Word abonnee

Voetbal

Simon Tahamata en Jack Soumeru: Verdriet & verbroedering

ANP

Voetbal

Simon Tahamata en Jack Soumeru: Verdriet & verbroedering

door: Harry Walstra
2 juni 2022
7 tot 12 minuten lezen

Het is op 11 juni 45 jaar geleden dat de treinkaping bij De Punt op bloedige wijze werd beëindigd. Twee Nederlandse gijzelaars vonden de dood en zes Molukse gijzelnemers overleefden het niet. Vijf van de zes treinkapers die omkwamen, waren voetballers van FC Amboina uit Assen. Op dat moment waren Simon Tahamata en Jack Soumeru de voetbalhelden van de Molukkers. Ook zij werden aangekeken op de acties van hun landgenoten.

Tekst gaat verder onder de foto

Foto gekaapte trein De Punt

Het is feest in de Molukse gemeenschap op 1 mei 1977. Ajax is die dag voor de zeventiende keer landskampioen geworden, na een 2-3 overwinning op FC Amsterdam in het Olympisch Stadion. Maar de vreugde van de Molukkers op de tribune is er vooral om de kleine twintigjarige voetballer die in de kampioenswedstrijd op de bank naast coach Tomaslav Ivic blijft zitten. Het is jammer, maar blij is de Molukse gemeenschap sowieso met hun talentvolle landgenoot. Simon Tahamata lacht zijn tanden bloot. Hij moet nog even geduld hebben, maar is al heel blij hoe het allemaal is gelopen. Op 24 oktober 1976 debuteerde hij immers in de eredivisie, tijdens de wedstrijd in De Meer tegen FC Utrecht.

Na die wedstrijd was hij in één klap de publiekslieveling. De kleine Simon pingelde iedereen voorbij aan de linkerflank, was niet te stoppen. Ajax won met 7-0, Ruud Geels maakte er vijf, maar het was Simon Tahamata over wie iedereen het had. Tahamata werd op 26 mei 1956 geboren in Woonoord Lunetten in Vugt, op de plek waar ooit Kamp Vught was, een van de drie Duitse concentratiekampen naast Westerbork en Amersfoort in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In het woonoord werden gezinnen van Molukse KNIL (Koninklijk Nederlands- Indisch Leger)-militairen gehuisvest, die eerder uit de Molukken waren geëvacueerd. Zoals bij veel Molukse gezinnen in Nederland stonden ook bij de familie Tahamata de koffers altijd klaar. In ruil voor hun inzet als KNIL-militair zouden de Molukkers uiteindelijk hun eigen staat kunnen stichten, dat had de Nederlandse regering immers beloofd. Er werd al vele jaren gewacht op de bevrijdende melding, het ongeduld nam toe binnen de Molukse gemeenschap.

De familie Tahamata had de beschikking over een barak, bestaand uit twee kamers: een woonkamer en een slaapkamer. Tien personen vonden er onderdak: “Je snapt niet hoe we dat toen voor elkaar hebben gekregen. In 1961 zijn we verhuisd naar Tiel. Daar werden nog twee kinderen geboren.” Simon was onderdeel van de ‘tweede generatie’ en werkte, toen de onvrede onder de Molukse bevolking begon toe te nemen, aan zijn carrière als voetballer. Hij was begonnen bij de Molukse vereniging SC Chans uit Tiel en had op zijn vijftiende de overstap gemaakt naar Ajax. “Omdat ik naar Ajax ging, was ik relatief weinig in de wijk. Toch heb ik me altijd enorm met de Molukse zaak verbonden gevoeld en ook met hen die tot acties overgingen. Ik heb altijd volledig achter hen gestaan en dat zal ik ook altijd blijven doen.”

Twintig dagen na de landstitel van Ajax met hun troetelkind Simon Tahamata is het opnieuw feest in de Molukse gemeenschap. In Assen wordt een vriendschappelijke wedstrijd gespeeld tussen AZ’67, dat net derde is geworden in de eredivisie en voor het eerst in de clubhistorie Europees voetbal heeft gehaald, en de Molukse voetbalclub FC Amboina, die uitkomt in de derde klasse B bij de amateurs. De wedstrijd wordt gespeeld op het hoofdveld van Achilles om de vele toeschouwers kwijt te kunnen. Zuid-Molukkers vormen ongeveer tien procent van de bevolking van de Drentse hoofdstad en ook in het nabijgelegen Bovensmilde wonen veel Molukkers.

