Mohammed Ihattaren is dé revelatie van 2019 en een van de grote talenten van Generatie Z. Mo groeide uit tot een van de belangrijkste krachten van PSV en koos definitief voor het Nederlands elftal. Maar er was ook verdriet. In het najaar overleed zijn vader. “Voor een jongen van zeventien heb ik veel meegemaakt.”
De Herdgang. Een donderdagochtend in december. Mohamed Ihattaren is klaar met een uitlooptraining en neemt plaats voor het interview. De avond ervoor won PSV op het nippertje de bekerwedstrijd tegen tweededivisieclub GVVV. De aanvallende middenvelder besliste de wedstrijd diep in de verlenging. Nauwkeurig en zonder enige twijfel schoot hij de 2-1 binnen. Toeval of niet, wie zoekt op de naam Ihattaren, komt uit op de betekenis: de oplettende. Mo: “O ja? Nog nooit van gehoord. Maar nu je het zegt: in het veld ben ik wel scherp. Als ik een kans zie, grijp ik die.”
Bluf
Hij was dé voetbalrevelatie van 2019 en het grootste talent van Nederland, kopten de kranten. Zijn ontwikkeling ging razendsnel. Ineens was Mo een ster. “Ik heb tegen mijn vrienden gezegd: ik ben en blijf dezelfde Mo, dus tegen mij hoef je niet anders te doen. Mijn vrienden kunnen nog steeds gewoon met mij chillen. Je mag me ook aanpakken of een grap met me uithalen. Daar lig ik niet wakker van. Je hoeft niet per se lief tegen me te zijn. Doe zoals je bent, dat siert een mens.”
Mohamed Ihattaren is niet meer weg te denken uit de basis van PSV. En dat terwijl hij amper een jaar geleden, op zestienjarige leeftijd, zijn debuut maakte in de eredivisie. Thuis tegen FC Groningen. “Ik wist altijd al dat ik op mijn zestiende ging debuteren. Dat was geen bluf, maar de honger die ik had om de top te bereiken. Als ik andere spelers van zestien zag debuteren, dan zei ik: dat ga ik ook doen. Een beetje iedereen uitdagen. Sommigen geloofden er niet in, maar de meeste jongens op straat, met wie ik nu nog dagelijks contact heb, zeiden altijd: ‘Jij gaat op je zestiende debuteren.’”
Inmiddels prijkt hij bovenaan lijstjes met statistieken. Zo brak Mo het record van de Braziliaanse Ronaldo, hij is nu de jongste doelpuntenmaker ooit van PSV in een Europees hoofdtoernooi. “Dat vind ik wel mooi, natuurlijk. Alhoewel ik er niet op let. Ik denk niet voor de wedstrijd: vandaag ga ik eens even dat record verbreken.”
Tekst gaat verder onder de foto
Kanaleneiland
Mohamed Ihattaren werd op 12 februari 2002 geboren in Utrecht. Hij groeide op in Kanaleneiland in een groot Marokkaans gezin met vier oudere broers en een zus. “Ik ben eigenlijk gewoon een nakomertje. Mijn zus is zeven jaar ouder dan ik en na mij de jongste. Mijn moeder wilde voor mijn zus graag nog een extra meisje. Maar ja, toen kwam ik.
Weer een jongetje, een teleurstelling. Dan moeten we het maar met Mo doen, dachten ze.” Lachend: “Maar ik ben wel de knapste van allemaal, dat weten ze wel.” In een huis met vier oudere broers werd Mo als het moest terechtgewezen. “Ik had geregeld een grote mond tegen mijn broers. Maar die corrigeerden me meteen. Het had geen zin om geintjes uit te halen. Al konden ze me nooit slaan omdat ik de jongste was. Dan wilden ze uithalen en dachten ze toch: ah, kan niet, hij is nog zo jong, dit gaat te ver.”
