Gesteggel over een nieuw contract. Een strafblad. Getrouwd. Met Barcelona stond hij in de schaduw van Cristiano Ronaldo en Real Madrid. Er was veel te doen om Lionel Messi de afgelopen tijd. Is het verval ingetreden op z’n dertigste? Een portret van Leo door Edwin Winkels, al jaren woonachtig in Barcelona en volger van de club.

Hij leeft in bijna absolute stilte, overal waar hij is, waar hij komt. Om te beginnen thuis. Of rond het huis, beter gezegd, want bínnen zijn weinig mensen geweest die niet bij de familie of de intieme vriendenkring horen. Al is hij ook daar, zeggen die vrienden altijd, niet de grootste prater.

Rond zijn woning, of complex eigenlijk, in de heuvels van de wijk Bellamar van Castelldefels, 25 kilometer ten zuiden van Barcelona, heerst bijna de hele dag een weldadige rust. Niemand die Lionel Messi lastigvalt. De buren kennen hem, en hij kent de buren een beetje. Slechts een van hen deed altijd een beetje lastig; Messi kocht de buurman daarop uit, en vergrootte zo het ommuurde terrein waar hij woont. In stilte, in alle rust.

Paparazzi zijn er weinig gesignaleerd. Het adres is, een wonder in deze tijden, nergens op internet te achterhalen. Op zwoele zomeravonden kun je er de geanimeerde stemmen vanuit de enorme tuin horen, terwijl de lucht zwanger is van de geur van de barbecue, de typische Argentijnse asado. Het accent dat je hoort is onvervalst Argentijns. Een van de typeringen van Leo Messi is dat hij bij Barcelona voetbalt, maar nog altijd in Rosario woont. Zijn immense woning is een ‘klein Rosario’, een oase waarvandaan hij ooit, als zijn voetbalavontuur ten einde loopt, naar het echte Rosario zal terugkeren.

GETROUWD

Daar, in zijn geboortestad, trouwde de beste voetballer van de wereld op 30 juni dit jaar met zijn jeugdliefde, Antonella Roccuzzo, het meisje uit de wijk Las Heras waar hij woonde, het nichtje van zijn vriendje Lucas Scaglia, een leeftijdgenoot die tot vorig jaar nog voetbalde bij Jacksonville in de Verenigde Staten, na een voetbalreis over de halve wereld. Lionel en Antonella kenden elkaar al toen ze acht waren. De werkelijke vonk sprong ruim tien jaar later over, toen zij een vriendin bij een auto-ongeluk verloor en Messi haar opzocht om haar te troosten.

Een triest én mooi verhaal, maar verder niet echt voer voor de roddelpers, want Leo is nooit met een andere vrouw dan Antonella in het openbaar verschenen, noch op een ‘geheime’ plek gefotografeerd. En nu zijn ze ook nog netjes getrouwd, en hebben ze twee zoontjes, Thiago van vier jaar en Mateo van bijna twee. Een voorbeeldig gezin.

Messi’s vrijgezellenfeest was een rustige lunch in Rosario met z’n vrienden, veel (oud-)spelers van FC Barcelona: Xavi, Busquets, Puyol, Eto’o, Suárez, Pinto, Mascherano, Cesc Fàbregas, Jordi Alba… De bruiloft, met honderden gasten, vond plaats in een hotel op vijf minuten rijden van Messi’s vroegere woning in Las Heras. Een van de gerechten van het banket bestond uit chinchulines, gefrituurde dunne darm van een rund, met een wel heel bijzondere smaak, typisch Argentijns. Er was ook sushi, dat wel.

Bijna niemand verscheen op de rode loper voor de fotografen, niemand vertelde de pers iets over hoe het feest was. Van de weinige foto’s van de huwelijksreis daarna, naar het paradijselijke Barbuda (Antigua), waren de meeste van Messi zelf, gepubliceerd op zijn Instagram-account, met 76,3 miljoen volgers.