De oorzaak hiervan? In 1971 sloot Kamp Schattenburg, het voormalige kamp Westerbork vanwaar in de Tweede Wereldoorlog vooral Joden werden gedeporteerd naar de vernietigingskampen, de poorten. Als gevolg daarvan verhuisden de Molukkers, die na de oorlog in Schattenberg gehuisvest waren, naar het nabijgelegen Assen en Bovensmilde. Daar kwamen zij in eigen wijken te wonen.

Willem van Hanegem die een jaar eerder op zijn 32ste de overstap heeft gemaakt van Feyenoord naar AZ, is de grote publiekstrekker, hoewel de selectie van de ploeg uit Alkmaar met Hugo Hovenkamp, Kristen Nygaard en Kees Kist nog meer grote namen telt. De grote ster aan Molukse zijde is Jack Soumeru. Hij speelt voor ACV, maar voor vriendschappelijke wedstrijden wordt hij vaak als gastspeler uitgenodigd door Amboina. Naast Van Hanegem komt hij het veld oplopen. Soumeru is dertig en voor Molukse begrippen lang met zijn 1 meter 80. Aan zijn statige manier van voetballen en perfecte techniek dankt hij de bijnaam ‘de Beckenbauer van ACV’.

Saptenno: ‘Van alle kapers in de trein was alleen het meisje géén lid van Amboina. Al die jongens kende ik persoonlijk’

Soumeru werd op 10 januari 1947 geboren in Makassar op het Molukse Celebes (Sulawesi). Na de onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië en het einde van de Nederlandse heerschappij op de Molukken ontstond een precaire situatie. Zijn vader had als KNIL-soldaat gevochten voor het Nederlandse leger en in de nieuwe werkelijkheid was er voor Soumeru sr. en zijn gezin geen toekomst op de Molukken. Door de gedwongen vlucht in 1951 van de Molukse KNIL- soldaten en hun gezinnen naar Nederland groeide de kleine Jack op in Kamp Schattenberg. Schattenberg lag midden in de Drentse bossen, daar was van alles te beleven en op de grasveldjes bij het kamp voetbalde Soumeru elke dag met zijn vriendjes. Op 30 april 1962 werd FC Amboina in Kamp Schattenberg opgericht. Amboina ontstond uit een fusie tussen de twee clubs op het kamp: Black Boys en Molukse Boys.

Tahamata: “Voor mij was Jack Soumeru echt een held. Hij was een boegbeeld en tegelijkertijd ook een gentleman op het veld. Het was een natuurtalent met een geweldige techniek en veel overzicht. Hij deed inderdaad denken aan Franz Beckenbauer.”

Helden Magazine 62

Het eerste gedeelte van het verhaal van Simon Tahamata en Jack Soumaru komt voort uit Helden Magazine 62. In deze dubbeldikke editie schittert naast Vivianne Miedema, Ruud Gullit op de cover. Gullit spreekt zich uit over Max Verstappen, Marco van Basten, Louis van Gaal, Erik ten Hag, Ronald Koeman, Virgil van Dijk, Memphis Depay en de Black Lives Matter-discussie.

De Oranje Leeuwinnen gaan in Engeland proberen hun Europese titel van 2017 te prolongeren. In het EK vrouwenvoetbal gedeelte spraken we met Dominique Janssen, Jackie Groenen, Jill Roord & Lynn Wilms, Shanice van der Sanden en bondscoach Mark Parsons.

In Helden Magazine 62 lees je nog meer interviews en reportages over voetbal. Een gesprek met Luis Sinisterra en zijn trotse moeder. Trainer en oud-voetballer Wim Jonk over Johan Cruijff, Louis van Gaal en Dennis Bergkamp. En keeper van landskampioen Ajax: Remko Pasveer.

Ook spraken we de in korte tijd uitgegroeide boegbeeld van de Nederlandse atletiek: Femke Bol, blikken we samen met drievoudig olympisch kampioen, hockeyster Lidewij Welten en een gesprek met Thomas Dekker over een leven van vallen en opstaan. Daarnaast nemen we de carrière door van mountainbike pionier Bart Brentjes en is Jetze Plat een voorbeeld voor velen.

Verder was Tim Montgomery de snelste man op aarde, is Cees Bol sprinter bij Team DSM en is Lewis Hamilton de succesvolste Formule 1-coureur aller tijden. Victoria Koblenko daarnaast interviewde Mister Nice Guy en marathonloper Björn Koreman én hockeyster Marijn Veen vertelt over de moeilijke tijd in aanloop naar het WK.

Wil je het hele nummer lezen? Bestel Helden Magazine 62 via onze webshop. Geen inspirerende sportverhalen missen van onze Nederlandse sporthelden? Kies het abonnement dat bij jou past en word abonnee.

Delen: