Een dilemma. Carolijn Brouwer (43) is al zes jaar moeder van Kyle, maar ze heeft ook nog altijd die grote passie: oceaanzeilen. Voor de derde keer gaat ze deelnemen aan een van de meest extreme zeilwedstrijden rond de wereld: de Volvo Ocean Race. Metershoge golven, een chronisch slaaptekort en grote gevaren staan vanaf oktober dit jaar op haar te wachten. “Ik kon dit niet weigeren.”

Tekst gaat verder onder de foto

“Vroeger draaide mijn leven alleen maar om het olympisch zeilen. Toen werd gezegd: ‘Als Carolijn ooit een kind krijgt, heeft ze volledige toewijding voor het kind zoals ze dat jarenlang voor het zeilen heeft gehad.’ Kyle was er en wat deed ik? Ik ging voor de tweede keer rond de wereld zei- len en was nog vaker en langer weg dan dat ik daarvoor was.
In 2001-­2002 voer ik twee etappes mee als stuurvrouw van Amer Sports 2 en in 2014­-2015 zeilde ik de hele race als stuurvrouw op de vrou­wenboot SCA. Mijn zoon Kyle was toen twee. Ik twijfelde enorm of ik voor een derde keer mee zou doen. Weer bijna twee jaar lang van huis zijn. Kyle is een makkelijk mannetje, gaat overal ter wereld mee naar toe. Maar hij is inmiddels zes en heeft nu ook een eigen mening. Als die boot dit keer wegvaart, gaat hij het echt voelen. En het grootste obstakel tijdens de race is toch iedere keer dat kleine mannetje achterlaten en weten dat je weer 25 dagen op zee zit.
Maar toen Dongfeng Race Team me benaderde, kon ik dat eigenlijk niet weigeren. Team SCA gaf me de kans om als vrouw in het professionele circuit mee te doen, maar als meidenteam keken wij altijd op tegen Dongfeng. Met dit team krijg ik nu ook de kans om de race daadwerkelijk te winnen. Met mijn Australische partner Darren Bundock heb ik besproken óf en hóe we dit zou­ den doen. Darren heeft twee zilveren olympische zeilmedailles, maar is zijn droom om goud te halen misgelopen. Misschien wel omdat hij mij te lang heeft gevolgd in de Volvo Ocean Race. Ook nu wilde hij wel parttime werken, maar ik vond dat hij ook aan z’n eigen carrière moest denken. ‘De praktische problemen lossen we wel op,’ zei Darren. ‘Maar als ik met je praat over de Volvo Ocean Race gaan je ogen schitteren en leef je helemaal op. Dan moet je het gewoon doen.’

Supernanny
Het leukste van de vorige Volvo Ocean Race was toch het aankomen in de haven. Zag ik Kyle do­lenthousiast op de steiger staan. De rest van de wereld bestond niet meer, ik zag alleen het ge­ zicht van m’n mannetje.
Zonder onze toenmalige nanny Anita Hoekstra hadden we het nooit kunnen doen, want Darren zat middenin een olympische campagne voor de Spelen van 2016. Anita heeft er niet alleen voor gezorgd dat Kyle gelukkig was, maar ook mijn hele leven georganiseerd. Ik heb me nooit zorgen hoeven maken om hem. Kyle werd gedrild door Anita. ‘Over twee dagen gaat mama weer weg,’ vertelde ze hem. Kyle was altijd vrolijk, gaf kusjes: ‘Wel winnen hè, mama!’ Er is nooit een moment geweest dat hij met tranen op de kant stond. Dat zou het voor mij moeilijk hebben gemaakt om te vertrekken. Ik kon alles loslaten, want ik wist dat hij liefde en aandacht kreeg. Weliswaar niet van mij, maar van papa en Anita. Ik had wel een gelamineerd fotoboekje gekregen van Anita en droeg dat bij me. Maar ik heb er nooit in gekeken. Het feit dat ik wist dat het in m’n zak zat, was al genoeg. Er waren meer moeders aan boord, we begrepen elkaar. Wekelijks kreeg ik een update per e­mail, dus ik was op de hoogte van wat zich in z’n leven afspeelde. Soms waren die updates heel grappig. Zo schreef Darren eens dat Kyle was opgesloten in de auto. Darren had de sleutel van de auto op de voorstoel achtergelaten en de deur dicht gedaan met Kyle in zijn kinderstoeltje. Hij heeft toen aan Kyle van tweeënhalf duidelijk gemaakt dat hij uit zijn stoeltje moest kruipen, de sleutel moest pakken en op het knopje moest drukken. Dat heeft een half uur geduurd, maar uiteindelijk deed Kyle dat. Darren had bijna een baksteen door de ruit gegooid. Dat soort verhalen waren leuk om te horen toen ik midden op zee zat. Hoewel Kyle heel jong was, heeft hij wel veel van de race van toen meegekregen. Kyle kent de namen van de plaatsen waar we aankwamen en weer vertrokken, relateert dat aan speelgoed wat hij daar destijds heeft gekregen.

