Joop Zoetemelk (73) won veertig jaar geleden als laatste Nederlander de Tour de France. En 35 jaar terug was hij voor Mathieu van der Poel ook de laatste Hollander die de wereldtitel op de weg pakte. We gaan met Joop terug naar 1980 en 1985 en leggen hem de namen voor van mensen die een grote rol in zijn loopbaan en leven speelden. Maar we bespreken met hem ook de wielerhelden van nu. Peter Post “Ik deed in 1980 voor de tiende keer mee aan de Tour de France. Al vijf keer was ik tweede geworden en ik had er eerlijk gezegd niet meer op gerekend dat ik de Tour ooit nog zou winnen. Maar ik hoopte er natuurlijk nog wel op. In 1979 won ik immers de Vuelta.” Peter Post was de grondlegger van TI-Raleigh. In 1974 werd de ploeg opgericht met Post als veeleisende ploegleider. De ploeg groeide uit tot een van de sterksten van het peloton, met renners als Jan Raas en Gerrie Knetemann werden de overwinningen aaneengeregen. Maar de eindzege in de Tour ontbrak nog. “Peter Post had me al een paar keer benaderd. ‘Kom bij ons, kom bij ons,’ zei hij steeds tegen me. Ik vertelde hem dat ik bij mijn Franse ploeg Miko-Mercier mijn eigen programma kon rijden. Ik zat goed, vond ik. Tot Post in 1979 weer kwam. Toen waren de ploegentijdritten heel belangrijk in de Tour, de ploeg van Post won die vaak en ik verloor met mijn ploeg in 1978 en 1979 zo’n drie minuten op Bernard Hinault in die ritten. Dus ik dacht dat ik bij Raleigh in elk geval die drie minuten winst zou kunnen pakken. Zo werden we het eens. Ik wist natuurlijk hoe Post in elkaar stak. Dus toen ik tekende, heb ik hem gezegd dat hij me niet achter mijn vodden moest zitten, dat ik koersen reed voor mezelf en dat hij me vrij moest laten in de wijze waarop ik me voorbereidde, dat ik het zou doen zoals ik het altijd deed. Hij zei dat hij wist hoe ik leefde voor mijn sport en dat hij me m’n gang zou laten gaan. Hij heeft me ook nooit opgejaagd of zo.” Post had Joop maar met één doel naar zijn ploeg gehaald: hij moest de Tour winnen. Hoog waren de verwachtingen bij aanvang van de Tour van 1980 desondanks niet. “Dat ik de Tour kon winnen dat jaar, rekende ik helemaal niet op. Ik was heel slecht uit de Ronde van Zwitserland gekomen, de laatste voorbereidingskoers voor de Tour en ik had in de laatste etappes te kampen met enorme maagproblemen. Ik stond de voorlaatste dag aan de leiding, maar in de laatste etappe kon ik helemaal niet meer volgen en verloor ik de ronde. Bij het daaropvolgende NK op de weg, vlak voor de start van de Tour, was ik zo slecht dat ik moest afstappen. Meteen na dat NK ben ik even naar mijn huis in Frankrijk gegaan om mezelf zo goed mogelijk te verzorgen, maar ik had er geen enkel vertrouwen in dat ik iets zou klaarmaken in de Tour. Mijn conditie was vreselijk slecht. Dat Bernard Hinault de proloog won, was op zich niet zo verrassend. Als we allebei in topvorm waren, klopte hij me ook in de tijdrit. Maar ik was slechter dan normaal, verloor bijna een minuut en dat was veel te veel voor een proloog. In de eerste etappes ging het nog steeds niet geweldig met me. Bovendien reed iedereen in de ploeg voor zichzelf. We hadden met Raas en Knetemann natuurlijk renners die ook hun etappes wilden winnen. Jan Raas won meteen de eerste etappe. We wonnen daarna de ploegentijdrit, waardoor ik wat tijd terugpakte. Maar Hinault won de vierde etappe – de eerste echte tijdrit – en de vijfde etappe over de kasseien naar Lille.” [caption id="attachment_18131" align="alignnone" width="2325"] Achttiende etappe Ronde van Frankrijk, van Morzine naar Prapoutel. V.L.N.R.: Joop Zoetemelk, Raymond Martin & Johan van der Velde.[/caption] In de vijfde etappe, die in de stromende regen werd gereden, verloor Joop twee minuten en elf seconden op vluchters Hinault en Hennie Kuiper. Na de eerste week reed Rudy Pevenage in het geel. Maar Hinault had ruim drie minuten voorsprong op Kuiper en bijna vier minuten op Joop. “Ik heb in mijn carrière te maken gehad met twee renners die als ze in vorm waren, iets beter waren dan ik, eerst Eddy Merckx en daarna Bernard Hinault. Beiden waren met name in tijdritten beter.” Eddy Merckx “Met Merckx heb ik nog steeds geen contact. We liggen elkaar niet.” De Kannibaal won de Tour in 1969 bij zijn debuut. Een jaar later reed de anderhalf jaar jongere Joop zijn eerste Tour. Hij pakte op z’n 23ste voor het eerst het geel, maar werd uiteindelijk tweede, ruim twaalf minuten achter Merckx. In 1971 was de uitslag hetzelfde, toen zat er bijna tien minuten tussen de twee. Na een vijfde plek in 1972 en een vierde plek in 1973 leek Joop in 1974 klaar voor de eindzege in de Tour. Hij won dat jaar de Ronde van Romandië, de Catalaanse Week en Parijs-Nice. Maar in de Midi Libre ging het vreselijk mis, Joop kwam zwaar ten val. 'Met Hinault ben ik nog steeds heel goed. In de koers waren we concurrenten, maar buiten de koers collega's. Ik was op zijn zestigste verjaardag, we komen bij elkaar thuis' “In 1973 won de Spanjaard Luis Ocaña de Tour, hij was echt de sterkste, maar in 1974 was ik in topvorm en klaar om zowel Merckx als Ocaña te kloppen. Toen kwam die vreselijke val. Achteraf bleek dat ik door die val onder mijn schedel een rotsbeenfractuur had opgelopen. We reden zonder helm, destijds droeg niemand ze. Ze hadden in het ziekenhuis foto’s gemaakt, maar die breuk niet gezien. Ik heb 24 uur op een zaal gelegen zonder dat er een arts of verpleegster naar me is komen kijken. Ik lag daar nog met mijn koersbroek en koerstrui aan. Ze hebben me gewoon aan mijn lot overgelaten en nooit gedacht dat er iets ernstigs met me aan de hand kon zijn. Zo ben ik naar huis gegaan. Eenmaal thuis begon het: misselijk, overgeven, vreselijke hoofdpijn. Ik werd doodziek. Bleek dat ik een ernstige hersenvliesontsteking had opgelopen. Toen was ik wel boos. De verzekering is ook een rechtszaak begonnen, maar wat schoot ik daarmee op? Mijn jaar was kapot, ik kon dat seizoen niets meer.” Joop miste de Tour, die voor de vijfde maal werd gewonnen door Merckx. “Ik kon niets meer. Ook het jaar daarop was ik nog niet hersteld. In de eerste koersen van 1975 kwam ik telkens in de laatste groep over de finish, ik heb