Normen en waarden waren belangrijk in huize Ihattaren. “Thuis praatten we Arabisch. Ons werd geleerd dat respect en mensen helpen belangrijk is. Als ik bijvoorbeeld tot laat buiten was en ik kreeg ruzie met iemand dan moest ik net zolang buiten blijven tot het opgelost was. We zijn heel liefdevol. Als iemand ziek was en je was daar thuis, dan bleef je daar totdat je alles voor diegene had gedaan. Zo zijn wij. Wij steunen iedereen. We hadden het totaal niet breed, maar mijn ouders gaven heel veel liefde. Daar stonden we in Utrecht ook bekend om.
‘Ik keek mijn moeder in haar ogen aan, zei tegen haar in het Arabisch: Ja? Ze knikte ‘ja’ met haar hoofd. Ik heb dat vervolgens in het Nederlands herhaald tegen de bondscoach’
Het was leuk om in Kanaleneiland op te groeien. Veel mensen schrikken altijd een beetje bij het horen van de naam van die buurt. Maar ik rij er geregeld nog naartoe, gewoon om even de sfeer te proeven. Voor een jongen van zeventien heb ik veel meegemaakt daar. De wijk heeft verschillende kanten. Het kan er ook heel snel misgaan, dat heb ik ook in mijn omgeving meegemaakt. Jongens met wie ik dagelijks aan het voetballen was, zijn afgegleden richting drugs en criminaliteit.”
Vader Mustapha Ihattaren werkte in een grote frisdrankenfabriek en moeder Ihattaren zorgde voor de kinderen. School en hard werken stonden op de eerste plaats. De oudste zonen hadden naast school een krantenwijk. Alleen voor Mo werd een uitzondering gemaakt. “Mijn hele leven stond al snel volledig in het teken van voetbal. Maar dan ook voor honderd procent. Ik heb ook nooit nagedacht over een opleiding of studeren. Ik had maar één doel voor ogen en dat was profvoetballer worden, al was het op één been.”
Al gauw had de familie in de gaten dat de kleine Mo talent vol was. “In Utrecht was ik al bezeten van de bal. Iedere vrije minuut van de dag was ik buiten aan het voetballen.” Zijn veertien jaar oudere broer Adil schreef Mo in bij voetbal vereniging SV Houten, al mocht dat officieel niet omdat Mo woonachtig was in een ander postcodegebied. Eén keer mocht hij meetrainen. Toen de trainers hem in actie zagen, wisten ze genoeg. Nog geen drie maanden later, Mo was acht, klopte PSV aan de deur. Ajax en Feyenoord volgden, maar vader en moeder Ihattaren hadden hun woord al gegeven aan PSV.
Daarbij speelde ook Ibrahim Afellay een grote rol. “Afellay was vroeger echt mijn grote idool. Zeker toen hij bij Barcelona speelde. Door hem ben ik eigenlijk naar PSV gegaan. Hij is ook een Marokkaan uit Utrecht die naar PSV is gegaan. Ik had ook bij andere clubs kunnen spelen, maar tegen Ibi keek ik echt op. Een Marokkaan uit Utrecht die het heeft gemaakt.”
Zijn moeder wilde niet dat haar jongste zoon iedere dag heen en weer moest met de trein en dus regelde PSV een huis voor het gezin in Eindhoven. “Mijn broers zijn destijds niet mee verhuisd naar Eindhoven, die bleven in Utrecht. Ze hadden
hun eigen werk, maar kwamen wel elk weekend langs. Of doordeweeks op een avond. En af en toe gingen we zelf terug in de weekenden. Ik voelde altijd hun steun. Iedereen had een rol op zich genomen om mij te geven wat nodig was.”
Mo’s oudste broer Yassir (33) verhuisde na een tijdje naar Eindhoven. Hij zegde zijn baan als geschiedenisleraar in Overvecht op en ontfermde zich over Mo. Hij begeleidt hem nog altijd persoonlijk. “Maar eigenlijk hebben ze allemaal heel veel voor me gedaan. Ik weet dat mijn broers hun eigen dingen vergaten om mij blij te zien. Daar wil ik ze ook echt voor bedanken, ik zal nooit vergeten wat zij voor mij hebben gedaan. Zonder hen had ik dit nooit kunnen bereiken. Dat wil ik natuurlijk terugbetalen.
