Guus Hiddink won 35 jaar geleden de Europa Cup 1 met PSV. Het was de aftrap van een glansrijke trainerscarrière die hem over de hele wereld voerde. Waar hij kwam, gingen deuren vanzelf open. Op zijn 76ste is zijn leven in rustiger vaarwater gekomen. Maar het voetbalbloed stroomt nog altijd door zijn aderen.
“Natuurlijk maak ik me zorgen om de situatie in de wereld,” zegt Guus Hiddink. Eind februari, de dag nadat de Russische president Vladimir Poetin zijn leger opdracht gaf Oekraïne binnen te vallen, had hij contact met de rechterhand van Roman Abramovich. Guus is twee keer trainer geweest van Chelsea, de ploeg waar de oligarch voorheen eigenaar van was. “Ik zei: Roman moet nu naar het Kremlin vliegen en de grote baas daar even bij zijn strotje pakken.
Abramovich hoef ik niet in bescherming te nemen, maar ik weet dat hij heeft geprobeerd te bemiddelen. Ik maak me grote zorgen omdat we te maken hebben met iemand die dacht dat hij in een paar dagen zijn buurland kon domineren. Bijna een jaar later is er nog oorlog en lijkt er geen uitweg. Iemand met macht die geen uitweg ziet, is tot rare dingen in staat.”
‘Ik sprak de rechterhand van Abramovich en zei: Roman moet nu naar het Kremlin vliegen en de grote baas daar even bij zijn strotje pakken’
Guus was tot en met 2010 vier jaar lang bondscoach van Rusland en daarna trainer van de Russische club Anzhi. Hij heeft nog contact met zijn toenmalige stafleden. “Ik weet dat de berichten die we versturen, worden gelezen en dat onze telefoongesprekken worden afgeluisterd. Ik ken die jongens als mijn broekzak. Voorheen voerden we intense gesprekken, nu gaan de gesprekken niet verder dan de uitslag van CSKA-Zenit. Ze zijn veel voorzichtiger geworden. Een paar jongens met wie ik werkte, zijn het land ontvlucht en worden nu gezien als landverraders. Ik maak me zorgen om die mensen.”
Guus begint over het WK in Rusland in 2018, toen hij commentaar deed voor de Amerikaanse tv. “Het leek toen alsof de inwoners zich bevrijd voelden, iedereen was zo open en gastvrij. Ik had echt de hoop dat door het WK het land weer wat opener en moderner zou worden. Nu is dat weer helemaal weg, het land heeft juist grote stappen teruggezet. De gewone man en vrouw in Rusland hunkert naar die openheid, zij zijn ook de dupe. Dieptriest.”
Guus Hiddink is een man van de wereld en geniet in veel landen hoog aanzien. Hij kan nog altijd niet stuk in Zuid-Korea, nadat hij het land de vierde plek op het WK in 2002 bezorgde. In Australië lopen ze ook met hem weg. Na Rusland was hij ook nog bondscoach van Turkije en in 2018 en 2019 begeleidde hij de Chinese ploeg onder 21.
Hij maakte van nabij de situatie rond de Oeigoeren mee, die in China worden gediscrimineerd en erger. “In de selectie zaten twee Oeigoeren. Zodra we met de ploeg naar het buitenland gingen, waren die spelers ineens geblesseerd of ziek. Achteraf kwam ik erachter dat was bepaald dat die spelers niet mee mochten. Een-op-eengesprekken daarover met autoriteiten waren uitgesloten. Natuurlijk houdt ook die situatie me bezig.”
Hij stoorde zich ook aan de wijze waarop Qatar het afgelopen WK toegewezen kreeg, de schandalige wijze waarop werd omgegaan met de arbeidsmigranten. “Ik heb de rapporten van Amnesty International ook gelezen.” En dan was er nog het gedoe om de OneLove-band. “Onze minister van Sport Conny Helder was met haar OneLove- speldje dat niemand kon zien volledig van de realiteit losgetrokken. Gelukkig noemde ze haar optreden zelf achteraf ook onhandig. Ik vond het daardoor nog wel komisch hoe die sjeik met die armband met het Palestijnse symbool haar even op haar plaats zette.
Ik was in haar plaats zonder enig uiterlijk vertoon op de tribune gaan zitten, op voorwaarde dat we achteraf een goed gesprek zouden voeren waarin ik dan mijn opvattingen over bepaalde toestanden voor en rond dit WK naar voren had gebracht. Kijk, ik heb in veel landen gewerkt waar misstanden waren. Als je er bent, moet je binnen jouw mogelijkheden aandacht besteden aan de omstandigheden, dat heb ik ook altijd gedaan.”
Plukken haar
Het is 35 jaar geleden dat Guus als beginnend hoofdcoach meteen de Europa Cup 1 won met PSV. Zijn naam was in één klap gevestigd. “Ik werd gezien als interimtrainer nadat Hans Kraay senior vertrok in 1987. Het was de bedoeling dat Rinus Michels het na het EK van 1988 van mij over zou nemen. Ik ben op zijn verzoek nog in Amsterdam bij ‘ome’ Rinus thuis geweest, omdat ik zijn assistent zou worden. Met dat typisch Amsterdamse accent van hem zei hij: ‘Ik wil dat we het gaan doen, maar alleen met vier handen op míjn buik.’