verschrikkelijk afgezien. Dat was ik niet gewend. Het liep voor geen meter. Ik had in de winter gedaan wat ik altijd deed, maar kon niet presteren als voorheen. Toen vreesde ik wel even voor mijn carrière. Maar ineens won ik twee etappes in de Ronde van Corsica en meteen daarna Parijs-Nice. Ik kreeg meteen na Parijs-Nice een telegram van de arts die me na de hersenvliesontsteking had behandeld en verzorgd. ‘Met Hinault ben ik nog steeds heel goed. In de koers waren we concurrenten, maar buiten de koers collega’s. Ik was op zijn zestigste verjaardag, we komen bij elkaar thuis’ Hij zei dat ik hem had verrast, dat hij het me niet had durven vertellen, maar dat hij zich had afgevraagd of ik ooit weer op topniveau terug zou keren. Ik heb er bijna drie jaar over gedaan om echt te herstellen en weer mijn grote vorm te vinden. Ik kon wel fietsen, maar niet zoals ik gewend was. Doodzonde, want in de jaren tussen Merckx en Hinault was ik daardoor niet op mijn best. In 1975 en 1977 won Bernard Thévenet de Tour en in 1976 Lucien Van Impe. Dat hadden mijn jaren moeten zijn. Ik werd in 1976 wel weer tweede in de Tour, had wel goede dagen, maar ook inzinkingen die ik normaal niet had. Pas in 1978 was ik weer op mijn oude niveau. Maar ja, toen was Hinault er en die won meteen bij zijn debuut. Het jaar daarop, 1979, noem ik wel het beste jaar van mijn carrière. Dat jaar won ik als tweede Nederlander – Jan Janssen was de eerste in 1967 – de Ronde van Spanje. Toen voelde ik al wel dat ik weer het niveau haalde van 1974 en echt mee kon doen. Maar ja, Bernard hè!” Bernard Hinault “Ik kon maar beter accepteren dat Merckx en Hinault iets beter waren dan ik. Ik heb ondanks die twee genoeg prachtige wedstrijden gewonnen. Met Hinault ben ik nog steeds heel goed. In de koers waren we concurrenten, maar buiten de koers collega’s. Ik was op zijn zestigste verjaardag, we komen bij elkaar thuis.” Over het verschil tussen beide grootheden zegt Joop: “Merckx wilde alles winnen, Hinault gaf vooraf aan voor welke wedstrijden hij ging, buiten de Tour. In die koersen stond hij er ook. Dat heb je gezien in eendagswedstrijden als Parijs-Roubaix en Luik-Bastenaken-Luik. Als hij zijn zinnen had gezet op die koersen, was hij niet te kloppen. Maar daarnaast gunde hij andere renners ook wel hun overwinningen.” Joop haalt de slotetappe in de Tour van 1979 aan. Als nummers één en twee van het algemeen klassement gingen ze er vandoor. Samen kwamen ze op de Champs-Élysées aan, met ruim twee minuten voorsprong op het peloton. “Ik zei: Bernard, jij wint de Tour, dan kun je mij de etappe wel laten winnen. Dat leek me niet zo moeilijk. Hij zei: ‘We gaan samen op de finish af en dan sprinten we erom. Ben jij de sterkste, dan win jij, ben ik de sterkste, dan win ik.’ Hij won. Waarmee ik maar wil aangeven dat als hij zijn zinnen ergens op had gezet, hij niets cadeau gaf. Daar had ik geen probleem mee.” In 1978 werd Joop tweede op bijna vier minuten van Hinault en in 1979 was het verschil tussen de twee ruim dertien minuten. In 1980 was Hinault na de eerste week op weg naar zijn derde Tourzege op rij. “Twee dagen na de etappe naar Lille wonnen wij met TI-Raleigh de tweede ploegentijdrit. De hele ploeg reed geweldig, we pakten zo’n anderhalve minuut terug op Renault, de ploeg van Hinault. Het moraal bij de ploeg was goed.” Jan Raas had al de eerste etappe gewonnen, Henk Lubberding had de derde rit gewonnen, Gerrie Knetemann had een dag in het geel gereden en in Beauvais won de ploeg voor de tweede keer de ploegentijdrit. Daarna ging Raleigh echt los. Ook na de volgende zes etappes was er champagne dankzij ritzeges van achtereenvolgens Raas, Bert Oosterbosch, nog een keer Raas, Cees Priem, Joop die de individuele tijdrit won en Knetemann. “Die etappezeges gaven rust. Gerrie won de twaalfde etappe naar Pau. Dat was vlak voordat we de bergen in gingen, dus hij was daarna ook rustig. De Kneet was net als de meeste renners in die tijd: die reden in de eerste plaats voor zichzelf en daarna pas voor anderen. Dat begreep ik ook wel. Aan Jan Raas denk ik ook met plezier terug. Hij was heel eerlijk, zei waar het op stond en dan was het klaar. Maar terug naar de Tour van 1980: het belangrijkst was dat ik in die tweede week mijn vorm terug voelde komen. Na de tiende etappe, de rit naar Bordeaux, was ik echt goed. Een dag later won ik de individuele tijdrit en pakte ik meer dan anderhalve minuut terug op Bernard.” Hinault pakte wel het geel na de tijdrit, maar Joop bracht de achterstand terug tot 21 seconden. Waar Joop steeds sterker werd, ging het met zijn rivaal juist bergafwaarts. Hinault had in de etappe door de regen en over de kasseien naar Lille veel van zijn lichaam gevraagd, hij kreeg last van een peesontsteking in z’n knie. Het peloton stond klaar om eerst de Pyreneeën en daarna de Alpen in te trekken toen Hinault in het geel besloot niet van start te gaan in de dertiende etappe. “Ik heb hem later weleens gevraagd waarom hij was afgestapt. Hij zei dat hij last had van die knie, maar dat het nog wel ging. Hij vertelde ook dat hij bijna zeker wist dat hij de Tour niet meer kon winnen.  Na de eerste week had hij ervaren dat hij in de tijdritten geen tijd meer kon winnen op mij. Hij was niet meer honderd procent en wist dat hij dan tekortkwam om mij te kloppen. Bovendien wist hij dat als hij zou doorrijden zijn knie nog verder kapot zou maken. Dan was zijn hele seizoen naar de knoppen. Hij heeft met de artsen overlegd en die adviseerden hem om af te stappen. Dat begreep ik wel.” Johan van der Velde Door het afstappen van Hinault droeg niemand het geel in de dertiende etappe. Joop weigerde het geel uit respect voor zijn rivaal. Na die rit trok Joop hem wel aan. “Pas na de rit naar Bordeaux en de tijdrit ging de ploeg echt voor mij rijden. Johan van der Velde was belangrijk in de Alpen. Zeker na die valpartij.” Van der Velde, die als nationaal kampioen rondreed in de rood- wit-blauwe trui, ontpopte zich in zijn tweede Tour tot meesterknecht. Maar in de zestiende etappe naar Pra-Loup maakte hij bergop een vreemde manoeuvre, waardoor hij zijn kopman in het geel ten val bracht. Het