De ene broer heeft me overal naartoe gebracht, de ander schreef me in bij m’n eerste voetbalclub SV Houten. En weer een ander is kapper, die knipt me altijd voor de wedstrijden. Ik heb ook een broer die apotheker is. Dat is de slimste van het gezin. Ik ben zo trots op hem. En mijn zus is echt mijn grootste fan. Ik heb haar een seizoenkaart gegeven, ze zit ieder weekend op de tribune. Nog steeds zie ik mijn broers en zus bijna iedere dag. Ze maken tijd voor me vrij, ook als ze het druk hebben. We hebben een heel hechte familie.”
Kippenvel
Maar de belangrijkste persoon in zijn carrière was misschien wel zijn vader. Na een lang ziekbed overleed Mustapha Ihattaren in oktober aan de gevolgen van kanker. “Door hem ben ik gekomen waar ik nu sta. Ik ben blij dat hij nog van mijn doorbraak bij PSV heeft kunnen genieten. Inmiddels heb ik zijn overlijden een plek kunnen geven, maar het blijft moeilijk. Je kunt wel zeggen: na een tijd gaat de pijn weg, maar deze pijn gaat nooit weg. De liefde die ik voor m’n vader had, gaat ook nooit meer weg. Nog iedere keer voor een wedstrijd moet ik aan hem denken. Of voor het slapen gaan. Ik huil niet zo snel, maar het verdriet voel ik wel.”
De eerste wedstrijd na het overlijden van zijn vader speelde Mo met PSV uit tegen FC Utrecht. Hij kreeg minutenlang applaus van de Utrechtfans uit ‘zijn’ stad. “Het raakte me enorm. Ik moest huilen op het veld. Het laat zien dat voetbal ook verbindt. Ik vind het nog steeds moeilijk om erover te praten. Het is iets wat ik nooit zal vergeten, die enorme steun die ik heb gekregen, ook hier bij PSV, van spelers, trainers, stewards, supporters. Zelfs de mensen die ik niet kende binnen de club lieten wat van zich horen.”
In Utrecht ving ook de Marokkaanse gemeenschap de familie op. “Veel buurt genoten zijn bij ons komen eten. De moskee zat vol, de straten waren vol, zelfs de Nederlandse politie heeft geholpen om parkeerplekken te regelen voor mensen. Ze zorgden ervoor dat het veilig was in de buurt. Ook voor mij, dat mij niks overkwam. Mijn vader is in Marokko begraven, mijn vrienden zijn ook meegereisd. Ik zal niet vergeten wat de mensen voor ons hebben gedaan. Ik krijg weer kippenvel als ik erover praat.”
Alhoewel Mo er nooit heeft gewoond, voelt hij zich sterk verbonden met het land van zijn ouders. “Tijdens het laatste WK had ik kippenvel toen Marokko speelde. Het was ook mooi om mijn moeder te zien die vol trots en met open mond naar de wedstrijden keek. Natuurlijk, ik ben ook geliefd in Marokko. Toen ik naar Marokko ging voor de begrafenis van mijn vader, werd ik ook heel goed behandeld. Ik ga er elk jaar op vakantie, zodat ik één blijf met het land.”
Zijn vader kwam uit het dorp Rouadi, in het noorden van Marokko. Veel meer dan zand is er niet, zag ook Mo. “Ik heb er een waterput gedoneerd. Rouadi bestaat uit zand, wat huizen en een moskee. Kinderen rennen een beetje op straat rond. Als mijn ouders hadden besloten om daar te blijven, dan was er van mij weinig terechtgekomen, dat besef ik goed.”
