In een paar jaar tijd olympisch kampioenen kweken in een sport waarin een land nul historie heeft. Voor die uitdaging staat oud-bobsleeër Edwin van Calker. Want in 2022 moeten de Chinezen goud winnen in het bobsleeën. “Dat is, kort door de bocht, wel wat er moet gebeuren, ja.”
“Als een slee onderuitgaat, gaat er een blauw alarmlicht af op de baan. Toen de eerste Chinese slee crashte en de rest bovenaan de start dat lampje zag branden, brak de paniek wel redelijk los. Het was meteen een kippenhok!” De 36-jarige Edwin van Calker vertelt ons aan de telefoon vanuit Whistler, een wintersportplaats vlakbij Canada, over zijn begin als coach van de voor het eerst bobsleeënde Chinezen. De oud-bobsleeër, in zijn carrière zelf actief geweest op drie Olympische Spelen, vervolg enthousiast: “Maar het is zeker geen straf om hier weer aan de baan te staan. Het is fascinerend om met deze groep iets van het begin af aan op te bouwen. Ze weten nog helemaal niks.”
“De Chinezen hebben nul achtergrond in het bobsleeën, ze hebben zich nog nooit bemoeid met de sport. Maar in 2022 worden de Olympische Spelen in het Chinese Peking gehouden. En dus heeft China een overkoepelende wintersportbond opgericht. De Chinezen willen alle sporten proberen uit te rollen, zo ook alpineskiën. Binnen zes jaar moeten er olympisch kampioenen worden gecreëerd. En alles wordt daarvoor aan de kant gezet. Het is een soort Cool Runnings ja, ha! Maar toch heel anders. Want in tegentelling tot de Jamaicanen, een paar goede atleten uit een heel warm land met weinig mogelijkheden, zijn er nu juist wel mogelijkheden en faciliteiten.”
'Ze mochten ineens in een bobslee gaan zitten met nul komma nul ervaring'
In december werd Van Calker benaderd door de Duitse hoofdcoach van de Chinezen, Manual Machata. Daarna ging het snel voor de pas sinds juli vorig jaar aangestelde technisch directeur van de overkoepelende schaatsorganisatie iSkate. Een aantal weken later vloog hij als baancoach en rechterhand van Machata naar Calgary, waar hij de vijfentwintig Chinese potentiële bobsleeërs voor het eerst ontmoette. “Ineens kwam er een blauw-rode brigade van vijfentwintig man aan met helmpjes in de hand, die allemaal een lange reis achter de rug hadden. Een groot avontuur voor hen. Ze mochten ineens in een bobslee gaan zitten met nul komma nul ervaring. Het zijn allemaal atleten, de meeste daarvan sprinters. Ze lopen de 100 meter ergens in de tien seconden. Uit deze groep moeten we filteren wie er aanleg heeft voor sturen en dus piloot kan worden en wie remmer. De komende weken moeten we hard zijn. Als je fysiek niet goed genoeg bent, gaat het hem sowieso niet worden.”
Vanwege een eerder ongeluk op de baan van Calgary, moest de groep direct al uitwijken naar Vancouver. Daar wordt nu getraind op de lastige baan van Whistler. “We pakken het, voorlopig eerst in de tweemansbob, heel voorzichtig aan. We weten allemaal dat de baan van Whistler niet de makkelijkste is. De baan heeft zestien bochten, wij beginnen nu vanaf bocht zeven. We starten dus een heel stuk later, nog onder de helft van de baan. We zitten hier in totaal drie weken, maar in die periode gaat het niet lukken om ze helemaal van bovenaf te laten sleeën. Het gaat tot nu toe letterlijk met vallen en opstaan; we hebben al een aantal crashes gehad. Dan slaat de angst toch wel toe. Dat hoort er nou eenmaal bij. Inmiddels komen ze allemaal beneden, maar nu moeten ze de volgende fase in. De slee iets meer laten lopen en wat minder sturen. De Chinezen zijn in ieder geval erg gedreven, ze kijken meteen naar de klok als ze finishen.”
“De taal en cultuur vormen de grootste barrières,” antwoordt Van Calker als we hem vragen naar de dagelijkse gang van zaken. “We hebben gelukkig een groot begeleidingsteam, waaronder ook twee tolken. De communicatie in de baan is essentieel; daar wil je dezelfde taal spreken en dat is soms nog wel een beetje puzzelen. Naast de tolken hebben we er nog vier die Chinees en Engels spreken. Soms zie ik de angst in hun ogen en heb je ook aan een half woord genoeg. Dan hoef je alleen maar naar de koppies te kijken en je weet wat ze denken. We lopen al zo lang in deze sport mee en weten wat er kan gebeuren.
'Ik probeer langzamerhand ook de Chinese namen te leren. Dat lukt al aardig'
Ook zijn er grote cultuurverschillen. Zo is in China alles heel erg geredigeerd. Alles gaat in groepen, dan zie je ze in het hotel in rijen opgesteld staan, zoals wij vroeger stonden tijdens een gymles op school. Dat gebeurt hier nog elke dag voor wij weggaan. Het duurt soms wat langer ja, ha. Maar tegelijkertijd is het ook leuk om op deze manier een andere cultuur te leren kennen. Ik probeer langzamerhand ook de Chinese namen te leren. Dat lukt al aardig.”
Maar Van Calker is realistisch als hij over het ultieme doel van de Chinese bond, goud op de Olympische Spelen van 2022 praat. “Dat is op dit moment heel ver weg. Ze moeten eerst maar eens goed beneden komen en leren sturen. In totaal blijven we hier twee maanden. Daarna gaan we evalueren en aan de slag met de plannen voor het volgende seizoen. Er zullen weer nieuwe goede atleten moeten worden gescout en stappen worden gezet op het gebied van materiaal. Want ze willen ook hun eigen slee ontwikkelen. Ik ga ervan uit dat we dit traject eerst maar eens tot en met 2018 draaien. In Pyeongchang wil de bond zelfs ook al graag twee teams aan de start zien verschijnen. Mocht dat lukken, zou dat fantastisch zijn. Maar wij hebben al wel voorzichtig gezegd: 'haal dat maar uit je hoofd.'”
Tussendoor heeft Van Calker nog geregeld contact met iSkate. “Ik zal na deze periode af en toe een weekje in China zijn, maar genoeg tijd vrij hebben om mijn werkzaamheden bij iSkate weer op te pakken of een aantal projecten te draaien. Dat moeten we nog bekijken.”