voorval bleef zonder gevolgen, Joop kon niet veel later weer aansluiten. In de twintigste etappe, een tijdrit, pakte Joop zijn tweede ritzege en de elfde van TI- Raleigh in de Tour van ’80. Van der Velde eindigde als twaalfde en won het jongerenklassement. Niet alleen in 1980 was Van der Velde belangrijk voor Joop, dat was hij ook vijf jaar later toen Joop in het Italiaanse Giavera del Montello op zijn 38ste wereldkampioen op de weg werd. “Ik mocht indien mogelijk voor m’n eigen kans gaan, maar echt kopman was ik nooit op het WK geweest. De avond voor de koers werd gevraagd wie zich kandidaat wilde stellen voor de status van beschermde renner. Johan van der Velde en Adrie van der Poel staken hun hand op. Johan had het puntenklassement in de Giro gewonnen, hij was echt goed, dat bleek ook wel in de koers. Ik viel tijdens het WK van 1985 samen met Giuseppe Saronni, moest nog van wiel wisselen en dankzij Jacques Hanegraaf, die op mij wachtte, keerde ik terug in het peloton. Uiteindelijk was ik toch mee in de beslissende slag. We zaten met drie Nederlanders in de kopgroep: Gerard Veldscholten, Johan en ik. Stephen Roche probeerde het en werd teruggepakt, dus gingen we met een groepje van veertien op de finish af. Het viel stil en min of meer toevallig kwam ik met wat meer snelheid uit een bocht en had ik, voordat ik er erg in had, tien meter voorsprong. In de verte zag ik de rode vlag van de laatste kilometer. Ik dacht: ik trek zo hard mogelijk door om te openen voor Van der Velde, als de Italianen me terughalen. Ik keek achterom en sprintte als het ware naar die vlag van de laatste kilometer, er nog steeds van uitgaand dat ze me terug zouden pakken. De Italiaan Claudio Corti kwam ook achter me aan, maar bleef steken op tien meter. Bij de vlag van de laatste kilometer lag ik nog steeds zo’n honderd meter voor en ook op 500 meter van de meet waren ze niet dichterbij gekomen. Nog 400, nog 300 meter, nog 200 meter; ik lag nog steeds voor. Ik dacht: ik ga hier toch niet winnen, dat kan toch niet? Ik was zelfs even bang dat er een renner voor me reed die aan mijn aandacht was ontsnapt, zozeer was ik verbaasd dat ik kon gaan winnen. Maar ik zag aan de reactie van het publiek dat ik toch echt voorop lag. Ruim voor de streep wist ik het al. Ik kon juichend de finish over. Op de streep had ik drie seconden voorsprong op Greg LeMond en Moreno Argentin, twee van de grote favorieten. Wat ik mooi vond, was dat Veldscholten en Van der Velde ook met hun handen in de lucht over de finish kwamen. Johan, die toch ook als kanshebber voor de wereldtitel van start was gegaan, was ook echt blij voor me. Ik heb iets van zeventien keer meegedaan aan het WK, geregeld zat ik in de beslissende ontsnapping, maar op m’n 38ste lukte het ineens. Nog elke keer als ik terugdenk aan die dag kan ik niet geloven dat ik toen wereldkampioen werd.” Hennie Kuiper Gerrie Knetemann pakte de hand van Joop in 1980 en samen reden ze met allebei een hand aan het stuur en één in de lucht over de streep op de Champs-Élysées. Na Jan Janssen in 1968 was Joop de tweede Nederlandse Tourwinnaar. Landgenoot Hennie Kuiper, die in 1977 in dienst van TI-Raleigh ook al tweede was geworden in de Tour, werd op 6 minuten en 55 seconden tweede. “Hennie was tevreden met zijn tweede plaats, hij wist dat ik in tijdritten en bergop net iets beter was.” Nederland was in de baan van Joop, die tot dat moment te boek stond als ‘eeuwige tweede’. “Pas nadat ik in 1980 de Tour had gewonnen, ontdekte ik het verschil tussen een eerste en een tweede plaats in de Tour. Toen ik hoorde van al die bussen met Nederlanders die naar Parijs kwamen alleen om mij te zien winnen, realiseerde ik me pas de impact van een Touroverwinning. Ik had nooit gedacht dat het zoveel teweeg zou brengen. Jan Janssen zegt weleens dat je ook na je dood voor altijd in die lijst van winnaars staat. Dat kan dan zo zijn, maar die zege heeft mij absoluut niet veranderd, ik ben me niet anders gaan gedragen.” Een jaar later won Hinault de Tour, Joop werd vierde. In 1982 boekte Hinault zijn vierde van vijf Tourzeges, terwijl Joop voor de zesde keer als tweede eindigde. “Ik was in 1981 niet helemaal hersteld van alle festiviteiten, merkte ik. Als ik had gewild, had ik na die Tourzege elke avond in een televisieprogramma kunnen zitten, maar dat was niets voor mij. Het was me in 1980 na het winnen van de Tour allemaal iets te veel geweest.” Echtgenote Dany Olympisch goud in 1968 op de 100 kilometer ploegentijdrit, de eindzege in de Tour de l’Avenir in 1969, de eindzege in de Vuelta van 1979, de wereldtitel in 1985 en in 1987 op veertig- jarige leeftijd de winst in de Amstel Gold Race staan op zijn palmares. En natuurlijk de eindzege in de Tour in 1980, plus tien etappezeges. Liefst 22 dagen droeg hij het geel in de Tour, geen Nederlander kan hem dat navertellen. In zijn biografie Joop Zoetemelk, een open boek vertelde hij dat het huwelijk met zijn eerste vrouw, die hij leerde kennen na zijn tweede plek in zijn eerste Tour van 1970 en die in 2008 overleed, niet makkelijk was en dat het invloed had op z’n wielerloopbaan. “In zijn algemeenheid kun je stellen dat als het thuis niet goed gaat, dat voor de sport niet bevorderlijk is. Ik had misschien meer kunnen winnen. Als wielrenner was ik zo’n tweehonderd dagen per jaar van huis. Ik denk dan ook dat mijn twee kinderen meer onder de thuissituatie hebben geleden dan ik.” In 2012 hertrouwde Joop met Dany, met wie hij even buiten Parijs woont en die hij in het dorp had leren kennen. “Ze vond drie koffers met al mijn truien. Ik heb de mooiste op zolder op een rek gehangen: de eerste gele trui uit de Tour de l’Avenir, de witte leiderstrui van Parijs-Nice en de eerste gele trui in de Tour. Nadat we getrouwd waren, zei ik tegen Dany: we gaan een nieuw leven beginnen en kijken niet meer achterom. Vroeger is vroeger en nu is nu. Alles verandert, dat is het leven.” Helden Magazine 52 Het verhaal van Joop Zoetemelk komt voort uit Helden Magazine nummer 52.  