Maar een waterput is niet genoeg. Mo wil meer doen voor zijn tweede thuisland en is voorzichtig bezig met het maken van plannen. “Als ik een keer ergens een veldje mag neerleggen, doe ik dat in Marokko. Maar ik wil veel meer dan dat. Ik droom ervan om grote dingen te doen. Wat precies weet ik nog niet. Wij voetballers redden geen mensenlevens, dus we moeten op een andere manier goed doen. Ik wil in ieder geval kinderen aansporen om te bewegen, zorgen dat ze gaan voetballen. En hen kleding en schoenen geven. Ik wil dat ze het goed hebben.”
Ronald Koeman
Sinds het overlijden van zijn vader is de band met zijn moeder nog hechter geworden. “Mijn moeder en ik wonen nu samen in een appartement in Eindhoven. Overal waar ik ben, daar is zij. Als ik naar Utrecht ga, dan rijdt ze mee, als ik terugkeer naar Eindhoven gaat ze ook weer mee. Na de training ga ik altijd meteen naar huis, dan heeft zij gekookt. Als het echt vroeg is, rijden we naar Utrecht en als het wat later is, dan blijven we in Eindhoven. Dan kijken we tv of we gaan even naar buiten, de stad in. Of we gaan winkelen. Daar houden moeders van, hè. Dan wacht ik rustig in een hoekje van de winkel tot ze klaar is. We zijn niet van elkaar weg te slaan.”
Mo noemt haar een voetbalkenner. “Ze vindt het mooi als ik scoor.” Lachend: “Ik luister eigenlijk nooit naar haar voetbaltips, maar als ze zegt: ‘Meer schieten’, dan heeft ze wel gelijk.” Niks gebeurt zonder goedkeuring van zijn moeder. “We maken samen keuzes. Als mijn moeder iets niet wil, als ze bijvoorbeeld niet wil dat ik voor een bepaalde club ga spelen, dan gebeurt het niet.”
Zo ook zijn beslissing om niet voor het Marokkaanse elftal uit te komen, maar om definitief voor het Nederlands elftal te kiezen. “De hele familie moest er een goed gevoel bij hebben. We zijn mijn carrière met zijn allen, als familie, begonnen, dan moeten we de keuzes ook samen blijven maken tot het eind van mijn loopbaan. Zeker na het overlijden van mijn vader betrek ik mijn moeder, maar ook de rest, overal bij. Beslissingen nemen we met het hele gezin.”
Het hele land leek een mening te hebben over de keuze van Mo. Maar daar liet hij zich niet door afleiden. “Ik luister nooit naar mensen die verder van me afstaan. Wat de buitenwereld en de journalisten verder vinden, boeit me weinig. Daar ben ik heel nuchter in. Laat iedereen maar lekker praten. Die programma’s op tv kijk ik ook nooit. Voetbal speel ik zelf, dus dat hoef ik achteraf niet nog eens te zien of erover te horen.”
De keuze was voor Mo niet moeilijk. “Ik wist altijd wel wat ik wilde. PSV en de KNVB waren al jaren goed voor me. Bovendien heeft Nederland zo’n mooie selectie. Virgil van Dijk, Georginio Wijnaldum, Memphis Depay, Frenkie de Jong, Matthijs de Ligt. Het zijn allemaal toppers. Het lijkt me geweldig om onderdeel van dat team uit te maken. We kunnen de komende jaren op EK’s en WK’s ook echt voor de prijzen gaan spelen. Ik heb er met vrienden als Donyell Malen en Georginio Wijnaldum en natuurlijk mijn oude trainer Mark van Bommel over gesproken. Zij adviseerden mij ook voor Oranje te kiezen.”
De beslissing werd genomen en medegedeeld op de Herdgang, toen Mo met zijn moeder tegenover Ronald Koeman zat. “De bondscoach wilde een uitspraak van me. Ik keek mijn moeder recht in haar ogen aan, zei tegen haar in het Arabisch: ja? Toen knikte ze ‘ja’ met haar hoofd. En heb ik dat vervolgens in het Nederlands herhaald tegen de bondscoach.”
Maar ook de Marokkaanse bond trok aan Mo. “Ze wilden me graag hebben. Soms hoor je wilde verhalen over geldbedragen, maar dat is onzin. Er was respect voor mijn beslissing. Natuurlijk ben en blijf ik ook Marokkaan, alleen speel ik voor het Nederlands elftal.” Zijn debuut hoopt hij in maart te kunnen maken, als het Nederlands elftal oefenwedstrijden speelt tegen Spanje en de Verenigde Staten. “Met Ronald Koeman heb ik geen afspraken gemaakt over mijn debuut. Maar als ik blijf presteren bij mijn club, dan moet het goed komen.”
Voetbalwetten
Voorlopig zet Mo dus zijn zinnen op PSV, de club waar hij de jeugdopleiding doorliep. “PSV geeft me veel vertrouwen en dat heeft me enorm geholpen. Ik ben en was niet altijd de makkelijkste. Ook niet in de jeugd. Op voetbalgebied kon ik irritant zijn. Ik wilde altijd mijn zin hebben. Als het even niet liep, dan gooide ik er met de pet naar. Mijn familie heeft me toen keihard aangepakt en gezegd dat ik mijn toekomst aan het verkloten was. Ik maakte het te makkelijk voor mezelf, dacht te vaak: die wedstrijd beslis ik toch wel met een mooie actie. Ik was niet arrogant, maar te makkelijk. Moest leren iedere minuut honderd procent te geven. Ben nu echt een team speler geworden, dat was ik vroeger totaal niet. Uiteindelijk moet dat om het niveau te halen van de toppers.”
Ondanks de doorbraak van Mo kende PSV geen makkelijke periode. De ploeg werd in het najaar uitgeschakeld in Europa
en de resultaten in de competitie vielen tegen. Twee dagen voor de nipt gewonnen bekerwedstrijd tegen GVVV werd trainer Mark van Bommel ontslagen. “Een ontslag van een trainer was wel iets nieuws voor mij. Ik was verbaasd over de beslissing van de PSVleiding, maar ik weet dat er keiharde voetbalwetten zijn als het sportief slecht gaat. Persoonlijk raakte het me wel. Ik had een heel goede band met Mark van Bommel en zijn vertrek heeft me pijn gedaan.
Hij is wel degene die me de kans heeft gegeven en zoveel vertrouwen in mij had. Tijdens de ziekte en het overlijden van mijn vader was hij er ook voor me. Ik kon altijd bij hem terecht en hij steunde en troostte mij. Ik heb toen een andere Mark van Bommel leren kennen dan het beeld dat de buitenwacht van hem heeft. Niet hard en kil, maar warm. Ik ben ook blij dat ik een op een afscheid heb kunnen nemen. Dat was best een emotioneel moment. Hij was voor mij meer dan alleen een trainer, ook de man die naast mij stond in de moeilijkste momenten van mijn leven tot nu toe. Tijdens de ziekte en het overlijden van mijn vader.”
Toch is het plezier op het veld niet verdwenen sinds zijn vertrek. “Het hoort erbij. We hebben een mooie en goede ploeg, de resultaten komen weer. We hebben genoeg goeie spelers en ik kan het ook met allemaal goed vinden. Wij proberen elkaar scherp te houden en naar een hoger niveau te tillen. We praten veel met elkaar.”
Een buitenlands avontuur lonkt nog niet. “Ik doe niet aan carrièreplanning. Natuurlijk hou ik van de mooie clubs in Spanje, Duitsland of Engeland en ik wil ooit voor zo’n grote club uitkomen. Vroeger keek ik graag naar Barcelona, dat tiki- taka-spel. Maar ik zeg je eerlijk: ik kijk niet veel naar andere wedstrijden. Ik volg wel af en toe Luka Modric en ik vind Frenkie de Jong het heel goed doen. En Lionel Messi is natuurlijk niet normaal. De beste van allemaal.”
