Die gouden plak was het grote doel, maar de weg er naartoe zorgde voor het geluk'
Hoe vreemd is het dat je op je 22ste jouw grote levensdoel heb bereikt?
“Dat is raar, ja. Maar ik heb om dat voor elkaar te krijgen wel jarenlang heel bewust keuzes gemaakt. Het is me niet overkomen, alsof ik zomaar de staatsloterij heb gewonnen. Maar het is natuurlijk hilarisch als ik er over nadenk. Ha, kom maar op met de rest van m’n leven!”
Na de Spelen zwaaide Verhaeren af als coach. Kromowidjojo won de wereldtitel op de 50 vrij en pakte brons op de 100 vrij bij de WK in Barcelona in 2013, nadat ze eerst een periode rust had genomen. Met coach Marcel Wouda was er geen klik. Ook daarna was ze niet van het niveau van de Spelen in Londen. Ze was zoekende, vorig jaar ging de knop weer echt om. Het WK in Kazan is weer een belangrijk ijkpunt op weg naar Rio voor Kromo 2.0. Daar wil ze weer schitteren. En als Kromowidjojo zich ergens volledig op focust, dan is de rest van de wereld gewaarschuwd.