In de 52ste editie van Helden schittert Louis van Gaal de cover. Met hem blikken we terug op zijn indrukwekkende carrière. Ook tal van mensen die met de trainer hebben gewerkt komen aan het woord. Harrie Lavreysen, Alexander Brouwer, Niek Kimmann, Kim Polling, Kira Toussaint, Frédérique Matla, Femke Heemskerk, Ranomi Kromowidjojo, Ferry Weertman en Marit Bouwmeester zouden afgelopen zomer schitteren op de Olympische Spelen in het land van de rijzende zon. Het coronavirus gooide echter roet in het eten. Helden fotografeerde de sporters bij wie alles al een tijd draait om Tokio op een bijzondere wijze in ‘Tokiogangers’ In deze editie gaan wij ook terug in de tijd. Pieter van den Hoogenband won twintig jaar geleden olympisch goud op de 100 en 200 meter vrije slag. Daarnaast was John Heitinga met Oranje tien jaar terug dicht bij de wereldtitel en won Rinus Israel vijftig jaar geleden de Europa Cup I met Feyenoord. Het was ook dertig jaar geleden dat Mike Tyson zijn wereldtitels en zijn status van onoverwinnelijkheid verloor, bereikte Andre Agassi voor het eerst een grandslamfinale én blikken onder meer uitblinkers Dennis Bergkamp, Frank de Boer en Patrick Kluivert terug op de behekste wedstrijd uit 2000: Nederland – Italië. Verder in de 52ste editie van Helden spreken we sportief directeur van Jumbo-Visma, Merijn Zeeman. Staat Jackie Groenen oog in oog met ‘Het Melkmeisje’ van Vermeer. Kiran Badloe won de strijd met vriend, trainingsmaat én concurrent Dorian van Rijsselberghe. Een exclusief gesprek met Chris Froome over onder meer zijn horrorcrash. Ook lees je hoe overleven voor Johan van der Velde gesneden koek is en verteld Elsemieke Havenga hoe ze tweemaal olympisch goud had kunnen hebben. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Jordan Teze (22) speelde zich vorig jaar definitief in de kijker. De verdediger maakte zijn eerste goal voor PSV, won de beker en maakte zijn debuut in het Nederlands elftal. We legden hem tien namen voor. Van LeBron James tot Louis van Gaal. En van moeder Blandine tot Ruud van Nistelrooij. LeBron James “Ik ben een groot fan van basketballer LeBron James, volg hem al jaren. Hij heeft een moeilijke jeugd gehad: hij groeide op in een achterstandswijk in de stad Akron, Ohio, zijn vader speelde geen rol in zijn leven, zijn moeder was vijftien toen ze LeBron kreeg en had het financieel moeilijk. LeBron had vroeger niks en is toch een heel grote ster geworden. Hij is zelfs de eerste nog actieve NBA-speler die meer dan een miljard dollar heeft verdiend. Ik kijk altijd naar de wekelijkse highlights van de LA Lakers en natuurlijk naar de NBA Finals. Ik let ook op wat hij doet in de gym en kijk naar filmpjes van hem op YouTube. Maar ik zie ook wat hij buiten het veld doet voor anderen. Zo zet hij zich met zijn stichting in voor kinderen die opgroeien in moeilijke omstandigheden. Ik wil LeBron heel graag een keer live zien spelen en ontmoeten. Ik denk dat ik dan wel een traantje moet laten. Sommige mensen raken je gewoon op een intense manier. Wat hij ook zal doen in de toekomst, ik blijf voor eeuwig zijn fan.” Moeder Blandine “Mijn moeder betekent enorm veel voor mij, door haar ben ik zo ver gekomen. Zij heeft alles voor mij opgegeven en gaf me het vertrouwen dat ik een goede voetballer kon worden.” Je hebt Congolese ouders, bent geboren in Groningen en opgegroeid in Roosendaal. “Mijn ouders besloten om weg te gaan uit Congo voor een beter toekomstperspectief en kwamen terecht in het asielzoekerscentrum in Emmen. Ze hebben elkaar in Nederland leren kennen. Mijn vader werd na een tijdje weer teruggestuurd. Waarom weet ik eigenlijk niet. Mijn moeder, vier jaar oudere broer Jordi en ik hebben vanaf dat moment lange tijd geen contact meer met hem gehad. Hij woont nu nog in Congo. Ik ben een keer bij hem geweest, maar toen was ik pas een jaar oud. Twee jaar geleden is het contact gelukkig hersteld en ik ben van plan om volgend jaar bij hem langs te gaan. Hoewel ik er nooit heb gewoond en er pas één keer ben geweest, voel ik me verbonden met het land. Ik spreek de taal vloeiend. Thuis spreken we geen Nederlands, maar Lingala. In de buurt wonen ook veel Congolese vrienden waarmee ik Lingala spreek. Net als met mijn tante, de zus van mijn moeder, die in Zwijndrecht woont en m’n andere oom die in die tijd in Roosendaal woonde. Mijn moeder stond er alleen voor, ze heeft ons in haar eentje opgevoed. In Groningen kreeg ze uiteindelijk een huis, daar ben ik in het ziekenhuis geboren. Mijn moeder heeft het best moeilijk gehad, ze had vooral veel problemen met de taal. Ze sprak geen Nederlands en geen Engels. Als er brieven van de belasting binnenkwamen, had zij geen idee wat erin stond. Mijn broer moest die brieven voorlezen op zevenjarige leeftijd. Na een jaar zijn we naar Roosendaal verhuisd. Daar ben ik uiteindelijk opgegroeid.” Hoe zag jouw jeugd eruit? “Mijn broer en ik waren altijd buiten aan het klooien met vrienden. We voetbalden veel op straat, maar ik hield net als iedere jongen ook gewoon van belletje lellen. Ik was snel en altijd als een van de eersten weg als er problemen waren. Eigenlijk was ik best een vervelende jongen, ik was vooral heel aanwezig.” 'In het begin waren Gakpo, Obispo en ik altijd een beetje aan het treiteren, we vochten en trapten elkaar op de trainingen. We haatten elkaar meer dan dat we vrienden waren' Op je vijfde begon jij met voetballen bij RSC Alliance in Roosendaal. “Mijn moeder bracht me altijd op de fiets naar de club, ik zat bij haar achterop. Door de regen of keiharde wind tegen; het maakte haar niet uit. Twintig minuten heen, twintig minuten terug. Mijn moeder werd geregeld aangesproken door anderen die haar voor gek verklaarden dat ze dat allemaal deed. Maar ze zei simpelweg: ‘Ik breng mijn zoontje naar het voetbalveld, want ik weet zeker dat hij de beste gaat worden.’ Ik had het geluk dat ik op mijn zevende al werd gescout. Dat was ook meteen een bevestiging voor mijn moeder dat ze de juiste keuze had gemaakt, want in die tijd twijfelde ze nog om met ons naar Frankrijk te verhuizen. Uiteindelijk koos ze voor mijn carrière in Nederland.” [caption id="attachment_18765" align="alignnone" width="2560"] Jordan Teze en Cody Gakpo[/caption] Voelde je daardoor niet ook een enorme druk op je schouders? “De druk om te presteren voelde ik niet echt, omdat ik nog heel jong was. Die druk kwam pas later. Ik was ook heel weinig thuis in die tijd. Ik zat op school van half negen tot half vier en ging daarna meteen door naar de training. Om negen uur ’s avonds was ik weer thuis, en dat gebeurde vier of vijf keer per week. Mijn oom hielp me ook in die tijd. Hij is een vaderfiguur voor mij geweest. Hij filmde me vroeger geregeld, dan analyseerden we de beelden daarna, liet hij zien wat er goed en minder goed ging. Nu woont hij met zijn familie in Luxemburg, maar ik heb nog steeds veel contact met hem.” Speelt je moeder een grote rol in jouw carrière? “Mijn moeder komt niet graag naar het stadion, dat vindt ze te spannend. Ze is bang dat ik fouten maak. Ook als m’n moeder via de tv een wedstrijd kijkt met mijn broer, kan ze niet stilzitten.” Ben jij iemand die dagelijks tegen zijn moeder zegt dat hij van haar houdt? “Nee, maar ze weet wel dat ik ontzettend waardeer wat ze voor me heeft gedaan. Dat merkt ze ook aan de dingen die ik voor haar doe of aan haar geef. Toen ik nog thuis woonde, hielp ik mee in het huishouden en deed ik boodschappen. Nu doe ik dingen op afstand voor haar. Zo’n tien jaar geleden zijn we verhuisd naar België, net over de grens onder Tilburg. Daar woont en werkt zij nog steeds. Ik woon in Eindhoven met mijn vriendin.” Gerrit Adam “Zonder hem had ik het niet gered. Gerrit scoutte mij op m’n zevende en haalde me naar PSV, hij heeft altijd voor ons klaargestaan. Mijn moeder had jarenlang geen Nederlands rijbewijs. Ze struikelde iedere keer over het theorie-examen omdat ze de taal niet sprak. En als ze toch een keer moest rijden, was het stressen omdat we geen politie mochten tegenkomen. Gerrit haalde me iedere dag op van school, bracht me naar de training bij PSV en vervolgens bracht hij me weer thuis. Hij ging geregeld mee naar de wedstrijden, als mijn moeder er niet kon komen of moest werken.” Wat zag Gerrit in jou? “Hij zei dat ik veel talent had en verzekerde me ervan dat ik het ver zou schoppen. In de auto voerden we altijd lange gesprekken. Dan hadden we het over wat er voor nodig was om profvoetballer te worden. En over hoe ik als mens kon groeien, wat ook een goede invloed zou hebben op mijn voetbalcarrière. Tot op de dag van vandaag praat ik geregeld met Gerrit, ik heb zo om de tien dagen contact met hem. Sinds kort appen we, hiervoor stuurden we elkaar e-mails. Ieder jaar lunchten we ook samen bij Ikea. Zweedse gehaktballetjes met friet en jam. Dat ging er lekker in, hoor. Door de coronapandemie is dat er de afgelopen twee jaar niet meer van gekomen, maar dat moeten we snel weer eens doen samen.” Wat is de belangrijkste les die je van hem hebt geleerd? “Dat ik geduldig moet zijn. Hij zegt altijd: ‘Alles komt op zijn tijd. Als je er klaar voor bent, dan merk je het wel, dan komt het vanzelf.’ Ik moet niks overhaasten. Als ik hard genoeg blijf werken en rustig blijf in het koppie, dan komt het goed.” Cody Gakpo “Wat wij hebben, wil ik niet eens meer vriendschap noemen, het is meer broederschap. We gaan heel veel met elkaar om. In trainingen staan wij als verdediger en aanvaller altijd tegenover elkaar. Dat is best vervelend. We weten precies van elkaar wat we van plan zijn. Dat maakt het extra moeilijk voor mij om hem te verdedigen en voor hem om aan te vallen. Tegenstanders of andere jongens kunnen mijn acties vaak niet voorspellen, Cody weet het wel. Buiten het veld zien Cody en ik elkaar ook veel. We komen geregeld bij elkaar over de vloer. Ik ken zijn familie heel goed en hij de mijne. Onze vriendinnen kunnen het ook goed met elkaar vinden.” Armando Obispo hoort ook bij jullie lichting. “Hij is ook een heel goede vriend van ons. Armando zat al een jaar eerder bij de jeugdopleiding, Cody en ik kwamen er in 2007 bij. In het begin waren we elkaar altijd een beetje aan het treiteren, we vochten en trapten elkaar op de trainingen. We haatten elkaar meer dan dat we vrienden waren. Cody was altijd al van een snelle dribbel. Als ik te laat was met verdedigen, ging ik gewoon op zijn enkel staan. En dan kreeg ik weer een trap terug. Toen we met zijn allen bij elkaar in het team kwamen, was de irritatie ook meteen weg.” Lijken jullie ook een beetje op elkaar? “We hebben dezelfde humor, maar ik ben denk ik de grootste sfeermaker van de drie. Ik ben aan de drukke kant, hoor, en vaak degene die grapjes maakt of mensen een beetje plaagt. Onze masseur had zijn haar laten groeien. Ik ben dan de eerste die er een opmerking over maakt, dat ie beter snel naar de kapper kan gaan.” Terwijl Gakpo vorig jaar een van de sterren van jullie ploeg was en jij jezelf ook in de schijnwerpers speelde, was Obispo lange tijd geblesseerd. Is het soms lastig dat de een als een speer gaat terwijl je beste vriend het moeilijk heeft? “We zijn altijd blij voor een ander, maar willen er alle drie zelf ook staan. Het liefst willen we met zijn drieën op het veld staan, met elkaar van een mooie wedstrijd genieten is het mooist. Als Cody en Armando spelen en ik op de bank zit, kan ik niet net zo hard meegenieten van een overwinning. Dat is toch een ander gevoel. Maar over het algemeen zijn we gewoon blij voor elkaar. Armando is weer fit en ik hoop dat hij dit jaar ook veel gaat spelen.” Cody’s naam werd deze zomer veelvuldig in verband gebracht met een transfer. Spreken jullie met elkaar over een eventueel vertrek naar het buitenland? “Soms, maar niet te veel. Ik ben sowieso blij voor Cody, met welke keuzes hij ook gaat maken in zijn leven.” Broederliefde “Bedoel je die rapgroep? Ik luister weleens naar hun muziek, maar op dit moment luister ik vooral naar wat rustigere Afro-muziek, met een mooie beat.” Beschrijf de band eens die jij hebt met je broer Jordi. “Naast mijn broer is hij mijn beste vriend. Vroeger hadden we geregeld ruzie, maar ik denk dat dat onze band alleen maar sterker heeft gemaakt. Hij probeert me met alles te helpen waarvan hij denkt dat het nodig is. Ook in het voetbal. Soms heeft hij gelijk, vaak ook niet, en dat zeg ik dan. Maar wat hij ook zegt, of het nou klopt of niet, het zet me wel aan het denken.” Lijken jullie op elkaar? “Jordi was altijd wat rustiger en slimmer dan ik, heeft ook de havo afgerond. Hij is meer een jongen die eerst denkt en dan doet. Ik deed alles gewoon zonder na te denken en dan zag ik daarna wel waar het schip strandde.” Jordi kon ook wel een potje voetballen, toch? “Gerrit heeft ook weleens bij een wedstrijd van hem gekeken. Hij heeft ooit tegen Jordi gezegd: ‘Zaterdag mag je meedoen met een proeftraining bij PSV.’ Jordi antwoordde dat hij die dag al moest trainen bij Alliance.” Lachend: “En tot op de dag van vandaag heeft hij daar spijt van. Ik weet niet of Jordi het zo ver had geschopt als ik, maar hij had zeker het betaald voetbal kunnen halen.” Jordi heeft nog een ander talent, is heel muzikaal en bekend als rapper Jozo. “Jordi kan uit het niets freestylen. Dan geef je hem een woord en vervolgens komt er een heel liedje uit. Heel knap.” In 2017 brak hij door met artiesten Bizzey en Kraantje Pappie met het nummer Traag. Hij werd ineens bekend bij het grote publiek. “Tegen mijn moeder zeiden ze altijd: ‘Jongens willen twee dingen worden: muzikant of voetballer. Jij hebt ze allebei.’ Dat beseft mijn moeder ook heel goed. Die periode van zijn doorbraak was mooi, maar ook wel apart. Ineens kreeg hij heel veel aandacht. Als we op de kermis liepen, kon hij geen stap zetten zonder dat iemand een foto van hem wilde maken. Hij werd steeds aangesproken. Dat vond ik mooi om te zien, hij kreeg de waardering die hij verdiende.” En nu sta jij op de kermis handtekeningen uit te delen... Lachend: “Klopt. In de coronaperiode had Jordi het als artiest wat moeilijker, qua werk maar ook persoonlijk, maar hij probeert zijn rapcarrière nu weer op te pakken.” Hebben jullie de ambitie om samen ooit een nummer te maken? “Misschien een keer voor de lol, maar van mij hoeft dat niet per se, hoor.” Lachend: “Ik kan het beter bij voetballen houden.” Giannis Antetokounmpo “Onlangs heb ik de film Rise over het leven van Giannis Antetokounmpo gezien. Hij heeft een bijzonder levensverhaal. Schokkend, maar ook inspirerend. Zijn ouders zijn gevlucht uit Nigeria en in Griekenland terechtgekomen. Daar waren ze illegaal, ze zijn er zo ongeveer weggepest. Als kind verkocht hij zonnebrillen op straat, tot hij op een basketbalveldje bij Athene werd ontdekt en zo de NBA is ingerold.” Giannis speelt bij Milwaukee Bucks, werd in 2021 NBA-kampioen en verkozen tot meest waardevolle speler, maar ze hebben nog drie succesvolle basketballende zoons waarvan er twee ook in de NBA uitkomen. “Met alle risico’s van dien zijn ze, puur uit liefde voor de sport, gaan basketballen. Er hoeft maar één familielid voldoende vertrouwen te geven aan een kind, dan zie je wat dat kan opleveren. Dat is bij mij uiteindelijk ook gebeurd.” Het was voor de familie van Giannis moeilijk om als illegalen in Griekenland de eindjes aan elkaar te knopen. Ze hielden zich vooral gedeisd omdat ze bang waren dat de buren de politie op hen af zouden sturen als ze te veel lawaai zouden maken. “Gelukkig hadden wij geen last van mensen die ons probeerden weg te pesten. We woonden in een buurt waar mensen van uiteenlopende culturen woonden: Marokkanen, Afrikanen, Turken. Maar ik heb wel te maken gehad met racisme, hoor. Dat zat hem in kleine dingetjes. Als we aan het voetballen waren, dan werd er ook weleens geroepen dat ik vanwege mijn huidskleur niet werd gekozen of mocht meedoen.” Giannis wilde tot zijn dertiende liever profvoetballer worden. Ronaldo en Messi waren zijn grote voorbeelden. Had jij geen omgekeerde ambities, wilde jij niet liever basketballen? “Nee, ik heb nooit gebasketbald, wilde altijd al voetballen. Ik werd ook vroeg gescout, dan is het ook makkelijker om daar vol voor te gaan.” Roger Schmidt “Roger Schmidt is degene die mij echt de kans heeft gegeven, onder hem kwam ik in de basis te staan. Ik heb veel van hem geleerd afgelopen seizoen. Hij leerde me om meer lak te hebben aan dingen, om met ‘schijt’ te spelen. Om verdedigend meer door te dekken en mijn eigen duels te winnen. En om naar voren te kijken. ‘Met alleen de bal breed spelen, kom je niet bij het Nederlands elftal terecht,’ zei de trainer altijd, ‘speel met lef en durf risico te nemen, wees niet bang om fouten te maken.’” Al op je achttiende maakte je je debuut in de eredivisie onder coach Mark van Bommel. Na je debuut heb je nog anderhalf jaar gependeld tussen het eerste elftal en Jong PSV. “Op een dag dat we twee trainingen hadden, en met de eerste training om half één klaar waren, moest ik rennen naar de andere kant van het trainingscomplex om te douchen in de kleedkamer van Jong PSV en om me om één uur weer te melden voor de lunch. Dat is hier altijd de regel geweest: als je van Jong PSV komt en je zit nog niet vast in het eerste elftal, dan moet je op het jeugdcomplex douchen. In het begin was ik daar helemaal oké mee. Maar hoe langer het duurde, des te vervelender het werd. Andere jongens mochten wel in de kleedkamer bij het eerste blijven, ik niet. Dat ging in mijn hoofd rondspoken. Waarom ik niet, vroeg ik me af. Mentaal was het een lastige periode. Gerrit, mijn moeder en mijn oom hielpen me in die tijd. Toen Mark van Bommel werd ontslagen en Ernest Faber hem opvolgde als interim-trainer, veranderde de situatie gelukkig en zat ik vast bij het eerste elftal.” Rechtsback was altijd jouw favoriete positie, maar onder Schmidt kwam je centraal achterin te staan en speelde je jezelf nog meer in de kijker. “Ik heb ook aanvallende kwaliteiten en hou ervan om mee naar voren te gaan en voorzetten te geven. Dat kan ik vooral als rechtsachter laten zien, en als centrale verdediger wat minder. Maar uiteindelijk kies ik wel voor centraal achterin, hoor, dan kan ik een nog belangrijkere rol spelen.” Je maakte dit jaar ook je eerste goal voor PSV in de wedstrijd tegen RKC, won de beker en de Johan Cruijff Schaal en debuteerde in het Nederlands elftal. “Het is een gek jaar geweest. Het eerste half jaar zat ik op de bank. Na de winterstop is het heel hard gegaan. Vooral bij het Nederlands elftal had ik wel even een ‘wow-momentje’. Ik vind het moeilijk om stil te staan bij dat soort momenten, omdat ik iedere keer opnieuw moet presteren.” Louis van Gaal In maart werd je voor het eerst opgeroepen voor het Nederlands elftal. “Ik vond het spannend. Ik kwam voor het eerst bij de grote jongens terecht. Toen ik binnenkwam, was Virgil van Dijk de eerste die ik zag. Naast hem zat de bondscoach, dat was toch wel even schrikken.” Jij dacht: ik keer nu om? Lachend: “Zij zagen mij al, dus ik kon niet meer vluchten. Ik liep op Virgil af en gaf hem een hand, daarna de trainer. De trainer hield mijn hand best lang vast en bleef me aankijken, ik werd een beetje ongemakkelijk. Hij zei dat hij blij was met mijn komst, en dat hij zin had in de interlandperiode. Ik zei dat ik er ook zin in had. Hij zei dat hij me had geselecteerd om mijn opbouwende kwaliteiten.” 