‘Kyle is een makkelijk mannetje, maar als die boot dit keer wegvaart, gaat hij het echt voelen’

Dit keer gaat Kyle er nog veel meer van mee­ krijgen. We kunnen geen beroep meer doen op Anita. Zij heeft er de vorige keer te veel en te lang moeite mee gehad het normale leven weer op te pakken. Ze had twee jaar lang met Kyle gereisd, toen dat voorbij was, viel ze in een zwart gat. Mijn oude zeilvriendin Petronella de Jong gaat nu voor Kyle zorgen, ik vertrouw hem volledig aan supernanny Nel toe. Iedere drie weken zal zij met Kyle vanuit Sydney naar de plek vliegen waar we aanmeren. Kyle krijgt telkens drie weken vrij van school. Andere landen, culturen en vreemde talen leren kennen; zijn school vindt dat bijdragen aan zijn opvoe­ding. Hij moet een dagboek bijhouden van wat hij allemaal heeft gedaan en wie hij heeft ontmoet.

Ik ben zelf ook zo opgegroeid. We woonden tot m’n achtste in Brazilië. Toen ik in Nederland kwam, had ik op twaalf verschillende scholen gezeten. En ik ben ook wel redelijk goed terecht­ gekomen. Ik denk dat Kyle alleen maar een completer mens wordt door wat hij nu allemaal meemaakt. Reizen hoort bij zijn leven en hij vindt het normaal dat hij vorige week in Frankrijk zat, nu in Nederland is en overmorgen weer op school zit in Australië en dat hij komend jaar 26 keer in het vliegtuig zal zitten. Niet met papa en mama, maar met Nel. Wel was het na afloop van de vorige Volvo Ocean Race even wennen voor Kyle. We vielen terug in het normale leven, voor zover wij dat hebben. Was ik met hem in de Albert Heijn in Scheveningen boodschappen aan het doen, vroeg Kyle ineens: ‘Mama, ik heb wel zin om morgen naar de Tafelberg te gaan in Kaapstad.’ Keek ik toch een beetje beschaamd om me heen…

Gevaren
Met oceaanzeilen kan er altijd iets ergs gebeuren. Vreselijk is natuurlijk wat er in 2006 tijdens de Volvo Ocean Race met Hans Horrevoets gebeur­ de, hij sloeg overboord op de Atlantische Oceaan en overleed. Maar ik kan niet constant bang zijn, dan hou ik het niet vol. Ik probeer ook niet na te denken over ongelukken.
Door de jaren heen zijn de veiligheidsmaatrege­len strenger geworden. We varen met harnassen om en het is verplicht jezelf aan te lijnen aan de boot. Er zijn plaatsen op de boot die meer open­ staan voor gevaren, zoals het voordek. Daar staan vaak de jonge jongens.
Maar ja, een veilige plek op de boot is er niet, aan spannende momenten ontkom ik niet. Tijdens de vorige race maakten we in een storm een Chinese gijp, we sloegen om naar de verkeerde kant. Het heeft ons vijfeneenhalf uur gekost om die boot weer varend te krijgen. En dan hadden we nog het geluk dat we de mast niet braken. Dat had zomaar kunnen gebeuren door de klap.

“Voor mij heeft De Volvo Ocean Race alles: mijn passie voor de oceaan en strijden tegen de elementen, het zeilen en de competitie. Mentaal en fysiek is het een grotere uitdaging dan een olympische campagne. Ik kom ’s avonds niet aan de kant, de fysio, een lekkere maaltijd en warm bed staan niet op me te wachten. Het is 25 dagen lang, 24 uur per dag racen. De beruchte etappe van Nieuw­-Zeeland naar Brazilië over de Zuidelijke Oceaan is voor mij het grootste voor­ beeld waarom ik het zo gaaf vind. We varen daar twee weken lang in superruige omstandigheden. Als we halverwege zijn, zijn we 2500 mijl verwijderd van welk stuk land dan ook. Vliegtuigen, schepen of helikopters kunnen niet in de buurt komen. Mocht ons wat overkomen, dan zijn we afhankelijk van de andere deelnemers, zij moeten ons redden.

Tekst gaat verder onder de foto

Koken
In tegenstelling tot de vorige keer, vaar ik nu vooral met mannen samen. Door gewijzigde regels kan een team bestaan uit alleen zeven mannen, maar kan dat aantal ook aangevuld worden met één of twee vrouwen. Dongfeng heeft naast mij, de Franse olympische zeilster Marie Riou binnengehaald. Gemengd zeilen is veel meer op m’n lijf geschreven. Op een meidenboot kun je niet iedereen op dezelfde manier behandelen. Ik ben nuchter en direct, maar sommigen accepteerden dat niet. Ik moest de een anders behandelen dan de ander. Bij mannen is dat niet zo. Als iets me niet zint, kan ik dat tegen een man gewoon zeggen.

De Franse schipper Charles Caudrelier legde me uit waarom hij me in z’n team wilde hebben. ‘If you can’t beat them, join them,’ zei hij. Een enorme eer. Want tijdens de havenraces had ik als stuurvrouw meerdere malen zijn team verslagen. “Er werd in het begin wel geroepen dat de vrouwen zouden worden meegenomen als ballast: wij mochten koffiezetten en koken. Maar Charles legde het hele trimgedeelte bij me neer; de keuze voor de juiste zeilen en de afstelling ervan. Een belangrijke taak. Charles mag per etappe beslissen of we met ze­ven, acht of negen zeilers aan de start verschij­nen. Een extra bemanningslid betekent ook extra ballast en extra eten aan boord. Charles heeft me verteld dat hij iedere etappe met acht personen wil varen, dat ik nummer acht ben en Marie negen. Maar als dat betekent dat Marie elke etappe op de kant achterblijft, sta ik graag een keer mijn plek af. Tijdens de vorige Volvo Ocean Race wilde ik per se alles varen, het in z’n geheel meemaken. Nu vind ik het voor Kyle niet erg om een etappe aan de kant te blijven.

Optimistje
Er zullen mensen in mijn omgeving zijn die mijn leven misschien niet zo goed begrijpen, maar mijn echte vrienden snappen m’n keuzes en zijn er voor me. M’n anderhalf jaar oudere broer Mark is waar­ schijnlijk mijn grootste fan. Hij is trots op wat ik heb bereikt in het zeilen. We zijn heel verschil­lend, hij woont in Naarden met z’n vrouw en drie kinderen en ik leef uit een koffer. Soms wilde ik dat ik een beetje meer zoals hij zou zijn, me meer zou settelen en zou kiezen voor mijn familie. En soms denk ik dat hij een beetje meer van mijn leven zou willen hebben. Mijn moeder is stiekem heel trots op me, maar ze zou geen moeder zijn als ze niet ook bezorgd was. Als je haar de keuze zou geven, dan zou ze liever hebben dat ik een iets minder extreem leven zou leiden en iets dichterbij woonde in plaats van in Australië.

