Word abonnee
Meer

Turnen

Sanne Wevers – Het laatste kunstje

Sanne Wevers Sanne Wevers (32) werd olympisch kampioen op balk in Rio in 2016, maar zag sindsdien vooral de keerzijde van de medaille. De turncrisis, een langdurige blessure, angst in het turnen op ‘haar’ toestel en een conflict met een ploeggenoot lieten sporen na. Ze nam een sabbatical en maakte op het EK in 2023 een comeback volgens het boekje. Nu staat ze aan de vooravond van haar derde Spelen, waar ze in Helden Magazine nummer 72 op vooruit blikt. “Ik zeg altijd: je kan de voorkant van de medaille pas winnen als je de achterkant kan dragen.” Pak je die gouden plak uit Rio er nog weleens bij? “Soms. Zo vlak voor Parijs denk ik vaker terug aan die Spelen en wat het moment dat ik goud won waard was voor mij. Dat het al een keer is gelukt, is heel mooi. Maar die droom dat het me gaat lukken, heb ik nu weer.” Was het de mooiste tijd van je leven? “Ik gebruik vaak de quote ‘leef in je droom’. Als ik terugdenk aan dat jaar klopt dat, ik leefde mijn droom. Er bestond niks anders in mijn hoofd dan het gevoel dat het ging lukken. Alles stond in het teken van goud.” Merkte je na Rio dat er ook een keerzijde zat aan die olympische titel? “Buiten de turnzaal veranderde alles. Zoekende in die nieuwe realiteit, was ik. Ik ben niet het type dat graag in de schijnwerpers staat, moest wennen aan de nieuwe status. Ik dacht: hoe presenteer ik mezelf? En: hoe ga ik om met kritiek? Ik vond het ook gek dat ik ineens overal herkend werd; in de supermarkt, op straat. Nu gebeurt dat met vlagen: als ik net na een WK in trainingsoutfit ergens verschijn, komen er sneller mensen naar me toe dan als ik met losse haren rondloop op vakantie.” Lachend: “Gelukkig kun je als vrouw er op een makkelijke manier heel anders uitzien.” In Rio zei je tegen ons dat je bang was dat het goud tussen jou en jouw tweelingzus Lieke in zou komen te staan... “Zei ik dat toen al? Lieke en ik hebben onze moeilijke momenten gehad. Als olympisch kampioen wordt er ineens anders naar je gekeken, het was voor de buitenwereld soms lastig om de persoonlijke waarde los te zien van de marktwaarde. De buitenwereld kijkt vooral naar de marktwaarde, daardoor kregen Lieke en ik soms het gevoel dat er verschillend naar ons werd gekeken. Die olympische titel heeft niets te maken met hoe je als persoon bent. Een stom voorbeeld: toen een journalist bij ons de turnhal in kwam, begroette hij mij en gaf me een hand. Lieke stond naast mij en kreeg geen hand. In het begin was dat confronterend. Inmiddels zien we het als een tekortkoming van die journalist en lachen we erom.” 'Toen een journalist bij ons in de turnhal in kwam, begroette hij mij en gaf me een hand. Lieke stond naast mij en kreeg geen hand. In het begin was dat confronterend.' Heb je na Rio al getwijfeld om te stoppen met turnen? “Na Rio heb ik zeker gedacht: wat nu? Ik dacht dat ik in Rio op mijn allerbest was. Ik haal mijn motivatie uit dingen leren, mezelf ontwikkelen, maar dacht toen: ik kan niet beter dan dit. Toen moest ik zoeken naar een nieuwe uitdaging. Gelukkig kwam ik erachter dat er nog rek in zat. Als ik kijk waar ik nu sta met mijn oefening en als ik terugkijk naar mijn oefening in Rio, dan denk ik: zo, ik heb toch nog heel veel bijgeleerd.” Je bent nu acht jaar ouder en wijzer. In hoeverre heeft alles wat er is gebeurd jou veranderd? “Het is een rare tijd geweest. De Sanne van 2016 was heel onbevangen. Niet onbezorgd, want succes komt altijd met zorg, maar ik geloof wel heel sterk dat alles kon. Ik ben nu kritischer en terughoudender, ook wat betreft de keuzes die om mij heen worden gemaakt. Mensen vinden me niet altijd een leuk persoon, soms misschien te kritisch. Dat doet me af en toe wel pijn. Ik wil gewoon het maximale eruit halen.” Helden Magazine nummer 72 Het eerste gedeelte van het interview met Sanne Wevers komt voort uit Helden Magazine nummer 72. Het extra dikke zomernummer van Helden staat volledig in het teken van drie grote sportevenementen: het EK voetbal in Duitsland, de Tour de France en de Olympische Spelen in Parijs. Op de cover van de 204 pagina's tellende editie schitteren drie rolmodellen van wereldklasse uit de Nederlandse atletiek: Femke Bol, Sifan Hassan en Lieke Klaver. Wat is het geheim van hun succes? Experts zoals Ellen van Langen, Caroline Feith, Bart Bennema en Gregory Sedoc delen hun inzichten. EK voetbal De sportzomer van 2024 wordt afgetrapt met het EK voetbal, dat op 14 juni begint. In deze Helden een verhaal over Ronald Koeman. Onder andere Frank Rijkaard, Ruud Gullit, broer Erwin Koeman, Guus Hiddink, Jordi Cruijff en Rafael van der Vaart delen hun mening over de bondscoach van het Nederlands elftal. Verder ging Helden naar Milaan voor een interview met revelatie Tijjani Reijnders en zijn vrouw. Daley Blind 106-voudig international - bespreekt zijn indrukwekkende carrière aan de hand van foto’s. Brian Brobbey over de bondscoach, Marco van Basten, zijn toekomst, zijn roots en racisme. Arie Haan gaat vijftig jaar terug in de tijd, naar het WK voetbal in West-Duitsland dat eindigde met een nationaal trauma. Jan Wouters blikt terug op het gewonnen EK van 1988, ook in Duitsland. Het is nog altijd de enige hoofdprijs van Oranje. Tour de France  Na het EK volgt de Tour de France, van 29 juni tot en met 21 juli. In deze Helden lees je een interview met sprinter Fabio Jakobsen en een portret van Mathieu van der Poel, die ook de olympische wegwedstrijd in Parijs rijdt. Jeroen Blijlevens en Steven de Jongh, ploegleiders bij Lidl-Trek, vertellen hun verhaal, en we vragen ons af: kan Sepp Kuss na de Vuelta ook de Tour winnen? Olympische Spelen De Olympische Spelen vinden plaats van 26 juli tot en met 11 augustus. Chef de mission Pieter van den Hoogenband kijkt terug op zijn gouden race twintig jaar geleden. Baanwielrenner Harrie Lavreysen spreekt over hoge verwachtingen, en BMX’er Niek Kimmann over zijn post-olympische dip. Sharon van Rouwendaal gaat voor goud in het openwater, roeizussen Bente en Ilse Paulis geven een dubbelinterview, en Simone van de Kraats hoopt op goud in het waterpolo. Bovendien gingen we op bezoek bij Tes Schouten, Caspar Corbeau en Arno Kamminga, de drie schoolslagmusketiers. Alle drie zijn ze een medaillekandidaat in Parijs. Voor het eerst sinds 1992 plaatse een Nederlands duo zich op de 500 meter kanosprint voor de Spelen. Hoog tijd om kennis te maken met Selma Konijn en Ruth Vorsselman. Triatlontopper Maya Kingma stelde ernstige misstanden aan de kaak binnen het topsportprogramma van de triatlonbond. Dat werd de triatleet niet door iedereen in dank afgenomen. Joost Luiten is sinds kort vader en worstelde met golfyips. In aanloop naar de KLM Open, die hij twee keer won, doet hij zijn verhaal.
Sanne Wevers Sanne Wevers (32) werd olympisch kampioen op balk in Rio in 2016, maar zag sindsdien vooral de keerzijde van de medaille. De turncrisis, een langdurige blessure, angst in het turnen op ‘haar’ toestel en een conflict met een ploeggenoot lieten sporen na. Ze nam een sabbatical en maakte op het EK in 2023 een comeback volgens het boekje. Nu staat ze aan de vooravond van haar derde Spelen, waar ze in Helden Magazine nummer 72 op vooruit blikt. “Ik zeg altijd: je kan de voorkant van de medaille pas winnen als je de achterkant kan dragen.” Pak je die gouden plak uit Rio er nog weleens bij? “Soms. Zo vlak voor Parijs denk ik vaker terug aan die Spelen en wat het moment dat ik goud won waard was voor mij. Dat het al een keer is gelukt, is heel mooi. Maar die droom dat het me gaat lukken, heb ik nu weer.” Was het de mooiste tijd van je leven? “Ik gebruik vaak de quote ‘leef in je droom’. Als ik terugdenk aan dat jaar klopt dat, ik leefde mijn droom. Er bestond niks anders in mijn hoofd dan het gevoel dat het ging lukken. Alles stond in het teken van goud.” Merkte je na Rio dat er ook een keerzijde zat aan die olympische titel? “Buiten de turnzaal veranderde alles. Zoekende in die nieuwe realiteit, was ik. Ik ben niet het type dat graag in de schijnwerpers staat, moest wennen aan de nieuwe status. Ik dacht: hoe presenteer ik mezelf? En: hoe ga ik om met kritiek? Ik vond het ook gek dat ik ineens overal herkend werd; in de supermarkt, op straat. Nu gebeurt dat met vlagen: als ik net na een WK in trainingsoutfit ergens verschijn, komen er sneller mensen naar me toe dan als ik met losse haren rondloop op vakantie.” Lachend: “Gelukkig kun je als vrouw er op een makkelijke manier heel anders uitzien.” In Rio zei je tegen ons dat je bang was dat het goud tussen jou en jouw tweelingzus Lieke in zou komen te staan... “Zei ik dat toen al? Lieke en ik hebben onze moeilijke momenten gehad. Als olympisch kampioen wordt er ineens anders naar je gekeken, het was voor de buitenwereld soms lastig om de persoonlijke waarde los te zien van de marktwaarde. De buitenwereld kijkt vooral naar de marktwaarde, daardoor kregen Lieke en ik soms het gevoel dat er verschillend naar ons werd gekeken. Die olympische titel heeft niets te maken met hoe je als persoon bent. Een stom voorbeeld: toen een journalist bij ons de turnhal in kwam, begroette hij mij en gaf me een hand. Lieke stond naast mij en kreeg geen hand. In het begin was dat confronterend. Inmiddels zien we het als een tekortkoming van die journalist en lachen we erom.” 'Toen een journalist bij ons in de turnhal in kwam, begroette hij mij en gaf me een hand. Lieke stond naast mij en kreeg geen hand. In het begin was dat confronterend.' Heb je na Rio al getwijfeld om te stoppen met turnen? “Na Rio heb ik zeker gedacht: wat nu? Ik dacht dat ik in Rio op mijn allerbest was. Ik haal mijn motivatie uit dingen leren, mezelf ontwikkelen, maar dacht toen: ik kan niet beter dan dit. Toen moest ik zoeken naar een nieuwe uitdaging. Gelukkig kwam ik erachter dat er nog rek in zat. Als ik kijk waar ik nu sta met mijn oefening en als ik terugkijk naar mijn oefening in Rio, dan denk ik: zo, ik heb toch nog heel veel bijgeleerd.” Je bent nu acht jaar ouder en wijzer. In hoeverre heeft alles wat er is gebeurd jou veranderd? “Het is een rare tijd geweest. De Sanne van 2016 was heel onbevangen. Niet onbezorgd, want succes komt altijd met zorg, maar ik geloof wel heel sterk dat alles kon. Ik ben nu kritischer en terughoudender, ook wat betreft de keuzes die om mij heen worden gemaakt. Mensen vinden me niet altijd een leuk persoon, soms misschien te kritisch. Dat doet me af en toe wel pijn. Ik wil gewoon het maximale eruit halen.” Helden Magazine nummer 72 Het eerste gedeelte van het interview met Sanne Wevers komt voort uit Helden Magazine nummer 72. Het extra dikke zomernummer van Helden staat volledig in het teken van drie grote sportevenementen: het EK voetbal in Duitsland, de Tour de France en de Olympische Spelen in Parijs. Op de cover van de 204 pagina's tellende editie schitteren drie rolmodellen van wereldklasse uit de Nederlandse atletiek: Femke Bol, Sifan Hassan en Lieke Klaver. Wat is het geheim van hun succes? Experts zoals Ellen van Langen, Caroline Feith, Bart Bennema en Gregory Sedoc delen hun inzichten. EK voetbal De sportzomer van 2024 wordt afgetrapt met het EK voetbal, dat op 14 juni begint. In deze Helden een verhaal over Ronald Koeman. Onder andere Frank Rijkaard, Ruud Gullit, broer Erwin Koeman, Guus Hiddink, Jordi Cruijff en Rafael van der Vaart delen hun mening over de bondscoach van het Nederlands elftal. Verder ging Helden naar Milaan voor een interview met revelatie Tijjani Reijnders en zijn vrouw. Daley Blind 106-voudig international - bespreekt zijn indrukwekkende carrière aan de hand van foto’s. Brian Brobbey over de bondscoach, Marco van Basten, zijn toekomst, zijn roots en racisme. Arie Haan gaat vijftig jaar terug in de tijd, naar het WK voetbal in West-Duitsland dat eindigde met een nationaal trauma. Jan Wouters blikt terug op het gewonnen EK van 1988, ook in Duitsland. Het is nog altijd de enige hoofdprijs van Oranje. Tour de France  Na het EK volgt de Tour de France, van 29 juni tot en met 21 juli. In deze Helden lees je een interview met sprinter Fabio Jakobsen en een portret van Mathieu van der Poel, die ook de olympische wegwedstrijd in Parijs rijdt. Jeroen Blijlevens en Steven de Jongh, ploegleiders bij Lidl-Trek, vertellen hun verhaal, en we vragen ons af: kan Sepp Kuss na de Vuelta ook de Tour winnen? Olympische Spelen De Olympische Spelen vinden plaats van 26 juli tot en met 11 augustus. Chef de mission Pieter van den Hoogenband kijkt terug op zijn gouden race twintig jaar geleden. Baanwielrenner Harrie Lavreysen spreekt over hoge verwachtingen, en BMX’er Niek Kimmann over zijn post-olympische dip. Sharon van Rouwendaal gaat voor goud in het openwater, roeizussen Bente en Ilse Paulis geven een dubbelinterview, en Simone van de Kraats hoopt op goud in het waterpolo. Bovendien gingen we op bezoek bij Tes Schouten, Caspar Corbeau en Arno Kamminga, de drie schoolslagmusketiers. Alle drie zijn ze een medaillekandidaat in Parijs. Voor het eerst sinds 1992 plaatse een Nederlands duo zich op de 500 meter kanosprint voor de Spelen. Hoog tijd om kennis te maken met Selma Konijn en Ruth Vorsselman. Triatlontopper Maya Kingma stelde ernstige misstanden aan de kaak binnen het topsportprogramma van de triatlonbond. Dat werd de triatleet niet door iedereen in dank afgenomen. Joost Luiten is sinds kort vader en worstelde met golfyips. In aanloop naar de KLM Open, die hij twee keer won, doet hij zijn verhaal.

Turnen

Heldenpraat met Eythora Thorsdottir

Eythora Thorsdottir werd zevende met het team op de Olympische Spelen van 2016 en individueel negende op de meerkamp, het beste resultaat ooit van een Nederlandse turnster op de Spelen. Met het Nederlands team hoopt ze zich bij het WK in Antwerpen (30 september-8 oktober) opnieuw te kwalificeren voor de Spelen. Mijn favoriete serie is... “This is Us of The Vampire Diaries.” Het laatste boek dat ik heb gelezen is... “The Sun Sister van Lucinda Riley. Het boek is het zesde deel van The Seven Sisters-reeks. In die serie wordt per boek het leven van een van de zeven zussen gevolgd. Ik zal verder niks over het boek verklappen.” Op mijn kamer hing een poster van... “Alia Moestafina, een voormalig turnster uit Rusland, waarvan ik vond dat ze heel mooi turnde.” Mijn celebrity-crush is... “Acteur Ryan Reynolds. Hij heeft een knappe kop en goede humor. Dat lijkt me wel een leuke man.” Als ik de loterij win, dan koop ik als eerst... “Een huis, dicht bij mijn ouders. Het hoeft allemaal niet te gek, gewoon een plek waar ik me thuis voel. En ik zou geld schenken aan goede doelen.” Mijn favoriete spelletje is... “De Disney Frozen-uitgave van Monopoly. Het leukste aan het spel vind ik het vakje waar een sneeuwvlok op staat. Wanneer je daarop komt, moet je een favoriete herinnering delen. Als je met familie of vrienden speelt, komen altijd veel mooie herinneringen naar boven.” Een gewoon die ik wil afleren is... “Ik drink best veel cola light, iets minder daarvan zou misschien wel goed zijn.” Dit staat er bovenaan mijn bucketlist... “Skydiven.” Wat mensen niet over mij weten is... “Dat ik in mijn vrije tijd zing. Ik zing vooral musicalnummers, heb de opleiding aan de Lucia Marthas Institute for Performing Arts in Amsterdam afgerond. Wellicht dat ik daar na het turnen ook nog wat mee ga doen.” Mijn favoriete cheatmeal is... “Een chocolade-karameltaart met heel veel calorieën.” Op mijn nachtkastje ligt... “Handcrème, een boekje om in te schrijven, vaseline en een lamp.” Mijn all-time favoriete sportmoment is... “Mijn eerste zilveren medaille op het EK, in 2017. Op dat moment besefte ik dat er een toekomst voor mij in het turnen lag. Wanneer je een medaille haalt op zo’n hoog niveau weet je dat er meer moge- lijk is dan alleen meedoen.” Hoe ik graag herinnerd wil worden, is... “Als een liefdevol persoon, dat is voor mij het belangrijkste. Als we het betrekken op turnen zou ik herinnerd willen worden als een artistieke turnster die niet alleen het sporttechnische bracht, maar ook een sparkle in het performancegedeelte.” De mooiste plek waar ik ooit ben geweest... “IJsland. Ik probeer er minimaal een keer per jaar heen te gaan om familie te bezoeken.”
Eythora Thorsdottir werd zevende met het team op de Olympische Spelen van 2016 en individueel negende op de meerkamp, het beste resultaat ooit van een Nederlandse turnster op de Spelen. Met het Nederlands team hoopt ze zich bij het WK in Antwerpen (30 september-8 oktober) opnieuw te kwalificeren voor de Spelen. Mijn favoriete serie is... “This is Us of The Vampire Diaries.” Het laatste boek dat ik heb gelezen is... “The Sun Sister van Lucinda Riley. Het boek is het zesde deel van The Seven Sisters-reeks. In die serie wordt per boek het leven van een van de zeven zussen gevolgd. Ik zal verder niks over het boek verklappen.” Op mijn kamer hing een poster van... “Alia Moestafina, een voormalig turnster uit Rusland, waarvan ik vond dat ze heel mooi turnde.” Mijn celebrity-crush is... “Acteur Ryan Reynolds. Hij heeft een knappe kop en goede humor. Dat lijkt me wel een leuke man.” Als ik de loterij win, dan koop ik als eerst... “Een huis, dicht bij mijn ouders. Het hoeft allemaal niet te gek, gewoon een plek waar ik me thuis voel. En ik zou geld schenken aan goede doelen.” Mijn favoriete spelletje is... “De Disney Frozen-uitgave van Monopoly. Het leukste aan het spel vind ik het vakje waar een sneeuwvlok op staat. Wanneer je daarop komt, moet je een favoriete herinnering delen. Als je met familie of vrienden speelt, komen altijd veel mooie herinneringen naar boven.” Een gewoon die ik wil afleren is... “Ik drink best veel cola light, iets minder daarvan zou misschien wel goed zijn.” Dit staat er bovenaan mijn bucketlist... “Skydiven.” Wat mensen niet over mij weten is... “Dat ik in mijn vrije tijd zing. Ik zing vooral musicalnummers, heb de opleiding aan de Lucia Marthas Institute for Performing Arts in Amsterdam afgerond. Wellicht dat ik daar na het turnen ook nog wat mee ga doen.” Mijn favoriete cheatmeal is... “Een chocolade-karameltaart met heel veel calorieën.” Op mijn nachtkastje ligt... “Handcrème, een boekje om in te schrijven, vaseline en een lamp.” Mijn all-time favoriete sportmoment is... “Mijn eerste zilveren medaille op het EK, in 2017. Op dat moment besefte ik dat er een toekomst voor mij in het turnen lag. Wanneer je een medaille haalt op zo’n hoog niveau weet je dat er meer moge- lijk is dan alleen meedoen.” Hoe ik graag herinnerd wil worden, is... “Als een liefdevol persoon, dat is voor mij het belangrijkste. Als we het betrekken op turnen zou ik herinnerd willen worden als een artistieke turnster die niet alleen het sporttechnische bracht, maar ook een sparkle in het performancegedeelte.” De mooiste plek waar ik ooit ben geweest... “IJsland. Ik probeer er minimaal een keer per jaar heen te gaan om familie te bezoeken.”