'Van Gaal hield mijn hand best lang vast en bleef me aankijken. Ik werd een beetje ongemakkelijk. Hij zei dat hij blij was met mijn komst' Op 8 juni maakte je je debuut tegen Wales. Je kreeg flinke kritiek van Louis van Gaal, hij zei: ‘Deze jongen kan veel beter, maar er zit stress op.’ “Op tv kunnen zulke uitspraken misschien heel hard overkomen, maar hij zei hetzelfde ook tegen mij. Hij vertelt eerlijk wat hem niet bevalt, maar hij roept nog harder wat hij wel goed vindt. Als ik in een training een goede bal geef, roept hij meteen met heel veel beleving dat het heel goed is. Dat kan ik ontzettend waarderen. Bij Louis van Gaal is het heel duidelijk wat hij van je verwacht. Als je daar niet aan voldoet, dan hoor je het, maar als je het wel goed doet, dan hoor je dat nog vaker.” Hoe kijk je zelf terug op je debuut? “Ik was trots dat ik mijn debuut mocht maken, maar natuurlijk was ik ook teleurgesteld in mijn spel. Ik voelde me rustig voor de wedstrijd, maar misschien was er toch een beetje stress ingeslopen. In het veld merkte ik ook wel dat ik niet echt mezelf was. Als ik er in september weer bij zit, wil ik me van mijn beste kant laten zien en bewijzen dat mijn mindere spel eenmalig was.  Ik heb ervan geleerd, ben er sterker uit gekomen en weer beter geworden. Ik ben er niet bang voor dat zoiets weer zal gebeuren.” [caption id="attachment_19125" align="alignnone" width="2560"] Jordan en Louis van Gaal[/caption] Memphis “Als kleine jongen keek ik tegen Memphis op. Hij heeft een mooie carrière bij PSV gehad, en nu speelt hij bij Barcelona. Mooi om te zien hoe hij gegroeid is, hij heeft het goed gedaan.” Hoe helpt Memphis de jonge jongens bij het Nederlands elftal? “Na mijn debuut was hij een van de eersten die me op mijn schouder tikte en zei: ‘Het is niet erg, het komt goed, blijf strijden.’ Die steun helpt. Dan merk ik dat zij ook gewoon mensen zijn die ooit hetzelfde hebben meegemaakt.” Hoe is jullie band? “Bij het Nederlands elftal praten we ook over veel andere dingen dan over voetbal, vooral over het geloof. Voor een wedstrijd bidden we samen met wat andere jongens, onder wie ook Cody, in het hotel. We geloven erin dat het ons versterkt, als mens en als voetballer, en dat het bij ons het beste naar boven haalt. Memphis neemt dan het woord en spreekt voor ons allemaal.” Welke inspiratie haal jij zelf uit de Bijbel? “Dat iedereen een eigen pad bewandelt. Soms zie je mensen links of rechts van je sneller gaan dan jij. Dan kun je al gauw denken: waarom zij wel, en ik niet. Maar iedereen heeft zijn eigen pad en zijn eigen hordes, het is het beste om je op jezelf te focussen, je hebt toch geen invloed op wat links of rechts van je gebeurt.” Wat vind je van Memphis als speler? “Hij is natuurlijk een geweldige speler, maar ik vind hem vooral een mooi persoon omdat hij zich durft uit te spreken. Soms kan dat dan misschien shocking zijn of niet politiek correct, maar ik vind het mooi dat hij zich toch uitspreekt en dichtbij zichzelf blijft. Ik wil ook zoals Memphis zijn: dichtbij mezelf blijven en niet altijd politiek correcte antwoorden geven.” Ruud van Nistelrooij “Ik heb de trainer niet meer zien spelen, was net te jong toen hij een ster was. In die tijd hadden wij thuis ook geen commerciële televisie en buitenlandse kanalen, alleen de publieke zenders.” Wat is je eerste indruk van hem als trainer van PSV? “In de zomer is hij vooral bezig geweest om zijn manier van spelen bij ons te implementeren en tot nu toe bevalt mij dat wel. We werken aan een 4-3-3-systeem met de punt naar achteren, we oefenen tijdens trainingen veel op looplijnen. Als verdediger verandert er voor mij niet heel veel. De trainer is heel duidelijk naar de spelersgroep, zegt wat hij van ons verwacht in het veld, maar ook erbuiten. Vorig jaar was het allemaal wat vrijer, deze trainer wil het wat gedisciplineerder hebben. Dat zijn dingen als wat vaker met elkaar eten, ook samen ontbijten.” Hebben jullie al naar elkaar uitgesproken dat dit echt het seizoen moet zijn waarin de landstitel gepakt gaat worden? “We beseffen dat we met deze spelersgroep kampioen moeten worden.” Wat zijn je persoonlijke doelen? “Natuurlijk wil ik kampioen worden. Ik wil minder tegengoals dan vorig jaar krijgen, en ik wil naar het WK. Het WK zal een heel belangrijke stap in mijn carrière worden.” Denk jij ook al aan een transfer naar het buitenland? “Daar ben ik nog niet mee bezig, maar als ik ieder jaar laat zien wat ik in me heb en hard blijf werken, dan komt het buitenland vanzelf. Ik kan niet ontkennen dat ik Barcelona altijd al een heel mooie club heb gevonden.” Helden Magazine 63 Het verhaal van Jordan Teze komt voort uit Helden Magazine 63. We duiken in de slipstream van Max Verstappen. Sportief directeur Jan Lammers bespreekt zijn mooiste momenten op het circuit en Atze Kerkhof weet hoe het is om teamgenoot van Max te zijn. In deze editie lees je een uitgebreid interview met de vrouwen in het leven van Abdelhak Nouri. Voor het eerst vertellen zijn moeder, zussen, schoonzussen en tante hun aangrijpende verhaal. Daarnaast heeft ook Kira Toussaint een bewogen tijd achter de rug. De zwemster verbrak een gepland huwelijk en vertrok naar Amerika. Ook spraken we met een van de nieuwe boegbeelden van het vrouwenvolleybal: Nika Daalderop en maakt Davy Klaassen zich op voor een nieuw seizoen bij Ajax én een WK. Marcus Pedersen en Noor Omrani delen naast hun liefde voor de bal ook een hoofdkussen. Zijn broers Jens en Melle van ’t Wout klaar om de shorttrack wereld te veroveren én Ronald de Boer blikt terug op de Champions League-finale van 1995. Verder is Riemer van der Velde oud-voorzitter van sc Heerenveen. Een gesprek over onder meer de ontwikkelingen van zijn club en Abe Lenstra. Timothy Beck haalde als estafetteloper de Zomerspelen en was vlaggendrager bij de Winterspelen in 2010 én Victoria Koblenko spreekt met judoka Michael Korrel over zijn kwetsbare kant in aanloop naar het WK. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 63 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Hij is verantwoordelijk voor misschien wel het mooiste sportmoment van 2024. In de extra tijd van de finale tegen thuisland Frankrijk schoot Worthy de Jong (36) de Nederlandse 3x3-basketballers naar de olympische titel. Victoria Koblenko ging voor het dubbeldikke jubileumnummer langs bij de man van ‘Het Gouden Schot’. Worthy de Jong Je vader was een basketballer in Suriname en vernoemde jou naar de bekende NBA-speler James Worthy. Welke rol speelde je vader in de keuze om te gaan basketballen? “Ik ben geboren in Suriname, toen ik twee was, gingen we met het gezin naar Nederland. Mijn ouders gingen uit elkaar toen ik zeven was. Mijn band met mijn vader veranderde daarna. Hij haalde me soms op, we basketbalden dan af en toe ook samen. Mijn vader was er eigenlijk meer een voorstander van dat ik ging voetballen, maar ik koos op m’n elfde voor basketbal en wilde natuurlijk beter worden dan mijn vader. Hij bracht me naar een net opgerichte club in Amsterdam-Zuidoost. Ik basketbalde vooral voor m’n plezier op dat moment, speelde ook geen competitie. Pas twee jaar later konden we ons als team inschrijven en competitie spelen. Toen werd ik echt verliefd.” Wat voor jongen was jij in die tijd? “Ik was geen straatjongen, geen hangjongere, speelde tot mijn achttiende nog verstoppertje. Ik was actief en atletisch, maar ook een lolbroek. Wat school betreft: ik lette niet altijd op, maar ben ook nooit blijven zitten. En wat mijn sport betreft: ik speelde eerst op pleintjes, vooral voor de lol, en moest bij de club ineens binnen structuren leren functioneren. Dat was wennen.” [caption id="attachment_20589" align="aligncenter" width="1707"] Worthy de Jong[/caption] Hoe liep het af met school? “Met minimale inspanning, omdat ik basketbal prioriteit gaf, heb ik het mbo-diploma retail gehaald. Ik bedacht: ik moet in elk geval een diploma halen voordat ik naar Amerika ga. Het is altijd mijn droom geweest om daarheen te gaan.” Hoe jaagde je die droom na als tiener? “Er waren heel veel obstakels. Om voet tussen de deur te krijgen in Amerika moest ik eerst mijn diploma’s laten vertalen. Het kostte allemaal veel geld om mijn basketbaldroom na te jagen. Mijn moeder heeft mij heel erg gesponsord. Ze zag er niet veel in, maar ik was enig kind en ze bracht dagelijks offers voor mijn droom. Ze heeft veel baantjes gehad, maakte onder meer huizen schoon. Soms moest ik mee om haar te helpen om nieuwe basketbalschoenen te kunnen bekostigen. Al die sportlessen, een busabonnement om naar school te gaan; mijn moeder heeft keihard gewerkt om het voor mij allemaal voor elkaar te krijgen.” Helden Magazine nummer 74 Het eerste deel van het interview met Worthy de Jong is afkomstig uit Helden Magazine nummer 74. In het dubbeldikke jubileumnummer wordt uitgebreid teruggeblikt op het waanzinnige sportjaar 2024. Ronald Koeman siert de cover van deze 180 pagina’s tellende editie. De bondscoach spreekt zich uit over de ziekte van zijn vrouw Bartina, de kritiek van analisten op spelers en op ‘zijn’ Oranje, de overvolle agenda, Memphis Depay en zijn rol als opa. Olympische Spelen Sportman van het Jaar Harrie Lavreysen komt aan het woord en tal van intimi verklaren het succes van de baanrenner die dit jaar drie keer olympisch goud en drie wereldtitels won. Ook powervrouwen Marit Bouwmeester en Sharon van Rouwendaal, allebei winnares van goud in Parijs en GOAT (Greatest Of All Time) in hun sport, doen hun verhaal. De gouden roeiers van de dubbelvier, Finn Florijn, Lennart van Lierop, Koen Metsemakers en Tone Wieten, komen samen voor een reünie op de Bosbaan. Hockeykeeper Pirmin Blaak bezorgde de Nederlandse hockeyers eindelijk weer goud, maar hij heeft er veel voor moeten opofferen. Over powervrouwen gesproken: wat te denken van Marianne Vos? Op haar 37ste behaalde de wielrenster olympisch zilver in Parijs en verzekerde zich van de wereldtitel op gravel. Puck Pieterse was op weg naar zilver op de mountainbike in Parijs. Toen reed ze lek. Vierde. Daarna pakte ze wel de wereldtitel in het veldrijden en ze werd wereldkampioen onder 23. Ze doet haar verhaal in de rubriek De Dag Dat Alles Misging. Sportjaar 2024 2024 was ook het jaar van de doorbraak van Joy Beune. Lang stond ze te boek als de vriendin van Kjeld Nuis, maar dit jaar groeide ze uit tot de nieuwe schaatskoningin. Ze won wereldtitels op de ploegenachtervolging en 5000 meter én werd glansrijk wereldkampioen allround. Tijd voor een schitterende shoot. En wat te denken van Jerdy Schouten? Hij veroverde de landstitel met PSV, werd binnen no time een onmisbare schakel voor de ploeg van Peter Bosz en het Nederlands elftal. Ook werden hij en zijn vrouw Kirsten ouders van Gioia. “Ik heb het toch maar mooi geflikt.” Verder: Edwin en Annemarie van der Sar vertellen over het noodlot dat hen allebei trof: een hersenbloeding. Annemarie kreeg die in 2009, Edwin vorig jaar, vlak nadat hij opstapte bij Ajax. Edwin: “Mij is wel honderdduizend keer gevraagd of het door de stress is gekomen en of er een oorzaak te vinden was. Ik weet het niet.” Jorn, Inger en Kay zijn broers en zus én ze zijn alle drie handbalinternational. De weg naar de top ging niet altijd over rozen. Shorttrackster Selma Poutsma wil ook een topper op de langebaan worden en vertelt dingen die je nog niet van haar wist. Een portret van de nieuwe Lionel Messi: zijn naam is Lamine Yamal, zeventien jaar, nu al ster van Barcelona en EK-winnaar Spanje. Maar ook punt van discussie vanwege zijn afkomst. En nog veel meer!