Familiezaak
Hoe het ook loopt in de carrière van Mo, naar zijn Utrechtse roots zal hij ooit weer terugkeren. Al beseft hij dat hij als Marokkaan ook altijd te maken zal hebben met vooroordelen. “Ik krijg bijna dagelijks discriminerende woorden over me heen. Op straat. Voor de deur van mijn moeder. Overal. En dan de politie. Sinds ik mijn rijbewijs heb, word ik bijna ieder weekend wel aangehouden. Zeker in Eindhoven, in Utrecht is dat wat minder. Een jonge Marokkaan kan blijkbaar niet in een mooie auto rijden. Maar goed, wat moet ik eraan doen? Al word ik er soms wel gek van. Ik probeer altijd maar vriendelijk te blijven.
Ondanks deze vooroordelen mogen we trots zijn dat we in Nederland leven. Mijn vader zei dat ook altijd. De manier waarop ik ben opgegroeid, wil ik later ook aan mijn kinderen meegeven. Niet dat zij ineens heel luxe moeten leven omdat papa het goed heeft gedaan als voetballer. Dat gaat niet gebeuren. Ze krijgen alles wat ze willen, maar ze moeten er wel voor werken. Je leert er niks van als je alles in de schoot geworpen krijgt.”
Zijn familie is Mo eeuwig dankbaar. “Ik hoop dat ik ze heb kunnen terugbetalen met hoe het nu met me gaat. Ik wil de eer van de familie, van onze achternaam, hooghouden. Maar ik wil nog wel mooiere dingen doen voor de familie. Stiekem hoop ik zo snel mogelijk een familiezaak te openen. Een eettent in Utrecht. Met groot de naam Ihattaren op de gevel. Waar ieder een mag aanschuiven en het één grote gezellige boel is.”
Helden Magazine 50
Het eerste gedeelte van het verhaal van Mohamed Ihattaren komt voort uit Helden Magazine nummer 50, waar op het moment van uitkomen een nieuw decennium is begonnen. Voor Helden een goed moment om jonge, nieuwe sporthelden te belichten. Sportman van 2019 Mathieu van der Poel draait alweer even mee, maar is net 25, wat jong is voor een wielrenner. De alleskunner siert de 50ste cover.
In deze editie is er uitgebreid aandacht voor Generatie Z. Er zijn al tal van voetballers die na de eeuwwisseling zijn geboren, zijn doorgebroken of op het punt staan dat te doen. Onder meer Orkun Kökcü en Myran Boadu komen aan het woord. Daarnaast blikten wij aan de hand van afbeeldingen terug met de assistent-trainer van Feyenoord, John de Wolf. Heeft oud-aanvoerster Mandy van den Berg het plezier in het voetbal weer teruggevonden én lees je over de cultclub van Andries Jonker en Co Adriaanse.
Verder in de 50ste editie van Helden gingen we langs bij schaatsster Esmee Visser en haar vriend Daan Olivier. Legden we het supertalent, Remco Evenepoel, negen namen voor én gaan we op wereldreis met baansprinter Theo Bos, die graag zijn carrière ‘rond’ wil maken. Daarnaast kan meerkampster Anouk Vetter weer lachen, nadat ze in 2019 door een diep dal ging, is de 21-jarige Griek: Stefanos Tsitsipas de nieuwe ster in het tennis, gaat Victoria Koblenko langs bij judoka Noël van ’t End én verteld Yara van Kerkhof, hoe haar wereld compleet instortte.
Krijg jij geen genoeg van alle inspirerende sportverhalen? Kies het abonnement dat bij jou past én wordt abonnee. Zo ontvang je telkens de nieuwste edities op je deurmat, voordat het sportblad in de supermarkten te vinden is. Wil je een Helden Magazine cadeau doen? Het is ook mogelijk om een abonnement cadeau te doen, deze abonnementen lopen automatisch af. Daarnaast zijn de recentste exemplaren ook gemakkelijk te bestellen via onze webshop.