Turnen

Loran de Munck & Casimir Schmidt: ‘Turntegenpolen’

Voltigespecialist Loran de Munck (24) en meerkamper Casimir Schmidt (27) zijn de boegbeelden van het Nederlandse mannenturnen. Daarnaast zijn ze clubgenoten bij SV Pax, vrienden en tot voor kort huisgenoten. We zochten hen op in aanloop naar het WK turnen in Antwerpen (30 september-8 oktober), waar een belangrijke stap richting de Spelen kan worden gezet. Mentor & leerling Loran: “Casimir is heel belangrijk geweest voor de ontwikkeling die ik de afgelopen jaren door heb gemaakt. Ik wist ook wel dat ik dingen anders aan moest pakken om op een hoger level te komen, maar vond het lastig om me ertoe te zetten. Het helpt als iemand mij vertelt dat het echt anders moet.” Casimir: “Op z’n tijd hebben we dat allemaal nodig. Ik zag bij Loran een paar jaar geleden dat hij twijfelde, ik probeerde hem te motiveren door te gaan, zag dat hij veel beter kon.” Loran: “Ik turn vanaf mijn vijfde en dacht geregeld: wil ik dit eigenlijk nog wel? De resultaten bleven uit en ik dacht: moet ik hier nu elke dag alles voor doen en laten? Er werd tegen me gezegd dat ik winst kon halen door beter op mijn voeding te letten, maar daar wilde ik destijds niets van weten. Ik pakte in die tijd, dan hebben we het over de periode tot 2019, geregeld een zak M&M’s na de training. Na school of in de pauze ging ik naar de Albert Heijn, kocht een heel stokbrood, filet americain en een paar eitjes en at die dan in tien minuten op. Dat deed ik bijna dagelijks.” Casimir: “Ik ben een paar jaar ouder en had een trainer die er bij mij erg bovenop zat. Ik turnde ook al meer toernooien op jonge leeftijd, had iets eerder door dat ik de top zou kunnen halen. Als je niet het idee hebt dat je ooit de aansluiting met de wereldtop gaat vinden, dan is het heel lastig om alles voor het turnen te laten. Logisch. Ik heb iets van zes, zeven keer tegen jou gezegd dat er, als je meer voor je sport zou leven, veel meer in zou zitten. Ik dacht: als jij alleen al vijf kilo lichter bent, scheelt dat al enorm. Maar ik ben er niet zo heel behendig in om iets op een heel goede manier over te brengen. Als ik iets vind, flap ik het er vaak uit. Terwijl ik er heel positieve bedoelingen mee had.” Loran: “De eerste keer kwam het als kritiek bij mij binnen. Toen we na een training in Den Bosch samen terug in de auto zaten, zei jij weer: ‘Waarom probeer je niet gewoon een tijdje beter op je voeding te letten?’ Toen dacht ik: laat ik het eens proberen. Vanaf dat moment ging het ook in de trainingen beter en kwamen er ook resultaten. Ik kan nog steeds veel eten, maar nu alleen goede dingen.” [caption id="attachment_18979" align="alignnone" width="1772"] Casimir[/caption] Vriendschap Casimir: “Vanaf het moment dat Loran bij SV Pax ging trainen, kwamen we elkaar tegen, want ik trainde daar toen ook al.” Loran: “Casimir is drieënhalf jaar ouder, dus hij was een voorbeeld voor mij. Als jij iets deed, wilde ik dat ook kunnen.” Casimir: “Ik ben ook nog even weggeweest bij SV Pax, maar toen ik in 2013 terugkwam – ik was toen net achttien – ontstond er vriendschap tussen ons. We lijken totaal niet op elkaar, maar er was wel altijd een klik, we konden veel met elkaar lachen. Toen we elkaar steeds beter leerden kennen, werd de vriendschap ook steeds hechter. Ik kreeg ook steeds beter door hoe ik met jou om moest gaan, wat jij nodig had om goed te presteren en wat ik moest doen zodat jij je chill voelde.” Loran: “Ik heb geleerd me meer open te stellen, dat ik dingen die jij zegt niet meteen als kritiek moet zien, maar als adviezen.” Casimir: “En ik moet soms even goed bedenken hoe ik iets het best kan verwoorden, zodat jij iets niet opvat als kritiek.” Loran: “Dat heeft natuurlijk ook met leeftijd te maken. Als je jong bent, zie je iets sneller als een aanval. Sommigen kunnen daar beter mee omgaan, bij mij heeft het wat tijd gekost voordat ik dat kon. Nu probeer ik juist gebruik te maken van jouw ervaring. Jij weet mij, en ook anderen, te kalmeren tijdens wedstrijden, hebt al honderd keer meegedaan aan een EK of WK. Als jij heel relaxed bent, worden wij ook rustiger.” Casimir: “Ik zeg dan: niet zo stressen, ga er gewoon voor en dan zien we wel wat er gebeurt.” Loran: “Dat is ook hoe jij in het leven staat, je bent heel relaxed. Dat heb ik natuurlijk ook gemerkt in de vier jaar dat we een woning deelden.” Casimir: “Ik had al op mezelf gewoond. Daarna woonde ik weer een tijdje bij mijn ouders, wat prima was, maar ik wilde weer wat voor mezelf. Met behulp van TeamNL en Topsport Amsterdam kreeg ik een appartement in Amsterdam-West aangeboden.” Loran: “Ik studeerde biologie en medisch laboratoriumonderzoek, woonde op dat moment in een studentenhuis in Leiden, maar wilde daar weg. Ik vertelde dat aan voormalig bondscoach Bram van Bokhoven. Juist op dat moment kreeg jij dat appartement en jij vond het prima om dat te delen. Er zijn eigenlijk nooit woorden geweest tussen ons in de periode dat we samenwoonden.” Casimir: “Wij zijn ook geen ruziemakers. Doordat we elkaar dagelijks in de turnzaal zagen, gingen we thuis allebei meer onze eigen gang. Dat werkte heel goed. We gingen thuis niet nog eens heel uitgebreide gesprekken voeren. Jij ging in het begin ook nog vaak studeren na trainingen. Dan ging ik tv kijken. Of we gingen samen gamen als jij niet hoefde te studeren.” Loran: “Ik ben van nature erg op mezelf, vind het fijn om me soms even terug te trekken. Jij had daar alle begrip voor.” Casimir: “In het begin kookte ik meestal, want toen kon jij dat nog niet zo goed. Dat heb je snel opgepakt, want inmiddels kook je als de beste. Later kwam het steeds vaker voor dat we apart kookten. Jij ging geregeld naar je vriendin. Of zij kwam juist bij ons langs. Dat was niet zo handig met koken; de ene keer was er te veel eten, de andere keer te weinig. Toen hebben we tegen elkaar gezegd: laten we lekker apart koken, dat is makkelijker. En soms aten we wel gewoon samen, hoor.” Loran: “Sinds een paar maanden woon ik samen met mijn vriendin en delen we geen appartement meer. We wonen nu een paar straten bij elkaar vandaan.” Casimir: “Ik deel nu het appartement met iemand anders.” [caption id="attachment_18980" align="alignnone" width="1772"] Loran[/caption] Perfectionisme Loran: “Als het even niet lukt, dan vind ik het lastig om dat los te laten. Bij het WK van vorig jaar leek ik op weg naar een medaille in de toestelfinale op voltige. Aan het eind van mijn oefening ging het toch nog mis, waardoor ik zesde werd. Die finale heeft nog een tijd in mijn hoofd gezeten, ik droomde er zelfs over.” Casimir: “Jij bent een grotere perfectionist dan ik. Bij mij was het juist vaak het probleem dat het mij allemaal te weinig boeide.” Loran: “In mij zit heel erg dat ik alles gewoon goed wil doen. Ik blijf oefeningen herhalen tijdens de training, net zo lang tot het goed gaat. Ik vind het lastig om iets los te laten, terwijl dat bij turnen soms ook net de kunst is.” Casimir: “Ik had lange tijd tijdens trainingen juist zoiets van: als het vandaag niet lukt, dan doe ik het morgen wel. Ik was te gemakzuchtig, heb van jou overgenomen dat ik wat perfectionistischer mag zijn tijdens trainingen, dat ik niet te snel ergens genoegen mee moet nemen. Tegelijkertijd herken ik ook wat jij net zei: als het misgaat tijdens een wedstrijd kan dat nog dagen in je hoofd blijven zitten. Net na de oefening denk ik dan: ik wil nog een keer. Bij turnen hoort ook dat je constant bezig bent met wat niet goed ging. Ik werd twaalfde tijdens de meerkampfinale op het WK. Een geweldig resultaat, heel vet. Maar na afloop was het eerste wat ik dacht: als ik de voltige had gedaan op de manier zoals ik die deed tijdens de kwalificatie, dan was ik vijfde geweest... En als je vijfde bent, kun je ook derde worden. Ik wil meer, meer, meer.” Loran: “Het is altijd zo’n lekker moment als de oefening erop zit en het is goed gegaan. Ik zie altijd op tegen een wedstrijd.” Casimir: “Dat heb ik ook, en volgens mij hebben bijna alle turners dat.” Loran: “Een wedstrijd is een momentopname. Dat een oefening op de training fantastisch is gegaan, telt niet meer. Je doet je arm omhoog, begint je oefening en dan moet het gebeuren. Als het dan niet helemaal gaat zoals het moet, dat je niet kunt laten zien waartoe je in staat bent, voelt dan vaak zo oneerlijk.” Casimir: “Een wedstrijd is gewoon spannend en na een wedstrijd voel je juist totale ontspanning. Eigenlijk zijn we jarenlang aan het trainen voor het moment dat een wedstrijd erop zit.” Loran: “Voordat ik aan mijn voltige-oefening begin, voel ik mijn armen soms tintelen. Geregeld heb ik ook koude handen. Allemaal van de spanning. In je hoofd zit de hele tijd: niet vallen, want vallen is gênant. Als je dat denkt, wordt het natuurlijk ook niet beter.” Loran: 'Mijn armen tintelen soms. Geregeld heb ik ook koude handen. Allemaal van de spanning. In je hoofd zit de hele tijd: Niet vallen, want vallen is gênant' Casimir: “Ik voelde ook altijd van die stroomstootjes door m’n armen. Dan wist ik: shit, dit wordt weer zo’n oefening waarbij ik niets voel. Op die momenten had ik veel minder controle over m’n lichaam.” Loran: “Een paar jaar geleden heb ik hulp gekregen van een lifecoach. Zij gaf me goede tips waardoor ik beter met de stress voor een wedstrijd om leerde gaan.” Casimir: “De mogelijkheid om op mentaal gebied hulp te krijgen, is aanwezig. Ik heb zelf een manier gevonden om goed met de spanningen om te gaan. Ik let goed op mijn ademhaling, probeer me te focussen op de dingen die ik moet doen tijdens een oefening en niet te denken aan wat fout zou kunnen gaan. Dan zeg ik tegen mezelf: je hebt de oefening al duizend keer gedaan tijdens de training, waarom zou je dan nu trillende armen hebben? Ik ga ervan uit dat het goed gaat en zo niet, dan kan ik er toch niets aan doen. Ik accepteer dat ik kan vallen. Sinds ik zo denk, ben ik rustiger. Turnen is gewoon een mindgame.” Loran: “Ik kreeg om mijn hartslag onder controle te krijgen de tip: doe net alsof je onder water zwemt. Op zo’n moment sluit je je ook af voor alles, is de focus volledig op jezelf gericht. Ik gebruik dat nog steeds om mijn kalmte te bewaren.” Casimir: “Tijdens een oefening zijn alle spanningen sowieso weg bij mij. Weet je dat ik soms tijdens een oefening kan denken aan wat ik die avond wil gaan eten? Tijdens een oefening luister ik ook heel selectief. Ik hoor mijn coach, zus en jou altijd, verder hoor ik niet echt iets. Een oefening is vaak zo’n automatisme, dat het ook nergens op slaat om vooraf zenuwachtig te zijn.” Turn-dna Loran: “Mijn moeder heeft Chinese roots, maar groeide op in Indonesië en heeft vooral die cultuur meegekregen, en mijn vader komt uit Nederland. Ik ben via een vriendje, die op gymles zat in Haarlem, met turnen in aanraking gekomen. Ik was op dat moment al vaak radslagen aan het doen, was als kind heel druk. Mijn ouders hebben met de ouders van dat vriendje gesproken en me toen op gymles gedaan.” Casimir: “Mijn zus Annabelle zat op turnen en ze liet mij ook salto’s doen. Ik was vier en zij acht. Wilde eigenlijk op voetbal, mijn moeder wilde me op judo doen, maar dat is er allebei nooit van gekomen. Ik ben een keer naar een turnles gegaan en vond het heel leuk.” Loran: “Ik denk niet dat turntalent per se genetisch is bepaald. Het is vooral zaak dat je er op jonge leeftijd mee begint en dat je een goede coördinatie hebt.” Casimir: “Veel dingen zijn aan te leren. Als je van jongs af aan bereid bent om hard te werken, word je snel lenig en sterk.” Loran: “Discipline is belangrijk, want je moet echt veel trainen. En dat was niet altijd makkelijk toen ik jong was.” Casimir: “Rond mijn elfde, twaalfde wilde ik stoppen met turnen. Op woensdagmiddag waren we vrij en gingen mijn vriendjes met elkaar spelen. Ik moest ’s middags trainen, terwijl iedereen vrij was. Ik kwam een keer thuis en zei: mam, ik wil stoppen. Mijn moeder antwoordde: ‘Je kunt het heel goed en wij hebben er ook veel geld en tijd in geïnvesteerd. Kijk het nog even aan, als je het dan echt niet leuk meer vindt, dan kun je altijd nog stoppen.’ Ik heb een periode wat minder getraind: de ene woensdag wel, de volgende niet. Al snel dacht ik op die vrije woensdagmiddag: mijn turnvriendjes zijn nu aan het trainen en ik niet. Dat vond ik ook niet leuk.” Loran: “Ik wilde ook stoppen op m’n twaalfde. Een grote groep jongens met wie ik dagelijks trainde, stopte ermee. Ik dacht: waarom ga ik dan wel door? Toen ik thuis vertelde dat ik wilde stoppen, zei mijn moeder ook: ‘Laten we het nog even aankijken.’ Zij hadden veel tijd en geld in mij gestoken. En een paar jaar terug had ik dus ook twijfels of ik moest blijven turnen. Ik ben heel blij dat ik niet ben gestopt, dat mijn ouders en ook jij, Casimir, me hebben gemotiveerd om door te gaan.” Toestelspecialist en meerkamper Casimir: “Binnen het turnen wordt de meerkamp altijd gezien als het summum. Als je daar goed in bent, dan ben je een baas. En als je dan twaalfde van de wereld bent, zoals ik op het WK van vorig jaar, dan boeit dat buiten de turnwereld eigenlijk niemand... Kijk, als je in een toestelfinale staat, dan wordt dat meteen opgepikt. Ook al word je door een val zesde, je bent wel op tv geweest, want de toestelfinales worden altijd uitgezonden. Het is misschien ook een beetje het Epke Zonderland- en Yuri van Gelder-effect. Zij waren heel goed op rekstok en ringen, wonnen medailles. Voor die tijd draaide het vooral om de meerkamp. Mede door lichamelijke ongemakken zijn zij zich gaan specialiseren. Met succes.” Loran: “De toestelfinales zijn misschien leuker om te kijken. Je hebt acht turners die achter elkaar hun oefening doen en degene met de hoogste score wint. Lekker overzichtelijk. Het gevolg is dat Casimir eigenlijk te weinig waardering krijgt voor zijn prestaties en dat vind ik jammer. Top twaalf van de wereld op de meerkamp, dat is gewoon fucking lijp. Zeker als je bedenkt dat hij vlak ervoor nog werd geopereerd aan zijn enkel en lange tijd door blessures niet kon trainen. Het was echt een race tegen de klok. Als je dan zo goed presteert... De schijnwerpers mogen best wat meer op jou gericht.” Casimir: “Als een Nederlandse meerkamper echt mee gaat doen om de medailles verandert het misschien.” Loran: “Ik heb niet de coördinatie van Casimir, deed wel alle toestellen toen ik jonger was, maar vond veel dingen eng. Vooral als ik over de kop moest. Toen ik meer tijd aan mijn studie wilde besteden, heb ik heel bewust gekozen om vooral tijd te steken in de toestellen die ik het leukst vond. Zo ben ik me gaan specialiseren op voltige, brug en ringen. Toen ik mijn propedeuse had gehaald heb ik het niet meer teruggedraaid, zeker toen bleek dat ik in korte tijd op vooral voltige en brug heel erg vooruit was gegaan. De meeste tijd besteed ik aan voltige, ringen doe ik vooral om het team te helpen.” Casimir: “Ik heb ook overwogen om me te specialiseren op twee of drie toestellen, maar vond het lastig om te kiezen, vind alles leuk. Ik vind het al snel stom en saai om de hele tijd hetzelfde te moeten doen. Het mooie van trainen als meerkamper is: als het ene toestel niet lekker gaat, dan switch je gewoon naar het andere. Ik denk dat het me enorm zou frustreren als ik maar op twee toestellen zou trainen en het lukt niet. Dan word ik gek, ga ik naar huis. Loran kan zich wel heel goed focussen op één ding, kan net zo lang doorgaan met trainen totdat het lukt. Daarnaast: we proberen ons in eerste instantie voor de Spelen te kwalificeren als team, daar heb je ook een paar goede meerkampers voor nodig.” Loran: “Het is soms ook weleens saai om alleen maar met voltige bezig te zijn, maar ik ben iemand die het juist heel fijn vindt om een vaste routine te hebben. Ik werk elke dag hetzelfde programma af en als iets niet lukt, dan ga ik net zo lang door tot het wel lukt.” Casimir: “Dat is knap. Ik zag jou laatst een oefening twintig keer proberen. Telkens ging het fout op voltige. En die twintigste keer ging het wel en was het zo goed dat je met die oefening wereldkampioen had kunnen worden. Bij mij is het zo: als het drie keer niet lukt, dan kan ik beter wat anders gaan doen. Want bij mij zit het er die dag dan gewoon niet in. Het heeft bij mij dan wel vaak een reden. Dan ben ik vermoeid van de vorige training, want op zes toestellen trainen is zwaar. Telkens moet je weer andere spiergroepen aanspreken. Als ik op ringen heb getraind, is het daarna lastig om mijn handen goed bij elkaar te houden op voltige. Dan krijg ik veel sneller last van mijn triceps. Soms moet ik ook gewoon naar mijn lichaam luisteren.” Loran: “Bij mij komt het vooral aan op mijn polsen en onderarmen. ’s Winters is het wat kouder en moet ik mijn polsen wat langer opwarmen, maar verder heb ik eigenlijk nooit blessures. Dat is bij meerkampers wel anders.” Casimir: “Ik heb anderhalf jaar geleden bij een val mijn schouder en enkel gebroken. Ik ben wel vaker geblesseerd geweest, maar eigenlijk nooit zo erg dat ik een tijdlang niet kon trainen. Als ik iets aan mijn enkel had, kon ik wel trainen op rek of ringen. Als ik iets aan mijn armen had, kon ik wel springen. Ik ben één keer geopereerd, vorig jaar aan mijn enkel. En ik heb een keer een stressfractuur in mijn rug gehad, waardoor ik drie maanden niet kon trainen. Dat is het. Bang ben ik niet, kan ook niet. Turnen met angst is het stomste wat je kunt doen. Dan kun je beter eerst even een stapje terug doen. En als je dan niet doodgaat, ben je meteen weer minder bang.” Lachend: “En ga je wel dood, dan was het een domme keuze.” Tatoeages Casimir: “Mijn eerste tatoeage werd gezet op mijn zeventiende verjaardag. Een jaar eerder vroegen mijn ouders wat ik voor mijn verjaardag wilde en toen antwoordde ik: een tattoo. Ze zeiden: ‘Als je dat op je zeventiende nog steeds wilt, krijg je hem dan.’ Mijn ouders merkten dat het geen ingeving was van me en namen me op m’n verjaardag mee naar een tattoo-artist. Aan de binnenkant van mijn rechterbovenarm heb ik toen de officiële afkortingen van de zes turntoestellen laten zetten. Een maand of drie later had ik al vier tatoeages. Het liep een beetje uit de hand. Ik heb er onlangs weer een laten zetten, die op mijn rug is eigenlijk ook nog niet af. Op mijn linkerbeen staan mijn muzikale helden Kurt Cobain en Travis Scott en ik wil daar nog graag tatoeages van Jim Morrison en Jimi Hendrix bij hebben. Mijn zus heeft ook iets van vier tatoeages, mijn vader had er al een van vroeger en heeft er nu nog eentje die ik bij hem heb gezet. Mijn moeder is ook overstag, is twee jaar geleden begonnen met een sleeve op haar arm. Ik heb nog een tijdje gedacht dat ik tattoo-artist wilde worden. Eén probleem: ik kan niet goed tekenen. Ik heb wel geoefend, heb mijn ouders en een goede vriend getatoeëerd en heb twee tatoeages op mijn eigen been gezet, maar heb die ambitie verder uit mijn hoofd gezet.” Loran: “Jij vindt dat heel vet, het is echt jouw ding. Ik vind de meeste tatoeages van jou heel lijp, wil er misschien ook wel een. Maar alleen als ik de Olympische Spelen haal. Het is heel cliché, maar dan wil ik ergens de olympische ringen laten zetten.” Casimir: “De olympische ringen heb ik ook nog niet, want ik heb ook nog nooit meegedaan aan de Spelen. Ik denk ook niet dat die ringen er gaan komen als ik wel mee mag doen. In dat geval denk ik eerder aan een Eiffeltorentje of het logo van die Spelen.” Loran: “Als jij rondloopt zonder shirt zie ik mensen naar jou kijken. Zeker naar de tatoeage op je rug. Jij bent gewoon een levend kunstwerk.” Casimir: “Ik loop al een tijd mee, de meesten zijn er inmiddels wel aan gewend. Ik ben ook niet de enige met tatoeages en heb het nooit zo door dat er naar me wordt gekeken. Laatst kwamen twee Amerikaanse turnbroers met Bulgaarse roots op me af en een van hen wilde gelijk m’n hand schudden. Voor sommigen ben ik een voorbeeld en daar hebben mijn tattoos zeker ook mee te maken. Want voor mijn gevoel heb ik als turner nog niet zoveel gepresteerd, het kan en moet echt nog beter.” Loran: “Jij bent niet alleen een opvallende verschijning door je tatoeages, maar ook door wie je bent, door je karakter.” Casimir: “Of ik van juryleden door mijn tatoeages weleens het nadeel van de twijfel krijg? Weet ik niet. Ik kan natuurlijk nergens aflezen wat mijn score zou zijn geweest zonder tattoos. Ik had eerder het gevoel dat ik werd benadeeld toen ik voorheen met rare kapsels aan een oefening begon. Toen had ik echt het gevoel dat ik lagere scores kreeg, maar hardmaken kan ik dat natuurlijk nooit. Maar goed, in het dagelijks leven merk ik wel dat die tatoeages wat met mensen doen. Ik merk dat sommigen me er stoer of zelfs een beetje eng uit vinden zien. Dat ben ik niet, hoor. Ik hoor vaak mensen zeggen: ‘In het echt ben je heel anders dan we hadden gedacht.’ Eigenlijk ben ik een schaap in wolfskleding.” Loran: “Ik val veel minder op. In de turnzaal doe ik gewoon rustig mijn ding.” Casimir: “Maar ik merk wel dat ze in de zaal ook vaak naar jou toetrekken om een praatje te maken. Jij valt op door je oefeningen.” Loran: “O ja? Dat heb ik niet zo door.” Casimir: “Het is gewoon indrukwekkend als jij je voltige-oefening doet. En vaak doe je hem tijdens een training ook nog eens heel vaak achter elkaar.” Boegbeelden Casimir: “Ik heb veel volgers op sociale media, post vooral filmpjes die turngerelateerd zijn en merk dat mensen dat cool vinden. Mijn leven draait niet om het krijgen van likes, maar ik ben me er wel bewust van dat social media mij ook kan helpen. Turnen is geen sport waar je rijk van wordt, maar ik heb gemerkt dat het enorm helpt bij het vinden van sponsors als je veel volgers hebt en veel likes krijgt op de dingen die je post. Die sponsors geven mij financiële rust, mocht mijn A-status bij NOC*NSF wegvallen, dan hoef ik niet meteen mijn huis uit. Daarnaast kan het handig zijn als mensen weten wie je bent als straks mijn turnloopbaan erop zit.” Loran: “Ik was ook een tijdje heel fanatiek met social media bezig, probeerde viraal te gaan en meer volgers te krijgen. Ik postte heel veel, maar er gebeurde niets. Op een gegeven moment dacht ik: waar ben ik nou eigenlijk mee bezig? Ik post nog weleens wat en heb soms in mijn achterhoofd: misschien gaat dit viraal. Het hielp ook al niet echt dat ik zilver won bij het EK van vorig jaar, dit jaar vierde werd op het EK en bij het WK zesde werd. Ik heb er misschien tweehonderd volgers bijgekregen. Mensen die betrokken zijn bij het turnen volgen mij wel, maar verder... Jij valt natuurlijk ook op door hoe je eruitziet, Cas.” Casimir: “Het filmpje van mij dat viraal ging, heb jij gefilmd en daarop zie je toevallig heel goed mijn tatoeages.” Loran: “Een probleem van mijn specialiteit, voltige, is dat het voor buitenstaanders een beetje saai is om naar te kijken. Veel mensen zien bij voltige niet precies wat er zo moeilijk aan is. Daarom vinden mensen het ook misschien niet zo interessant als ik iets post. Ach, ik heb het een beetje opgegeven om te jagen op volgers. Misschien verandert er wat als ik op de Spelen een medaille win.” Turnimago Casimir: “Er is veel te doen geweest over turnen, met name bij de vrouwen. Er zijn onderzoeken gedaan naar grensoverschrijdend gedrag. Ik vind het heel erg voor degenen die daar last van hebben gehad of dat nog steeds hebben. En natuurlijk heeft dat impact gehad op het imago van de sport. Maar dan vooral bij de vrouwen, denk ik. Wij mannen hebben niet veel vragen gehad, bij ons is het eigenlijk geen issue. Het grote verschil is dat wij als turners pas senior zijn als we achttien zijn en de vrouwen zijn dat vanaf hun zestiende. De vrouwen zijn veel jonger en ook kwetsbaarder op het moment dat zij dagelijks keihard gaan trainen.” Loran: “Bij de mannen heeft Epke Zonderland het turnen in Nederland op een heel mooie, positieve manier op de kaart gezet.” Casimir: “Lang werd gedacht dat een Nederlander nooit goud kon winnen met turnen. Epke deed het op de Spelen en WK’s.” Loran: “Neemt niet weg dat het natuurlijk een tijdlang over de misstanden is gegaan en dat begrijp ik ook. Toen ik zilver won bij het EK was het fijn dat turnen ook weer eens positief in het nieuws kwam.” Casimir: “Ik denk dat ouders wel even extra hebben getwijfeld of ze hun kind op turnen moesten doen. Ik hoop heel erg dat mensen zich voortaan veilig voelen in het turnen.” Olympische droom Casimir: “Ik heb tot twee keer toe de Spelen niet gehaald. In Tokio lukte het niet om ons als team te kwalificeren. Epke wist zich individueel te plaatsen en er was een ticket voor een meerkamper. Dat ging naar Bart Deurloo en daar kon ik mee leven, want hij was toen beter dan ik. Ik kon mezelf niet zoveel verwijten. Dat ik er in 2016 op de Spelen in Rio niet bij was, zat me veel meer dwars. Ik vind nog steeds dat ik thuishoorde in het team, maar er werd anders besloten. Ik had me met de ploeg gekwalificeerd voor de Spelen en mijn plek werd uiteindelijk ingenomen door Yuri van Gelder, die gold als kanshebber op een medaille op ringen. Er was veel te doen over Yuri die Spelen, hij werd naar huis gestuurd. Zuur. Ik ben niet boos op Yuri, vind het vooral heel erg zonde. Hij had de toestelfinale gehaald, maakte dus kans op een medaille. Als je dan naar huis moet voordat je de finale hebt kunnen turnen... Dat ze voor Yuri kozen in het team was dus ook wel te begrijpen, want hij haalde wel die finale, hè.” Casimir: 'Mijn plek werd in 2016 ingenomen door Van Gelder. Er was veel te doen over Yuri die Spelen, hij werd naar huis gestuurd. Zuur' Loran: “We hopen dat we nu allebei voor het eerst naar de Spelen kunnen. Als we bij het WK in Antwerpen bij de top twaalf eindigen, mogen we als ploeg naar Parijs. Het wordt lastig, maar het is mogelijk.” Casimir: “Er zijn bij het WK twaalf of dertien landen die in de race zijn voor plek acht tot en met twaalf. Het zal heel close worden, denk ik.” Loran: “En als we net buiten de top twaalf vallen, zijn er ook nog mogelijkheden om allebei in Parijs te komen. Op de meerkamp maak jij dan zeker kans op een ticket, Cas.” Casimir: “Jij kunt een ticket op naam verdienen op voltige bij het WK en kan ook nog in 2024 via de World Cups een olympisch ticket bemachtigen, mochten we het als team niet redden. Ik denk dat jij een goede kans maakt om Parijs te halen.” Loran: “Ik droom soms echt van de Spelen. Niet dat ik dan goud win, maar dat ik er sta tussen al die sporters.” Casimir: “Voor mij is het ook een droom om op de Spelen te staan. Maar ik ga niet roepen dat mijn carrière mislukt is, mocht ik de Spelen niet halen. Ik heb al zoveel mooie dingen meegemaakt, zie Parijs trouwens ook niet als mijn laatste kans. Over vier jaar zou ik er ook nog bij kunnen zijn, al ga ik niet roepen dat ik sowieso nog doorga tot en met de Spelen van 2028.” Loran: “We gaan er niet van uit, maar het kan ook nog zo zijn dat uiteindelijk maar één van ons tweeën naar de Spelen mag, dat we concurrenten zijn voor een olympisch ticket. Als jij van ons twee erheen mag, dan lijkt het me heel vet om naar je te komen kijken.” Casimir: “De Spelen zijn om de hoek, dus ik hoop in dat geval dat er een gratis busreisje inzit om jou aan te moedigen. En als jij dan een medaille wint, dan wil ik heel graag een tatoeage bij jou zetten.” Helden Magazine 68 Het verhaal van Loran de Munck en Casimir Schmidt komt voort uit Helden Magazine nummer 68. Max Verstappen kleurt de wereld oranje. Max Verstappen is hard op weg om voor het derde jaar op rij de wereldtitel Formule 1 te pakken. In aanloop naar de Grand Prix van Zandvoort, die hij afgelopen twee jaar won, siert hij de cover van Helden. We volgden de coureur vanuit de paddock en zagen hoe moeilijk het is voor ploeggenoot Sergio Perez om staande te blijven in zijn schaduw. In de 68ste editie van Helden ook volop aandacht voor het nieuwe voetbalseizoen. Een gesprek met Mats Wieffer, dé ontdekking van vorig seizoen, over zijn doorbraak bij Feyenoord en Oranje. Maurice Steijn werd tot veler verrassing de nieuwe trainer van Ajax. Een groot interview met de man die na een teleurstellend seizoen voor nieuwe successen moet zorgen. Luuk de Jong is spits en aanvoerder van PSV, hij vertelt over bondscoach Ronald Koeman, oud-trainer Ruud van Nistelrooij, nieuwe trainer Peter Bosz, oud-ploeggenoot Xavi Simons en nieuwe teamgenoot Noa Lang. Ryan Gravenberch kende een lastig eerste seizoen bij Bayern München. Hij wil er dit seizoen staan en weer een vaste waarde voor Oranje worden. Verder in de nieuwe Helden. Atleten Lieke Klaver en Terrence Agard vormen een razendsnel koppel. Laura Dijkema en Nika Daalderop over de hectiek van het leven als volleybalsters in den vreemde. Anne van Dam is de beste golfster van Nederland, ze vertelt over anger management, wonen in Amerika en de Big Green Egg Open. Hockeyster Laurien Leurink won met Oranje alles wat er te winnen viel. Mede door de ongeneeslijke ziekte van zus Marije zwaaide ze af. Ook is er veel aandacht voor de European Para Championships in Rotterdam. Een gesprek met rolstoelbasketbalster Bo Kramer, bij wie op jonge leeftijd botkanker in haar been werd geconstateerd. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine editie 68! Wil je geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Abonneer je nu snel en ontvang de Helden Magazine op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Blijf daarnaast op de hoogte van het recentste sportnieuws en leuke winacties door je aan te melden op onze nieuwsbrief en volg ons op onze social mediakanalen.
Voltigespecialist Loran de Munck (24) en meerkamper Casimir Schmidt (27) zijn de boegbeelden van het Nederlandse mannenturnen. Daarnaast zijn ze clubgenoten bij SV Pax, vrienden en tot voor kort huisgenoten. We zochten hen op in aanloop naar het WK turnen in Antwerpen (30 september-8 oktober), waar een belangrijke stap richting de Spelen kan worden gezet. Mentor & leerling Loran: “Casimir is heel belangrijk geweest voor de ontwikkeling die ik de afgelopen jaren door heb gemaakt. Ik wist ook wel dat ik dingen anders aan moest pakken om op een hoger level te komen, maar vond het lastig om me ertoe te zetten. Het helpt als iemand mij vertelt dat het echt anders moet.” Casimir: “Op z’n tijd hebben we dat allemaal nodig. Ik zag bij Loran een paar jaar geleden dat hij twijfelde, ik probeerde hem te motiveren door te gaan, zag dat hij veel beter kon.” Loran: “Ik turn vanaf mijn vijfde en dacht geregeld: wil ik dit eigenlijk nog wel? De resultaten bleven uit en ik dacht: moet ik hier nu elke dag alles voor doen en laten? Er werd tegen me gezegd dat ik winst kon halen door beter op mijn voeding te letten, maar daar wilde ik destijds niets van weten. Ik pakte in die tijd, dan hebben we het over de periode tot 2019, geregeld een zak M&M’s na de training. Na school of in de pauze ging ik naar de Albert Heijn, kocht een heel stokbrood, filet americain en een paar eitjes en at die dan in tien minuten op. Dat deed ik bijna dagelijks.” Casimir: “Ik ben een paar jaar ouder en had een trainer die er bij mij erg bovenop zat. Ik turnde ook al meer toernooien op jonge leeftijd, had iets eerder door dat ik de top zou kunnen halen. Als je niet het idee hebt dat je ooit de aansluiting met de wereldtop gaat vinden, dan is het heel lastig om alles voor het turnen te laten. Logisch. Ik heb iets van zes, zeven keer tegen jou gezegd dat er, als je meer voor je sport zou leven, veel meer in zou zitten. Ik dacht: als jij alleen al vijf kilo lichter bent, scheelt dat al enorm. Maar ik ben er niet zo heel behendig in om iets op een heel goede manier over te brengen. Als ik iets vind, flap ik het er vaak uit. Terwijl ik er heel positieve bedoelingen mee had.” Loran: “De eerste keer kwam het als kritiek bij mij binnen. Toen we na een training in Den Bosch samen terug in de auto zaten, zei jij weer: ‘Waarom probeer je niet gewoon een tijdje beter op je voeding te letten?’ Toen dacht ik: laat ik het eens proberen. Vanaf dat moment ging het ook in de trainingen beter en kwamen er ook resultaten. Ik kan nog steeds veel eten, maar nu alleen goede dingen.” [caption id="attachment_18979" align="alignnone" width="1772"] Casimir[/caption] Vriendschap Casimir: “Vanaf het moment dat Loran bij SV Pax ging trainen, kwamen we elkaar tegen, want ik trainde daar toen ook al.” Loran: “Casimir is drieënhalf jaar ouder, dus hij was een voorbeeld voor mij. Als jij iets deed, wilde ik dat ook kunnen.” Casimir: “Ik ben ook nog even weggeweest bij SV Pax, maar toen ik in 2013 terugkwam – ik was toen net achttien – ontstond er vriendschap tussen ons. We lijken totaal niet op elkaar, maar er was wel altijd een klik, we konden veel met elkaar lachen. Toen we elkaar steeds beter leerden kennen, werd de vriendschap ook steeds hechter. Ik kreeg ook steeds beter door hoe ik met jou om moest gaan, wat jij nodig had om goed te presteren en wat ik moest doen zodat jij je chill voelde.” Loran: “Ik heb geleerd me meer open te stellen, dat ik dingen die jij zegt niet meteen als kritiek moet zien, maar als adviezen.” Casimir: “En ik moet soms even goed bedenken hoe ik iets het best kan verwoorden, zodat jij iets niet opvat als kritiek.” Loran: “Dat heeft natuurlijk ook met leeftijd te maken. Als je jong bent, zie je iets sneller als een aanval. Sommigen kunnen daar beter mee omgaan, bij mij heeft het wat tijd gekost voordat ik dat kon. Nu probeer ik juist gebruik te maken van jouw ervaring. Jij weet mij, en ook anderen, te kalmeren tijdens wedstrijden, hebt al honderd keer meegedaan aan een EK of WK. Als jij heel relaxed bent, worden wij ook rustiger.” Casimir: “Ik zeg dan: niet zo stressen, ga er gewoon voor en dan zien we wel wat er gebeurt.” Loran: “Dat is ook hoe jij in het leven staat, je bent heel relaxed. Dat heb ik natuurlijk ook gemerkt in de vier jaar dat we een woning deelden.” Casimir: “Ik had al op mezelf gewoond. Daarna woonde ik weer een tijdje bij mijn ouders, wat prima was, maar ik wilde weer wat voor mezelf. Met behulp van TeamNL en Topsport Amsterdam kreeg ik een appartement in Amsterdam-West aangeboden.” Loran: “Ik studeerde biologie en medisch laboratoriumonderzoek, woonde op dat moment in een studentenhuis in Leiden, maar wilde daar weg. Ik vertelde dat aan voormalig bondscoach Bram van Bokhoven. Juist op dat moment kreeg jij dat appartement en jij vond het prima om dat te delen. Er zijn eigenlijk nooit woorden geweest tussen ons in de periode dat we samenwoonden.” Casimir: “Wij zijn ook geen ruziemakers. Doordat we elkaar dagelijks in de turnzaal zagen, gingen we thuis allebei meer onze eigen gang. Dat werkte heel goed. We gingen thuis niet nog eens heel uitgebreide gesprekken voeren. Jij ging in het begin ook nog vaak studeren na trainingen. Dan ging ik tv kijken. Of we gingen samen gamen als jij niet hoefde te studeren.” Loran: “Ik ben van nature erg op mezelf, vind het fijn om me soms even terug te trekken. Jij had daar alle begrip voor.” Casimir: “In het begin kookte ik meestal, want toen kon jij dat nog niet zo goed. Dat heb je snel opgepakt, want inmiddels kook je als de beste. Later kwam het steeds vaker voor dat we apart kookten. Jij ging geregeld naar je vriendin. Of zij kwam juist bij ons langs. Dat was niet zo handig met koken; de ene keer was er te veel eten, de andere keer te weinig. Toen hebben we tegen elkaar gezegd: laten we lekker apart koken, dat is makkelijker. En soms aten we wel gewoon samen, hoor.” Loran: “Sinds een paar maanden woon ik samen met mijn vriendin en delen we geen appartement meer. We wonen nu een paar straten bij elkaar vandaan.” Casimir: “Ik deel nu het appartement met iemand anders.” [caption id="attachment_18980" align="alignnone" width="1772"] Loran[/caption] Perfectionisme Loran: “Als het even niet lukt, dan vind ik het lastig om dat los te laten. Bij het WK van vorig jaar leek ik op weg naar een medaille in de toestelfinale op voltige. Aan het eind van mijn oefening ging het toch nog mis, waardoor ik zesde werd. Die finale heeft nog een tijd in mijn hoofd gezeten, ik droomde er zelfs over.” Casimir: “Jij bent een grotere perfectionist dan ik. Bij mij was het juist vaak het probleem dat het mij allemaal te weinig boeide.” Loran: “In mij zit heel erg dat ik alles gewoon goed wil doen. Ik blijf oefeningen herhalen tijdens de training, net zo lang tot het goed gaat. Ik vind het lastig om iets los te laten, terwijl dat bij turnen soms ook net de kunst is.” Casimir: “Ik had lange tijd tijdens trainingen juist zoiets van: als het vandaag niet lukt, dan doe ik het morgen wel. Ik was te gemakzuchtig, heb van jou overgenomen dat ik wat perfectionistischer mag zijn tijdens trainingen, dat ik niet te snel ergens genoegen mee moet nemen. Tegelijkertijd herken ik ook wat jij net zei: als het misgaat tijdens een wedstrijd kan dat nog dagen in je hoofd blijven zitten. Net na de oefening denk ik dan: ik wil nog een keer. Bij turnen hoort ook dat je constant bezig bent met wat niet goed ging. Ik werd twaalfde tijdens de meerkampfinale op het WK. Een geweldig resultaat, heel vet. Maar na afloop was het eerste wat ik dacht: als ik de voltige had gedaan op de manier zoals ik die deed tijdens de kwalificatie, dan was ik vijfde geweest... En als je vijfde bent, kun je ook derde worden. Ik wil meer, meer, meer.” Loran: “Het is altijd zo’n lekker moment als de oefening erop zit en het is goed gegaan. Ik zie altijd op tegen een wedstrijd.” Casimir: “Dat heb ik ook, en volgens mij hebben bijna alle turners dat.” Loran: “Een wedstrijd is een momentopname. Dat een oefening op de training fantastisch is gegaan, telt niet meer. Je doet je arm omhoog, begint je oefening en dan moet het gebeuren. Als het dan niet helemaal gaat zoals het moet, dat je niet kunt laten zien waartoe je in staat bent, voelt dan vaak zo oneerlijk.” Casimir: “Een wedstrijd is gewoon spannend en na een wedstrijd voel je juist totale ontspanning. Eigenlijk zijn we jarenlang aan het trainen voor het moment dat een wedstrijd erop zit.” Loran: “Voordat ik aan mijn voltige-oefening begin, voel ik mijn armen soms tintelen. Geregeld heb ik ook koude handen. Allemaal van de spanning. In je hoofd zit de hele tijd: niet vallen, want vallen is gênant. Als je dat denkt, wordt het natuurlijk ook niet beter.” Loran: 'Mijn armen tintelen soms. Geregeld heb ik ook koude handen. Allemaal van de spanning. In je hoofd zit de hele tijd: Niet vallen, want vallen is gênant' Casimir: “Ik voelde ook altijd van die stroomstootjes door m’n armen. Dan wist ik: shit, dit wordt weer zo’n oefening waarbij ik niets voel. Op die momenten had ik veel minder controle over m’n lichaam.” Loran: “Een paar jaar geleden heb ik hulp gekregen van een lifecoach. Zij gaf me goede tips waardoor ik beter met de stress voor een wedstrijd om leerde gaan.” Casimir: “De mogelijkheid om op mentaal gebied hulp te krijgen, is aanwezig. Ik heb zelf een manier gevonden om goed met de spanningen om te gaan. Ik let goed op mijn ademhaling, probeer me te focussen op de dingen die ik moet doen tijdens een oefening en niet te denken aan wat fout zou kunnen gaan. Dan zeg ik tegen mezelf: je hebt de oefening al duizend keer gedaan tijdens de training, waarom zou je dan nu trillende armen hebben? Ik ga ervan uit dat het goed gaat en zo niet, dan kan ik er toch niets aan doen. Ik accepteer dat ik kan vallen. Sinds ik zo denk, ben ik rustiger. Turnen is gewoon een mindgame.” Loran: “Ik kreeg om mijn hartslag onder controle te krijgen de tip: doe net alsof je onder water zwemt. Op zo’n moment sluit je je ook af voor alles, is de focus volledig op jezelf gericht. Ik gebruik dat nog steeds om mijn kalmte te bewaren.” Casimir: “Tijdens een oefening zijn alle spanningen sowieso weg bij mij. Weet je dat ik soms tijdens een oefening kan denken aan wat ik die avond wil gaan eten? Tijdens een oefening luister ik ook heel selectief. Ik hoor mijn coach, zus en jou altijd, verder hoor ik niet echt iets. Een oefening is vaak zo’n automatisme, dat het ook nergens op slaat om vooraf zenuwachtig te zijn.” Turn-dna Loran: “Mijn moeder heeft Chinese roots, maar groeide op in Indonesië en heeft vooral die cultuur meegekregen, en mijn vader komt uit Nederland. Ik ben via een vriendje, die op gymles zat in Haarlem, met turnen in aanraking gekomen. Ik was op dat moment al vaak radslagen aan het doen, was als kind heel druk. Mijn ouders hebben met de ouders van dat vriendje gesproken en me toen op gymles gedaan.” Casimir: “Mijn zus Annabelle zat op turnen en ze liet mij ook salto’s doen. Ik was vier en zij acht. Wilde eigenlijk op voetbal, mijn moeder wilde me op judo doen, maar dat is er allebei nooit van gekomen. Ik ben een keer naar een turnles gegaan en vond het heel leuk.” Loran: “Ik denk niet dat turntalent per se genetisch is bepaald. Het is vooral zaak dat je er op jonge leeftijd mee begint en dat je een goede coördinatie hebt.” Casimir: “Veel dingen zijn aan te leren. Als je van jongs af aan bereid bent om hard te werken, word je snel lenig en sterk.” Loran: “Discipline is belangrijk, want je moet echt veel trainen. En dat was niet altijd makkelijk toen ik jong was.” Casimir: “Rond mijn elfde, twaalfde wilde ik stoppen met turnen. Op woensdagmiddag waren we vrij en gingen mijn vriendjes met elkaar spelen. Ik moest ’s middags trainen, terwijl iedereen vrij was. Ik kwam een keer thuis en zei: mam, ik wil stoppen. Mijn moeder antwoordde: ‘Je kunt het heel goed en wij hebben er ook veel geld en tijd in geïnvesteerd. Kijk het nog even aan, als je het dan echt niet leuk meer vindt, dan kun je altijd nog stoppen.’ Ik heb een periode wat minder getraind: de ene woensdag wel, de volgende niet. Al snel dacht ik op die vrije woensdagmiddag: mijn turnvriendjes zijn nu aan het trainen en ik niet. Dat vond ik ook niet leuk.” Loran: “Ik wilde ook stoppen op m’n twaalfde. Een grote groep jongens met wie ik dagelijks trainde, stopte ermee. Ik dacht: waarom ga ik dan wel door? Toen ik thuis vertelde dat ik wilde stoppen, zei mijn moeder ook: ‘Laten we het nog even aankijken.’ Zij hadden veel tijd en geld in mij gestoken. En een paar jaar terug had ik dus ook twijfels of ik moest blijven turnen. Ik ben heel blij dat ik niet ben gestopt, dat mijn ouders en ook jij, Casimir, me hebben gemotiveerd om door te gaan.” Toestelspecialist en meerkamper Casimir: “Binnen het turnen wordt de meerkamp altijd gezien als het summum. Als je daar goed in bent, dan ben je een baas. En als je dan twaalfde van de wereld bent, zoals ik op het WK van vorig jaar, dan boeit dat buiten de turnwereld eigenlijk niemand... Kijk, als je in een toestelfinale staat, dan wordt dat meteen opgepikt. Ook al word je door een val zesde, je bent wel op tv geweest, want de toestelfinales worden altijd uitgezonden. Het is misschien ook een beetje het Epke Zonderland- en Yuri van Gelder-effect. Zij waren heel goed op rekstok en ringen, wonnen medailles. Voor die tijd draaide het vooral om de meerkamp. Mede door lichamelijke ongemakken zijn zij zich gaan specialiseren. Met succes.” Loran: “De toestelfinales zijn misschien leuker om te kijken. Je hebt acht turners die achter elkaar hun oefening doen en degene met de hoogste score wint. Lekker overzichtelijk. Het gevolg is dat Casimir eigenlijk te weinig waardering krijgt voor zijn prestaties en dat vind ik jammer. Top twaalf van de wereld op de meerkamp, dat is gewoon fucking lijp. Zeker als je bedenkt dat hij vlak ervoor nog werd geopereerd aan zijn enkel en lange tijd door blessures niet kon trainen. Het was echt een race tegen de klok. Als je dan zo goed presteert... De schijnwerpers mogen best wat meer op jou gericht.” Casimir: “Als een Nederlandse meerkamper echt mee gaat doen om de medailles verandert het misschien.” Loran: “Ik heb niet de coördinatie van Casimir, deed wel alle toestellen toen ik jonger was, maar vond veel dingen eng. Vooral als ik over de kop moest. Toen ik meer tijd aan mijn studie wilde besteden, heb ik heel bewust gekozen om vooral tijd te steken in de toestellen die ik het leukst vond. Zo ben ik me gaan specialiseren op voltige, brug en ringen. Toen ik mijn propedeuse had gehaald heb ik het niet meer teruggedraaid, zeker toen bleek dat ik in korte tijd op vooral voltige en brug heel erg vooruit was gegaan. De meeste tijd besteed ik aan voltige, ringen doe ik vooral om het team te helpen.” Casimir: “Ik heb ook overwogen om me te specialiseren op twee of drie toestellen, maar vond het lastig om te kiezen, vind alles leuk. Ik vind het al snel stom en saai om de hele tijd hetzelfde te moeten doen. Het mooie van trainen als meerkamper is: als het ene toestel niet lekker gaat, dan switch je gewoon naar het andere. Ik denk dat het me enorm zou frustreren als ik maar op twee toestellen zou trainen en het lukt niet. Dan word ik gek, ga ik naar huis. Loran kan zich wel heel goed focussen op één ding, kan net zo lang doorgaan met trainen totdat het lukt. Daarnaast: we proberen ons in eerste instantie voor de Spelen te kwalificeren als team, daar heb je ook een paar goede meerkampers voor nodig.” Loran: “Het is soms ook weleens saai om alleen maar met voltige bezig te zijn, maar ik ben iemand die het juist heel fijn vindt om een vaste routine te hebben. Ik werk elke dag hetzelfde programma af en als iets niet lukt, dan ga ik net zo lang door tot het wel lukt.” Casimir: “Dat is knap. Ik zag jou laatst een oefening twintig keer proberen. Telkens ging het fout op voltige. En die twintigste keer ging het wel en was het zo goed dat je met die oefening wereldkampioen had kunnen worden. Bij mij is het zo: als het drie keer niet lukt, dan kan ik beter wat anders gaan doen. Want bij mij zit het er die dag dan gewoon niet in. Het heeft bij mij dan wel vaak een reden. Dan ben ik vermoeid van de vorige training, want op zes toestellen trainen is zwaar. Telkens moet je weer andere spiergroepen aanspreken. Als ik op ringen heb getraind, is het daarna lastig om mijn handen goed bij elkaar te houden op voltige. Dan krijg ik veel sneller last van mijn triceps. Soms moet ik ook gewoon naar mijn lichaam luisteren.” Loran: “Bij mij komt het vooral aan op mijn polsen en onderarmen. ’s Winters is het wat kouder en moet ik mijn polsen wat langer opwarmen, maar verder heb ik eigenlijk nooit blessures. Dat is bij meerkampers wel anders.” Casimir: “Ik heb anderhalf jaar geleden bij een val mijn schouder en enkel gebroken. Ik ben wel vaker geblesseerd geweest, maar eigenlijk nooit zo erg dat ik een tijdlang niet kon trainen. Als ik iets aan mijn enkel had, kon ik wel trainen op rek of ringen. Als ik iets aan mijn armen had, kon ik wel springen. Ik ben één keer geopereerd, vorig jaar aan mijn enkel. En ik heb een keer een stressfractuur in mijn rug gehad, waardoor ik drie maanden niet kon trainen. Dat is het. Bang ben ik niet, kan ook niet. Turnen met angst is het stomste wat je kunt doen. Dan kun je beter eerst even een stapje terug doen. En als je dan niet doodgaat, ben je meteen weer minder bang.” Lachend: “En ga je wel dood, dan was het een domme keuze.” Tatoeages Casimir: “Mijn eerste tatoeage werd gezet op mijn zeventiende verjaardag. Een jaar eerder vroegen mijn ouders wat ik voor mijn verjaardag wilde en toen antwoordde ik: een tattoo. Ze zeiden: ‘Als je dat op je zeventiende nog steeds wilt, krijg je hem dan.’ Mijn ouders merkten dat het geen ingeving was van me en namen me op m’n verjaardag mee naar een tattoo-artist. Aan de binnenkant van mijn rechterbovenarm heb ik toen de officiële afkortingen van de zes turntoestellen laten zetten. Een maand of drie later had ik al vier tatoeages. Het liep een beetje uit de hand. Ik heb er onlangs weer een laten zetten, die op mijn rug is eigenlijk ook nog niet af. Op mijn linkerbeen staan mijn muzikale helden Kurt Cobain en Travis Scott en ik wil daar nog graag tatoeages van Jim Morrison en Jimi Hendrix bij hebben. Mijn zus heeft ook iets van vier tatoeages, mijn vader had er al een van vroeger en heeft er nu nog eentje die ik bij hem heb gezet. Mijn moeder is ook overstag, is twee jaar geleden begonnen met een sleeve op haar arm. Ik heb nog een tijdje gedacht dat ik tattoo-artist wilde worden. Eén probleem: ik kan niet goed tekenen. Ik heb wel geoefend, heb mijn ouders en een goede vriend getatoeëerd en heb twee tatoeages op mijn eigen been gezet, maar heb die ambitie verder uit mijn hoofd gezet.” Loran: “Jij vindt dat heel vet, het is echt jouw ding. Ik vind de meeste tatoeages van jou heel lijp, wil er misschien ook wel een. Maar alleen als ik de Olympische Spelen haal. Het is heel cliché, maar dan wil ik ergens de olympische ringen laten zetten.” Casimir: “De olympische ringen heb ik ook nog niet, want ik heb ook nog nooit meegedaan aan de Spelen. Ik denk ook niet dat die ringen er gaan komen als ik wel mee mag doen. In dat geval denk ik eerder aan een Eiffeltorentje of het logo van die Spelen.” Loran: “Als jij rondloopt zonder shirt zie ik mensen naar jou kijken. Zeker naar de tatoeage op je rug. Jij bent gewoon een levend kunstwerk.” Casimir: “Ik loop al een tijd mee, de meesten zijn er inmiddels wel aan gewend. Ik ben ook niet de enige met tatoeages en heb het nooit zo door dat er naar me wordt gekeken. Laatst kwamen twee Amerikaanse turnbroers met Bulgaarse roots op me af en een van hen wilde gelijk m’n hand schudden. Voor sommigen ben ik een voorbeeld en daar hebben mijn tattoos zeker ook mee te maken. Want voor mijn gevoel heb ik als turner nog niet zoveel gepresteerd, het kan en moet echt nog beter.” Loran: “Jij bent niet alleen een opvallende verschijning door je tatoeages, maar ook door wie je bent, door je karakter.” Casimir: “Of ik van juryleden door mijn tatoeages weleens het nadeel van de twijfel krijg? Weet ik niet. Ik kan natuurlijk nergens aflezen wat mijn score zou zijn geweest zonder tattoos. Ik had eerder het gevoel dat ik werd benadeeld toen ik voorheen met rare kapsels aan een oefening begon. Toen had ik echt het gevoel dat ik lagere scores kreeg, maar hardmaken kan ik dat natuurlijk nooit. Maar goed, in het dagelijks leven merk ik wel dat die tatoeages wat met mensen doen. Ik merk dat sommigen me er stoer of zelfs een beetje eng uit vinden zien. Dat ben ik niet, hoor. Ik hoor vaak mensen zeggen: ‘In het echt ben je heel anders dan we hadden gedacht.’ Eigenlijk ben ik een schaap in wolfskleding.” Loran: “Ik val veel minder op. In de turnzaal doe ik gewoon rustig mijn ding.” Casimir: “Maar ik merk wel dat ze in de zaal ook vaak naar jou toetrekken om een praatje te maken. Jij valt op door je oefeningen.” Loran: “O ja? Dat heb ik niet zo door.” Casimir: “Het is gewoon indrukwekkend als jij je voltige-oefening doet. En vaak doe je hem tijdens een training ook nog eens heel vaak achter elkaar.” Boegbeelden Casimir: “Ik heb veel volgers op sociale media, post vooral filmpjes die turngerelateerd zijn en merk dat mensen dat cool vinden. Mijn leven draait niet om het krijgen van likes, maar ik ben me er wel bewust van dat social media mij ook kan helpen. Turnen is geen sport waar je rijk van wordt, maar ik heb gemerkt dat het enorm helpt bij het vinden van sponsors als je veel volgers hebt en veel likes krijgt op de dingen die je post. Die sponsors geven mij financiële rust, mocht mijn A-status bij NOC*NSF wegvallen, dan hoef ik niet meteen mijn huis uit. Daarnaast kan het handig zijn als mensen weten wie je bent als straks mijn turnloopbaan erop zit.” Loran: “Ik was ook een tijdje heel fanatiek met social media bezig, probeerde viraal te gaan en meer volgers te krijgen. Ik postte heel veel, maar er gebeurde niets. Op een gegeven moment dacht ik: waar ben ik nou eigenlijk mee bezig? Ik post nog weleens wat en heb soms in mijn achterhoofd: misschien gaat dit viraal. Het hielp ook al niet echt dat ik zilver won bij het EK van vorig jaar, dit jaar vierde werd op het EK en bij het WK zesde werd. Ik heb er misschien tweehonderd volgers bijgekregen. Mensen die betrokken zijn bij het turnen volgen mij wel, maar verder... Jij valt natuurlijk ook op door hoe je eruitziet, Cas.” Casimir: “Het filmpje van mij dat viraal ging, heb jij gefilmd en daarop zie je toevallig heel goed mijn tatoeages.” Loran: “Een probleem van mijn specialiteit, voltige, is dat het voor buitenstaanders een beetje saai is om naar te kijken. Veel mensen zien bij voltige niet precies wat er zo moeilijk aan is. Daarom vinden mensen het ook misschien niet zo interessant als ik iets post. Ach, ik heb het een beetje opgegeven om te jagen op volgers. Misschien verandert er wat als ik op de Spelen een medaille win.” Turnimago Casimir: “Er is veel te doen geweest over turnen, met name bij de vrouwen. Er zijn onderzoeken gedaan naar grensoverschrijdend gedrag. Ik vind het heel erg voor degenen die daar last van hebben gehad of dat nog steeds hebben. En natuurlijk heeft dat impact gehad op het imago van de sport. Maar dan vooral bij de vrouwen, denk ik. Wij mannen hebben niet veel vragen gehad, bij ons is het eigenlijk geen issue. Het grote verschil is dat wij als turners pas senior zijn als we achttien zijn en de vrouwen zijn dat vanaf hun zestiende. De vrouwen zijn veel jonger en ook kwetsbaarder op het moment dat zij dagelijks keihard gaan trainen.” Loran: “Bij de mannen heeft Epke Zonderland het turnen in Nederland op een heel mooie, positieve manier op de kaart gezet.” Casimir: “Lang werd gedacht dat een Nederlander nooit goud kon winnen met turnen. Epke deed het op de Spelen en WK’s.” Loran: “Neemt niet weg dat het natuurlijk een tijdlang over de misstanden is gegaan en dat begrijp ik ook. Toen ik zilver won bij het EK was het fijn dat turnen ook weer eens positief in het nieuws kwam.” Casimir: “Ik denk dat ouders wel even extra hebben getwijfeld of ze hun kind op turnen moesten doen. Ik hoop heel erg dat mensen zich voortaan veilig voelen in het turnen.” Olympische droom Casimir: “Ik heb tot twee keer toe de Spelen niet gehaald. In Tokio lukte het niet om ons als team te kwalificeren. Epke wist zich individueel te plaatsen en er was een ticket voor een meerkamper. Dat ging naar Bart Deurloo en daar kon ik mee leven, want hij was toen beter dan ik. Ik kon mezelf niet zoveel verwijten. Dat ik er in 2016 op de Spelen in Rio niet bij was, zat me veel meer dwars. Ik vind nog steeds dat ik thuishoorde in het team, maar er werd anders besloten. Ik had me met de ploeg gekwalificeerd voor de Spelen en mijn plek werd uiteindelijk ingenomen door Yuri van Gelder, die gold als kanshebber op een medaille op ringen. Er was veel te doen over Yuri die Spelen, hij werd naar huis gestuurd. Zuur. Ik ben niet boos op Yuri, vind het vooral heel erg zonde. Hij had de toestelfinale gehaald, maakte dus kans op een medaille. Als je dan naar huis moet voordat je de finale hebt kunnen turnen... Dat ze voor Yuri kozen in het team was dus ook wel te begrijpen, want hij haalde wel die finale, hè.” Casimir: 'Mijn plek werd in 2016 ingenomen door Van Gelder. Er was veel te doen over Yuri die Spelen, hij werd naar huis gestuurd. Zuur' Loran: “We hopen dat we nu allebei voor het eerst naar de Spelen kunnen. Als we bij het WK in Antwerpen bij de top twaalf eindigen, mogen we als ploeg naar Parijs. Het wordt lastig, maar het is mogelijk.” Casimir: “Er zijn bij het WK twaalf of dertien landen die in de race zijn voor plek acht tot en met twaalf. Het zal heel close worden, denk ik.” Loran: “En als we net buiten de top twaalf vallen, zijn er ook nog mogelijkheden om allebei in Parijs te komen. Op de meerkamp maak jij dan zeker kans op een ticket, Cas.” Casimir: “Jij kunt een ticket op naam verdienen op voltige bij het WK en kan ook nog in 2024 via de World Cups een olympisch ticket bemachtigen, mochten we het als team niet redden. Ik denk dat jij een goede kans maakt om Parijs te halen.” Loran: “Ik droom soms echt van de Spelen. Niet dat ik dan goud win, maar dat ik er sta tussen al die sporters.” Casimir: “Voor mij is het ook een droom om op de Spelen te staan. Maar ik ga niet roepen dat mijn carrière mislukt is, mocht ik de Spelen niet halen. Ik heb al zoveel mooie dingen meegemaakt, zie Parijs trouwens ook niet als mijn laatste kans. Over vier jaar zou ik er ook nog bij kunnen zijn, al ga ik niet roepen dat ik sowieso nog doorga tot en met de Spelen van 2028.” Loran: “We gaan er niet van uit, maar het kan ook nog zo zijn dat uiteindelijk maar één van ons tweeën naar de Spelen mag, dat we concurrenten zijn voor een olympisch ticket. Als jij van ons twee erheen mag, dan lijkt het me heel vet om naar je te komen kijken.” Casimir: “De Spelen zijn om de hoek, dus ik hoop in dat geval dat er een gratis busreisje inzit om jou aan te moedigen. En als jij dan een medaille wint, dan wil ik heel graag een tatoeage bij jou zetten.” Helden Magazine 68 Het verhaal van Loran de Munck en Casimir Schmidt komt voort uit Helden Magazine nummer 68. Max Verstappen kleurt de wereld oranje. Max Verstappen is hard op weg om voor het derde jaar op rij de wereldtitel Formule 1 te pakken. In aanloop naar de Grand Prix van Zandvoort, die hij afgelopen twee jaar won, siert hij de cover van Helden. We volgden de coureur vanuit de paddock en zagen hoe moeilijk het is voor ploeggenoot Sergio Perez om staande te blijven in zijn schaduw. In de 68ste editie van Helden ook volop aandacht voor het nieuwe voetbalseizoen. Een gesprek met Mats Wieffer, dé ontdekking van vorig seizoen, over zijn doorbraak bij Feyenoord en Oranje. Maurice Steijn werd tot veler verrassing de nieuwe trainer van Ajax. Een groot interview met de man die na een teleurstellend seizoen voor nieuwe successen moet zorgen. Luuk de Jong is spits en aanvoerder van PSV, hij vertelt over bondscoach Ronald Koeman, oud-trainer Ruud van Nistelrooij, nieuwe trainer Peter Bosz, oud-ploeggenoot Xavi Simons en nieuwe teamgenoot Noa Lang. Ryan Gravenberch kende een lastig eerste seizoen bij Bayern München. Hij wil er dit seizoen staan en weer een vaste waarde voor Oranje worden. Verder in de nieuwe Helden. Atleten Lieke Klaver en Terrence Agard vormen een razendsnel koppel. Laura Dijkema en Nika Daalderop over de hectiek van het leven als volleybalsters in den vreemde. Anne van Dam is de beste golfster van Nederland, ze vertelt over anger management, wonen in Amerika en de Big Green Egg Open. Hockeyster Laurien Leurink won met Oranje alles wat er te winnen viel. Mede door de ongeneeslijke ziekte van zus Marije zwaaide ze af. Ook is er veel aandacht voor de European Para Championships in Rotterdam. Een gesprek met rolstoelbasketbalster Bo Kramer, bij wie op jonge leeftijd botkanker in haar been werd geconstateerd. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine editie 68! Wil je geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Abonneer je nu snel en ontvang de Helden Magazine op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Blijf daarnaast op de hoogte van het recentste sportnieuws en leuke winacties door je aan te melden op onze nieuwsbrief en volg ons op onze social mediakanalen.

Kickboksen

Rico Verhoeven: ‘Je moet mij niet in een doosje willen stoppen’

Het zijn roerige tijden voor Rico Verhoeven (33). In april is de première van Black Lotus, de internationale film waarin hij de hoofdrol speelt. Tegelijkertijd revalideert Rico, al tien jaar lang ongeslagen wereldkampioen kickboksen, van een zware knieblessure. Daarnaast is hij ook nog succesvol ondernemer én vader. Helden ging op bezoek bij de duizendpoot. Rico de kickbokser Het zweet gutst nog van zijn lichaam. Rico Verhoeven heeft er samen met vriendin Naomy net een trainingssessie opzitten in de gym in zijn huis in Halsteren. Dennis Krauweel, al zeventien jaar zijn trainer, steun en toeverlaat, zit aan de keukentafel, terwijl Rico naast hem nog staat uit te hijgen. Het is een gezellige drukte in huize Verhoeven. Het is vakantie en dochters Mikayla, Jazlynn en zoon Vince uit zijn eerdere relatie zijn aan het spelen. Op de tv in de keuken worden tekenfilms vertoond. Op de grond ligt het spel Twister. Normaal gesproken speelt Rico ook een potje mee met de kids, maar voorlopig zit dat er even niet in. Hij is aan het revalideren van een zware knieblessure, die hij rond de jaarwisseling opliep tijdens de training. Rico, al tien jaar lang ongeslagen als wereldkampioen kickboksen, hoopte zijn titel voor de twaalfde keer met succes te verdedigen tegen de Kroaat Antonio Plazibat, maar dat gevecht moest worden uitgesteld. “Die knie lag goed aan diggelen,” zegt Rico nadat hij snel heeft gedoucht en zichzelf in een zwart trainingspak heeft gestoken. “Dat je lichamelijk niet kunt doen wat je gewend bent, is frustrerend, maar zwaarder is wat er mentaal gebeurt.” Hij heeft op bijna 34-jarige leeftijd wel vaker moeten herstellen van fysiek ongemak. Denk alleen al aan de jaap in zijn gezicht tijdens zijn laatste gewonnen titelgevecht tegen Jamal Ben Saddik waardoor zijn eigen telefoon hem niet eens meer herkende. “Ik denk dat ik wel weet wat pijn is, heb vaak genoeg dingen gebroken in mijn handen en benen en ben weleens in het ziekenhuis geweest, maar dit was een heel andere pijn. Dit is de eerste keer dat ik echt geopereerd moest worden: het was heel intens en pijnlijk, mentaal een heel andere uitdaging.” 'Ik durf te zeggen dat het verschil in die wedstrijd tegen Ben Saddik, toen mijn oog er bijna uit viel, was dat ik durfde te sterven in de ring' Hij klopte ook aan bij collega-sporters, vertelt Rico. “Ik heb Memphis Depay meerdere malen aan de telefoon gehad, hij heeft ook met een zware knieblessure te kampen gehad. Patrick Kluivert heb ik ook gesproken. En ik heb meteen contact gezocht met een van de beste fysiotherapeuten uit het vak, met wie ik al langer samenwerk en die veel topsporters behandelt. Fijn om met hen te kunnen sparren en de mentale uitdagingen te bespreken.” Zeker in de periode vlak na de operatie, waarin hij bijna niet mocht en kon bewegen, had hij het zwaar. “Ik ging twijfelen aan mezelf. Doe ik dit al te lang? Word ik te oud? Is het tijd om te stoppen? Allemaal vragen die opkwamen doordat ik ging twijfelen aan m’n lichaam. Ik ben zeker bezig geweest met de gedachte: wat als ik het dadelijk niet meer kan opbrengen? Normaal gesproken trigger ik mezelf door keihard te trainen, mezelf letterlijk te pijnigen. Als ik het mezelf lichamelijk zo zwaar maak, trigger ik mezelf mentaal. Toen ik niet kon trainen, moest ik op zoek naar andere manieren om mezelf mentaal uit te dagen. Ik ben in die periode vaak in een ijsbad gaan zitten om mezelf te pijnigen. En dan niet voor een minuutje, nee, ik ging er zes of zeven minuten in. Als ik zat te shaken in het ijskoude water dacht ik: Rico, je gaat er mooi niet uit, dit is de enige manier waarop je je nu lichamelijk en mentaal kunt pijnigen en triggeren.” Hij kreeg ook mentale hulp, verklapt hij. “Binnen mijn team is er ook iemand die mij mentaal coacht. Daarnaast maak ik de laatste jaren gebruik van een psycholoog, met wie ik eens in de zoveel tijd praat. De ene periode klop ik wat vaker aan, de andere minder. Er gebeurt veel in mijn leven, die emmer vult zich continu. Op het moment dat die dreigt over te lopen, is het fijn dat er iemand is die kan helpen hem te legen.” Hij geeft meteen toe dat de reden waarom hij al zo lang te boek staat als King of Kickboxing het feit is dat hij mentaal sterker is dan de concurrentie. “We zijn allemaal sterk, groot en fit. Ik hoor vaak mensen zeggen: ‘Rico is fitter dan de rest.’ Het is niet dat ik een of ander wondermiddel heb om fitter te zijn dan de anderen, hoor. Onzin. Het enige wondermiddel zit tussen mijn oren. Ik durf te zeggen dat het verschil in die wedstrijd tegen Ben Saddik, toen mijn oog er bijna uit viel, was dat ik durfde te sterven in de ring. Neem het tweede gevecht tegen Badr Hari. Hij tikte me aan, ik zakte door m’n benen. Voor de rest had ik niet veel schade. Ik stond weer op. Op zulke momenten denk ik: de wedstrijd is pas gevochten als de vijf rondes voorbij zijn. Het gevecht is nooit beslist voordat de laatste bel klinkt, zo kijk ik er altijd naar. Iemand kan zijn tegenstander zwaar domineren, maar met één hoge trap kan het afgelopen zijn. Daar moet je continu beducht op zijn. En voor mij geldt: als ik in de ring sta, houd ik er nooit een andere agenda op na. Ik doe het niet om bekendheid of meer geld te verdienen. Het zijn lekkere dingen die erbij komen, hoor, maar het heeft nooit mijn prioriteit. Voor mij is het: ik wil laten zien dat ik de allerbeste ben. Dat is de enige drijfveer en de enige manier waarop ik mezelf al die jaren kan pushen.” De revalidatie is in volle gang, hij kan zijn lichaam weer pijnigen tijdens de intensieve trainingen. Maar voorlopig zie je Rico nog niet terug in de ring. Kickboksbond Glory maakte onlangs bekend dat Plazibat in juni gaat vechten om de zogenaamde interim-titel, terwijl Rico ook zijn kampioensring behoudt. Als hij weer topfit is, kan hij het opnemen tegen de interim-kampioen. “Ik vind dat een heel goede oplossing. In de media werd geroepen dat ik mijn titel moet gaan delen, maar dat is helemaal niet waar. In mijn volgende match zal ik mijn titel verdedigen tegen de winnaar van dat gevecht.” Glory kondigde ook aan een jaarlijks toernooi te willen organiseren waarbij acht zwaargewichten het tegen elkaar opnemen. “Echt een topidee,” zegt Rico, “het geeft weer wat reuring binnen de divisie en een mogelijkheid voor een nieuwe zwaargewicht om zichzelf in de spotlights te vechten. Wellicht komt er ooit een moment dat ik denk: ik wil mezelf nog één keer bizar triggeren en ik doe ook mee aan dat toernooi, maar dat is voorlopig niet het geval. Hopelijk kan ik in oktober mijn titel verdedigen en eind van het jaar is dat nieuwe toernooi. Daar zal dan weer een titeluitdager uit kunnen komen.” Rico op social Hij is gewend dat mensen een mening over hem hebben, staat al jaren aan de top, laat zijn gezicht geregeld zien in talkshows, ook roddelbladen hebben hem ‘ontdekt’. “Ik leef al jaren in een glazen huis, ja,” erkent hij. “Als mensen mij zien rijden in telkens een andere dikke auto, denken ze: hij gooit al zijn geld stuk aan auto’s, kijk hem nou dik doen. Dat ik in een autobedrijf ben gestapt, waarvan ik mede-eigenaar ben en waardoor ik de mogelijkheid heb om vaak van auto te wisselen, weten ze niet. Ach, dat is nu eenmaal de manier waarop mensen vaak naar anderen kijken. Ik probeer altijd overal juist een positieve draai aan te geven. Als iemand een kast van een huis koopt of ik zie iemand rondrijden in een Ferrari, dan denk ik juist: mooi man, daar zal je hard voor gewerkt hebben. Dat is een heel andere benadering. Ik probeer mijn succes ook altijd te delen met mensen. Ik vind het heel belangrijk om mensen blij te maken, probeer hen te motiveren en te steunen. En ik wil zoveel mogelijk delen. Zo sta ik in het leven. Ik train al jaren met Benny Adegbuyi, hij behoort tot de top vijf bij Glory en ik heb ook al twee keer een titelgevecht tegen hem gehad. Ik hoor geregeld: ‘Waarom ga je dan met je concurrent trainen, zijn doel is jou te verslaan.’ Maar doordat wij samen trainen worden we allebei beter, dat is mijn positieve mindset.” Helden Magazine 66 Het eerste gedeelte van het verhaal van Rico Verhoeven komt voort uit Helden Magazine 66. De 66ste editie staat in het teken van ‘nieuwe Helden’. Op zijn 28ste heeft Nyck de Vries een stoeltje in de Formule 1 bemachtigd. Helden ging bij hem langs in Monaco en sprak hem over het bizarre leven dat hij leidt. In deze editie lees je ook een uitgebreid interview met Daphne van Domselaar. Bij het EK van 2022 werd de doelvrouw van FC Twente gebombardeerd tot nieuwe held en is nu de eerste keeper van Nederland. Daarnaast spraken we met Xavi Simons, wie al sinds jongs af aan in the picture staat én breekt marathonloopster Nienke Brinkman record na record. Verder in Helden 66 interviews met de trainer van Feyenoord: Arne Slot, de winnaar van het tennistoernooi van Rosmalen: Tim van Rijthoven, goede vrienden en wielrenners: Fabio Jakobsen en Julius van den Berg, één van de kroonjuwelen van Ajax: Kenneth Taylor én paralympisch zwemkampioene: Chantalle Zijderveld. José de Cauwer is oud-renner en wieleranalist van de VRT. Een gesprek over onder meer Mathieu van der Poel, Remco Evenepoel en Jonas Vingegaard. Klaas-Jan Huntelaar blikt terug op de koninklijke avond in Madrid. Victoria Koblenko spreekt paralympisch wielerkampioen Tristan Bangma. Als laatste verteld Nouchka Fontijn in ‘De dag dat alles misging’ dat ze dacht dat ze wereldkampioen was én Fenna Kalma is de aanstormende spits van de Oranjevrouwen. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 66 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.
Het zijn roerige tijden voor Rico Verhoeven (33). In april is de première van Black Lotus, de internationale film waarin hij de hoofdrol speelt. Tegelijkertijd revalideert Rico, al tien jaar lang ongeslagen wereldkampioen kickboksen, van een zware knieblessure. Daarnaast is hij ook nog succesvol ondernemer én vader. Helden ging op bezoek bij de duizendpoot. Rico de kickbokser Het zweet gutst nog van zijn lichaam. Rico Verhoeven heeft er samen met vriendin Naomy net een trainingssessie opzitten in de gym in zijn huis in Halsteren. Dennis Krauweel, al zeventien jaar zijn trainer, steun en toeverlaat, zit aan de keukentafel, terwijl Rico naast hem nog staat uit te hijgen. Het is een gezellige drukte in huize Verhoeven. Het is vakantie en dochters Mikayla, Jazlynn en zoon Vince uit zijn eerdere relatie zijn aan het spelen. Op de tv in de keuken worden tekenfilms vertoond. Op de grond ligt het spel Twister. Normaal gesproken speelt Rico ook een potje mee met de kids, maar voorlopig zit dat er even niet in. Hij is aan het revalideren van een zware knieblessure, die hij rond de jaarwisseling opliep tijdens de training. Rico, al tien jaar lang ongeslagen als wereldkampioen kickboksen, hoopte zijn titel voor de twaalfde keer met succes te verdedigen tegen de Kroaat Antonio Plazibat, maar dat gevecht moest worden uitgesteld. “Die knie lag goed aan diggelen,” zegt Rico nadat hij snel heeft gedoucht en zichzelf in een zwart trainingspak heeft gestoken. “Dat je lichamelijk niet kunt doen wat je gewend bent, is frustrerend, maar zwaarder is wat er mentaal gebeurt.” Hij heeft op bijna 34-jarige leeftijd wel vaker moeten herstellen van fysiek ongemak. Denk alleen al aan de jaap in zijn gezicht tijdens zijn laatste gewonnen titelgevecht tegen Jamal Ben Saddik waardoor zijn eigen telefoon hem niet eens meer herkende. “Ik denk dat ik wel weet wat pijn is, heb vaak genoeg dingen gebroken in mijn handen en benen en ben weleens in het ziekenhuis geweest, maar dit was een heel andere pijn. Dit is de eerste keer dat ik echt geopereerd moest worden: het was heel intens en pijnlijk, mentaal een heel andere uitdaging.” 'Ik durf te zeggen dat het verschil in die wedstrijd tegen Ben Saddik, toen mijn oog er bijna uit viel, was dat ik durfde te sterven in de ring' Hij klopte ook aan bij collega-sporters, vertelt Rico. “Ik heb Memphis Depay meerdere malen aan de telefoon gehad, hij heeft ook met een zware knieblessure te kampen gehad. Patrick Kluivert heb ik ook gesproken. En ik heb meteen contact gezocht met een van de beste fysiotherapeuten uit het vak, met wie ik al langer samenwerk en die veel topsporters behandelt. Fijn om met hen te kunnen sparren en de mentale uitdagingen te bespreken.” Zeker in de periode vlak na de operatie, waarin hij bijna niet mocht en kon bewegen, had hij het zwaar. “Ik ging twijfelen aan mezelf. Doe ik dit al te lang? Word ik te oud? Is het tijd om te stoppen? Allemaal vragen die opkwamen doordat ik ging twijfelen aan m’n lichaam. Ik ben zeker bezig geweest met de gedachte: wat als ik het dadelijk niet meer kan opbrengen? Normaal gesproken trigger ik mezelf door keihard te trainen, mezelf letterlijk te pijnigen. Als ik het mezelf lichamelijk zo zwaar maak, trigger ik mezelf mentaal. Toen ik niet kon trainen, moest ik op zoek naar andere manieren om mezelf mentaal uit te dagen. Ik ben in die periode vaak in een ijsbad gaan zitten om mezelf te pijnigen. En dan niet voor een minuutje, nee, ik ging er zes of zeven minuten in. Als ik zat te shaken in het ijskoude water dacht ik: Rico, je gaat er mooi niet uit, dit is de enige manier waarop je je nu lichamelijk en mentaal kunt pijnigen en triggeren.” Hij kreeg ook mentale hulp, verklapt hij. “Binnen mijn team is er ook iemand die mij mentaal coacht. Daarnaast maak ik de laatste jaren gebruik van een psycholoog, met wie ik eens in de zoveel tijd praat. De ene periode klop ik wat vaker aan, de andere minder. Er gebeurt veel in mijn leven, die emmer vult zich continu. Op het moment dat die dreigt over te lopen, is het fijn dat er iemand is die kan helpen hem te legen.” Hij geeft meteen toe dat de reden waarom hij al zo lang te boek staat als King of Kickboxing het feit is dat hij mentaal sterker is dan de concurrentie. “We zijn allemaal sterk, groot en fit. Ik hoor vaak mensen zeggen: ‘Rico is fitter dan de rest.’ Het is niet dat ik een of ander wondermiddel heb om fitter te zijn dan de anderen, hoor. Onzin. Het enige wondermiddel zit tussen mijn oren. Ik durf te zeggen dat het verschil in die wedstrijd tegen Ben Saddik, toen mijn oog er bijna uit viel, was dat ik durfde te sterven in de ring. Neem het tweede gevecht tegen Badr Hari. Hij tikte me aan, ik zakte door m’n benen. Voor de rest had ik niet veel schade. Ik stond weer op. Op zulke momenten denk ik: de wedstrijd is pas gevochten als de vijf rondes voorbij zijn. Het gevecht is nooit beslist voordat de laatste bel klinkt, zo kijk ik er altijd naar. Iemand kan zijn tegenstander zwaar domineren, maar met één hoge trap kan het afgelopen zijn. Daar moet je continu beducht op zijn. En voor mij geldt: als ik in de ring sta, houd ik er nooit een andere agenda op na. Ik doe het niet om bekendheid of meer geld te verdienen. Het zijn lekkere dingen die erbij komen, hoor, maar het heeft nooit mijn prioriteit. Voor mij is het: ik wil laten zien dat ik de allerbeste ben. Dat is de enige drijfveer en de enige manier waarop ik mezelf al die jaren kan pushen.” De revalidatie is in volle gang, hij kan zijn lichaam weer pijnigen tijdens de intensieve trainingen. Maar voorlopig zie je Rico nog niet terug in de ring. Kickboksbond Glory maakte onlangs bekend dat Plazibat in juni gaat vechten om de zogenaamde interim-titel, terwijl Rico ook zijn kampioensring behoudt. Als hij weer topfit is, kan hij het opnemen tegen de interim-kampioen. “Ik vind dat een heel goede oplossing. In de media werd geroepen dat ik mijn titel moet gaan delen, maar dat is helemaal niet waar. In mijn volgende match zal ik mijn titel verdedigen tegen de winnaar van dat gevecht.” Glory kondigde ook aan een jaarlijks toernooi te willen organiseren waarbij acht zwaargewichten het tegen elkaar opnemen. “Echt een topidee,” zegt Rico, “het geeft weer wat reuring binnen de divisie en een mogelijkheid voor een nieuwe zwaargewicht om zichzelf in de spotlights te vechten. Wellicht komt er ooit een moment dat ik denk: ik wil mezelf nog één keer bizar triggeren en ik doe ook mee aan dat toernooi, maar dat is voorlopig niet het geval. Hopelijk kan ik in oktober mijn titel verdedigen en eind van het jaar is dat nieuwe toernooi. Daar zal dan weer een titeluitdager uit kunnen komen.” Rico op social Hij is gewend dat mensen een mening over hem hebben, staat al jaren aan de top, laat zijn gezicht geregeld zien in talkshows, ook roddelbladen hebben hem ‘ontdekt’. “Ik leef al jaren in een glazen huis, ja,” erkent hij. “Als mensen mij zien rijden in telkens een andere dikke auto, denken ze: hij gooit al zijn geld stuk aan auto’s, kijk hem nou dik doen. Dat ik in een autobedrijf ben gestapt, waarvan ik mede-eigenaar ben en waardoor ik de mogelijkheid heb om vaak van auto te wisselen, weten ze niet. Ach, dat is nu eenmaal de manier waarop mensen vaak naar anderen kijken. Ik probeer altijd overal juist een positieve draai aan te geven. Als iemand een kast van een huis koopt of ik zie iemand rondrijden in een Ferrari, dan denk ik juist: mooi man, daar zal je hard voor gewerkt hebben. Dat is een heel andere benadering. Ik probeer mijn succes ook altijd te delen met mensen. Ik vind het heel belangrijk om mensen blij te maken, probeer hen te motiveren en te steunen. En ik wil zoveel mogelijk delen. Zo sta ik in het leven. Ik train al jaren met Benny Adegbuyi, hij behoort tot de top vijf bij Glory en ik heb ook al twee keer een titelgevecht tegen hem gehad. Ik hoor geregeld: ‘Waarom ga je dan met je concurrent trainen, zijn doel is jou te verslaan.’ Maar doordat wij samen trainen worden we allebei beter, dat is mijn positieve mindset.” Helden Magazine 66 Het eerste gedeelte van het verhaal van Rico Verhoeven komt voort uit Helden Magazine 66. De 66ste editie staat in het teken van ‘nieuwe Helden’. Op zijn 28ste heeft Nyck de Vries een stoeltje in de Formule 1 bemachtigd. Helden ging bij hem langs in Monaco en sprak hem over het bizarre leven dat hij leidt. In deze editie lees je ook een uitgebreid interview met Daphne van Domselaar. Bij het EK van 2022 werd de doelvrouw van FC Twente gebombardeerd tot nieuwe held en is nu de eerste keeper van Nederland. Daarnaast spraken we met Xavi Simons, wie al sinds jongs af aan in the picture staat én breekt marathonloopster Nienke Brinkman record na record. Verder in Helden 66 interviews met de trainer van Feyenoord: Arne Slot, de winnaar van het tennistoernooi van Rosmalen: Tim van Rijthoven, goede vrienden en wielrenners: Fabio Jakobsen en Julius van den Berg, één van de kroonjuwelen van Ajax: Kenneth Taylor én paralympisch zwemkampioene: Chantalle Zijderveld. José de Cauwer is oud-renner en wieleranalist van de VRT. Een gesprek over onder meer Mathieu van der Poel, Remco Evenepoel en Jonas Vingegaard. Klaas-Jan Huntelaar blikt terug op de koninklijke avond in Madrid. Victoria Koblenko spreekt paralympisch wielerkampioen Tristan Bangma. Als laatste verteld Nouchka Fontijn in ‘De dag dat alles misging’ dat ze dacht dat ze wereldkampioen was én Fenna Kalma is de aanstormende spits van de Oranjevrouwen. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 66 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Invictus Games

Marc van de Kuilen en Luuk Veltink: Kameraden door het noodlot

Marc van de Kuilen raakte vijftien jaar geleden zwaargewond in Afghanistan. Door toedoen van collega-militair Luuk Veltink. Hij zag Marc aan als vijand en vuurde. Luuk raakte later deels verlamd aan zijn arm door een motorongeluk. De twee vonden elkaar, een bijzondere vriendschap ontstond. Ze bleken ook allebei talentvolle paralympische sporters. Met de schrijnende humanitaire situatie in Oekraïens oorlogsgebied worden we dagelijks gevoed. Een jaar geleden was er een ander aangrijpend beeld dat de wereld over ging. Dat van radeloze Afghaanse burgers, die uit de greep van de weer machthebbende Taliban probeerden te blijven en zo wanhopig hun land wilden ontvluchten dat ze zich vastklampten aan een opstijgend vliegtuig... en vielen. Mensen voor wiens vrijheid honderden Nederlandse militairen jarenlang vochten. Tegen diezelfde Taliban. Het was onlangs vijftien jaar geleden dat dat Afghaanse gebied het decor vormde van de zwartste bladzijde in de geschiedenis van Defensie. ‘Ik heb je niet gebaard om jezelf overhoop te laten schieten,’ zegt de moeder van Marc van de Kuilen als hij zijn ouders vertelt bij het leger te willen gaan. Hij zet toch door. Marc, die op dat moment American football speelt op het hoogste niveau in Nederland, meldt zich als militair zelfs voor een tweede keer aan om te worden uitgezonden naar Afghanistan. Zijn moeder huilt. Iets met voorgevoel. De Navo-vredesmissie in Uruzgan leidt immers tot een rits aan oorlogsdrama’s aan Nederlandse zijde. Op 12 januari 2008 trekken twee Nederlandse compagnies gescheiden van elkaar door gebied waar Taliban-strijders zich ophouden. Als de duisternis intreedt, zitten ze op 800 meter van elkaar, zonder te weten waar precies. Het is aardedonker. De vermoedens zijn dat ze worden omsingeld door de Taliban. Er ontstaan vuurgevechten. Twee landgenoten, buddy’s van Luuk Veltink, worden gedood. Luuk, dan 21 jaar, kruipt in zijn rupsvoertuig achter het wapen en in zijn kijkers ontwaart hij de vijand. Althans, dat denkt hij. Hij krijgt toestemming om te vuren. En schiet, vijf, zes keer... Honderden meters verderop wordt de dan twintigjarige Marc geraakt, als hij munitie bij collega’s brengt. Als hij in elkaar zakt, kijkt hij tegen zijn eigen schoenzolen aan... Marc overleeft het, maar beide benen moeten worden geamputeerd. Onderzoek wijst uit dat het die bewuste avond om ‘eigen vuur’ (friendly fire) ging. Acht jaar later ontmoeten slachtoffer en schutter elkaar, in gang gezet nadat Luuk gewond is geraakt bij een motorongeluk tijdens vakantie. Zijn arm is daar deels verlamd door geraakt. “Ineens zat ik thuis. En sloeg aan het malen,” zegt Luuk. Al die tijd voelde hij zich schuldig tegenover Marc. “Ik dacht ook dat Marc mij vast zou haten, mij nooit zou willen zien.” Marc: 'Ik heb het Luuk meteen vergeven en hoopte dat hij het zichzelf ook kon vergeven. Ik ben gelukkig zoals ik ben. Ik mis mijn benen, maar ik mis verder niks' Luuk heeft al die jaren uit schaamte verzwegen naar zijn omgeving dat hij tijdens het friendly fire-incident de schutter was die ‘soldaat Kuilen’ had verwond. “Mijn vader was betrokken bij de treingijzeling bij De Punt in 1977, maar sprak er naderhand nooit over. Ik deed hetzelfde.” Een psycholoog van Defensie koppelt Marc en Luuk aan elkaar. Marc: “Ik heb het Luuk meteen vergeven en hoopte dat hij het zichzelf ook kon vergeven. Ik ben gelukkig zoals ik ben. Ik mis mijn benen, maar ik mis verder niks. Wie zegt me dat ik met benen ook zo gelukkig zou zijn geweest?” Omdat het bizarre verhaal even later in boekvorm verschijnt, zien de twee elkaar vaker en ontstaat er een band. Met oog, oor en hart voor elkaar. En ruimte voor humor. Marcs ongekend positieve instelling werkt aanstekelijk. “We gaan er toch geen tranentrekker van maken,” grapt Marc voor het dubbelinterview. Helden Magazine 65 Het eerste gedeelte van het verhaal van Marc van de Kuilen en Luuk Veltink komt voort uit Helden Magazine 65. Er is volop aandacht voor de wintersporten én ook voor voetbal. Frank Rijkaard geeft sinds lange tijd weer eens een interview en spreekt onder meer over Cruijff, het Nederlands elftal en Lionel Messi. In deze editie lees je ook een uitgebreid interview met Lois Abbingh en Tess Lieder – voorheen Wester -. De handbalcollega’s zijn vriendinnen, schoonzussen en sinds kort ook allebei moeder. Daarnaast spraken we met Dávid Hancko en Kristyna Pliskova. De een is een grote aanwinst voor Feyenoord, de ander is toptennisster. Én een gesprek met de populairste schaatser van dit moment, Jutta Leerdam. Verder interviews met de succesvolste Nederlandse olympiër ooit: Ireen Wüst, de eerste keeper op het afgelopen WK: Andries Noppert, twee grootheden in het rolstoeltennis: Diede de Groot en Esther Vergeer. Shorttrackster Xandra Velzeboer gaat als een komeet én Joep Wennemars is keihard bezig om uit de schaduw van zijn vader Erben te treden. Ook heeft het voetbalvirus nog altijd Guus Hiddink in zijn greep, verteld Juul Franssen over haar strijd met de judobond, spreekt Victoria Koblenko met olympisch kampioen openwater Ferry Weertman én staat bondscoach van de Oranjevrouwen: Andries Jonker stil bij De Nachtwacht. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 65 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.
Marc van de Kuilen raakte vijftien jaar geleden zwaargewond in Afghanistan. Door toedoen van collega-militair Luuk Veltink. Hij zag Marc aan als vijand en vuurde. Luuk raakte later deels verlamd aan zijn arm door een motorongeluk. De twee vonden elkaar, een bijzondere vriendschap ontstond. Ze bleken ook allebei talentvolle paralympische sporters. Met de schrijnende humanitaire situatie in Oekraïens oorlogsgebied worden we dagelijks gevoed. Een jaar geleden was er een ander aangrijpend beeld dat de wereld over ging. Dat van radeloze Afghaanse burgers, die uit de greep van de weer machthebbende Taliban probeerden te blijven en zo wanhopig hun land wilden ontvluchten dat ze zich vastklampten aan een opstijgend vliegtuig... en vielen. Mensen voor wiens vrijheid honderden Nederlandse militairen jarenlang vochten. Tegen diezelfde Taliban. Het was onlangs vijftien jaar geleden dat dat Afghaanse gebied het decor vormde van de zwartste bladzijde in de geschiedenis van Defensie. ‘Ik heb je niet gebaard om jezelf overhoop te laten schieten,’ zegt de moeder van Marc van de Kuilen als hij zijn ouders vertelt bij het leger te willen gaan. Hij zet toch door. Marc, die op dat moment American football speelt op het hoogste niveau in Nederland, meldt zich als militair zelfs voor een tweede keer aan om te worden uitgezonden naar Afghanistan. Zijn moeder huilt. Iets met voorgevoel. De Navo-vredesmissie in Uruzgan leidt immers tot een rits aan oorlogsdrama’s aan Nederlandse zijde. Op 12 januari 2008 trekken twee Nederlandse compagnies gescheiden van elkaar door gebied waar Taliban-strijders zich ophouden. Als de duisternis intreedt, zitten ze op 800 meter van elkaar, zonder te weten waar precies. Het is aardedonker. De vermoedens zijn dat ze worden omsingeld door de Taliban. Er ontstaan vuurgevechten. Twee landgenoten, buddy’s van Luuk Veltink, worden gedood. Luuk, dan 21 jaar, kruipt in zijn rupsvoertuig achter het wapen en in zijn kijkers ontwaart hij de vijand. Althans, dat denkt hij. Hij krijgt toestemming om te vuren. En schiet, vijf, zes keer... Honderden meters verderop wordt de dan twintigjarige Marc geraakt, als hij munitie bij collega’s brengt. Als hij in elkaar zakt, kijkt hij tegen zijn eigen schoenzolen aan... Marc overleeft het, maar beide benen moeten worden geamputeerd. Onderzoek wijst uit dat het die bewuste avond om ‘eigen vuur’ (friendly fire) ging. Acht jaar later ontmoeten slachtoffer en schutter elkaar, in gang gezet nadat Luuk gewond is geraakt bij een motorongeluk tijdens vakantie. Zijn arm is daar deels verlamd door geraakt. “Ineens zat ik thuis. En sloeg aan het malen,” zegt Luuk. Al die tijd voelde hij zich schuldig tegenover Marc. “Ik dacht ook dat Marc mij vast zou haten, mij nooit zou willen zien.” Marc: 'Ik heb het Luuk meteen vergeven en hoopte dat hij het zichzelf ook kon vergeven. Ik ben gelukkig zoals ik ben. Ik mis mijn benen, maar ik mis verder niks' Luuk heeft al die jaren uit schaamte verzwegen naar zijn omgeving dat hij tijdens het friendly fire-incident de schutter was die ‘soldaat Kuilen’ had verwond. “Mijn vader was betrokken bij de treingijzeling bij De Punt in 1977, maar sprak er naderhand nooit over. Ik deed hetzelfde.” Een psycholoog van Defensie koppelt Marc en Luuk aan elkaar. Marc: “Ik heb het Luuk meteen vergeven en hoopte dat hij het zichzelf ook kon vergeven. Ik ben gelukkig zoals ik ben. Ik mis mijn benen, maar ik mis verder niks. Wie zegt me dat ik met benen ook zo gelukkig zou zijn geweest?” Omdat het bizarre verhaal even later in boekvorm verschijnt, zien de twee elkaar vaker en ontstaat er een band. Met oog, oor en hart voor elkaar. En ruimte voor humor. Marcs ongekend positieve instelling werkt aanstekelijk. “We gaan er toch geen tranentrekker van maken,” grapt Marc voor het dubbelinterview. Helden Magazine 65 Het eerste gedeelte van het verhaal van Marc van de Kuilen en Luuk Veltink komt voort uit Helden Magazine 65. Er is volop aandacht voor de wintersporten én ook voor voetbal. Frank Rijkaard geeft sinds lange tijd weer eens een interview en spreekt onder meer over Cruijff, het Nederlands elftal en Lionel Messi. In deze editie lees je ook een uitgebreid interview met Lois Abbingh en Tess Lieder – voorheen Wester -. De handbalcollega’s zijn vriendinnen, schoonzussen en sinds kort ook allebei moeder. Daarnaast spraken we met Dávid Hancko en Kristyna Pliskova. De een is een grote aanwinst voor Feyenoord, de ander is toptennisster. Én een gesprek met de populairste schaatser van dit moment, Jutta Leerdam. Verder interviews met de succesvolste Nederlandse olympiër ooit: Ireen Wüst, de eerste keeper op het afgelopen WK: Andries Noppert, twee grootheden in het rolstoeltennis: Diede de Groot en Esther Vergeer. Shorttrackster Xandra Velzeboer gaat als een komeet én Joep Wennemars is keihard bezig om uit de schaduw van zijn vader Erben te treden. Ook heeft het voetbalvirus nog altijd Guus Hiddink in zijn greep, verteld Juul Franssen over haar strijd met de judobond, spreekt Victoria Koblenko met olympisch kampioen openwater Ferry Weertman én staat bondscoach van de Oranjevrouwen: Andries Jonker stil bij De Nachtwacht. Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 65 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van jouw Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Turnen

Turnsters: ‘We wilden een keer het hele verhaal vertellen’

Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes, Verona van de Leur en Renske Endel vertelden in 2011 al wat zich had afgespeeld in de turnzaal toen zij kinderen waren. Lang werd niet naar hen geluisterd. Dat is nu anders. De verhalen in Helden hebben bijgedragen aan de driedelige documentaire De Gouden Lichting, van 27-29 juni te zien op NPO3. Dag in, dag uit werd er op ze gescholden. Ze werden gekleineerd, getreiterd, uitgehongerd en kregen soms een ‘corrigerende’ klap. Van vrolijke kinderen die ooit waren gaan turnen omdat ze het zo leuk vonden, transformeerden ze in stille meisjes die met lood in de schoenen naar de turnzaal gingen en bij wie angst, eenzaamheid en verdriet in de ogen te lezen waren. Gebrainwasht en monddood gemaakt door hun trainers. Renske Endel, Suzanne Harmes, Verona van de Leur en Gabriëlla Wammes werden vanaf hun achtste gedrild door hun trainers Gerrit Beltman en Frank Louter. Ze hadden begin deze eeuw succes, maar wat kostte het hen een stress, pijn en tranen. Ze spreken van een gevangenisregime en kindermishandeling. Het schrikbewind heeft bij ieder sporen achtergelaten, heeft hen gevormd en tevens misvormd. Nachtmerries, stemmingswisselingen, onzekerheid, onbegrip, woede, eet- en identiteitsproblemen. Stuk voor stuk zijn ze getekend voor het leven. Twee van hen zochten hulp bij een psycholoog, omdat ze er zelf niet uitkwamen. En de turnbond? Die deed niets. Helden ging bij de vier ex-turnsters langs en luisterde naar hun aangrijpende verhalen. “Niemand van ons heeft haar leven helemaal op orde, allemaal hebben we problemen.” Zo begon in 2011 de terugblik van turnsters Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes, Verona van de Leur en Renske Endel op hun turncarrière in Helden. De vier vrouwen van het turnteam dat in 2001 en 2002 werd gekozen tot Sportploeg van het Jaar waren de eersten die uit de school klapten. Ondanks hun verhalen werd er lange tijd verder geturnd alsof er niets aan de hand was. Bij de bond werd de andere kant op gekeken. Er werd wel onderzoek gedaan, maar het rapport verdween vervolgens in een la op het bondsbureau. Beltman en Louter mochten gewoon kinderen blijven trainen. Pas toen Gerrit Beltman eind juli 2020 zelf toegaf hoe hij als turntrainer meisjes had geterroriseerd en mishandeld, reageerde de turnwereld en ondernam de turnbond actie. Er werd een onafhankelijk onderzoek gestart naar ontoelaatbaar gedrag in turnzalen, onder leiding van hoogleraar sportrecht Marjan Olfers. In april 2021 werd het rapport Ongelijke Leggers, waarvoor 175 mensen werden geïnterviewd, gepresenteerd. Van de oud-sporters die meewerkten aan het onderzoek gaf twee derde aan met grensoverschrijdend gedrag te maken te hebben gehad. Na de presentatie van het rapport liet Monique Kempff, voorzitter van de KNGU, weten de aanbevelingen in het rapport integraal over te nemen. Ze bood daarnaast haar excuses aan voor het leed dat de sporters is aangedaan. “Niemand mag nog wegkijken,” zei ze. De slachtoffers maken bovendien aanspraak op een schadevergoeding. De turnsters die in 2011 als eersten hun verhaal vertelden in Helden, deden tien jaar later – toen het onderzoek van Olfers net was afgerond - nogmaals hun verhaal in Helden. Suzanne, Gabriëlla, Verona en Renske vertelden over hun levens. Duidelijk werd dat wat zij als kinderen meemaakten in de turnzaal nog altijd invloed heeft op hun dagelijks leven. Naar aanleiding van hun verhalen in Helden besloot de VPRO de driedelige documentaireserie De Gouden Lichting te maken. De serie, geregisseerd door Ellen Vloet, is vanaf 27 juni te zien op NPO3. In het drieluik wordt de geschiedenis van de vier ex-turnsters aan de hand van interviews en nooit eerder getoond archiefmateriaal minutieus gereconstrueerd. “Ik heb wel even getwijfeld om mee te doen aan de documentaire, omdat ik weet hoe zwaar het is om alles te moeten herbeleven. Maar de kans om een keer uitgebreid mijn verhaal te doen op tv, won het,” zegt Gabriëlla. “Ik ben door de jaren heen geregeld voor tv-interviews gevraagd, maar in de vijf minuten zendtijd die ik dan kreeg, kon ik nooit vertellen wat ik in die jaren in de turnzaal heb meegemaakt. Laat staan wat het met me heeft gedaan en hoe het komt dat ik niet meteen ben gestopt met turnen. Het overkomt je, je wordt er als kind in meegezogen. Dat kan ik alleen duidelijk maken als ik de ruimte krijg om het hele verhaal uit de doeken te doen. Voor de mensen om mij heen vind ik het ook fijn dat ik eens een keer mijn verhaal kan vertellen, dat ze me daardoor beter begrijpen. Ik heb nog steeds het gevoel dat mijn omgeving niet helemaal snapt wat ik heb moeten doorstaan. Jongens met wie ik op school zat en die ik later tegenkwam, zeiden weleens: ‘Waarom heb je het nooit gezegd, wij wisten het niet.’ Ik hoop dat die mensen na het zien van de documentaire inzien dat we monddood werden gemaakt.” Harmes: 'Ik hoop dat meiden die dit hebben meegemaakt kunnen zien dat er een uitweg is. Vergeten zul je het nooit, maar er komt weer een moment dat je gelukkig kunt zijn' “Ik heb ook wel even getwijfeld om mee te doen,” vertelt Renske, “wat me over de streep trok, was dat ik goed duidelijk kon maken in welk proces je terechtkomt als kind. In interviews op tv en in kranten werd daar in mijn ogen vaak te weinig bij stilgestaan. Ik hoop dat door de docu er meer inzicht komt in hoe zo’n situatie kan ontstaan. Misschien herkennen andere turnsters zich in onze verhalen en hebben ze er steun aan. Ik hoop dat de documentaire bijdraagt aan de bewustwording, dat er een verandering komt in de manier waarop met kinderen wordt omgegaan in de sportwereld.” Verona sluit zich daarbij aan: “Ik heb vooral meegedaan om ouders de ogen te openen en ook kinderen die aan topsport doen te waarschuwen, zodat er nooit meer slachtoffers vallen zoals bij ons. De onderliggende boodschap is dat je talentvolle, jonge kinderen altijd goed moet begeleiden en niet zomaar moet overleveren aan trainers. Iedereen die in topsport is geïnteresseerd, moet kijken. Zeker de ouders van kinderen die aan topsport doen.” Ook Suzanne hecht er veel waarde aan dat haar verhaal een keer van A tot Z wordt verteld. “Voor de beeldvorming is dat goed. Ik heb ook ‘ja’ gezegd omdat het voor mij helend werkt als ik nog een keer mijn hele verhaal doe. En niet alleen voor mij, maar voor alle meiden die hier doorheen zijn gegaan. Want er zijn er veel meer die mee hebben gemaakt wat wij hebben meegemaakt. En niet alleen in het turnen. Er is de laatste tijd natuurlijk veel aan het licht gekomen wat betreft machtsmisbruik, denk aan de hele #MeToo-discussie. Het is belangrijk dat goed duidelijk wordt gemaakt wat het met mensen doet, waar het fout gaat. Pas als dat voor veel mensen duidelijk is, kunnen zulke excessen in de toekomst voorkomen worden. Ik hoop heel erg dat door ons verhaal te doen, dit soort zaken tot het verleden gaan behoren.” En denk nou niet dat na de documentaire hun verleden als turnster een gesloten boek is. “Dat wat mij in mijn jeugd is overkomen, draag ik voor altijd bij me, dat gaat niet meer weg,” zegt Renske. “Ik merk wel dat het met de tijd steeds beter lukt om dingen een plek te geven. Maar het blijft een voortdurend proces. Door de documentaire heb ik ook weer gemerkt dat er nog dingen zijn die ik moeilijk vind en waar ik mee aan de slag ga om te proberen ook die een plek te geven.” Gabriëlla: “Ik hoop dat de documentaire er ook toe bijdraagt dat ik op een dag alles wat ik heb meegemaakt een plek kan geven. Ik merk al dat het effect heeft, dat ik rust heb doordat ik mijn volledige verhaal heb kunnen vertellen.” Suzanne: “Met mij gaat het best wel goed. Ik hoop dat meiden die dit hebben meegemaakt kunnen zien dat er een uitweg is. Het is niet zo dat je voor altijd een slachtoffer bent. Vergeten zul je het nooit, maar er komt weer een tijd dat je gelukkig kunt zijn, heb ik gemerkt. Dat vond ik ook belangrijk om te laten zien, dat er een moment komt dat je verder kunt. Ik wil laten zien dat ik een volwassen vrouw ben geworden die haar eigen keuzes maakt, die er mag zijn. Dat is een heel proces geweest. Het gaat niet alleen om de shit die we hebben meegemaakt, maar ook over hoe we daar uiteindelijk mee zijn omgegaan.” Verona: “De documentaire is voor mij niet het definitieve einde van een donkere periode uit mijn leven. Voor mij is het hoofdstuk pas afgesloten als ik eruit ben met de turnbond, als ik voldoende genoegdoening heb van de KNGU."
Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes, Verona van de Leur en Renske Endel vertelden in 2011 al wat zich had afgespeeld in de turnzaal toen zij kinderen waren. Lang werd niet naar hen geluisterd. Dat is nu anders. De verhalen in Helden hebben bijgedragen aan de driedelige documentaire De Gouden Lichting, van 27-29 juni te zien op NPO3. Dag in, dag uit werd er op ze gescholden. Ze werden gekleineerd, getreiterd, uitgehongerd en kregen soms een ‘corrigerende’ klap. Van vrolijke kinderen die ooit waren gaan turnen omdat ze het zo leuk vonden, transformeerden ze in stille meisjes die met lood in de schoenen naar de turnzaal gingen en bij wie angst, eenzaamheid en verdriet in de ogen te lezen waren. Gebrainwasht en monddood gemaakt door hun trainers. Renske Endel, Suzanne Harmes, Verona van de Leur en Gabriëlla Wammes werden vanaf hun achtste gedrild door hun trainers Gerrit Beltman en Frank Louter. Ze hadden begin deze eeuw succes, maar wat kostte het hen een stress, pijn en tranen. Ze spreken van een gevangenisregime en kindermishandeling. Het schrikbewind heeft bij ieder sporen achtergelaten, heeft hen gevormd en tevens misvormd. Nachtmerries, stemmingswisselingen, onzekerheid, onbegrip, woede, eet- en identiteitsproblemen. Stuk voor stuk zijn ze getekend voor het leven. Twee van hen zochten hulp bij een psycholoog, omdat ze er zelf niet uitkwamen. En de turnbond? Die deed niets. Helden ging bij de vier ex-turnsters langs en luisterde naar hun aangrijpende verhalen. “Niemand van ons heeft haar leven helemaal op orde, allemaal hebben we problemen.” Zo begon in 2011 de terugblik van turnsters Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes, Verona van de Leur en Renske Endel op hun turncarrière in Helden. De vier vrouwen van het turnteam dat in 2001 en 2002 werd gekozen tot Sportploeg van het Jaar waren de eersten die uit de school klapten. Ondanks hun verhalen werd er lange tijd verder geturnd alsof er niets aan de hand was. Bij de bond werd de andere kant op gekeken. Er werd wel onderzoek gedaan, maar het rapport verdween vervolgens in een la op het bondsbureau. Beltman en Louter mochten gewoon kinderen blijven trainen. Pas toen Gerrit Beltman eind juli 2020 zelf toegaf hoe hij als turntrainer meisjes had geterroriseerd en mishandeld, reageerde de turnwereld en ondernam de turnbond actie. Er werd een onafhankelijk onderzoek gestart naar ontoelaatbaar gedrag in turnzalen, onder leiding van hoogleraar sportrecht Marjan Olfers. In april 2021 werd het rapport Ongelijke Leggers, waarvoor 175 mensen werden geïnterviewd, gepresenteerd. Van de oud-sporters die meewerkten aan het onderzoek gaf twee derde aan met grensoverschrijdend gedrag te maken te hebben gehad. Na de presentatie van het rapport liet Monique Kempff, voorzitter van de KNGU, weten de aanbevelingen in het rapport integraal over te nemen. Ze bood daarnaast haar excuses aan voor het leed dat de sporters is aangedaan. “Niemand mag nog wegkijken,” zei ze. De slachtoffers maken bovendien aanspraak op een schadevergoeding. De turnsters die in 2011 als eersten hun verhaal vertelden in Helden, deden tien jaar later – toen het onderzoek van Olfers net was afgerond - nogmaals hun verhaal in Helden. Suzanne, Gabriëlla, Verona en Renske vertelden over hun levens. Duidelijk werd dat wat zij als kinderen meemaakten in de turnzaal nog altijd invloed heeft op hun dagelijks leven. Naar aanleiding van hun verhalen in Helden besloot de VPRO de driedelige documentaireserie De Gouden Lichting te maken. De serie, geregisseerd door Ellen Vloet, is vanaf 27 juni te zien op NPO3. In het drieluik wordt de geschiedenis van de vier ex-turnsters aan de hand van interviews en nooit eerder getoond archiefmateriaal minutieus gereconstrueerd. “Ik heb wel even getwijfeld om mee te doen aan de documentaire, omdat ik weet hoe zwaar het is om alles te moeten herbeleven. Maar de kans om een keer uitgebreid mijn verhaal te doen op tv, won het,” zegt Gabriëlla. “Ik ben door de jaren heen geregeld voor tv-interviews gevraagd, maar in de vijf minuten zendtijd die ik dan kreeg, kon ik nooit vertellen wat ik in die jaren in de turnzaal heb meegemaakt. Laat staan wat het met me heeft gedaan en hoe het komt dat ik niet meteen ben gestopt met turnen. Het overkomt je, je wordt er als kind in meegezogen. Dat kan ik alleen duidelijk maken als ik de ruimte krijg om het hele verhaal uit de doeken te doen. Voor de mensen om mij heen vind ik het ook fijn dat ik eens een keer mijn verhaal kan vertellen, dat ze me daardoor beter begrijpen. Ik heb nog steeds het gevoel dat mijn omgeving niet helemaal snapt wat ik heb moeten doorstaan. Jongens met wie ik op school zat en die ik later tegenkwam, zeiden weleens: ‘Waarom heb je het nooit gezegd, wij wisten het niet.’ Ik hoop dat die mensen na het zien van de documentaire inzien dat we monddood werden gemaakt.” Harmes: 'Ik hoop dat meiden die dit hebben meegemaakt kunnen zien dat er een uitweg is. Vergeten zul je het nooit, maar er komt weer een moment dat je gelukkig kunt zijn' “Ik heb ook wel even getwijfeld om mee te doen,” vertelt Renske, “wat me over de streep trok, was dat ik goed duidelijk kon maken in welk proces je terechtkomt als kind. In interviews op tv en in kranten werd daar in mijn ogen vaak te weinig bij stilgestaan. Ik hoop dat door de docu er meer inzicht komt in hoe zo’n situatie kan ontstaan. Misschien herkennen andere turnsters zich in onze verhalen en hebben ze er steun aan. Ik hoop dat de documentaire bijdraagt aan de bewustwording, dat er een verandering komt in de manier waarop met kinderen wordt omgegaan in de sportwereld.” Verona sluit zich daarbij aan: “Ik heb vooral meegedaan om ouders de ogen te openen en ook kinderen die aan topsport doen te waarschuwen, zodat er nooit meer slachtoffers vallen zoals bij ons. De onderliggende boodschap is dat je talentvolle, jonge kinderen altijd goed moet begeleiden en niet zomaar moet overleveren aan trainers. Iedereen die in topsport is geïnteresseerd, moet kijken. Zeker de ouders van kinderen die aan topsport doen.” Ook Suzanne hecht er veel waarde aan dat haar verhaal een keer van A tot Z wordt verteld. “Voor de beeldvorming is dat goed. Ik heb ook ‘ja’ gezegd omdat het voor mij helend werkt als ik nog een keer mijn hele verhaal doe. En niet alleen voor mij, maar voor alle meiden die hier doorheen zijn gegaan. Want er zijn er veel meer die mee hebben gemaakt wat wij hebben meegemaakt. En niet alleen in het turnen. Er is de laatste tijd natuurlijk veel aan het licht gekomen wat betreft machtsmisbruik, denk aan de hele #MeToo-discussie. Het is belangrijk dat goed duidelijk wordt gemaakt wat het met mensen doet, waar het fout gaat. Pas als dat voor veel mensen duidelijk is, kunnen zulke excessen in de toekomst voorkomen worden. Ik hoop heel erg dat door ons verhaal te doen, dit soort zaken tot het verleden gaan behoren.” En denk nou niet dat na de documentaire hun verleden als turnster een gesloten boek is. “Dat wat mij in mijn jeugd is overkomen, draag ik voor altijd bij me, dat gaat niet meer weg,” zegt Renske. “Ik merk wel dat het met de tijd steeds beter lukt om dingen een plek te geven. Maar het blijft een voortdurend proces. Door de documentaire heb ik ook weer gemerkt dat er nog dingen zijn die ik moeilijk vind en waar ik mee aan de slag ga om te proberen ook die een plek te geven.” Gabriëlla: “Ik hoop dat de documentaire er ook toe bijdraagt dat ik op een dag alles wat ik heb meegemaakt een plek kan geven. Ik merk al dat het effect heeft, dat ik rust heb doordat ik mijn volledige verhaal heb kunnen vertellen.” Suzanne: “Met mij gaat het best wel goed. Ik hoop dat meiden die dit hebben meegemaakt kunnen zien dat er een uitweg is. Het is niet zo dat je voor altijd een slachtoffer bent. Vergeten zul je het nooit, maar er komt weer een tijd dat je gelukkig kunt zijn, heb ik gemerkt. Dat vond ik ook belangrijk om te laten zien, dat er een moment komt dat je verder kunt. Ik wil laten zien dat ik een volwassen vrouw ben geworden die haar eigen keuzes maakt, die er mag zijn. Dat is een heel proces geweest. Het gaat niet alleen om de shit die we hebben meegemaakt, maar ook over hoe we daar uiteindelijk mee zijn omgegaan.” Verona: “De documentaire is voor mij niet het definitieve einde van een donkere periode uit mijn leven. Voor mij is het hoofdstuk pas afgesloten als ik eruit ben met de turnbond, als ik voldoende genoegdoening heb van de KNGU."

Turnen

Epke Zonderland: ‘Na de Spelen is het papatijd’

Epke Zonderland (35) maakt zich op voor het toetje van zijn indrukwekkende carrière. De olympisch kampioen van 2012 en drievoudig wereldkampioen wil de wereld nog één keer zijn kunst- en vliegwerk tonen. Een gesprek over bommen, opspelende holtes en een lonkend leven zonder turnen. De bommen vlogen over zijn hoofd. Epke Zonderland had Tel Aviv uitgekozen voor een trainingskamp met de Israëlische ploeg in aanloop naar de Spelen in Tokio. Toen ze er zaten, vlogen de Israëliërs en Palestijnen elkaar in de haren. Ineens zat Epke in oorlogsgebied. “Het luchtalarm ging, we hoorden in de verte de bommen ontploffen en moesten de schuilkelder in vluchten. In het begin dachten we: wat overkomt ons nu weer? We zaten ineens in een bijzondere wereld. We keken voortdurend om ons heen naar plekken waar we binnen anderhalve minuut konden zijn om te schuilen voor het geval het geweld weer los zou barsten. Apart om te merken hoe snel je went aan zo’n situatie, want het lukte ons ondanks alles om relaxed te trainen. En als we moesten schuilen, zaten we veilig. De bunkers hadden dikke muren.” Epke verliet niet halsoverkop Israël. “Onderweg naar het vliegveld zouden we niet heel snel een schuilkelder kunnen vinden als het geweld los zou barsten. En in een vliegtuig zit je natuurlijk ook niet veilig op zo’n moment. We hebben besloten om af te wachten.” Bijzondere route Het kon er nog wel bij voor Epke. De weg naar Tokio is er sowieso al een paar jaar één vol obstakels. Lachend: “Het moet niet te saai worden, hè, we moeten wel scherp blijven. Laat ik het zo zeggen: het is een bijzondere route.” Het begon met zijn neusholtes, die hem in aanloop naar de Spelen van 2016 ook al parten hadden gespeeld. In 2019 begonnen ze weer op te spelen, er werd gekozen voor een operatie. “Het probleem blijft op de achtergrond sluimeren. Hoe ouder ik word, des te kwetsbaarder. Ik ben steeds minder belastbaar, merk dat ik steeds vaker de grens oversteek wat fitheid betreft. Ik moet geregeld pas op de plaats maken, rust nemen. Soms heb ik even een opleving en dan gaat het ook meteen goed. Daar hou ik me aan vast en ik hoop er heel erg op dat ik me in Tokio helemaal top voel. Maar feit is dat ik me anders voel dan zes jaar geleden. Wat mijn holtes betreft: het is gewoon mijn zwakke plek en dat wordt zichtbaar zodra ik flink vermoeid raak. Ik moet er nog even mee dealen, moet er nu nog even tegenaan. Als ik ben gestopt met turnen zal het probleem met mijn holtes automatisch minder aan de oppervlakte komen.” 'Als de Spelen in Tokio een succes worden, dan is dat een megabonus. Maar het is voor mij geen moetje' In oktober 2019, bij het WK in Stuttgart, lukte het hem niet zich te kwalificeren voor de Spelen. Als team stelde Nederland teleur en een verre van topfitte Epke lukte het ook niet om zich via de toestelfinale op rek te plaatsen voor Tokio. Hij was veroordeeld tot een alternatieve route via het wereldbekercircuit. Hij kreeg te maken met de Japanse rekspecialist Hidetaka Miyachi, die hij maar nipt achter zich wist te houden. “Voor de zekerheid was ik voor het WK al mee gaan doen aan wereldbekerwedstrijden voor het geval het tegen zou zitten. Ik boekte meteen drie overwinningen. Toen het ging afhangen van de wereldbekers stond ik er al goed voor.” Begin 2020 viel de beslissing in Melbourne. Epke turnde een ijzersterke oefening, hield zijn rivaal achter zich en mocht naar de Spelen. “Het was heel spannend. Zeker toen ik afreisde naar Australië. Ik had de stijgende lijn te pakken, maar ik was nog lang niet op mijn oude niveau. Het was nog absoluut geen zekerheidje dat ik naar de Spelen mocht. Ik heb daar in drie weken tijd heel grote stappen kunnen zetten, waardoor ik in staat was een echt goede prestatie neer te zetten. Ik won met een heel mooie score. Cruciaal. Ik ben blij hoe ik dat traject al voor het WK heb aangevlogen. Tegelijkertijd is het ook sneu dat zo’n kanjer als Miyachi nu niet naar de Spelen gaat.” Vaderrol Epke was koud terug uit Melbourne of corona greep ook in Nederland om zich heen. Het land ging in lockdown, de turnhal ging op slot en op provisorische wijze werd een leegstaande ruimte omgetoverd in een trainingsruimte met rekstok. Hij zou op 24 maart net aan zijn training beginnen toen bekend werd dat de Spelen werden afgelast. Weer een tegenslag. Ook omdat zijn maatschappelijke carrière als arts al even in de koelkast stond en zijn olympische ambitie ook invloed had op het gezinsleven. Alle plannen konden nog een jaar langer on hold. “Dat was een flinke domper. Ik kwam met een geweldig gevoel terug uit Melbourne, zat in een goede flow. De druk was er wat af, ik voelde me goed en ik kon de weg naar Tokio rustig indelen. Ineens was alles anders. Als je op een leeftijd bent dat je nog jaren te gaan hebt, dan is het een kink in de kabel, maar maakt het eigenlijk niet zoveel uit dat het een jaartje later wordt. Dan kun je denken: ik heb nog een jaar extra om nog beter te worden. In mijn geval werkt het helaas niet meer zo. Ik dacht juist meteen: ik heb niet zoveel tijd, hoop dat ik in 2021 nog steeds zo goed ben. Maar het moeilijkste was dat het leven voor 2021 er ineens heel anders uitzag, de plannen moesten aangepast. Het duurde echt even om weer vol goede moed vooruit te kijken.” Helden Magazine 57 Het eerste gedeelte van het verhaal van Epke Zonderland komt voort uit Helden Magazine 57. Het dubbeldik zomernummer staat volledig in het teken van de Olympische Spelen in Tokio en het EK voetbal. In Helden Magazine 57 lees je een uitgebreid interview met Dafne Schippers en haar broer Derek over hun speciale band. Spraken we keepster en boegbeeld van de Nederlandse handbalsters: Tess Wester over trouwen, de liefde en het moederschap. En ook een gesprek met en over Mathieu van der Poel, het fenomeen debuteert dit jaar in de Tour de France en rijdt een maand later de olympische mountainbikerace. Met aanvoerder Georginio Wijnaldum, assistent-bondscoach Ruud van Nistelrooij, Denzelf Dumfries en Wout Weghorst blikken we uitgebreid vooruit op het EK. Hoe goed is daarnaast Frenkie de Jong? We vroegen het aan acht kenners. Verder in het EK-gedeelte een interview met Memphis Depay en John Bosman blikt terug op het EK van 1988. Ook in Helden Magazine 57 staat er geen maat op Annemiek van Vleuten meer sinds haar dramatische val tijdens de Spelen in Rio. Praat Sifan Hassan over het geloof, de liefde, haar geheim, de toekomst en goede espresso. Bespreekt chef de mission van de Nederlandse olympische ploeg: Pieter van den Hoogenbandde mensen die hem inspireren. Praat de stille kracht van de hockeysters: Eva de Goede over poseren voor Sports Illustrated en tafelvoetballen met Neymar én wint Marianne Vos minder vaak, maar is ze wel gelukkiger. Verder praten we met de vier krachtpatsers van het baansprinten: Roy van den Berg, Matthijs Büchli, Jeffrey Hoogland en Harrie Lavreysen. Spreekt Vivianne Miedema openhartig over haar wens om ooit voor Feyenoord te spelen, wist Arno Kamminga zelf lange tijd niet hoe goed hij was én pakten Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen in 2016 de eerste Nederlandse olympische medaille in het beachvolleybal. Victoria Koblenko stapte daarnaast met Nicolas Heiner in de boot én staat Sarina Wiegman in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’ stil bij De serenade van Judith Leyster. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.
Epke Zonderland (35) maakt zich op voor het toetje van zijn indrukwekkende carrière. De olympisch kampioen van 2012 en drievoudig wereldkampioen wil de wereld nog één keer zijn kunst- en vliegwerk tonen. Een gesprek over bommen, opspelende holtes en een lonkend leven zonder turnen. De bommen vlogen over zijn hoofd. Epke Zonderland had Tel Aviv uitgekozen voor een trainingskamp met de Israëlische ploeg in aanloop naar de Spelen in Tokio. Toen ze er zaten, vlogen de Israëliërs en Palestijnen elkaar in de haren. Ineens zat Epke in oorlogsgebied. “Het luchtalarm ging, we hoorden in de verte de bommen ontploffen en moesten de schuilkelder in vluchten. In het begin dachten we: wat overkomt ons nu weer? We zaten ineens in een bijzondere wereld. We keken voortdurend om ons heen naar plekken waar we binnen anderhalve minuut konden zijn om te schuilen voor het geval het geweld weer los zou barsten. Apart om te merken hoe snel je went aan zo’n situatie, want het lukte ons ondanks alles om relaxed te trainen. En als we moesten schuilen, zaten we veilig. De bunkers hadden dikke muren.” Epke verliet niet halsoverkop Israël. “Onderweg naar het vliegveld zouden we niet heel snel een schuilkelder kunnen vinden als het geweld los zou barsten. En in een vliegtuig zit je natuurlijk ook niet veilig op zo’n moment. We hebben besloten om af te wachten.” Bijzondere route Het kon er nog wel bij voor Epke. De weg naar Tokio is er sowieso al een paar jaar één vol obstakels. Lachend: “Het moet niet te saai worden, hè, we moeten wel scherp blijven. Laat ik het zo zeggen: het is een bijzondere route.” Het begon met zijn neusholtes, die hem in aanloop naar de Spelen van 2016 ook al parten hadden gespeeld. In 2019 begonnen ze weer op te spelen, er werd gekozen voor een operatie. “Het probleem blijft op de achtergrond sluimeren. Hoe ouder ik word, des te kwetsbaarder. Ik ben steeds minder belastbaar, merk dat ik steeds vaker de grens oversteek wat fitheid betreft. Ik moet geregeld pas op de plaats maken, rust nemen. Soms heb ik even een opleving en dan gaat het ook meteen goed. Daar hou ik me aan vast en ik hoop er heel erg op dat ik me in Tokio helemaal top voel. Maar feit is dat ik me anders voel dan zes jaar geleden. Wat mijn holtes betreft: het is gewoon mijn zwakke plek en dat wordt zichtbaar zodra ik flink vermoeid raak. Ik moet er nog even mee dealen, moet er nu nog even tegenaan. Als ik ben gestopt met turnen zal het probleem met mijn holtes automatisch minder aan de oppervlakte komen.” 'Als de Spelen in Tokio een succes worden, dan is dat een megabonus. Maar het is voor mij geen moetje' In oktober 2019, bij het WK in Stuttgart, lukte het hem niet zich te kwalificeren voor de Spelen. Als team stelde Nederland teleur en een verre van topfitte Epke lukte het ook niet om zich via de toestelfinale op rek te plaatsen voor Tokio. Hij was veroordeeld tot een alternatieve route via het wereldbekercircuit. Hij kreeg te maken met de Japanse rekspecialist Hidetaka Miyachi, die hij maar nipt achter zich wist te houden. “Voor de zekerheid was ik voor het WK al mee gaan doen aan wereldbekerwedstrijden voor het geval het tegen zou zitten. Ik boekte meteen drie overwinningen. Toen het ging afhangen van de wereldbekers stond ik er al goed voor.” Begin 2020 viel de beslissing in Melbourne. Epke turnde een ijzersterke oefening, hield zijn rivaal achter zich en mocht naar de Spelen. “Het was heel spannend. Zeker toen ik afreisde naar Australië. Ik had de stijgende lijn te pakken, maar ik was nog lang niet op mijn oude niveau. Het was nog absoluut geen zekerheidje dat ik naar de Spelen mocht. Ik heb daar in drie weken tijd heel grote stappen kunnen zetten, waardoor ik in staat was een echt goede prestatie neer te zetten. Ik won met een heel mooie score. Cruciaal. Ik ben blij hoe ik dat traject al voor het WK heb aangevlogen. Tegelijkertijd is het ook sneu dat zo’n kanjer als Miyachi nu niet naar de Spelen gaat.” Vaderrol Epke was koud terug uit Melbourne of corona greep ook in Nederland om zich heen. Het land ging in lockdown, de turnhal ging op slot en op provisorische wijze werd een leegstaande ruimte omgetoverd in een trainingsruimte met rekstok. Hij zou op 24 maart net aan zijn training beginnen toen bekend werd dat de Spelen werden afgelast. Weer een tegenslag. Ook omdat zijn maatschappelijke carrière als arts al even in de koelkast stond en zijn olympische ambitie ook invloed had op het gezinsleven. Alle plannen konden nog een jaar langer on hold. “Dat was een flinke domper. Ik kwam met een geweldig gevoel terug uit Melbourne, zat in een goede flow. De druk was er wat af, ik voelde me goed en ik kon de weg naar Tokio rustig indelen. Ineens was alles anders. Als je op een leeftijd bent dat je nog jaren te gaan hebt, dan is het een kink in de kabel, maar maakt het eigenlijk niet zoveel uit dat het een jaartje later wordt. Dan kun je denken: ik heb nog een jaar extra om nog beter te worden. In mijn geval werkt het helaas niet meer zo. Ik dacht juist meteen: ik heb niet zoveel tijd, hoop dat ik in 2021 nog steeds zo goed ben. Maar het moeilijkste was dat het leven voor 2021 er ineens heel anders uitzag, de plannen moesten aangepast. Het duurde echt even om weer vol goede moed vooruit te kijken.” Helden Magazine 57 Het eerste gedeelte van het verhaal van Epke Zonderland komt voort uit Helden Magazine 57. Het dubbeldik zomernummer staat volledig in het teken van de Olympische Spelen in Tokio en het EK voetbal. In Helden Magazine 57 lees je een uitgebreid interview met Dafne Schippers en haar broer Derek over hun speciale band. Spraken we keepster en boegbeeld van de Nederlandse handbalsters: Tess Wester over trouwen, de liefde en het moederschap. En ook een gesprek met en over Mathieu van der Poel, het fenomeen debuteert dit jaar in de Tour de France en rijdt een maand later de olympische mountainbikerace. Met aanvoerder Georginio Wijnaldum, assistent-bondscoach Ruud van Nistelrooij, Denzelf Dumfries en Wout Weghorst blikken we uitgebreid vooruit op het EK. Hoe goed is daarnaast Frenkie de Jong? We vroegen het aan acht kenners. Verder in het EK-gedeelte een interview met Memphis Depay en John Bosman blikt terug op het EK van 1988. Ook in Helden Magazine 57 staat er geen maat op Annemiek van Vleuten meer sinds haar dramatische val tijdens de Spelen in Rio. Praat Sifan Hassan over het geloof, de liefde, haar geheim, de toekomst en goede espresso. Bespreekt chef de mission van de Nederlandse olympische ploeg: Pieter van den Hoogenbandde mensen die hem inspireren. Praat de stille kracht van de hockeysters: Eva de Goede over poseren voor Sports Illustrated en tafelvoetballen met Neymar én wint Marianne Vos minder vaak, maar is ze wel gelukkiger. Verder praten we met de vier krachtpatsers van het baansprinten: Roy van den Berg, Matthijs Büchli, Jeffrey Hoogland en Harrie Lavreysen. Spreekt Vivianne Miedema openhartig over haar wens om ooit voor Feyenoord te spelen, wist Arno Kamminga zelf lange tijd niet hoe goed hij was én pakten Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen in 2016 de eerste Nederlandse olympische medaille in het beachvolleybal. Victoria Koblenko stapte daarnaast met Nicolas Heiner in de boot én staat Sarina Wiegman in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’ stil bij De serenade van Judith Leyster. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Turnen

Verona van de Leur: ‘Met alleen excuses neem ik geen genoegen’

De bom barstte afgelopen zomer na de bekentenis van trainer Gerrit Beltman dat hij jarenlang turnsters had mishandeld. Renske Endel (37), Suzanne Harmes (35), Verona van de Leur (35) en Gabriëlla Wammes (35) hadden tien jaar geleden al het lef om hun nek uit te steken en in Helden te vertellen over de misdragingen van Beltman en zijn collega Frank Louter die bij hen diepe sporen hadden nagelaten. We zochten de turnsters die in 2001 en 2002 werden gekozen als Sportploeg van het Jaar wederom op. “Mijn tijd in de gevangenis deed me sterk denken aan mijn turncarrière. Ik werd getroffen door de gelijkenissen toen ik 72 dagen in hechtenis zat,” vertelde Verona van de Leur in 2011. De turnster die in 2002 bij de EK in Patras drie zilveren en twee bronzen individuele medailles won en daaraan de titel Sportvrouw van het Jaar dankte, werd in 2010 samen met haar vriend opgepakt op verdenking van afpersing en een jaar later ook veroordeeld. “Zoals wij destijds topsport hebben bedreven, leken we een soort sekte, losgemaakt van alles om ons heen. Het plezier werd je ontnomen. Het was zo’n streng regime dat ik achteraf durf te spreken van kindermishandeling,” zei Verona in tv-programma Barend & Barend en Helden over haar tijd onder Frank Louter. Verona heeft aantekeningen bij zich van gebeurtenissen die ze aan de orde wil stellen. Ze heeft ook een verklaring waardoor ze in coronatijd kan reizen van haar huis, net over de Belgische grens, naar Van der Valk Hotel Ridderkerk. “Het was een shock voor veel mensen dat ik mijn tijd in de turnzaal erger vond dan de periode in de gevangenis,” zegt Verona tien jaar na dato. “Er gebeurden in de turnhal dingen die absoluut niet door de beugel konden. Ook op fysiek vlak, al is het niet zo dat turnsters dagelijks werden geslagen. Maar het geestelijke aspect, de angsten die ik dagelijks voelde… Frank Louter was ook bondscoach. Het was dus zaak om hem te pleasen en je aan zijn regime over te geven, als je tenminste bij het Nederlands team wilde zitten. Zo werd je zijn bezit, een marionet. Iedereen wilde destijds mij zijn, meisjes droomden ervan om Sportvrouw van het Jaar te worden. Ik hoorde zo vaak: ‘Jij hebt een geweldig leven.’ Ik dacht dan: je moest eens weten. Ja, ik kon naar gala’s door het turnen, was op tv en werd herkend, maar de offers die ik daarvoor heb moeten brengen, waren ongekend. Nadat ik was gestopt vond ik dat het maar eens gezegd moest worden hoe het eraan toe ging in de turnhal.” Verona stapte ‘pas’ op haar negende over naar Frank Louter. “Hij had me een jaar eerder ook gevraagd, maar toen wilde ik niet. ‘Als je deze kans niet grijpt, ben je te oud en vraag ik je niet meer,’ zei Frank toen hij me opnieuw vroeg. Ik had weleens tur­nen op tv gezien en dat vond ik geweldig. Frank zei: ‘Ooit kun jij ook op de televisie komen.’ Na overleg met mijn ouders wilde ik het proberen. Zij zeiden: ‘We helpen je en rijden je op en neer naar Zoetermeer.’ Tijdens mijn proefperiode van drie maanden schold Frank niet, maar met­ een nadat die drie maanden erop zaten, deed ook ik niets meer goed. Ik deed al­ les om ervoor te zorgen dat hij niet boos op mij zou worden, veranderde in korte tijd in een robot, was als een circusaapje dat door een brandende hoepel sprong, terwijl Frank dreigend met een zweep in de hand toekeek. 'Ik had geen problemen met mijn gewicht. Toch kreeg ik commentaar. Als ik 'Russisch dun' was, kon ik beter presteren' Ik was vanaf het eerste moment bang voor hem. Frank had van die indrin­gende ogen. Hij kon schreeuwen door de zaal, maar zelfs als hij gewoon sprak, was dat al angstwekkend. Ik verstijfde als hij mijn naam noemde. Hij was zo intimi­derend. Maar ik wist ook dat hij een goe­de coach was en mijn droom was om de beste turnster van Nederland te worden. Ik huilde weleens als ik in m’n eentje was. Maar tegelijkertijd dacht ik: ik moet sterk zijn. Ik had net als veel andere turn­sters die knop waarmee ik m’n verstand op nul kon zetten. Het lukte me heel lang om m’n emoties weg te drukken. Frank kon me uit onvrede ineens een duw geven als ik van de balk kwam of als ik er nog op stond. Nooit kreeg ik een compliment. Ook niet als ik dacht: dit ging toch perfect? Ik voelde me een nietsnut, een stuk vuil. Het ergste was de angst dat hij je niet op­ ving tijdens de training als we een moei­lijk element moesten oefenen. Als je ver­wacht dat iemand je opvangt en hij doet dat niet, dan zorgt dat voor zo’n breuk in je vertrouwen. Als het misging, kon je je nek of rug breken. De ene keer ving hij je op, maar een andere keer kon hij je laten vallen. Die onzekerheid ging zo in je hoofd zitten, je maakte jezelf helemaal gek. Dat is dus geestelijke mishandeling. Vanaf het eerste moment waren er vet­ metingen en ik moest steeds op de weeg­schaal staan. Ineens werd van alles ver­boden, snoepen mocht niet meer. Ik had het ervoor over, maar dacht ook: moet het zo streng? Ik had geen problemen met mijn gewicht. Toch kreeg ik com­mentaar. Als ik ‘Russisch dun’ was, kon ik nog beter presteren. Eten werd een probleem. Ik probeerde net als andere meiden in de groep van Louter anorexia te kweken, maar het lukte me niet om helemaal niets meer te eten. Ook thuis werd op mijn voeding gelet. Als ik een snoepje wilde pakken, zei mijn moeder: ‘Let op je gewicht!’ Frank had zoveel invloed op ouders. Mijn vader en moeder zijn ook gebrain­washt. ‘Frank zegt dat je de beste kunt worden. Deze kans krijg je maar één keer in je leven, daar moet je voor gaan,’ zei­ den ze. Ik voelde die druk dus ook thuis, wilde het niet alleen goed doen voor Frank, maar ook voor mijn ouders. Helden Magazine 56 Het eerste gedeelte van het verhaal van Verona van de Leur komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. Naast het verhaal van Van de Leur delen ook oud-turnsters: Gabriëlla Wammes, Renske Endel en Suzanne Harmes nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Judoka Roy Meyer deelt zijn levenslessen met Victoria Koblenko én Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer.  In ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.
De bom barstte afgelopen zomer na de bekentenis van trainer Gerrit Beltman dat hij jarenlang turnsters had mishandeld. Renske Endel (37), Suzanne Harmes (35), Verona van de Leur (35) en Gabriëlla Wammes (35) hadden tien jaar geleden al het lef om hun nek uit te steken en in Helden te vertellen over de misdragingen van Beltman en zijn collega Frank Louter die bij hen diepe sporen hadden nagelaten. We zochten de turnsters die in 2001 en 2002 werden gekozen als Sportploeg van het Jaar wederom op. “Mijn tijd in de gevangenis deed me sterk denken aan mijn turncarrière. Ik werd getroffen door de gelijkenissen toen ik 72 dagen in hechtenis zat,” vertelde Verona van de Leur in 2011. De turnster die in 2002 bij de EK in Patras drie zilveren en twee bronzen individuele medailles won en daaraan de titel Sportvrouw van het Jaar dankte, werd in 2010 samen met haar vriend opgepakt op verdenking van afpersing en een jaar later ook veroordeeld. “Zoals wij destijds topsport hebben bedreven, leken we een soort sekte, losgemaakt van alles om ons heen. Het plezier werd je ontnomen. Het was zo’n streng regime dat ik achteraf durf te spreken van kindermishandeling,” zei Verona in tv-programma Barend & Barend en Helden over haar tijd onder Frank Louter. Verona heeft aantekeningen bij zich van gebeurtenissen die ze aan de orde wil stellen. Ze heeft ook een verklaring waardoor ze in coronatijd kan reizen van haar huis, net over de Belgische grens, naar Van der Valk Hotel Ridderkerk. “Het was een shock voor veel mensen dat ik mijn tijd in de turnzaal erger vond dan de periode in de gevangenis,” zegt Verona tien jaar na dato. “Er gebeurden in de turnhal dingen die absoluut niet door de beugel konden. Ook op fysiek vlak, al is het niet zo dat turnsters dagelijks werden geslagen. Maar het geestelijke aspect, de angsten die ik dagelijks voelde… Frank Louter was ook bondscoach. Het was dus zaak om hem te pleasen en je aan zijn regime over te geven, als je tenminste bij het Nederlands team wilde zitten. Zo werd je zijn bezit, een marionet. Iedereen wilde destijds mij zijn, meisjes droomden ervan om Sportvrouw van het Jaar te worden. Ik hoorde zo vaak: ‘Jij hebt een geweldig leven.’ Ik dacht dan: je moest eens weten. Ja, ik kon naar gala’s door het turnen, was op tv en werd herkend, maar de offers die ik daarvoor heb moeten brengen, waren ongekend. Nadat ik was gestopt vond ik dat het maar eens gezegd moest worden hoe het eraan toe ging in de turnhal.” Verona stapte ‘pas’ op haar negende over naar Frank Louter. “Hij had me een jaar eerder ook gevraagd, maar toen wilde ik niet. ‘Als je deze kans niet grijpt, ben je te oud en vraag ik je niet meer,’ zei Frank toen hij me opnieuw vroeg. Ik had weleens tur­nen op tv gezien en dat vond ik geweldig. Frank zei: ‘Ooit kun jij ook op de televisie komen.’ Na overleg met mijn ouders wilde ik het proberen. Zij zeiden: ‘We helpen je en rijden je op en neer naar Zoetermeer.’ Tijdens mijn proefperiode van drie maanden schold Frank niet, maar met­ een nadat die drie maanden erop zaten, deed ook ik niets meer goed. Ik deed al­ les om ervoor te zorgen dat hij niet boos op mij zou worden, veranderde in korte tijd in een robot, was als een circusaapje dat door een brandende hoepel sprong, terwijl Frank dreigend met een zweep in de hand toekeek. 'Ik had geen problemen met mijn gewicht. Toch kreeg ik commentaar. Als ik 'Russisch dun' was, kon ik beter presteren' Ik was vanaf het eerste moment bang voor hem. Frank had van die indrin­gende ogen. Hij kon schreeuwen door de zaal, maar zelfs als hij gewoon sprak, was dat al angstwekkend. Ik verstijfde als hij mijn naam noemde. Hij was zo intimi­derend. Maar ik wist ook dat hij een goe­de coach was en mijn droom was om de beste turnster van Nederland te worden. Ik huilde weleens als ik in m’n eentje was. Maar tegelijkertijd dacht ik: ik moet sterk zijn. Ik had net als veel andere turn­sters die knop waarmee ik m’n verstand op nul kon zetten. Het lukte me heel lang om m’n emoties weg te drukken. Frank kon me uit onvrede ineens een duw geven als ik van de balk kwam of als ik er nog op stond. Nooit kreeg ik een compliment. Ook niet als ik dacht: dit ging toch perfect? Ik voelde me een nietsnut, een stuk vuil. Het ergste was de angst dat hij je niet op­ ving tijdens de training als we een moei­lijk element moesten oefenen. Als je ver­wacht dat iemand je opvangt en hij doet dat niet, dan zorgt dat voor zo’n breuk in je vertrouwen. Als het misging, kon je je nek of rug breken. De ene keer ving hij je op, maar een andere keer kon hij je laten vallen. Die onzekerheid ging zo in je hoofd zitten, je maakte jezelf helemaal gek. Dat is dus geestelijke mishandeling. Vanaf het eerste moment waren er vet­ metingen en ik moest steeds op de weeg­schaal staan. Ineens werd van alles ver­boden, snoepen mocht niet meer. Ik had het ervoor over, maar dacht ook: moet het zo streng? Ik had geen problemen met mijn gewicht. Toch kreeg ik com­mentaar. Als ik ‘Russisch dun’ was, kon ik nog beter presteren. Eten werd een probleem. Ik probeerde net als andere meiden in de groep van Louter anorexia te kweken, maar het lukte me niet om helemaal niets meer te eten. Ook thuis werd op mijn voeding gelet. Als ik een snoepje wilde pakken, zei mijn moeder: ‘Let op je gewicht!’ Frank had zoveel invloed op ouders. Mijn vader en moeder zijn ook gebrain­washt. ‘Frank zegt dat je de beste kunt worden. Deze kans krijg je maar één keer in je leven, daar moet je voor gaan,’ zei­ den ze. Ik voelde die druk dus ook thuis, wilde het niet alleen goed doen voor Frank, maar ook voor mijn ouders. Helden Magazine 56 Het eerste gedeelte van het verhaal van Verona van de Leur komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. Naast het verhaal van Van de Leur delen ook oud-turnsters: Gabriëlla Wammes, Renske Endel en Suzanne Harmes nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Judoka Roy Meyer deelt zijn levenslessen met Victoria Koblenko én Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer.  In ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Turnen

Suzanne Harmes: ‘De trauma’s zaten opgesloten in mijn lichaam’