Ik zei: prima, meneer Michels, mijn handen gaan op uw buik, u hebt veel ervaring, ik kan veel van u leren. Voorzitter Jacques Ruts wilde in 1988 nog steeds dat Michels mij op zou volgen, dat was blijkbaar al vastgelegd. Maar Harry van Raaij, toen penningmeester, en manager Kees Ploegsma besloten met mij door te gaan. Daar ben ik hen heel dankbaar voor.” Guus had bij PSV, Fenerbahçe, Valencia, Real Madrid, Real Betis, Chelsea en de nationale elftallen die hij coachte te maken met de nodige vedetten.
“Ik heb jarenlang gewerkt in het speciale onderwijs met kinderen die een leerachterstand hadden of van wie ze zeiden dat ze moeilijk leerden. Daar heb ik veel geleerd. Die ervaring nam ik mee toen ik trainer werd. Ik was in die tijd ook jeugdtrainer bij De Graafschap.
Ik maakte een keer een opstelling en een jongen die op de bank moest beginnen, was boos. Vertelde hem dat hij de tweede helft zou spelen. Maar het ging de eerste helft zo goed, dat ik hem ook de tweede helft op de bank hield. Na de wedstrijd zei hij tegen me: ‘U bent niet eerlijk geweest, u had beloofd dat ik de tweede helft zou spelen.’ Hij had helemaal gelijk. Ik wist vanaf dat moment: als trainer moet je geen trucjes uithalen.”
Tekst gaat verder onder de foto
In de eerste periode bij PSV, tussen 1987 en 1990, had je het op een gegeven moment mentaal zwaar toen spelers bij jou aandrongen Wim Kieft te passeren. “De Deen Flemming Povlsen was in 1989 gekocht van FC Köln omdat we naast Kieft en Romário de spitspositie dubbel bezet wilden hebben. Kieft was in mindere vorm, dus ik liet Povlsen spelen en zette Wim op de bank. Achteraf bleek dat twee spelers, ik zeg niet wie, gelijktijdig achter mijn rug om bij het bestuur hadden aangedrongen om druk op mij uit te oefenen om Kieft te vervangen.
Willem kwam daarachter en concludeerde dat spelers mij manipuleerden. Toen mij ter ore kwam wat er was gebeurd, vroeg ik me bijna wanhopig af hoe ik me uit die situatie kon redden. Hoe kon ik Kieft duidelijk maken dat het echt een toevallige samenloop van omstandigheden was? Ik kon niets bewijzen of ontkrachten. Het greep me zo aan dat ik na de training onder de douche ineens hele plukken haar in mijn hand had.
Ik had en heb geen moeite om uit een spelersgroep van ruim twintig man de beste elf te kiezen, maar dit was anders. Gelukkig klaarde de lucht en kon ik Wim overtuigen. En verdomd, toen ik een paar maanden later bij de kapper was, zei hij dat mijn haar weer aan het groeien was. Natuurlijk heb ik het die twee spelers kwalijk genomen dat ze achter mijn rug om naar het bestuur waren gestapt, ik heb hen daarna anders bekeken. Ik vertrouw iemand tot het tegendeel is bewezen.”
Helden Magazine 65
Het eerste gedeelte van het verhaal van Guus Hiddink komt voort uit Helden Magazine 65. Er is volop aandacht voor de wintersporten én ook voor voetbal. Frank Rijkaard geeft sinds lange tijd weer eens een interview en spreekt onder meer over Cruijff, het Nederlands elftal en Lionel Messi.
In deze editie lees je ook een uitgebreid interview met Lois Abbingh en Tess Lieder – voorheen Wester -. De handbalcollega’s zijn vriendinnen, schoonzussen en sinds kort ook allebei moeder. Daarnaast spraken we met Dávid Hancko en Kristyna Pliskova. De een is een grote aanwinst voor Feyenoord, de ander is toptennisster. Én een gesprek met de populairste schaatser van dit moment, Jutta Leerdam.
Verder interviews met de succesvolste Nederlandse olympiër ooit: Ireen Wüst, de eerste keeper op het afgelopen WK: Andries Noppert, twee grootheden in het rolstoeltennis: Diede de Groot en Esther Vergeer. Shorttrackster Xandra Velzeboer gaat als een komeet én Joep Wennemars is keihard bezig om uit de schaduw van zijn vader Erben te treden.
Marc van de Kuilen en Luuk Veltink werden vrienden door het noodlot, verteld Juul Franssen over haar strijd met de judobond, spreekt Victoria Koblenko met olympisch kampioen openwater Ferry Weertman én staat bondscoach van de Oranjevrouwen: Andries Jonker stil bij De Nachtwacht.
Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 65 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.