Veel tekst pleegt hij niet bij de foto’s te zetten. “Op weg naar huis.” “Dank voor de felicitaties.” “De jongens vermaken zich.” Die jongens, dat zijn dan hijzelf en Luis Suárez, een van zijn beste voetbalvrienden, die hem op zijn huwelijksreis kwam opzoeken. Ze zijn buren in Castelldefels. En maatjes op het veld. Meer dan Neymar, die jonger is, vrijgezel, van een andere generatie, een ander leven.

Messi en Suarez zijn maatjes op het veld. Meer dan Neymar, die jonger is, vrijgezel, van een andere generatie, een ander leven

TATTOO

Niet dat Messi dat wildere leven ooit heeft gehad. Hij is dertig nu, en doet niet veel andere dingen dan op zijn twintigste. Het grootste verschil is misschien dat hij minder op de PlayStation speelt. Hij is zélf een PlayStation-voetballer, eentje die alles kan. Of, zoals oud-speler en -coach Jorge Valdano in het predigitale tijdperk eens over Romário zei: een voetballer uit een tekenfilm.

En nóg een verschil, het meest zichtbaar voor de buitenwereld. Op de dag dat er voor het eerst een tattoo op zijn been te zien was – discreet, op zijn linkerkuit, tijdens de wedstrijd bedekt door de voetbalkous –, met de naam en de handen van zijn pasgeboren zoontje Thiago, was de verbazing groot. Messi ook al, de voetballer die wars leek van al dat uiterlijk vertoon? Het was overigens niet de eerste tatoeage van de speler; verborgen op zijn rug, bij de linkerschouder, bestond al langer het gelaat van zijn moeder.

De laatste jaren is het snel gegaan. Die eerste tattoo voor Thiago liet hij door Roberto López, zijn vaste tattoo-specialist die hij speciaal voor het werk uit Rosario naar Spanje laat overkomen, omringen door een bal, het nummer 10, engelen, rozen en een zwaard. Op zijn rechterarm liet hij in 2015 het verhaal van zijn leven vertellen: een klok en het symbool van Chronos (de mythologische presentatie van de tijd), een lotusbloem die uit een vijver ontwaakt, een van de ramen van de Sagrada Familia uit Barcelona, ter ere van de stad waar hij groot is geworden, de beeltenis van Jezus met de doornenkroon en, het meest symbolische misschien: een rozenkrans die over een kaart met Zuid-Amerika en Europa loopt. Het gebedssnoer stelt zijn geboortestad voor: in het Spaans heet een rozenkrans een rosario.

Onlangs zijn er twee tattoos bijgekomen, één voor zoontje Mateo en een groot, donker oog, op zijn rechter biceps. Dat is van zijn vrouw Antonella.

Die uitgebreide uitleg over de tatoeages komt trouwens van tatoeëerder López; de voetballer zelf heeft er nooit iets over gezegd, onthult zijn huidschilderingen slechts op concrete momenten via Instagram, zonder woorden.

PRETPARK

Leo Messi leeft in zijn stiltes, stelde ook een van zijn vele, altijd ongevraagde biografen vast, Leonardo Faccio. Het eerste interview dat de Argentijnse journalist voor zijn boek met Messi had, duurde een kwartier, en veel werd er niet gezegd. Faccio besloot daarop om zo’n honderd mensen uit de verschillende kringen rond de voetballer te interviewen, niet de speler zelf, om het boek De jongen die altijd te laat kwam (en nu de eerste is) te kunnen schrijven.

Faccio sprak onder anderen een lerares. Die raadde de familie aan met de kleine Lio, zoals hij in zijn geboortewijk heet, naar de psycholoog te gaan, ‘want hij heeft een communicatief probleem’. En hij sprak met zus Maria Sol. “Leo is echt verdrietig na een nederlaag. Het enige wat ik dan doe is zijn hand vasthouden zonder verder iets te zeggen.”

