Shorttracken zit bij Xandra Velzeboer in haar DNA. De hele familie is in de ban van de sport. Vorig jaar, op haar twintigste, won ze olympisch goud op de aflossing en daarna greep ze de wereldtitel op de 500 meter. We legden Xandra een lijstje met namen voor. Van tante Monique en zusje Michelle tot Jutta Leerdam en Suzanne Schulting.
Monique, Simone, Alex en Marc Velzeboer
Bij het noemen van de naam Velzeboer denkt iedereen meteen aan shorttrack. Monique, Simone, Alex en Marc Velzeboer waren pioniers van de sport in de jaren tachtig en negentig en zorgden voor de eerste Nederlandse successen. En nu zijn daar Xandra en haar zusje Michelle, dochters van Marc, die als een komeet gaan.
Xandra: “Tante Monique heeft goud, zilver en brons gewonnen op de Spelen in Calgary in 1988. Ik heb de beelden teruggezien. Interessant om te zien hoe de sport is veranderd de afgelopen dertig jaar. Het materiaal is heel erg veranderd en daardoor ook de manier van schaatsen.”
De familie Velzeboer is close, mede doordat de sport hen bindt. “Mijn tantes en oom volgen de wedstrijden van mij en mijn zusje op de voet. Voor een wedstrijd krijg ik meestal een berichtje en erna bel ik ook weleens met een van hen. Het racen is hetzelfde gebleven, dat is niet veranderd. Maar het meeste contact over shorttrack heb ik met mijn vader. Hij heeft mij nog schaatsles gegeven. Toen mijn vader was gestopt met shorttrack heeft hij lang niet op het ijs gestaan. Toen mijn zusje en ik zijn gaan shorttracken is hij bij onze club training gaan geven en ging hij weer mee schaatsen. Dat doet hij nu nog weleens. We praten thuis ook veel over onze sport.
Mijn moeder heeft vroeger niet geschaatst, maar vindt de sport wel heel mooi, zij is tijdens onze wedstrijden heel zenuwachtig. Schaatsen was zeker geen must bij ons vroeger, ik heb ook nog andere sporten gedaan, zoals skeeleren en hockey. Ik dacht altijd dat de liefde voor schaatsen wat later bij mij is ontstaan, maar ik zag laatst een filmpje van toen ik vijf jaar was. Er werd me gevraagd wat ik wilde worden later en ik riep hard: schaatser! Als er in de winter natuurijs lag, gingen we met de hele familie schaatsen. Daardoor ben ik op schaatsles gegaan in Den Bosch. Het shorttrackteam Brabant trainde daar ook, zo ben ik in het shorttracken gerold. Op mijn zeventiende ben ik van Culemborg, waar ik ben opgegroeid, naar Heerenveen verhuisd. Ik werd gevraagd voor de nationale selectie en wilde dat grote doel najagen: de Spelen halen. Dat is al gelukt.”
Dat shorttracken niet zonder gevaar is, weet Xandra ook van jongs af aan. Tante Simone brak bij een val in de olympische B-finale op de 500 meter van 1988 haar rug. Tante Monique raakte in 1993 verlamd door een val tijdens een trainingskamp in het Franse Font-Romeu. “De val van Simone was vlak voor de A-finale. Monique zag haar zus afgevoerd worden met een brancard, moest toen zelf rijden en werd olympisch kampioen. Dat moet bizar zijn geweest. Ik heb mijn tante nooit zien lopen, ken haar niet anders dan in een rolstoel. Met Monique heb ik nooit over het ongeluk gesproken. Wel met mijn vader, hij was erbij. Op de plek waar Monique viel, stonden op dat moment nog geen kussens in de boarding.
Toen wij in 2020 in Font-Romeu waren en Lara van Ruijven daar tijdens ons trainingskamp overleed, kwam dat extra hard binnen, omdat Monique daar is gevallen. De situatie was heel anders, want Lara overleed door een auto-immuunziekte. Maar ik ging me toen wel realiseren hoe heftig het is om van de ene op de andere dag niet meer te kunnen lopen. Sindsdien ben ik me meer bewust van de gevaren dan vroeger, maar het is niet zo dat ik tijdens het schaatsen nadenk over wat er kan gebeuren.
De ongelukken van mijn tantes hebben natuurlijk grote impact gehad op de familie. Mijn vader is voorzichtiger geworden in de loop der jaren. Mijn zusje en ik schaatsen met een extra nekbeschermer, die hij heeft bedacht.”
Monique stortte zich na haar dwarslaesie op fotografie. Xandra leert veel van haar tante. “Monique heeft me geleerd dat ik me altijd moet focussen op het positieve. Mijn tante zit in een rolstoel, maar is altijd op zoek naar dingen die ze wel kan doen. Ze gaat gewoon mee op wintersport en de berg af in een zitski. Onbewust neem ik dat mee. Bij tegenslag probeer ik niet in het negatieve te blijven hangen.”