De bom barstte afgelopen zomer na de bekentenis van trainer Gerrit Beltman dat hij jarenlang turnsters had mishandeld. Renske Endel (37), Suzanne Harmes (35), Verona van de Leur (35) en Gabriëlla Wammes (35) hadden tien jaar geleden al het lef om hun nek uit te steken en in Helden te vertellen over de misdragingen van Beltman en zijn collega Frank Louter die bij hen diepe sporen hadden nagelaten. We zochten de turnsters die in 2001 en 2002 werden gekozen als Sportploeg van het Jaar wederom op. “Frank schold me uit, altijd kreeg ik te horen dat ik een dikke koe was of een kutwijf. Ik werd ongeveer vanaf mijn tiende getreiterd door hem. Schelden, kleineren en pesten hoorden bij de dagelijkse gang van zaken. Hij was echt een kei in de geestelijke mishandeling. Frank heeft me ook weleens geslagen, als ik in zijn ogen een element niet goed deed,” vertelde Suzanne Harmes tien jaar geleden in Helden over haar tijd bij Frank Louter. “Ik kon best goed tegen al dat gepest en gescheld. Hij kon bij mij ver gaan voordat ik het niet meer trok. Ik was niet bang voor Frank, ik denk dat ik de enige was. Hij vond mij brutaal, ik was een lastpak. Ik was het pispaaltje, omdat ik de enige was die wat terugzei als ik werd uitgescholden. Ik kon minutenlang stilstaan om de vernederingen te ondergaan. Het ging bij mij het ene oor in en het andere uit. Werd Frank helemaal gefrustreerd, omdat ik niet reageerde.” Suzanne had een abonnement op uit de zaal weggestuurd worden. Ondanks alles dacht ze niet aan stoppen, want dan voelde het alsof Louter zijn zin kreeg. Ze vertelde na verloop van tijd niet alles meer aan haar ouders. “Het was niet dat ik dat niet durfde, maar anders was mijn moeder heel boos op Frank geworden of verdrietig. Ze ging geregeld verhaal halen. Als zij klaagde, was het gescheld en getreiter de dag erop nog veel erger. Dat wilde ik niet. Zei ik tegen haar: ga er nou maar niet heen, want dan krijg ik alleen maar meer gezeur. Mijn moeder lag vaak met rugpijn thuis door alle ellende. Ze heeft alles opgeschreven wat er gebeurde in die periode. Ze zei: ‘Als je er genoeg van hebt, dan stop je of ga je ergens anders trainen.’ Maar ja, ik woonde thuis en trainde in Zoetermeer. Ik vond het niet leuk om al op mijn dertiende in een gastgezin te belanden. Ik probeerde het daarom zo lang mogelijk vol te houden. ”Na de EK van 2002 werd ze in de trainerskamer geschopt door Louter, na de ‘karatetrap’ was de maat vol. Suzanne vertrok naar Boris Orlov. Liefst 22 schriftjes en twee multomappen had Marian Harmes in zeven jaar tijd volgeschreven. Daarin beschreef ze hoe Louter haar dochter ‘Flappie’ noemde en haar voor de hele groep nadeed. Twaalf was ze toen. En ze schreef hoe hij haar voor snol of slet versleet als haar bh-bandje onder haar shirt vandaan kwam. Een citaat uit augustus 1996, toen Suzanne tien was. ‘Namen die Frank de turnsters heeft gegeven: teringkoeien, dikke slappelingen, luie flikkers, ordinaire snollen, mongolen, koeienkoppen zonder hersens, dikke vette reet, ordinaire del, debiele varkens. En als ze de zaal in mochten zei hij: ‘Kom maar op koeien, de wei is open.’’ Suzanne in 2011: “Ik denk weleens: hoe kun je met jezelf leven, als je weet wat je zoveel jonge meisjes hebt aangedaan. Het is wonderbaarlijk dat ik achteraf geestelijk geen last heb van wat mij is aangedaan? Ik heb geen psychische hulp hoeven zoeken.” De avond valt in Arnhem als Kevin, de Franse vriend van Suzanne, opendoet. Suzanne heeft hun zoontje Isaiah van zes maanden oud in haar armen. Op de bank van het rijtjeshuis zit Lugano, de dertienjarige zoon uit een eerdere relatie van wie ze tijdens haar turnloopbaan beviel. 'Vier jaar nadat ik was gestopt, ben ik naar een psycholoog gegaan. Die constateerde dat ik PTSS-achtige symptomen had' “Toen ik tien jaar geleden mijn ervaringen met jullie deelde, was ik net een paar maanden gestopt met turnen,” vertelt Suzanne. “Met Gabriëlla Wammes ben ik naar aanleiding van het verhaal in Helden uitgenodigd bij het tv-programma Knevel & Van den Brink. In de uitzending zei een van hen dat ze Frank Louter hadden gebeld voor een reactie en dat hij ons ‘fantasten’ had genoemd. Niemand had me voorafgaand aan de live-uitzending verteld dat we met die uitspraak geconfronteerd zouden worden. We waren jong en kwetsbaar, het was voor ons heel spannend dat we als eersten ons verhaal hadden gedaan en als je dan ineens wordt uitgemaakt voor fantast... Ik was daar echt overstuur van. Na die quote wilde ik maar één ding: weg! Ik vond het zo laf. Wij hadden niks verzonnen, wat zich in de turnhallen heeft afgespeeld is inmiddels wel duidelijk, maar was dat toen nog niet. Ik had het gevoel dat ik me moest verantwoorden, was achteraf zo kwaad dat ik bij die mannen aan tafel was gaan zitten. Hoewel de reacties op het verhaal overwegend positief waren, schoot mijn gemoedstoestand nadat ik mijn verhaal had gedaan alle kanten op. Ik deed me altijd sterk voor, dat was de overlevingsstrategie die ik mezelf als meisje had aangeleerd als ik weer eens werd uitgescholden. Ik was hard voor mezelf, liet me nooit kennen, riep altijd dat ik geen psychische hulp nodig had en dat ik geen last had van wat Frank mij had aangedaan. Maar ik merkte al snel dat ik grote moeite had met het verwerken van wat in de turnhal was gebeurd. Helden Magazine 56 Het eerste gedeelte van het verhaal van Suzanne Harmes komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. Naast het verhaal van Harmes delen ook oud-turnsters: Gabriëlla Wammes, Renske Endel en Verona van de Leur nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Judoka Roy Meyer deelt zijn levenslessen met Victoria Koblenko én Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer.  In ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.
De bom barstte afgelopen zomer na de bekentenis van trainer Gerrit Beltman dat hij jarenlang turnsters had mishandeld. Renske Endel (37), Suzanne Harmes (35), Verona van de Leur (35) en Gabriëlla Wammes (35) hadden tien jaar geleden al het lef om hun nek uit te steken en in Helden te vertellen over de misdragingen van Beltman en zijn collega Frank Louter die bij hen diepe sporen hadden nagelaten. We zochten de turnsters die in 2001 en 2002 werden gekozen als Sportploeg van het Jaar wederom op. “Frank schold me uit, altijd kreeg ik te horen dat ik een dikke koe was of een kutwijf. Ik werd ongeveer vanaf mijn tiende getreiterd door hem. Schelden, kleineren en pesten hoorden bij de dagelijkse gang van zaken. Hij was echt een kei in de geestelijke mishandeling. Frank heeft me ook weleens geslagen, als ik in zijn ogen een element niet goed deed,” vertelde Suzanne Harmes tien jaar geleden in Helden over haar tijd bij Frank Louter. “Ik kon best goed tegen al dat gepest en gescheld. Hij kon bij mij ver gaan voordat ik het niet meer trok. Ik was niet bang voor Frank, ik denk dat ik de enige was. Hij vond mij brutaal, ik was een lastpak. Ik was het pispaaltje, omdat ik de enige was die wat terugzei als ik werd uitgescholden. Ik kon minutenlang stilstaan om de vernederingen te ondergaan. Het ging bij mij het ene oor in en het andere uit. Werd Frank helemaal gefrustreerd, omdat ik niet reageerde.” Suzanne had een abonnement op uit de zaal weggestuurd worden. Ondanks alles dacht ze niet aan stoppen, want dan voelde het alsof Louter zijn zin kreeg. Ze vertelde na verloop van tijd niet alles meer aan haar ouders. “Het was niet dat ik dat niet durfde, maar anders was mijn moeder heel boos op Frank geworden of verdrietig. Ze ging geregeld verhaal halen. Als zij klaagde, was het gescheld en getreiter de dag erop nog veel erger. Dat wilde ik niet. Zei ik tegen haar: ga er nou maar niet heen, want dan krijg ik alleen maar meer gezeur. Mijn moeder lag vaak met rugpijn thuis door alle ellende. Ze heeft alles opgeschreven wat er gebeurde in die periode. Ze zei: ‘Als je er genoeg van hebt, dan stop je of ga je ergens anders trainen.’ Maar ja, ik woonde thuis en trainde in Zoetermeer. Ik vond het niet leuk om al op mijn dertiende in een gastgezin te belanden. Ik probeerde het daarom zo lang mogelijk vol te houden. ”Na de EK van 2002 werd ze in de trainerskamer geschopt door Louter, na de ‘karatetrap’ was de maat vol. Suzanne vertrok naar Boris Orlov. Liefst 22 schriftjes en twee multomappen had Marian Harmes in zeven jaar tijd volgeschreven. Daarin beschreef ze hoe Louter haar dochter ‘Flappie’ noemde en haar voor de hele groep nadeed. Twaalf was ze toen. En ze schreef hoe hij haar voor snol of slet versleet als haar bh-bandje onder haar shirt vandaan kwam. Een citaat uit augustus 1996, toen Suzanne tien was. ‘Namen die Frank de turnsters heeft gegeven: teringkoeien, dikke slappelingen, luie flikkers, ordinaire snollen, mongolen, koeienkoppen zonder hersens, dikke vette reet, ordinaire del, debiele varkens. En als ze de zaal in mochten zei hij: ‘Kom maar op koeien, de wei is open.’’ Suzanne in 2011: “Ik denk weleens: hoe kun je met jezelf leven, als je weet wat je zoveel jonge meisjes hebt aangedaan. Het is wonderbaarlijk dat ik achteraf geestelijk geen last heb van wat mij is aangedaan? Ik heb geen psychische hulp hoeven zoeken.” De avond valt in Arnhem als Kevin, de Franse vriend van Suzanne, opendoet. Suzanne heeft hun zoontje Isaiah van zes maanden oud in haar armen. Op de bank van het rijtjeshuis zit Lugano, de dertienjarige zoon uit een eerdere relatie van wie ze tijdens haar turnloopbaan beviel. 'Vier jaar nadat ik was gestopt, ben ik naar een psycholoog gegaan. Die constateerde dat ik PTSS-achtige symptomen had' “Toen ik tien jaar geleden mijn ervaringen met jullie deelde, was ik net een paar maanden gestopt met turnen,” vertelt Suzanne. “Met Gabriëlla Wammes ben ik naar aanleiding van het verhaal in Helden uitgenodigd bij het tv-programma Knevel & Van den Brink. In de uitzending zei een van hen dat ze Frank Louter hadden gebeld voor een reactie en dat hij ons ‘fantasten’ had genoemd. Niemand had me voorafgaand aan de live-uitzending verteld dat we met die uitspraak geconfronteerd zouden worden. We waren jong en kwetsbaar, het was voor ons heel spannend dat we als eersten ons verhaal hadden gedaan en als je dan ineens wordt uitgemaakt voor fantast... Ik was daar echt overstuur van. Na die quote wilde ik maar één ding: weg! Ik vond het zo laf. Wij hadden niks verzonnen, wat zich in de turnhallen heeft afgespeeld is inmiddels wel duidelijk, maar was dat toen nog niet. Ik had het gevoel dat ik me moest verantwoorden, was achteraf zo kwaad dat ik bij die mannen aan tafel was gaan zitten. Hoewel de reacties op het verhaal overwegend positief waren, schoot mijn gemoedstoestand nadat ik mijn verhaal had gedaan alle kanten op. Ik deed me altijd sterk voor, dat was de overlevingsstrategie die ik mezelf als meisje had aangeleerd als ik weer eens werd uitgescholden. Ik was hard voor mezelf, liet me nooit kennen, riep altijd dat ik geen psychische hulp nodig had en dat ik geen last had van wat Frank mij had aangedaan. Maar ik merkte al snel dat ik grote moeite had met het verwerken van wat in de turnhal was gebeurd. Helden Magazine 56 Het eerste gedeelte van het verhaal van Suzanne Harmes komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. Naast het verhaal van Harmes delen ook oud-turnsters: Gabriëlla Wammes, Renske Endel en Verona van de Leur nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Judoka Roy Meyer deelt zijn levenslessen met Victoria Koblenko én Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer.  In ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.

Turnen

Renske Endel: ‘Ons verhaal is toch goed geweest’

De bom barstte afgelopen zomer na de bekentenis van trainer Gerrit Beltman dat hij jarenlang turnsters had mishandeld. Renske Endel (37), Suzanne Harmes (35), Verona van de Leur (35) en Gabriëlla Wammes (35) hadden tien jaar geleden al het lef om hun nek uit te steken en in Helden te vertellen over de misdragingen van Beltman en zijn collega Frank Louter die bij hen diepe sporen hadden nagelaten. We zochten de turnsters die in 2001 en 2002 werden gekozen als Sportploeg van het Jaar wederom op. “Het geschreeuw, de opmerkingen die ik naar mijn hoofd kreeg. Gerrit heeft mij nooit geslagen, maar je kunt spreken van verbale mishandeling als je als meisje van elf jaar zo vaak hoort dat je niet goed genoeg bent en er ver over je grenzen gegaan wordt. Ik raakte mezelf steeds meer kwijt,” vertelde Renske Endel tien jaar geleden over haar tijd onder turntrainer Gerrit Beltman bij K&V in Opmeer. “Ik kon zo verschrikkelijk opzien tegen de trainingen, dat ik op school al bloednerveus was. Keek ik naar de klok: o nee, nog dertig minuten. Geniet nog even van dit moment, zei ik tegen mezelf en sloot zo lang mogelijk mijn ogen. Of ik zat in de auto en dacht: pap, rij maar het water in, want dan hoef ik tenminste niet naar de training. Ik voelde me erg eenzaam, niemand kon voorstellen hoe rot het kon zijn. Tegen mijn ouders vertelde ik in het begin nog weleens wat er was voorgevallen tijdens de training, maar al snel niet meer. Als Gerrit weer eens tegen mij was uitgevallen, zei hij meteen: ‘Nou hangen papa en mama vanavond zeker aan de telefoon?’ Dus zei ik niets, uit angst. Ik verzweeg dingen, werd heel gesloten.” ‘De beste ouders, zijn dode ouders,’ liet Beltman geregeld weten. Renske: “Vanaf het begin werd ik bewust weggehouden bij mijn ouders. Dat begon rond mijn twaalfde. Hij was ervan overtuigd dat zij een negatieve invloed hadden op mijn prestaties. Ik kreeg dan ook het advies om uit huis te gaan en in te trekken bij Gerrit en zijn vrouw. Veertien was ik toen. Ik denk dat mijn ouders het ook moeilijk vonden, maar ze gingen er toch in mee. Omdat ze dachten dat het erbij hoorde.” Renske raakte de weg helemaal kwijt. Op haar zestiende kwam ze terecht bij een sportpsycholoog en vertrok uiteindelijk bij Beltman. “Het was heel moeilijk om van hem los te komen, ik had namelijk een enorm schuldgevoel naar hem toe. Ik was zelf helemaal kapot, maar het voelde of ik iets verschrikkelijks deed door bij hem weg te gaan.” Ze maakte de overstap naar Boris Orlov in Nijmegen en was in 2001 de eerste Nederlander sinds 1903 die een WK-medaille won. Renske pakte zilver op brug. Nadat ze in 2003 op haar 21ste was gestopt met turnen, merkte ze wat een diepe sporen de periode onder Beltman hadden achtergelaten. “In dromen was ik vaak boos en opstandig. Dan droomde ik dat ik tegen Gerrit terug schreeuwde. Ik was erg zoekende en kon soms ineens ontzettend down zijn. Ik had een leuk leven, maar kon er niet van genieten. Bij het verwerkingsproces had ik hulp nodig, in mijn eentje kwam ik er niet uit.” Bij het afscheid, tien jaar geleden, vertelde Renske: “Ik denk dat het nog lang duurt voor ik alles een plek heb gegeven.” Als we haar begin februari 2021 opzoeken geeft ze meteen vol trots een rondleiding door haar knusse huisje in Alkmaar dat ze met hulp van haar familie en vriend heeft opgeknapt. Op zolder doet ze dagelijks haar trainingen voor haar werk als acrobate. In tijden van corona zijn er bijna geen boekingen, desondanks is het zaak om in shape te blijven. 'Toen Beltman met zijn bekentenis kwam, was ik in shock. Maar ik dacht ook: een beetje erkenning' De bom in het turnen is gebarsten nadat eind juli 2020 haar oud-coach Gerrit Beltman in het Noordhollands Dagblad toegaf dat hij turnsters jarenlang heeft mishandeld en vernederd. Hij vertelde ook dat hij niet de enige was die zo handelde. De onthulling was groot nieuws, tal van oud-turnsters deden hun verhaal, de turnbond stelde bondstrainers die volgens de verhalen over de schreef waren gegaan, tijdelijk op non-actief. Marieke van der Plas, algemeen directeur van de KNGU, gaf opdracht voor een onafhankelijk onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in turnzalen. De conclusies van de commissie, onder leiding van hoogleraar sport en recht Marjan Olfers, laten langer op zich wachten doordat meer dan driehonderd meldingen over mishandelingen binnenkwamen. “Ik heb het heel moeilijk gehad nadat ik tien jaar geleden mijn verhaal deed,” vertelt Renske aan de keukentafel, “omdat het voor mij voelde dat ik iets had gezegd wat achter gesloten deuren moest blijven. Ik voelde me schuldig, had met mijn verhaal Gerrit in een slecht daglicht geplaatst. Mijn ouders steunden me gelukkig volop, zij hadden van nabij meegemaakt hoe ik in mijn jonge jaren was veranderd van een vrolijk, energiek kind in een teruggetrokken, ongelukkig meisje. Ze vonden het goed dat ik m’n verhaal deed en voor mezelf opkwam. Helden Magazine 56 Het eerste gedeelte van het verhaal van Renske Endel komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. Naast het verhaal van Endel delen ook oud-turnsters: Gabriëlla Wammes, Suzanne Harmes en Verona van de Leur nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Judoka Roy Meyer deelt zijn levenslessen met Victoria Koblenko én Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer.  In ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.
De bom barstte afgelopen zomer na de bekentenis van trainer Gerrit Beltman dat hij jarenlang turnsters had mishandeld. Renske Endel (37), Suzanne Harmes (35), Verona van de Leur (35) en Gabriëlla Wammes (35) hadden tien jaar geleden al het lef om hun nek uit te steken en in Helden te vertellen over de misdragingen van Beltman en zijn collega Frank Louter die bij hen diepe sporen hadden nagelaten. We zochten de turnsters die in 2001 en 2002 werden gekozen als Sportploeg van het Jaar wederom op. “Het geschreeuw, de opmerkingen die ik naar mijn hoofd kreeg. Gerrit heeft mij nooit geslagen, maar je kunt spreken van verbale mishandeling als je als meisje van elf jaar zo vaak hoort dat je niet goed genoeg bent en er ver over je grenzen gegaan wordt. Ik raakte mezelf steeds meer kwijt,” vertelde Renske Endel tien jaar geleden over haar tijd onder turntrainer Gerrit Beltman bij K&V in Opmeer. “Ik kon zo verschrikkelijk opzien tegen de trainingen, dat ik op school al bloednerveus was. Keek ik naar de klok: o nee, nog dertig minuten. Geniet nog even van dit moment, zei ik tegen mezelf en sloot zo lang mogelijk mijn ogen. Of ik zat in de auto en dacht: pap, rij maar het water in, want dan hoef ik tenminste niet naar de training. Ik voelde me erg eenzaam, niemand kon voorstellen hoe rot het kon zijn. Tegen mijn ouders vertelde ik in het begin nog weleens wat er was voorgevallen tijdens de training, maar al snel niet meer. Als Gerrit weer eens tegen mij was uitgevallen, zei hij meteen: ‘Nou hangen papa en mama vanavond zeker aan de telefoon?’ Dus zei ik niets, uit angst. Ik verzweeg dingen, werd heel gesloten.” ‘De beste ouders, zijn dode ouders,’ liet Beltman geregeld weten. Renske: “Vanaf het begin werd ik bewust weggehouden bij mijn ouders. Dat begon rond mijn twaalfde. Hij was ervan overtuigd dat zij een negatieve invloed hadden op mijn prestaties. Ik kreeg dan ook het advies om uit huis te gaan en in te trekken bij Gerrit en zijn vrouw. Veertien was ik toen. Ik denk dat mijn ouders het ook moeilijk vonden, maar ze gingen er toch in mee. Omdat ze dachten dat het erbij hoorde.” Renske raakte de weg helemaal kwijt. Op haar zestiende kwam ze terecht bij een sportpsycholoog en vertrok uiteindelijk bij Beltman. “Het was heel moeilijk om van hem los te komen, ik had namelijk een enorm schuldgevoel naar hem toe. Ik was zelf helemaal kapot, maar het voelde of ik iets verschrikkelijks deed door bij hem weg te gaan.” Ze maakte de overstap naar Boris Orlov in Nijmegen en was in 2001 de eerste Nederlander sinds 1903 die een WK-medaille won. Renske pakte zilver op brug. Nadat ze in 2003 op haar 21ste was gestopt met turnen, merkte ze wat een diepe sporen de periode onder Beltman hadden achtergelaten. “In dromen was ik vaak boos en opstandig. Dan droomde ik dat ik tegen Gerrit terug schreeuwde. Ik was erg zoekende en kon soms ineens ontzettend down zijn. Ik had een leuk leven, maar kon er niet van genieten. Bij het verwerkingsproces had ik hulp nodig, in mijn eentje kwam ik er niet uit.” Bij het afscheid, tien jaar geleden, vertelde Renske: “Ik denk dat het nog lang duurt voor ik alles een plek heb gegeven.” Als we haar begin februari 2021 opzoeken geeft ze meteen vol trots een rondleiding door haar knusse huisje in Alkmaar dat ze met hulp van haar familie en vriend heeft opgeknapt. Op zolder doet ze dagelijks haar trainingen voor haar werk als acrobate. In tijden van corona zijn er bijna geen boekingen, desondanks is het zaak om in shape te blijven. 'Toen Beltman met zijn bekentenis kwam, was ik in shock. Maar ik dacht ook: een beetje erkenning' De bom in het turnen is gebarsten nadat eind juli 2020 haar oud-coach Gerrit Beltman in het Noordhollands Dagblad toegaf dat hij turnsters jarenlang heeft mishandeld en vernederd. Hij vertelde ook dat hij niet de enige was die zo handelde. De onthulling was groot nieuws, tal van oud-turnsters deden hun verhaal, de turnbond stelde bondstrainers die volgens de verhalen over de schreef waren gegaan, tijdelijk op non-actief. Marieke van der Plas, algemeen directeur van de KNGU, gaf opdracht voor een onafhankelijk onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in turnzalen. De conclusies van de commissie, onder leiding van hoogleraar sport en recht Marjan Olfers, laten langer op zich wachten doordat meer dan driehonderd meldingen over mishandelingen binnenkwamen. “Ik heb het heel moeilijk gehad nadat ik tien jaar geleden mijn verhaal deed,” vertelt Renske aan de keukentafel, “omdat het voor mij voelde dat ik iets had gezegd wat achter gesloten deuren moest blijven. Ik voelde me schuldig, had met mijn verhaal Gerrit in een slecht daglicht geplaatst. Mijn ouders steunden me gelukkig volop, zij hadden van nabij meegemaakt hoe ik in mijn jonge jaren was veranderd van een vrolijk, energiek kind in een teruggetrokken, ongelukkig meisje. Ze vonden het goed dat ik m’n verhaal deed en voor mezelf opkwam. Helden Magazine 56 Het eerste gedeelte van het verhaal van Renske Endel komt voort uit Helden Magazine 56, waar bondscoach van het Nederlands elftal: Frank de Boer zich uitspreekt over het WK in Qatar, Virgil van Dijk, de kansen van ‘zijn’ Oranje, Louis van Gaal, Guus Hiddink en zijn rol als vader van drie dochters. Naast het verhaal van Endel delen ook oud-turnsters: Gabriëlla Wammes, Suzanne Harmes en Verona van de Leur nogmaals hun schokkende verhalen. Ook in Helden Magazine 56 een uitgebreid interview met oud-voetbalster Anouk Hoogendijk over de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal en een loodzware bevalling. Noa Lang maakte afgelopen zomer de overstap van Ajax naar Club Brugge. En met succes. We legden hem stellingen voor. Nadine Visser werd opnieuw Europees kampioen indoor op de 60 meter horden, wat maakt haar zo goed? Daarnaast was Tom Boonen jarenlang de koning van het voorjaar. We spraken hem over Tom Dumoulin, cocaïne, immense druk en de kick van autoracen. Verder blikt Stanley Menzo terug op een roerig leven. Is Chantal van den Broek-Blaak in grote vorm, maar heeft ze besloten volgend jaar te stoppen als wielrenster. Doet bokser Peter Müllenberg zijn verhaal en hoopt marathonloper Björn Koreman zicht te kwalificeren voor de Spelen. Judoka Roy Meyer deelt zijn levenslessen met Victoria Koblenko én Erben Wennemars is parkdirecteur tijdens De Droomzomer.  In ‘de dag dat alles misging’ blikt Rianne Schorel daarnaast terug op de Spelen van 2016 en staan we stil met Kika van Es in de ‘Leeuwinnen in het Rijks’. Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.