Dat was in de periode dat zijn zus nog bij hem inwoonde in Castelldefels, en oudste broer Rodrigo. En moeder Cecilia en vader Jorge. Een hechte familieclan, geheel naar Italiaanse gewoonte, land van herkomst van de grootouders. Matías, de andere broer, was de enige die meestal in Rosario verbleef. Nu zijn ze bijna allemaal terug in Argentinië. Leo heeft hen niet meer zo nodig als vroeger. Hij heeft zijn vrouw nu, en zijn kinderen. Zijn eigen leven, dat hij zo weinig met de buitenwereld deelt, zonder zich overigens volledig af te sluiten. Hij loopt over het strand, eet in restaurants in het dorp. Gaat soms naar de beachclub. Waarom zou hij ook dat leven met iedereen delen? Het is eigenlijk een van zijn grootste prestaties. Gewoon blijven in een wereld vol voetbalgekte, waarin duizenden Chinezen hem op een vliegveld opwachten als hij bij Shanghai zijn pretpark Messi Experience presenteert. Een park waar je je Messi kunt voelen, in twintig verschillende attracties, maar met ook heel veel voetbalvelden.

KLAGENDE MEDESPELER

Dat hij een wereldster is, is voor de plaatselijke pers in Barcelona zowel een zegen als een klein drama. Exclusieve interviews met Messi krijgen zij al jaren niet meer; heel af en toe staat hij een groot buitenlands blad of tv-station te woord. Op de traditionele persconferentie vóór een wedstrijd met de trainer en een speler is hij afgelopen seizoen niet eenmaal verschenen; Barça ‘bewaart’ hem altijd voor de halve finale of finale van de Champions League, maar zover kwam de ploeg dit jaar niet.

Als hij praat, dan is het bij een publieke presentatie van iets commercieels. Soms is dat verhelderend, want de goede verstaanders kunnen dan een klein idee krijgen van wat Messi over iets denkt, over de trainer, over een serie slechte resultaten, over een klagende medespeler, over zijn eigen vorm. Niet dat het tot grote koppen leidt, maar het is in ieder geval íets. Zoals in juni, ver weg in Japan, waar hij samen met Neymar, Piqué en Arda de presentatie van de online shop-gigant Rakuten als nieuwe shirtsponsor van Barça opluisterde.

Wat hij van de nieuwe trainer vond, Ernesto Valverde, werd hem gevraagd. “Ik heb enorm veel zin om met hem te beginnen. We weten nog niet hoe zijn manier van werken is, maar wat we wél weten is dat hij een groot trainer is, om wat hij gedaan heeft bij de clubs waar hij heeft gewerkt. In Valencia en Bilbao deed hij het goed.”

NIEUW CONTRACT

Ongetwijfeld was Messi vooraf al gekend in de plannen van de club, had hij een stem bij het kiezen van de nieuwe coach. ‘Presidente’, noemen ze hem in de kleedkamer weleens, omdat alles bij de club om hem draait. Toen er dit voorjaar enkele weken twijfels waren rond de verbetering van zijn contract, durfde een bestuurslid te zeggen dat Messi niet zoveel prijzen zou winnen zonder mensen als Busquets, Iniesta en anderen aan zijn zijde, en dat de club vooral ‘met gezond verstand’ over een nieuw contract moest nadenken. De man werd publiekelijk gestraft en op een zijspoor gerangeerd. En Luis Suárez zei wat de meeste socio’s dachten: “Niks geen gezond verstand, gewoon direct Messi’s contract verlengen.”

Dat contract is dus inmiddels opengebroken en verlengd, tot 2021. Messi’s nettosalaris is verhoogd tot 26 miljoen euro, bruto kost het de club 56 miljoen. Als het ten einde is, is Messi 34 jaar en heeft hij er twintig daarvan voor Barcelona gespeeld. Hij heeft alle records van de club en uit het Spaanse voetbal gebroken. Maar voor Barça het belangrijkst: met Messi heeft de hele club meer titels gewonnen dan ooit, méér vooral dan Real Madrid (30 tegen 15, is de balans), en dat is wat telt, in Camp Nou.

‘Presidente’, noemen ze hem in de kleedkamer weleens, omdat alles bij de club om hem draait

Het best ging het onder trainer Pep Guardiola; met hem won Messi niet alleen die vele clubprijzen, maar ook zijn vier eerste Gouden Ballen op rij. In het eerste jaar onder Luis Enrique kwam de vijfde erbij. Frank Rijkaard liet hem ooit debuteren en bracht hem langzaam, gedoseerd, soms tegen de ambitie van de tiener zelf in; Tito Vilanova en Tata Martino waren zijn andere coaches. De laatste, Argentijn en dus landgenoot, was degene die Messi het minst begreep.

Opvallend, aan de ene kant. Maar eigenlijk is het met zijn bondscoaches bij Argentinië net zo gegaan. Liefst zeven heeft hij er al zien vertrekken, omdat het maar niet lukte: Pekerman, Basile, Maradona, Batista, Sabella, Martino en Bauza. Jorge Sampaoli is nu de achtste, de man die het elftal zo rond Messi moet smeden dat Argentinië eindelijk weer eens een groot toernooi wint. De laatste wereldtitel is van 1986, de laatste Copa América van 1993. De verloren finales in 2014 en 2016 zorgden alleen maar voor meer leed, in plaats van enige trots en hoop.

Nooit heeft hij iets over de rechtszaak of het vonnis willen zeggen. Slechts voor de rechter zelf móest Messi wel

STRAFBLAD

Deze zomer van 2017 moet die van een frisse herstart worden, het vergeten van een matig laatste jaar, waarin Messi wél weer veel scoorde, maar het met zijn teams minder ging. Een Copa del Rey voor Barça, een onzekere en onwaardige vijfde plaats voor Argentinië in de tussenstand van de WK-kwalificatie van de Zuid-Amerikaanse groep. De Gouden Bal kan hij dit jaar vergeten, die gaat naar Cristiano Ronaldo, met zijn seizoen vol prijzen en beslissende doelpunten.

Een seizoen ook waarin Leo Messi, eigenlijk voor het eerst, met grote problemen búiten het veld kampte. Hij heeft een strafblad nu, nadat het gerechtshof in Madrid in hoger beroep zijn straf van 21 maanden cel voor het ontduiken van 4,1 miljoen euro aan belastinggeld bekrachtigde. Bij een eerste veroordeling hoef je in Spanje die celstraf niet uit te zitten als die minder dan twee jaar bedraagt. Dan koop je hem met een boete af, in zijn geval 252.000 euro. Daarvóór had hij al dat hele bedrag aan belastinggeld teruggestort, plus nog twee extra boetes van in totaal 3,4 miljoen.

Ook zijn vader, Jorge, die financieel alles voor hem regelt, werd veroordeeld, tot vijftien maanden cel. Ogenschijnlijk heeft dat niet tot een vertrouwensbreuk tussen de twee geleid. Ook dit proces heeft Messi in zijn stiltes beleefd. Nooit heeft hij ook maar iets over de rechtszaak of het vonnis willen zeggen. Slechts voor de rechter zelf móest hij wel. Eerst heel zacht, nauwelijks verstaanbaar, tot hij werd gevraagd wat luider te spreken. “Ik heb nooit naar de geldzaken gekeken. Dat is iets wat mijn papa regelt, ik vertrouw hem volledig. Ik heb wel alles ondertekend, maar ik kijk nooit naar de contracten. Ik beperk me tot het voetbal, dat is wat ik doe.” Mijn papa, mi papá, zo zei hij het.

Leo heeft altijd blind op zijn vader vertrouwd, samen beheren ze sinds 2009 het Leo Messi Management SL, een bv gevestigd aan de brede Avinguda Diagonal in Barcelona – van andere bv’tjes in fiscale paradijzen om de inkomsten van zijn imagorechten te stallen is officieel geen sprake meer. En vader Jorge is ook nog steeds degene geweest die de laatste maanden de onderhandelingen over het nieuwe contract heeft gevoerd, rechtstreeks met clubvoorzitter Bartomeu, zonder enige tussenpersonen. Want Messi is Messi.