M’n vader is zes jaar geleden overleden, een zware periode voor haar, maar m’n moeder is een sterke vrouw. Zij is het reizen gewend, en hoop ook dat ze dit keer naar veel stopovers zal komen. Op die manier kan ze ook Kyle meer zien, ze is twee handen op een buik met hem. Officieel wonen we nu in Sydney. Kyle is meer een Australisch jongetje, maar spreekt wel Nederlands. We hebben ook een appartement in Scheveningen. Hoewel ik altijd een globetrotter zal zijn, is Nederland wel mijn land. Hier op het Braassemermeer heb ik echt leren zeilen. We woonden net in Oegstgeest en het hockeyveld lag om de hoek. Maar ik wilde zeilen, midden in de winter zat ik in een droogpak in een optimistje. Even wat anders dan zeilen in mijn zwempakje met een petje tegen de zon op het meer in Rio de Janeiro, waar ik voor het eerst in een optimist zat.

‘Ik denk dat Kyle alleen maar een completer mens wordt door wat hij nu allemaal meemaakt. Reizen hoort bij zijn leven’

Ik zou het leuk vinden als Kyle ook ooit gaat zeilen, maar we zullen hem niet pushen. Kyle was in het begin heel erg competitief, wilde altijd winnen en kon slecht tegen zijn verlies. Darren en ik hebben de fout gemaakt dat we vroeger van alles een wedstrijdje maakten. Wie het eerst op de hoek van de straat is, heeft gewonnen. Dat wordt nu minder. We zijn gaan uitleggen dat een tweede plaats ook heel goed is, als je maar je best doet. Sindsdien is hij teruggedraaid, heeft veel minder competitiedrang. Nu zegt Kyle: ‘Ik doe mee, zolang het maar geen wedstrijdje is.’ Maar vooralsnog vindt hij zeilen stom. Omdat het er de reden van is dat papa of mama weg is. Of we zijn zelfs allebei weg, want het is ons werk. Darren en ik zullen onze passie blijven volgen, maar Kyle is onze leidraad. Zolang hij happy is, zijn wij het ook.

Als we de race winnen, stop ik sowieso. Kyle heeft me completer gemaakt, ik ben rustiger geworden en heb geleerd dat er meer is dan zeilen. Als ik vroeger een slechte wedstrijd had gevaren, kon ik daar twee dagen mee zitten. Als ik nu een slechte dag heb gehad, kom ik aan de kant en zie ik dat ventje lachen. Na vijf minuten is m’n dag dan weer goed. Ik leer sneller relativeren, meer genieten van de simpele dingen in het leven.”

Zeilbloed
Carolijn werd in 1996 en 1998 wereldkampioen in de toen nog olympische Europe-klasse. In 1998 werd ze uitgeroepen tot World Sailor of the Year, waarna ze nog aan drie Olympische Spelen deelnam, maar geen medailles wist te winnen. In 2000 nam ze deel in de 470-klasse als stuurvrouw, en in 2004 in de Europe-klasse. Voor de Spelen van 2008 liet Carolijn zich naturaliseren tot het Belgische staatsburgerschap om met haar toenmalige Belgische vriend Sebbe Godefroid als enige gemengde team deel te nemen in de toen nog olympische Tornado-klasse (catamaran).
In 2001-2002 was Carolijn gedurende twee etappes stuurvrouw op de Amer Sports 2 in de Volvo Ocean Race.
In 2014-2015 eindigde ze met Team SCA als zesde.

Helden Magazine

Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.