Suzanne Schulting
Ze is de koningin van het shorttracken. Suzanne Schulting won in 2018 olympisch goud op de 1000 meter en brons op de relay. Bij de afgelopen Spelen kwamen daar nog twee gouden, een zilveren en een bronzen olympische medaille bij. En Suzanne won in de tussentijd ook een handvol wereld- en Europese titels. Xandra werd vorig jaar met Suzanne olympisch kampioen op de relay en pakte daarna de wereldtitel op de 500 meter in Montreal. Ze is niet langer alleen ploeggenoot, maar ontpopt zich ook als de grote concurrent van Suzanne Schulting. “Een aantal jaar geleden was ik nog het jonkie, had ik Suzanne minder te bieden. Ik kon me enorm optrekken aan Suzanne en de rest van de vrouwen tijdens trainingen. Ik keek heel goed naar de meiden, kon van hen afkijken. Mijn doel op dat moment was om wereldkampioen bij de junioren te worden.
Ik zit nu op een heel ander niveau, het is nu zo dat Suzanne en ik elkaar sterker maken. Simpelweg door met en tegen elkaar te rijden op trainingen. Ik kijk minder naar haar dan voorheen, we zitten nu op een niveau dat iedereen zijn eigen verbeterpuntjes heeft en daar hebben we het vooral met de coach over. Neemt niet weg dat we elkaar tips geven. Ook met het doel om elkaar beter te maken met het oog op de relay. We zijn samen bezig om nog sterker te worden en we willen voorkomen dat we worden ingehaald bij de wissels. Op dit moment zijn wij het sterkste team in de aflossing, we merken dat andere landen van alles aan het proberen zijn om iets te vinden waarop ze ons kunnen pakken, en wij willen ervoor zorgen dat we de beste blijven.
Inmiddels zijn we ook concurrenten, ja. Ik denk dat Suzanne mij inmiddels wel als een gevaar ziet. In de relay willen we samen winnen, op de individuele afstanden willen we van elkaar winnen. Dat zorgt weleens voor kleine ergernissen. Logisch ook, we trainen het hele jaar met elkaar, zien elkaar iedere dag en reizen met elkaar de wereld over. Maar die ergernissen zijn er ook soms met anderen, hoor. Suzanne en ik zijn heel goede collega’s. We kunnen het hartstikke gezellig hebben met elkaar. Met alle dames in de ploeg trouwens. We werken goed samen en drinken ook weleens koffie met zijn allen. Maar we lopen niet de deur bij elkaar plat.”
Suzanne Schulting heeft laten zien dat het mogelijk is om als Nederlandse shorttrackster de beste van de wereld te worden. “Ploeggenoot Yara van Kerkhof vertelt weleens hoe het een paar jaar geleden was, toen was het doel om als Nederlandse shorttracker kwartfinales te rijden. Er is veel veranderd. Vanaf het moment dat Suzanne olympisch kampioen op de 1000 meter werd in 2018, zijn wij met het hele team veel gaan winnen. Maar vergeet ook Sjinkie Knegt niet. Hij won in 2014 olympisch brons, in 2018 zilver en hij werd wereldkampioen in 2015. Dat was al een teken dat wij heel goed bezig waren.”
Xandra maakt nu, op haar 21ste, deel uit van de wereldtop. “Vroeger keek ik op tegen de Italiaanse shorttrackster Arianna Fontana. Nu rijd ik tegen haar. Best gek. Ik was als kind ook van het handtekeningen verzamelen. Onze bondscoach Niels Kerstholt schaatste toen nog, ik heb een handtekening van hem. En ook die van Sjinkie, Yara en Rianne de Vries. Nu kom ik hen dagelijks tegen.”
Helden Magazine editie 65
Het eerste gedeelte van het verhaal van Xandra Velzeboer komt voort uit Helden Magazine nummer 65. In het eerste nummer van 2023, treedt Frank Rijkaard na zes jaar uit de schaduw en siert hij de cover van de 65ste editie. Ook is er in volop aandacht voor de wintersporten met Jutta Leerdam, Ireen Wüst, Joep Wennemars, Dai Dai N’tab en Merijn Scheperkamp.
Daarnaast ook veel aandacht voor voetbal met Andries Jonker, Guus Hiddink, Andries Noppert en de nieuwe ontdekking van Feyenoord: David Hanchko. Hij heeft een relatie met toptennisster Kristyna Pliskova. Wij gingen bij ze langs in Rotterdam. Lois Abbing en Tess Lieder zijn collega’s, vriendinnen en sinds een aantal jaar schoonzussen. Onlangs zijn ze ook moeder geworden en gingen ze in op het verzoek van Helden voor een mooie shoot met zoontje Lev en dochter Flo.
Verder in Helden 65: Een dubbelinterview in aanloop naar het ABN AMRO Open met Esther Vergeer en Diede de Groot. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine editie 65!
Wil je geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Abonneer je nu snel en ontvang de Helden Magazine op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Blijf daarnaast op de hoogte van het recentste sportnieuws en leuke winacties door je aan te melden op onze nieuwsbrief en volg ons op onze social mediakanalen