HONGER

Getrouwd, blij met zijn vrouw en jonge kinderen, gelukkig in zijn huis in Castelldefels, volwassener en rustiger dan ooit; vanaf zijn dertigste kunnen nog steeds mooie dingen van de kleine artiest worden verwacht, van het manneke dat op zijn elfde slechts 132 centimeter mat, ruim 20 centimeter korter dan de gemiddelde Nederlandse jongen van die leeftijd. Nu meet La Pulga, de vlo, 1,69 of 1,70 meter, afhankelijk van de bron, en staat hij al een onwaarschijnlijke hoeveelheid van twaalf jaar aan de absolute wereldtop. Fit, alweer een tijd gezond na een frustrerende periode van blessures in 2013 en 2014, die hem ook op het WK in Brazilië nog parten speelden, zoals hij eigenlijk bijna altijd gezond is geweest, zeker sinds een nutritionist zijn dieet wijzigde en hij, tegen de Argentijnse gewoonte in, minder vlees en meer vis eet.

En hij is het nog niet zat. Zijn honger is nog niet gestild, zijn records nog niet op hun definitieve, waarschijnlijk voor altijd onbereikbare hoogte. Honger die hij op jonge leeftijd al had. Al is het verhaal van zijn jeugd niet geschreven in een typische Zuid-Amerikaanse sloppenwijk, het is wel een verhaal van de honger, de Argentijnse honger naar voetbal, de bal als enig middel in het leven om verder te komen. Die honger nam Messi mee naar Europa. Mét zijn talent, natuurlijk.

Maar die honger en techniek alleen, zeiden zijn eerste twee trainers, Rijkaard en Guardiola, zouden hem zover hebben gebracht als hij niet was ‘opgevoed’ in de Europese voetbalcultuur, bij een bloedserieuze jeugdopleiding als die van Barcelona. De discipline, de reservebank, het samenspel… Leo Messi leerde in en rond de Masía, het jeugdinternaat van Barça, de voor een talentvolle dribbelaar minder leuke, maar tegelijk noodzakelijke aspecten van het voetbalspel.

Ondanks de megacontracten is hij in verhouding de goedkoopste ster van Barça ooit. Of beter gezegd: de meest rendabele. Mede daardoor kan en durft de club zich geen team zonder Messi voor te stellen. Altijd is er de vrees dat hij het misschien toch eens zat zou zijn, maar die vrees blijkt altijd ongegrond. Ook nu weer.

Eén beeld van het wisselvallige vorige seizoen zegt alles daarover. Het is na afloop van de return tegen Paris Saint-Germain, de wonderbaarlijke remuntada van 6-1, het ticket naar de kwartfinales. Leo is uitzinnig als nooit tevoren. Hij springt op de reclameborden, het publiek houdt hem vast. Hij schreeuwt, balt zijn vuisten, hij bezweert daar het publiek, zíjn publiek, dat hij nog zo graag wil winnen. Het is de meest bekeken foto ooit op de verschillende officiële social media-accounts van FC Barcelona.

Anderhalve maand later volgt nog zo’n scène, nadat hij de winnende 3-2 uit bij Real Madrid heeft gescoord; hij trekt zijn shirt uit en toont het aan het vijandige publiek, met een mengeling van vreugde, trots én ingehouden woede over die vraagtekens die sommigen bij zijn clubliefde hadden gezet.

Cappa: ‘Bij Argentinië geven we Leo de bal en bidden we dat hij in zijn eentje iets geniaals doet’

MARADONA

Komend seizoen gaat hij over de zeshonderd officiële wedstrijden met FC Barcelona heen. En met de albiceleste, de Argentijnse selectie, sluipt hij langzaam richting de honderd officiële wedstrijden, nu hij zijn dreigement van een jaar geleden, na de verloren finale in de Copa América, om een einde aan zijn interlandcarrière te maken niet heeft waargemaakt. De FIFA, op haar beurt, heeft een zware schorsing van vier duels teruggedraaid; de aanvankelijke straf volgde na een tirade van de speler tegen een grensrechter, iets wat Messi niet zo vaak doet.

Ook op het veld speelt hij meestal in stilte. Zeker bij FC Barcelona, waar de spelers elkaar vaak blind kunnen vinden. Jordi Alba verhaalde laatst van die 3-2 tegen Real. Alba kwam met de bal tot de achterlijn. “Ik hoefde niet te kijken, ik wist zeker dat Leo op de rand van het strafschopgebied zou staan, precies in het midden. Dat is de afspraak die we hebben.”

Bij de Argentijnse selectie zijn die automatismen er nooit geweest. Is ook moeilijk, in een team dat niet elke week bijeen is. Oud-trainer en Argentijnse voetbalfilosoof Ángel Cappa legde eens fijntjes het verschil uit: “Bij Barcelona komt Messi aan de bal als zijn medespelers met twintig tikjes de tegenstander al murw hebben gespeeld. Bovendien heeft hij altijd drie vrijstaande medespelers om de bal af te geven. Bij Argentinië geven we hem de bal en bidden we maar dat hij in zijn eentje iets geniaals doet.”

Lang is het Messi in eigen land nagedragen dat hij in het blauwwitte shirt niet dezelfde was als in het blauwpaarse. Ze hadden het over de Messi van allá, van daar, en die van acá, van hier. En het ging altijd over die ellenlange schaduw van Maradona waardoor zoveel talenten vóór Messi waren verzwolgen.

Inmiddels, na zoveel jaar en toch veel mooie en belangrijke doelpunten voor de albiceleste, zijn ook de Argentijnen hem als een van hun gaan accepteren, de aanvankelijk grote ‘onbekende’ die op dertienjarige leeftijd naar Europa was vertrokken. De meester zonder wie de selectie helemaal niets zou zijn. De grote hoop voor het WK van Rusland volgend jaar, ook voor Messi zelf vermoedelijk de laatste kans Maradona ook in die ene, laatste trede naar eeuwige glorie nog te overtreffen.

NARCOBENDES

Ook de meeste kritiek in eigen land onderging Leo Messi meestal in stilte. Een enkele keer viel hij uit, en was hij overduidelijk. “Argentinië is mijn land, mijn familie, mijn manier van praten. Soms vragen ze me hoe het kan dat ik geen Spaans accent heb. Het antwoord is heel eenvoudig: ik wil dat Spaanse accent nooit krijgen, ik wil nooit mijn Argentijnse identiteit verliezen. Dit is het land waar ik ooit wil terugkeren.”

Misschien is dat in 2021, na dit nieuwe contract. Misschien nog wat jaren later. En dan, zo’n 25 jaar na zijn vertrek, kan hij weer in Rosario gaan wonen. Niet zoals vroeger, in een eenvoudig huisje in de wijk Las Heras. Ook niet zoals nu in Castelldefels, waar een muur om het huis staat en er camera’s bij de deuren hangen, maar dat is meer voor de privacy; echt onveilig voelt hij zich er nooit.

Dat zou in Rosario heel anders zijn, met een stad al jaren in de greep van narcobendes, met moorden, ontvoeringen en berovingen, met een groot klassenverschil, een stad waar de welgestelden zich in privéwijken opsluiten, zwaarbeveiligd, maar waar ook die bewakers vaak niet te vertrouwen zijn. Voor zijn huwelijk huurde Messi niet voor niets een Israëlisch agentschap in voor de veiligheid.

Maar dat is allemaal voor latere zorg. Eerst moet er nog wat jaren gevoetbald worden. Het enige wat Messi wil en kan. Het spel waarin hij altijd het kind van vroeger is gebleven, het jongetje dat de bal met magische, onzichtbare lijm aan zijn linkervoet heeft gehecht en boos is als ze zijn geliefde speelgoed van hem willen afpakken. Leo Messi is nog niet klaar met wat hij ooit begonnen is.

Helden Magazine

Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.